محمود صیقل روز سه‌شنبه در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا، همچنین درباره نقش ایران در میزبانی اتباع افغان گفت: طی ۴۰ سال گذشته، ایران میزبان چندین میلیون از اتباع کشور ما بوده است. بعضی از آنها مهاجر بوده‌اند، بعضی با مجوز سفر کرده‌اند و بعضی هم بدون اسناد سفر داشته‌اند. جا دارد از میزبانی ایران تشکر نمائیم.
سفیر سابق افغانستان در سازمان ملل متحد یادآور شد: با وجود محدودیت‌های زندگی مهاجرت و غربت، تعدادی از تحصیلکرده‌ها و کارآفرینان ما از ایران به وطن بازگشتند و در بخش‌های مختلف، مصدر خدمات خوبی شده‌اند.
صیقل افزود: اگر تحولات ۱۹ سال گذشته در کشور ما درست مدیریت می‌شد، امروز نباید مهاجری در ایران می‌داشتیم. اصولا درصد زیادی از اتباع افغانستان به خاطر ناامنی‌ها، فقر و بیکاری کشور را ترک گفته‌اند.
این دیپلمات افغان در پاسخ به این سوال که راه‌های بهبود همکاری‌های دو کشور به ویژه در سازمان ملل متحد را چگونه ازریابی می کنید، گفت: طی سال‌های اخیر، افغانستان برای ارتقای روابط دو جانبه به سطح استراتژیک و امضای موافقتنامه جامع میان دو کشور کارهای خوبی انجام داده است.
صیقل اضافه کرد: البته به دلایل مختلف، مذاکرات در این مورد خیلی کند بوده است که امیدوارم با توافق‌های اخیر بین دو طرف، سرعت گیرد.
وی عنوان کرد: موضوعات دیگری که در روابط دوجانبه مطرح است عبارتند از اتصال منطقه ای به خصوص ترانزیت، زیربناها (جاده و خط آهن، خطوط هوایی، انرژی، فیبر نوری و غیره)؛ انکشاف صادرات شامل مطالعه و ارزیابی بازار، تسهیلات تجارتی، کسب معلومات بهتر تجارتی و معرفی محصولات افغان در بازار ایران؛ جلب سرمایه‌گذاری خارجی و مشارکت بخش‌های دولتی و خصوصی در معادن، انرژی، زیربنا، فرایند و زنجیره ارزش؛ و مبادله کارگران ماهر که همه برای دو کشور از ارزش خاص برخوردار هستند.
این دیپلمات افغان گفت: اما همانطور که قبلا گفتم توجه دو کشور به دیگر موارد، فرصت نداده است تا در بهبودی و ارتقای روابط دو جانبه، پیشرفت‌های زیادی داشته باشیم.
صیقل افزود: موضوعات مهاجران، همکاری‌های آبی، همکاری‌های مرزی و اخیراً هم همکاری‌ها در مبارزه با کووید-۱۹ از موضوعات مهم دیگر بین دو کشور است که آخرین مورد در این اواخر خبرساز هم شده‌است.
وی ادامه داد: فکر می‌کنم تفاهم‌های ابتدایی پیرامون همکاری‌های اقتصادی آبی بین دو کشور وجود دارد و ذهنیت‌ها برای یک گفتمان درازمدت سازنده پیرامون آن مساعد است. از آنجایی که تاثیرات کووید-۱۹ و قرنطینه ناشی از آن برای هردو کشور و منطقه ناگوار خواهد بود، همکاری‌های منطقه ای ضرورت جدی دارد.
نماینده سابق دولت افغانستان در سازمان ملل متحد اضافه کرد: در قطعنامه افغانستان در مجمع عمومی سازمان ملل متحد و همچنین در نشست پیرامون قطعنامه یوناما در شورای امنیت، ایران همه ساله نقش سازنده‌ای بازی می‌کند.
صیقل خاطرنشان کرد: هر دو همسایه افغانستان در قبال تعدادی از قضایای بین‌المللی مواضع مشترک دارند. مهم است که در قسمت اصلاحات ملل متحد، به‌خصوص شورای امنیت، مسایل حقوق بشری و تعدادی دیگری از موضوعات جهانی، برای هماهنگی بیشتر دیدگاه‌ها گفتمان سالمی بین دو کشور صورت گیرد.
