حامیان اصلی ترامپ و دولت پنهان او که بعد از روی کار آمدن تا حدودی چهره خود را در قالب دلارهای نفتی و به رسمیت شناخته شدن اشغالگری رژیم صهیونیستی نشان دادند، از همان ابتدا کمر به انهدام توافق بین‌المللی بستند که پس از سال‌ها توانسته بود بحران ساختگی آنها را برطرف سازد.
این ماجراجویی پس از آن شدت گرفت که رکس تیلرسون نخستین وزیر خارجه دولت ترامپ در کمیسیون مشترک برجام که در سطح وزیران خارجه و در حاشیه هفتاد ودومین مجمع عمومی سازمان ملل متحد برگزار شد، شرکت کرد و فهمید که ماجرای برجام آن‌گونه‌ای نیست که در دولت ترامپ روایت می‌شود.
این نگرش جدید مسئول دستگاه دیپلماسی به مقاومت وی در برابر خروج از برجام منجر شد و در نهایت با فشار تندروهایی که خواستار تقابل با جمهوری اسلامی ایران بودند، از کار برکنار شد.
پس از او، مایک پمپئو که مواضع ضد ایرانی وی در سنای آمریکا بر کسی پوشیده نبود و از ابتدای دولت ترامپ هم به سازمان جاسوسی آمریکا رفته بود، سکان آنچه را که دستگاه سیاست خارجی ایالات متحده نامیده می‌شود، در دست گرفت.
با این تغییرات، ترامپ که هم در شعارهای انتخاباتی و هم در سخنرانی‌های مکرر سال نخست ریاست جمهوری خود، برجام را که با قطعنامه ۲۲۳۱ مورد تایید شورای امنیت سازمان ملل متحد هم قرار گرفته بود، تهدید می‌کرد؛ در هجدهم اردیبهشت ۱۳۹۷ در یک شوی تلویزیونی، بیانیه‌ای را قرائت کرد و گفت به طور رسمی به مشارکت آمریکا در برجام خاتمه می‌دهد.
پمپئو هم به بنیاد محافظه‌کار هریتیج رفت و شروط ۱۲ گانه‌ای را برای برطرف کردن تروریسم اقتصادی رژیم آمریکا بر مردم ایران مطرح کرد.
پس از آن تیمی شکل گرفت که محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی از آن به عنوان «تیم ب» یاد کرد و کوشید از هر وسیله‌ای برای گسترش تروریسم اقتصادی و حتی نظامی علیه ایران استفاده کند تا جایی که به ترور سردار شهید قاسم سلیمانی فرمانده سابق سپاه قدس ایران مبادرت ورزیدند.
آنها که تصور می‌کردند تروریسم اقتصادی، سیاسی و نظامی آنها، ایران را به زانو در می‌آورد و به زودی در پای میز مذاکره با «کتاب راهنمای» از پیش نوشته شده آنها حضور می‌یابد، متوجه شدند دولت آنها بدون هیچ دستاوردی به خط پایان نزدیک می‌شود و به یاد آن افتادند که ممنوعیت تسلیحاتی ایران در ۲۷ مهر و تنها ۲ هفته پیش از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا خاتمه می‌یابد، بر َآن شدند تا به هر شکل ممکن این ممنوعیت تسلیحاتی را تمدید کنند.
در این بین، اظهارات ضد و نقیضی هم مطرح کردند؛ یکی از آنها می‌گفت دولت آمریکا از ابتدا هم عضو برجام نبوده است و این یک توافق با مقامات پیشین است، دیگری گفت که از برجام خارج شده‌ایم و امکان استفاده از سازوکارهای آن را نداریم، از این رو اعضای باقی‌مانده در برجام باید نسبت به مکانیسمی همچون ماشه تصمیم‌گیری کنند.
اما ناگهان ورق مدعی شدند، آمریکا همچنان مشارکت‌کننده در این توافق است و حق دارد که خواستار تمدید ممنوعیت تسلیحاتی ایران شود. به طور مداوم هم بر این طبل کوبیدند که برجام با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت جدا است.
