امروز نودمین سالروز تولد همایون خرم نوازندهٔ نامدار ویولن، موسیقیدان؛ آهنگساز و عضو شورای عالی خانه موسیقی است، هنرمندی که در طول زیست هنری خود موفق شد آثاری خلق کند که شاید خلق حتی یک اثر مشابه آن آثار آرزوی دیرین و دست نیافتنی بسیاری از هنرمندان در طول زندگی هنری آنها باشد.
خرم جدای از اینکه آهنگسازی بی بدیل و نوازنده ای چیره دست بود، معلمی بود که موسیقی را ابزاری برای آموختن شیوه زندگی و پاکی قلب و روح قرار داده بود. او از معدود آهنگسازان ایرانی است که موفق شده بیش از ده ها اثر ماندگار با همکاری بسیاری از خوانندگان مطرح دوران خود را در آرشیو شنیداری نسل‌های مختلف ایران ماندگار کند.
همایون خرم در روز ۹ تیر ۱۳۰۹ در بوشهر متولد شد و از آنجا که مادرش از شیفتگان موسیقی اصیل ایرانی بود و از بین مقام‌های موسیقی ایرانی، به دستگاه همایون علاقه‌ای وافر داشت، نام همایون را برای فرزند خود انتخاب کرد.
این هنرمند در سن ۱۰–۱۱ سالگی به مکتب استاد صبا راه یافت و چند سال بعد به عنوان نوازندهٔ ۱۴ ساله، در رادیو به تنهایی به اجرا پرداخت.بعدها در بسیاری از برنامه‌های موسیقی رادیو، خصوصاً در برنامه گلها، به عنوان آهنگساز، تکنواز ویولن و رهبر ارکستر آثاری ارزشمند ارائه داد.
تحصیلات دانشگاهی او رشته مهندسی برق در دانشگاه علم و صنعت ایران و دارای مدرک درجه ۱ هنری (معادل مدرک دکترا) از شورای ارزشیابی هنرمندان کشور بود.
این هنرمند، مانند دیگر موسیقیدان همنسل خود یعنی علی تجویدی، آهنگسازی تجربی و منحصراً ذوقی نبود. وی بنیادهای علمی آهنگسازی را آموخته بود و بر آنها تسلط داشت. از جمله اینکه هارمونی را با فریدون فرزانه و با شیوه سارلی فراگرفته و در سازبندی از کورساکف متأثر بود. خوش سلیقگی و نوآوری‌های خرم در تنظیم کارهایش جداً شنیدنی است. شیوه تقسیم ملودی و همراهی سازها نزد خرم بسیار حساب شده و پرداخت کار بی خدشه و نقص است.
شاید کمتر ایرانی را بتوان یافت که نتواند ترانه امشب در سر شوری دارم را زمزمه کند. گفتنی است این ترانه سالها بعد از مرگ همایون خرم از سوی خوانندگان غیر ایرانی به زبان فارسی بازخوانی و مورد توجه بسیاری از شنوندگان در سراسر جهان قرار گرفت.
کارهای ارکستری او که غالباً جمله‌بندی‌هایی مرکب و پیچیده توأم با ضرب آهنگ‌های بسیار متنوع دارند نمونه‌های گاه سمفونی گونه ایی از موسیقی ایرانی به دست می‌دهند که کمتر آهنگسازی یارای برابری با آنها را داشته‌است.
علی‌رغم آن که برخی از کارهای خرم با صدای خوانندگان دیگر بازخوانی شده‌است، مشکل می‌توان گفت که درخشش و ظرافت بازخوانی ها به پای اجراهای گذشته می‌رسد. طی بیش از سه دهه تدریس، جوانان بسیاری از محضر درس خرم بهرمند شدند که امروز امانتدار مکتب استاد خود هستند.
او ضمن تسلط در نوازندگی و بداهه نوازی، آهنگسازی خلاق و کم نظیر و در عین حال مسلط به ظرایف نظری و تئوریک موسیقی ایرانی است و از این نظر پژوهشگری با ارزش و محققی ممتاز به شمار می‌رفت.
این هنرمند در ۲۸ دی ماه ۱۳۹۱ بعد از مدتها مبارزه با بیماری سرطان در بیمارستان دی تهران درگذشت.
نظر شما