سفیر سابق افغانستان در سازمان ملل متحد درباره اهمیت روابط تهران و کابل افزود: ایران برای ما یک همسایه بزرگ با مشترکات خیلی زیاد و روابط تاریخی عمیق است. دین، زبان و فرهنگ مشترک و نیز نزدیک به ۹۵۰ کیلومتر مرز مشترک داریم.
وی ادامه داد: هر دو کشور همچنین از موقعیت خاص استراتژیک برخوردار هستیم؛ ایران قلب تپنده خلیج فارس و یک بازیگر جدی در حیات منطقه و افغانستان قلب آسیا و نقطه تقارب آسیای مرکزی، آسیای جنوبی، چین و ایران است.
این دیپلمات ارشد افغانستان با بیان اینکه افغانستان محاط به خشکی است و نزدیکترین راه به دریا برایش از طریق بندر چابهار ایران است، اضافه کرد: ۲۰ سال قبل، ماجراجویی‌های پاکستان و گروه نیابتی‌شان طالبان، پای آمریکا را به کشور ما کشاند.
صیقل اظهار کرد: اما تا امروز به مشکل اصلی که سیاست استفاده از خشونت برای تحقق اهداف سیاست خارجی پاکستان است، رسیدگی نشده است و در عوض، روابط افغانستان و ایران در سایه حضور آمریکا و متحدانش در کشور ما شکل گرفت.
وی با بیان اینکه آمریکا برای افغانستان یک شریک استراتژیک است گفت: آمریکا در توسعه فیزیکی و بشری ما به خصوص در ۲۰ سال گذشته نقش بزرگی داشته است اما در عین حال، با درنظرداشتن تحولات در سیاست داخلی‌اش، در خصوص فراز و نشیب تامین امنیت، صلح و دفاع از ارزش‌های بزرگ حقوق بشر و دموکراسی، و تعامل با کشورهای منطقه، موضع‌گیری های خاص خودش را داشته است که هر یک از آنها قابل بحث هستند.
سفیر سابق افغانستان در سازمان ملل متحد تاکید کرد: ایران نیز در بازسازی و توسعه افغانستان نقش مثبت داشته است و مبالغ زیادی را در زیربناها به‌خصوص انرژی و حمل‌ونقل در کشور ما هزینه کرده است.
صیقل یادآور شد: تکمیل خط آهن هرات-خواف و استفاده بهینه از بندر چابهار توسط افغانستان تحول بزرگی را در حمل و نقل، تجارت و ترانزیت بین دو کشور و منطقه به وجود خواهد آورد.
وی خاطرنشان کرد: ایران و آمریکا در کشور ما منافع مشترکی نیز دارند که نمونه‌های بارز آن مبارزه با تولید و قاچاق مواد مخدر، قاچاق انسان و برای یک مدت طولانی هم مخالفت مشترک با خشونت طالبان است.
این دیپلمات سابق افغانستانی با بیان اینکه هنوز هم هردو کشور در آینده صلح افغانستان از بعضی مواضع مشترک نیز برخوراند، تصریح کرد: گرچه من "پروسه صلح" را بیشتر بازی پاکستان و آمریکا می‌بینم که مشکلاتی را با خود دارد و تلاش صورت می‌گیرد تا آن بازی را بر اساس منافع خودشان به عرصه بین الافغان وارد سازند.
صیقل یادآور شد: طی ۲۰ سال گذشته، روی هم رفته، یک "جنتلمن اگریمنت" (قول مردانه) بین آمریکا و ایران وجود داشته است که پای تقابل با همدیگر را به افغانستان نکشانند و کارهای مثبت همدیگر را در افغانستان تحمل و در برخی موارد حتی تعارف کنند. این تفاهم از پایان ۲۰۰۱ الی ۲۰۰۵ بسیار خوب پیش می‌رفت.
وی افزود: فکر می‌کنم طی ۱۵-۱۰ سال اخیر، توجه ایران در شرق میانه، برجام و تحریم‌ها، تنش با امریکا و سیاست داخلی بیشتر بوده است و از طرفی سیاست داخلی ما هم ثبات لازم را نداشته است. بنابراین، به روابط همسایگی خیراندیشانه میان دو کشور کمتر توجه شده است.