برایان هوک مدعی شد به طور مداوم با همتایان اروپایی خود در این زمینه در حال رایزنی است، مایک پمپئو هم چند سفر به اروپا داشت و با سه کشور اروپایی عضو برجام برای متقاعد کردن آنها در تمدید ممنوعیت تسلیحاتی مذاکره کرد اما نتیجه‌ای عایدشان نشد تا شاید از طریق اروپا بتوانند کاری انجام دهند. موضع اتحادیه اروپا هم که از پیش مشخص بود و حتی انگلیس جدای از اتحادیه هم تمایلی به ایفای نقش توپ گلف در زمین ترامپ نداشت.
این روند، آمریکایی‌ها را در این موضع قرار داد که خود دست به کار شوند به گونه‌ای که در هفدهم خرداد ماه امسال، کلی کرافت نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد در نخستین نشست خبری خود در وزارت خارجه آمریکا حضور یافت و از ارائه پیش‌نویس قطعنامه‌ای برای تمدید ممنوعیت تسلیحاتی ایران پرده برداشت.
وی مدعی شد که این پیش‌نویس در اختیار اروپایی‌ها قرار گرفته و در حال رایزنی با آنها هستند تا به یک نتیجه مشخص برسند. از نظر آمریکا، زمانبندی انجام شده به گونه‌ای بود که حرکت در شورای امنیت را با موعد مقرر ارائه گزارش ۶ ماهه دبیرکل سازمان ملل درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ تطبیق دهند و از این فرصت برای پیشبرد اهداف خود بهره ببرند.
حرکت اروپایی‌ها در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم این گمان را در آمریکایی‌ها ایجاد کرد که فضا برای توزیع پیش نویس این قطعنامه به همه اعضای شورای امنیت مناسب است و می‌توانند با آنها وارد بحث شوند. از این رو، اوایل هفته اعلام شد که این پیش‌نویس در اختیار ۱۴ عضو دیگر شورا قرار گرفته است.
خبرگزاری‌های خاص غربی هم روز دوشنبه از محتوای این قطعنامه خبر دادند و گفتند که قرار است نشستی برای بحث پیرامون آن در روز چهارشنبه برگزار شود. این در حالی بود که چین و روسیه به عنوان ۲ عضو دائم شورای امنیت و دارای حق وتو، پیش از این بحث درباره این موضوع را به شدت منتفی دانسته و مخالفت خود را با این طرح آمریکا ابراز کرده بودند.
برای فراهم کردن آتش‌تهیه مناسب، پمپئو صبح چهارشنبه در انظار رسانه‌ها قرار گرفت و اعلام کرد برایان هوک در نشستی با اعضای شورای امنیت به تشریح قطعنامه پیشنهادی آنها می‌پردازد.
وزیر خارجه ترامپ در عین حال تهدید کرد در صورتی که این قطعنامه رای نیاورد، این حق را دارند که از مکانیسم ماشه برای بازگرداندن تمام تحریم‌های لغو شده شورای امنیت علیه ایران استفاده کنند. هرچند که مشخص نکرد این اقدام در چه بستری باید انجام شود و بازگرداندن کمیته‌های تحریم و سایر مقررات مربوطه، با موافقت کدام شورا انجام خواهد شد.
حال شنیده‌های ما از آن حکایت دارد که نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در این نشست مجازی غیر رسمی غیرعلنی، همانهایی را مطرح کرده است که بارها و بارها در این مدت در رسانه‌ها گفته بود.
برخی از اعضای شورای امنیت هم سطح جلسه را در حدی ندیده بودند که بخواهند در سطح نماینده دائم حضور یابند و معاون خود را به جلسه فرستاده بودند.
مواضع سایر اعضا هم همانهایی بود که در رسانه‌ها مطرح شده بود به گونه‌ای که گفته می‌شود چین و روسیه با شدت به پرداختن به این مساله مخالفت کردند و حتی اروپایی‌ها هم متن قطعنامه پیشنهادی را قابل گفت‌وگو ندانستند.
کشورهایی هم بوده‌اند که مساله را برای آمریکا اینگونه تشریح کردند که مشکل با خروج دولت ترامپ از برجام آغاز شده است، به برجام بازگردید تا نیازی به تصویب چنین قطعنامه‌هایی نباشد.
نظر شما