لیبی کانون جدید بحرانی منطقه ای

این سوالی است که پاسخ به آن با توجه به منابع نفتی لیبی و آتش درگیری در این کشور در سال‌های متمادی سخت به نظر می رسد.
لیبی در مرحله ای قرار گرفته که مداخله دیگر کشورها می تواند  مشکلات خاورمیانه را دو صد چندان کند و به گفته کارشناسان، جهان را تحت تاثیر به سزایی قرار دهد.
به نظر می رسد وخامت اوضاع در لیبی که امروز وزیر خارجه آمریکا را نیز مجبور به  توصیه به عدم دخالت خارجی در این کشور کرد، ضرورت اجماع جهانی حتی در حد محدود را نشان می دهد تا از طریق آن وضعیت این کشور از حالت بغرنج کنونی خارج شود.
در  همین حال عمان نیز شامگاه گذشته به صف مخالفان دخالت نظامی در لیبی پیوست و نسبت به سوریه ای شدن لیبی هشدار داد.
وزیر خارجه این کشور نیز همانند ایران، روسیه و بسیاری از کشورهای صلح دوست خواهان راه حل سیاسی برای لیبی شده است.
اوضاع لیبی اگرچه از سال ۲۰۱۱ وارد فاز بحران و کودتا شد، اما حمایت کشورها از دولت وفاق ملی، علیه کودتاچیان به رهبری حفتر و احتمال سقوط منطقه نفت خیز لیبی، باعث شد که السیسی رئیس جمهوری مصر خود را وارد معرکه کرده و تهدید به دخالت نظامی به نفع حفتر در لیبی بکند .

در این میان هر چند لیبی در اجلاس اتحادیه عرب که دیروز برگزار شد، شرکت نکرد و از آن کناره گرفت، اما این اتحادیه هم صدا با سازمان ملل خواستار پایان تنش ها، عدم دخالت نظامی و لغو تحریم تسلیحاتی برای مقابله با ژنرال حفتر شد که از سوی بخشی از بازیگران بین المللی یک کودتاگر توصیف می شود.
به گزارش سازمان ملل در این شرایط و تاکنون ۲۸ هزار لیبیایی از مرزهای شمالی این کشور گریخته اند که خود نشان‌دهنده اوضاع وخیم و خطرناک این کشور است.
حمایت از رهبر کودتاچیان که عربستان نیز در آن سهیم است و بستن دستان دولت وفاق ملی - تنها دولت مشروع در لیبی- اعلان جنگ به مردم لیبی، سوری کردن این کشور و ایجاد باتلاقی ناشی از دعوا بر سر منابع نفتی لیبی است که می تواند نه تنها لیبی را در خود ببلعد، بلکه آتش نزاع بر سر نفت در منطقه را شعله ور کند.
شاید از همین رو است که بلافاصله پس از سخنان السیسی، سازمان ملل موضع گرفت، اتحادیه عرب با تشکیل جلسه ای پیش نویس قطعنامه ای به نفع دولت وفاق ملی و عدم دخالت کشورهای دیگر و لغو تحریم تسلیحاتی دولت لیبی را صادر کرد و به راه حل سیاسی نیز تاکید نمود.
 السیسی دو روز پیش به ارتش ‎مصر دستور داد برای مداخله نظامی در لیبی آماده باشند. السیسی گفت شهر «سرت» و منطقه الجفرا «خط قرمز» مصر است و اگر نیروهای دولت وفاق ملی به سمت این مناطق پیشروی کنند، مصر مداخله نظامی خواهد کرد.
نیروهای مورد حمایت ترکیه از ژانویه تاکنون پیشروی های چشمگیری در نواحی غربی ‎لیبی داشتند که از آن میان می توان بر تسلط بر ترحونه و پایگاه الوطیه را نام برد.
اردوغان در مصاحبه ای در هشتم ژوئن گفت کنترل شهر سرت و برخی میادین نفتی از اهداف بعدی نیروهای  دولت وفاق ملی  است.
‏ ۱۷ ژوئن وزیر خارجه ‎ترکیه به همراه وزیر اطلاعات و دیگر مقام های این کشور با فائز السراج دیدار کردند، درست چند روز پش از اینکه آنکارا پیشنهاد آتش بس ‎مصر را رد کرد.
ال‏سیسی مدعی است از بیم پیشروی  دولت وفاق ملی در لیبی که متحد ترکیه است  سعی دارد از پیشروی نیروهای دولت وفاق به سمت شهر سرت ممانعت بعمل آورد؛ شهری که عملا نقطه انفصال دو جبهه اصلی جنگ ‎لیبی است.
‏شهر ‎سرت اهمیت استراتژیک بالایی دارد چون تسلط به این شهر ساحلی یعنی ورود به دروازه غربی منطقه ای که در ‎لیبی به منطقه «هلال نفتی» معروف است، منطقه ای که محل عبور ۱۱ خط لوله نفتی مهم و سه میدان گازی متصل به مدیترانه است.
۶۰درصد منابع نفت و گاز لیبی در منطقه هلال نفتی قرار دارد.
با آنچه گفته شد، اکنون باید دید، به رغم اجماع تقریبا جهانی علیه مداخله نظامی در لیبی، این کشور از آستانه سوری شدن دور خواهد شد، یا آنکه مصر تهدیدات خود را به نفع حفتر عملی می کند.
اگر چنین شود آتش تلاش برای رسیدن به نفت لیبی ممکن است آتشی را روشن سازد که منطقه را در بر گیرد و بحران ۹ ساله لیبی، در فازی جدید  به یک بحران منطقه ای تبدیل شود.
لیبی از سال ۲۰۱۱ میلادی در پی خیزش مردمی و حمله نظامی نیروهای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) با هدف برکناری معمر قذافی حاکم وقت این کشور، با تنش‌های سیاسی و درگیری‌های نظامی بسیار گسترده‌ای روبه‌رو بوده است.

این کشور در نهایت به ۲ بخش شرقی و غربی تقسیم شد. در بخش غربی با مرکزیت طرابلس دولتی موسوم به دولت وفاق ملی به ریاست «فایز السراج» بر سر کار آمده که مورد تأیید و حمایت سازمان ملل متحد و برخی کشورها از جمله ترکیه، قطر و ایتالیاست و در بخش شرقی و جنوب نیز "خلیفه حفتر" ژنرال بازنشسته ارتش بر امور مسلط شده است که از سوی کشورهایی مانند عربستان، روسیه، فرانسه، مصر، امارات متحده عربی، یونان و قبرس حمایت می‌شود.