نماینده پیشین دولت افغانستان در سازمان ملل متحد ادامه داد: ایران افغانستان را بیشتر از منظرامنیتی، با محور تنشها با آمریکا، به دست آوردن آب بیشتر از رودخانه‌های ما و پذیرش و بازی با سیاست واقعی منطقه ای دیده است.
صیقل تاکید کرد: برای ما روابط نیک همسایگی بر اساس ارزش‌های بزرگ انسانی و اسلامی، به‌خصوص حفظ و رشد حقوق بشر و حقانیت خواسته مردم، جای خاص خود را دارد که بر هر نوع رابطه دیگر سنگینی می‌کند.
وی درباره مشکلات مرزی دو کشور، بهبود وضعیت زندگی اتباع افغان در ایران و نقش کمیساریای عالی پناهندگان هم گفت: طی چند ماه گذشته حوادثی صورت گرفته که روابط دو کشور را به چالش کشیده است؛ در برخی از این حوادث، به دلیل خلا اطلاعات موثق، اکثراً شایعات جلوتر از واقعیت‌ها حرکت کرده‌اند.
سفیر سابق افغانستان در سازمان ملل متحد افزود: حوادث غرق شدن تعدادی از اتباع کشور ما در رودخانه هریرود و به آتش کشیده شدن تنی چند از اتباع ما در شهر یزد بسیار دردآور بوده و احساسات مردم ما را جریحه دار کرد. بسیار ضروری بود تا هر دو کشور تحقیق مشترکی در این خصوص داشته باشند و البته سرعت عمل در این تحقیقات هم بسیار مهم بود.
صیقل ادامه داد: یافته‌های اولیه باید فوری به صورت مشترک توسط مسئولان دو کشور به اطلاع عموم رسانده می‌شد تا جلو شایعات (جایی‌که وجود داشت) گرفته می‌شد. بر اساس این یافته‌ها، مجرم هرکسی که می‌بود باید مورد بازپرسی قرار می‌گرفت.
وی اضافه کرد: البته هنوز هم دیر نشده است و امیدوارم تحقیقات مشترک به دور از سیاسی‌سازی مسایل و بهانه‌جویی‌ها هرچه زودتر آغاز شود و با تکیه بر یافته‌های این تحقیقات، اقداماتی از جمله تقویت همکاری های مرزی صورت گیرد تا از این پس شاهد چنین حوادثی نباشیم.
نماینده سابق دولت افغانستان در سازمان ملل متحد اظهار کرد: بهترین و اساسی‌ترین راه حل مشکلات اتباع ما در ایران، تلاش برای آوردن صلح پایدار و شرایط بهتر توسعه در افغانستان است تا باشد که شهروندان افغان بتوانند باعزت و افتخار در کشور خود زندگی کنند.
صیقل افزود: به موازات آن، حضور قانونمند، مصون و باعزت اتباع ما در ایران مهم است که در این فرایند قطعا همکاری مقامات مربوطه کشور ما و کمیساریای عالی مهاجران ملل متحد در این زمینه امری ضروری و حتمی است.
وی ادامه داد: من در رابطه با "پروسه صلح" افغانستان هم فکر می‌کنم که این روند برای هردو کشور ما و منطقه مفید خواهد بود تا ایران برای رسیدگی به ریشه‌های منطقه‌ای بحران و عقبه جنگ‌های نیابتی در کشور ما تمرکز کند.
این دیپلمات ارشد افغانستان اضافه کرد: از این رو ضروری است تا تفاهم سالم بین کشورهای منطقه، رسیدگی به انگیزه‌های اصلی در پس بحران و اجماع منطقه‌ای هرچه زودتر عملی شود و عین حال تلاش های در این خصوص باید از اعتبار بین‌المللی نیز برخوردار باشد.
صیقل خاطرنشان کرد: در نهایت افغانستان می رود تا به یک سکوی صمیمیت، مهربانی و همکاری بین کشورهای منطقه و قدرت‌های جهانی تبدیل شود و بتواند به دور از رقابت‌های بین کشورهای منطقه، تضمینی برای پایداری صلح احتمالی و حفظ و تحکیم روابط متعادل پس از خروج نیروهای خارجی باشد که بی شک این مهم صفحه نوینی را در حیات کشور ما و منطقه ورق خواهد زد.
نظر شما