شناسایی و ثبت ۱۴۵ اثر باستانی در قلعه گنج کرمان

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، فاطمه علیزاده  با اعلام این خبر گفت: تاکنون و طی پانزده روز کاری در شرایط آب و هوایی خیلی سخت و دمای بالای ۵۰ درجه، بخشی از محدوده مورد بررسی، پیمایش و نتایج بسیار قابل توجهی از آن به دست آمده است.

این باستان شناس تصریح کرد: روش بررسی به صورت پیمایشی نیمه فشرده است، بدین صورت که علاوه بر کسب اطلاعات از ریش سفیدان و دهیاران و مردمان محلی، بخش هایی که شک آن می رود دارای آثار و شواهد فرهنگی باشند، به صورت دقیق مورد پیمایش قرار می گیرند که در پی این روش محوطه های بسیاری شناسایی شده است.

به گفته علیزاده، تا این لحظه از کار،   ۱۴۵ اثر باستانی، شناسایی و ثبت شده که  این آثار بسیار متنوع شامل تپه های باستانی، محوطه ها، گورستان ها، قنات ها، زیارتگاه ها، سنگ نگاره ها، کوره ها، کاروانسرا و قلعه ها هستند.

او خاطرنشان ساخت: درواقع این خروجی ها تا کنون به نظر یک توالی فرهنگی طولانی مدت از دوران سنگ و پیش از تاریخ تا قرون متاخر اسلامی ارائه می دهند.

سرپرست هیئت باستان شناسی گفت: قدیمی ترین محوطه های شناسایی شده به شکل محوطه های دارای پراکنش بسیار زیاد ابزارهای سنگی هستند که به فراوانی در بخش های مورد نظر و به ویژه در حاشیه  هلیل رود و همچنین  با فاصله از آن شناسایی شده اند.

به گفته وی، بخشی از این دست افزار های احتمالا مربوط به پارینه سنگی متاخر هستند و بخشی از آنها به شکل روباز در پایین دست دامنه کوه ها و مخروط افکنه های مجاور دشت هلیل رود بررسی شده اند.

او با بیان اینکه تپه های متعددی نیز شناسایی شده که حجم پراکنش آنها در حاشیه هلیل رود و احتمالا با فاصله ای در حاشیه بستر گذشته هلیل رود واقع شده اند افزود: این تپه های باستانی با فاصله نزدیک به هم و دارای شواهد سفالی بسیار قوی از دوران پیش از تاریخ تا اسلامی هستند.

علیزاده با اشاره به این نکته که بیشتر این تپه ها در بررسی های کلی ابتدایی بنظر  به هزاره چهارم و هزاره سوم پیش از میلاد برمی گردند اظهار داشت : سفال ها به احتمال زیاد با استقرارهای حاشیه شرقی جازموریان در بلوچستان (فرهنگ مپور) از نظر گونه شناسی هم پوشانی دارند. در دوره اسلامی تا کنون پراکندگی محوطه ها بسیار کمتر و در دوران تاریخی نیز تپه های بسیار غنی اما محدودی ثبت شده اند.

او افزود: در حاشیه هلیل رود بنظر تجمع استقرار ها در دوران مس و سنگ و مفرغ زیاد و هرچه رفته رفته از حاشیه هلیل رود فاصله می گیریم  در بخش های جنوبی تر در حاشیه غربی جازموریان به تعداد محوطه های دوره تاریخی اضافه می شود.

سرپرست هیئت باستان شناسی با اشاره به بررسی و ثبت گورستان های سنگ چین مربوط به دوران تاریخی و متاخر که به فراوانی در میان بخش کوهستانی منطقه قرار دارند،   نکته قابل توجه و مهم در این خصوص را تخریب بسیاری از این آثار در اثر شخم زدن زمین های کشاورزی و پیش روی مردم محلی برای کشاورزی و ساخت و ساز عنوان کرد.

علیزاده در پایان تصریح کرد: با توجه به اینکه تنها بخشی از منطقه تا کنون بررسی شده است، انتظار می رود تعداد آثار این منطقه بسیار بیشتر باشد.

فریدون فعالی مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان  پیش از این به خبرنگار ایرنا گفته بود بر پایه بررسی‌های باستان‌شناسی صورت گرفته سابقه استقرار در شهرستان قلعه گنج به هزاره پنجم قبل از میلاد می رسد.

وی ادامه داد: این شهرستان در بخش های پای کوهی و میان کوهی از قابلیت های فراوانی در منابع آبی برخوردار است که وجود همین امر سبب شکل گیری استقرارها در دوره مس سنگی و مفرغ ایران و منطقه شده است.

فعالی گفت: همچنین در عصر مفرغ با توجه به قابلیت های یاد شده استقرارهای انسانی گسترش چشمگیری پیدا کرده و با مناطق پیرامون و دوردست در ارتباط و مراوده فرهنگی بوده که از آن جمله می توان به دشت جیرفت در مناطق همجوار و مناطق دور دستی چون بین النهرین اشاره کرد. شهرستان قلعه گنج در فاصله ۴۲۰ کیلومتری جنوب مرکز استان واقع شده است.