پیامدهای کرونا بر آموزش فراگیر

بر اساس آخرین گزارش منتشر شده یونسکو در سال ۲۰۲۰ تحت عنوان «جذب و آموزش برای همه، بدون استثنا»، بیماری همه گیر کووید-۱۹ ، منجر به بروز اختلالات و شکاف های اجتماعی بی سابقه ای در حوزه آموزش و پرورش در سراسر جهان شده است که می تواند موجب تشدید وخامت هر چه بیشتر وضعیت آموزشی گروه ­هایی که به توجه بیشتری نیازمندند از جمله فقرا، دختران نابالغ و معلولین شود.

تارنمای یونسکو به نقل از «آدری آزولای» مدیرکل سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) نوشت: تجربیات گذشته مانند بیماری ابولا نشان داده است که بحران های بهداشتی می توانند طیف گسترده ای از اقشار جامعه را به لبه پرتگاه سوق دهند؛ به خصوص دختران فقیر که بسیاری از آن ها ممکن است هرگز به مدرسه برنگردند.

بر اساس گزارش یونسکو، تقریباً در اقصی نقاط جهان به جز کشورهای ثروتمند اروپا و آمریکای شمالی، به ازای هر ۱۰۰ نفر از ثروتمندترین جوانان که تحصیلات متوسطه را به اتمام می رسانند، فقط ۱۸ نفر از میان فقیرترین جوانان به این هدف دست می ­یابند. همچنین در مطالعات انجام شده در حداقل ۲۰ کشور که اکثر آن­ ها در مناطق آفریقای جنوب صحرا واقع شده­ اند، عملاً هیچ زن جوان فقیری در مناطق روستایی تحصیلات متوسطه خود را به پایان نمی ­رساند.

سال ۲۰۱۸، در آفریقای جنوب صحرا بیشترین آمار جوانان تحصیل نکرده­ ای ثبت شده است که برای نخستین بار آمار آن از آسیای مرکزی و جنوبی فراتر رفت؛ به عبارتی ۱۹ درصد در سنین  ابتدایی، ۳۷ درصد در سطح متوسطه و ۵۸ درصد در سطح دبیرستان از تحصیل بازماندند.

یونسکو در ادامه گزارش خود آورده است: در سطح جهان، تقریباً ۲۶۰ میلیون جوان به آموزش دسترسی ندارند که  ۱۷ درصد از آن ها در سن تحصیل هستند. در میان این افراد کودکان محروم، دختران جوان، کودکان دارای معلولیت، اقلیت های قومی، زبانی و مهاجران نیز مشاهده می­ شوند.

در این گزارش همچنین تاکید شده است که از میان کودکان ۱۰ ساله در کشورهایی با درآمد متوسط و بالا که به زبانی غیر از زبان مادری آموزش دیده­ اند به طور کلی ۳۴ درصد نتایج پایین تری از کودکانی کسب کرده اند که به زبان مادری خود آموزش دیده ­اند.

همچنین در در 10 کشور کم درآمد و درآمد متوسط، کودکان دارای معلولیت ۱۹درصد کمتر از افراد بدون معلولیت، موفق به رسیدن به کمترین سطح خواندن شده اند. تقریباً در همه جا، معلولیت مانعی برای جذب در آموزش بوده است. حدود ۱۵درصد  والدین در آلمان و ۵۹ درصد در هنگ کنگ به دلیل باورهای تبعیض آمیز می ترسند که کودکان معلول در یادگیری دیگران اختلال ایجاد کنند.

بحران کنونی شیوع کرونا، بیش از هر زمان دیگری این شکاف­ ها را برجسته کرده است. در مقابله با این بحران که یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون نفر از افراد در سنین آموزش را تحت تأثیر قرار داده، توجه کافی به مقوله­ جذب همگانی در آموزش نشده است.

همچنین در گزارش یونسکو آمده است در حالی که ۵۵ درصد از کشورهای کم درآمد اقدام به آموزش از راه دور (آنلاین) در سطح ابتدایی و متوسطه کرده­ اند، فقط ۱۲ درصد از خانواده ­ها در این کشورهای کمتر توسعه یافته در خانه به اینترنت دسترسی داشته ­اند؛ حتی رویکردهای آموزشی که نیاز کمتری به فناوری داشته ­اند نیز نتوانستند مانع از انقطاع آموزش شوند. برای مثال از میان ۲۰ درصد از فقیرترین خانواده ­ها در اتیوپی هفت درصد از آن­ ها فقط رادیو داشته و هیچ یک از آن­ ها به تلویزیون دسترسی نداشتند.

در مجموع حدود ۴۰ درصد کشورهای کم درآمد و با درآمد متوسط به پایین نتوانستند از دانش آموزان در معرض ترک تحصیل، حمایت کنند. البته در این گزارش نقاط ضعف کشورهای توسعه یافته نیز مورد توجه قرار گرفت؛ برای مثال در فرانسه هشت درصد دانش آموزان سه هفته پس از قرنطینه ارتباط خود را با معلمان قطع کردند.

در پایان گزارش توصیه هایی با هدف به کارگیری سیاست آموزش فراگیر و جذب حداکثری در این حوزه ارائه داده و بر لزوم سرمایه گذاری هدفمند در این زمینه تاکید کرده است.