آتش نه به جنگل‌ها و مراتع زاگرس رحم می‌کند و نه به اهالی مظلوم، تنها و دست خالی این مناطق، ساکنان دامنه زاگرس جزو مردمی محروم و کمتربرخوردار از امکانات و تجهیزات لازم برای اطفای یک آتش سوزی ساده هستند و آتش هم در نبود این امکانات همچنان یکه تازی می کند و قربانی می‌گیرد.
برای آتش فرقی ندارد که جان انسان را بگیرد یا درخت، گیاه را بسوزاند یا جانداران و حیوانات را، آنچه در این میان مهم است خاکستری از بقایای هر آنچه در دسترس باشد و دودی که از سوختن آنها در آسمان جلوه گری می‌کند.
مردمان دامنه زاگرس با هر دودی به پا می خیزند و برای حفاظت از محیط زندگی خود تا پای جان با تهدیدات می جنگند، اهالی این دامنه از زاگرس ارتزاق می کنند آنها نمک خور این خوان بزرگ الهی هستند و خودشان هم در بلایا و حوادث برای دفاع از نعمت خدادادی به دل آب و آتش می‌روند.
سال ۹۹ که با کرونا شروع شد شاید برخی ها، آتش سوزی را از یاد بردند اما خرداد که از راه رسید و گرما که شروع شد آتش بازهم به جان جنگل ها و مراتع زاگرس افتاد و این بار فاجعه از جنوب این منطقه آغاز شد و «البرز زارعی» کوهنورد فداکار کهگیلویه و بویراحمدی در آتش سوزی های جنگل های زاگرس در کوه های دیل شهرستان گچساران دچار سوختگی شدید شد و سرانجام ۲۹ خردادماه پس از تحمل ۱۸ روز درد ناشی از سوختگی در بیمارستان سوانح و سوختگی در اصفهان درگذشت.
هشتم خرداد امسال بار دیگر آتش به جان بوزین و مرخیل افتاد و «احسان عزیزی» یکی از رزمندگان تیپ تکاور انصارالرسول «ص» جوانرود پایگاه مرخیل هنگام اطفا حریق دچار سوختگی شدید شد که به علت شدت جراحات جان به جان آفرین تسلیم نمود.
زاگرس نشینان می دانستند که امسال آتش بازهم برای آنان نقشه ها در سر دارد. خاطرات تلخ مرداد سال ۸۶ این بار در هشتم تیرماه ۹۹ برای بخش دیگری از زاگرس نشینان یعنی مردم منطقه اورامانات در استان کرمانشاه تکرار شد؛ آتش سوزی دیگر و از دست دادن سه جوان رعنای دیگر در راه دفاع از محیط زندگی خود.
مردادماه سال ۸۶ هنوز در خاطر اهالی اورامانات باقی مانده روزی که زبانه‌های آتش جنگل‌ها و مراتع منطقه حفاظت شده «بوزین» و «مرخیل» را دربر گرفت سه جوان به نام های «نعمت فتحی»، «عباس فتحی» و «بهاءالدین فرجی» جان خود را در میان شعله‌های آتش از دست دادند و «صلاح‌الدین میرانی» و «مظفر عبدی» نیز به شدت دچار سوختگی شدند و اکنون زخم هایی از آن آتش سوزی ها هنوز بر چهره آنهاست.
آتش سوزی‌ها تمامی ندارد، هر سال بیش از سال قبل، بارندگی های زیاد، رویش گیاهان در مراتع و جنگل ها، شدت باد و سایر مسایل دیگر از جمله سهل انگاری مردم و آتش زدن های عمدی و غیرعمدی و سایر موارد همه دست به دست هم می دهند تا آتشی در بربگیرد اما نکته مهم در این میان میزان آمادگی دستگاه های متولی امر است که هیچ گاه آماده نبوده و نیستند.
منطقه حفاظت شده بوزین و مرخیل باهدف حمایت از گونه با ارزش شوکا و ارزش‌های رویشگاهی با مساحت ۲۳ هزار و ۷۲۴ هکتار در پاییز ۱۳۷۴ به عنوان منطقه شکار و تیراندازی ممنوع و در سال ۱۳۷۸ حفاظت شده اعلام شد.
این منطقه تحت مدیریت اداره کل حفاظت محیط زیست است و نام منطقه حفاظت شده بر آن گذاشته شده اما به اندازه اهمیت و ارزش آن، امکانات و تجهیزات برای حفاظت از این منطقه وجود ندارد.
هر گاه آتشی بر جان این منطقه می افتد نیروهای مردمی با دست خالی و بدون امکانات و تجهیزات به جنگ آتش می روند و هر بار کسی قربانی می شود. هر سال با گرم شدن هوا شاهد آتش سوزی های گسترده ای در این منطقه هستیم اما تاکنون تدابیری برای جولگیری، کنترل و مهار آتش سوزی اندیشیده نشده و همه می نشینند تا آتش سوزی به وقوع بپیوندد.
اگرچه تلاش نیروهای محیط زیست، منابع طبیعی، نیروهای نظامی و انتظامی، هلال احمر برای اطفای حریق بر کسی پوشیده نیست و همواره همراه و همگام نیروهای مردمی و اعضای گروه های محیط زیستی برای مهار آتش سوزی‌ها دلسوزانه پای کار هستند اما واقعیت این است که دست همه این نیروها برای خاموش کردن آتش خالی است و بدون امکانات و تجهیزات نمی توان به جدال با آتش رفت.
زمانی که مجوز تبدیل منطقه ای به حفاظت شده صادر می شود و از آن به عنوان منطقه ای با ارزش و مهم نام برده می شود انتظار می رود به تبع اهمیت آن برای نگهداری و حفاظتش نیز امکانات و تجهیزات اختصاص یابد.
در ابتدا هر سال باید تجهیزات و امکانات موردنیاز برای اطفای حریق در جنگل ها و مراتع در نظر گرفته شود، آموزش های لازم به مردم محلی داده شود و در صورت وقوع هرگونه آتش سوزی فورا کمیته مدیریت بحران برای آن تشکیل و تقسیم کار انجام شود اما متاسفانه باوجود تجارب چندین ساله در زمینه آتش سوزی مسوولان ما هنوز اهمیت این موضوع را درک نکرده اند و هر سال در مدیریت بحران آتش سوزی بدتر از سال قبل عمل می‌شود.
متاسفانه ضعف اطلاع رسانی مسوولان در این زمینه هم به چشم می خورد و باوجود تذکرات هر ساله رسانه ها این وضع همچنان ادامه دارد. انتظار می رود مسوولان صریح و شفاف نبود امکانات و تجهیزات را از طریق رسانه ها به مسوولان ملی و استانی گوشزد کنند و از آنها برای اطفای حریق کمک بطلبند نه اینکه واقعیت ها را از مردم و رسانه ها پنهان کنند و تنها خبر مهار آتش را به آنها اطلاع دهند.
بوزین و مرخیل علاوه بر اینکه منطقه حفاظت شده است یکی از مناطق مرزی و راهبردی در نقطه صفر مرزی ایران و عراق محسوب می شود و از این رو هر گونه آتش سوزی در منطقه می تواند بار امنیتی به دنبال داشته باشد.
