تئاتر اصفهان بنا بر اعتقاد کارشناسان و هنرمندان این عرصه، وضعیت مطلوبی برخوردار نیست اما با وجود عشق و علاقه ای موجود می‌توان با برنامه‌ریزی برای دستیابی به اهداف موردنظر تلاش وافر داشت.
نمایش در نصف‌جهان سابقه چند صد ساله دارد و به گفته برخی از کارشناسان به دوران قاجار و قبل از آن نیز می‌رسد ولی آنچه مهم است، اکنون تئاتر اصفهان است که روزگار خوبی ندارد و هنرمندان این عرصه از دست اندرکاران این امر گلایه‌مند هستند.
در زمان‌های نه چندان دور تئاتر کمدی در اصفهان شهره خاص و عام بود و مرحوم ارحام صدربا شهرت شکرپاره به عنوان هنرمند تئاتر طنز اصفهان در ایران و حتی جهان شناخته شده بود و مردم از همه نقاط کشور برای دیدن نمایش های طنز وی به اصفهان سفر می‌کردند.
این استان مهد تاریخ تئاتر کشور است و اصفهانی‌ها علاقه زیادی به نمایش به خصوص نمایش‌های طنز دارند، در ادامه هنرمندانی همچون حسن اکلیلی و قدرت الله ایزدی و برخی از هنرمندان دیگر به روش‌ها و تکنیک‌های خاص خود چراغ نمایش طنز اصفهان را روشن نگه داشتند که هم اکنون از این گونه نمایش نیز دیگر خبری نیست.
درست است که تئاتر اصفهان با طنز و نمایش‌های کمدی گره خورده است و تا قبل از شیوع ویروس کرونا هنرمندان جوان آثاری را تولید و اجرا می کردند، ولی به گفته برخی از از کارشناسان تئاتر اصفهان فقط کمدی نیست و هنرمندان زیادی گونه‌ای از تئاتر دیگر یعنی تراژدی را در این دیار با عشق و جان کار می‌کنند که متاسفانه مورد غفلت مسوولان قرار گرفتند.
هنرمندان تئاتر چیزی جز توجه و حمایت نمی‌خواهند، آنها محل تمرین، سالن اجرا و پشتیبانی نیاز دارند، به درآمد میلیادری فکر نمی‌کنند و حتی به حضور یک مخاطب برای تماشای نمایش‌شان ارج می‌نهند و احترام می‌گذارند.
اگر پای درد دل تئاتری‌های اصفهان بنشینیم متوجه خواهیم شد، جز عشق و علاقه به تئاتر چیزی نمی‌توان یافت، آنها سراپا امید هستند و چراغ نمایش دیار نصف جهان را بدون هیچ چشم‌داشتی روشن نگه داشته است.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی اصفهان در باره تئاتر اصفهان به ایرنا گفت: در بحث نمایش ، یکی از ظرفیت‌های استان از گذشته تا کنون نمایش و تئاتر بوده است و هنرمندان بسیاری خوبی در این عرصه فعالیت داشتند و در زمان حاضر مشغول این کار هستند.
حجت‌الاسلام رمضانعلی معتمدی با بیان اینکه دولت تدبیر و امید اقدام‌های خوبی در عرصه نمایش انجام داده است، اظهارداشت: در سال‌های اخیر توجه زیادی به تئاتر استان شده است و ما در برنامه‌های خود به این موضوع توجه ویژه خواهیم داشت و در نشستی با هنرمندان این عرصه نیازهای آنها را رصد و بررسی می کنیم تا با مجموعه استان هماهنگ شود چون ظرفیت‌هایی خوبی در این عرصه وجود دارد.
وی با بیان اینکه امیدوارم این قشر خوب و فاخر بتوانند از ظرفیت‌های استان استفاده کنند، گفت: در مورد نمایش سالن‌هایی وجود دارد که باید نیازهای دیگر شناسایی شود و در حد توان استان از آن بهره برد.
احمد شاهین‌فر نام آشنای تئاتر اصفهان، کسی که سابقه‌ای با بیش از ۴۰ سال در تئاتر نصف جهان دارد و سمت‌های گوناگونی در حوزه نمایش از جمله کارگردانی ، بازیگری و نویسندگی در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی اصفهان داشت، اکنون عضو شورای سیاست‌گذاری نظارت بر نمایش استان اصفهان است.
شاهین‌فر که مدرس تئاتر است، در گفت و گو با ایرنا اظهارداشت: وضعیت تئاتر اصفهان رونق خوبی گرفته است و مردم نسبت به قبل از نمایش به خصوص طنز استقبال بهتری می کنند ولی با این حال چالش کمبود مخاطب همچنان وجود دارد.
رییس سابق انجمن نمایش استان اصفهان با بیان اینکه تئاتر کمدی همچنان در مخاطب‌پذیری پیشتازی می کند دلیل آن را درآمدزایی بهتر آن برشمرد و افزود: این گونه تئاتر به دلیل سابقه تاریخی آن در اصفهان همیشه اولویت مردم بوده است.
وی با بیان اینکه مردم در اصفهان از ۲ گونه تئاتر یعنی تعزیه و کمدی شناخت دارند، گفت: به دلیل تغییر دید فرهنگی مردم نمایش های تراژیک مخاطب بهتری پیدا کرده است ولی باز همچنان تئاتر از فقر تماشاچی رنج می برد.
عضو شورای سیاست‌گذاری نظارت بر نمایش استان اصفهان با اشاره به اینکه در سایر نقاط جهان از تئاتر پشتیبانی می شود تا بتواند روی پای خود بایستد، افزود: متاسفانه در کشور ما به خصوص در اصفهان چنین نیست و برای تولید یک نمایش به غیر از مواردی همچون دکور، نور، موسیقی، گریم که هزینه بر است ،حداقل سه ما فرصت تمرین نیاز است.
وی گفت: تئاتر کمدی چون سالن‌ها پر می‌شود از عهده هزینه هایش بر می آید ولی در نمایش تراژیک این چنین نیست و همیشه چالش وجود دارد.
شاهین‌فر در ادامه به تئاتر در کشورهای اروپایی اشاره کرد که شهرداری‌ها از نمایش حمایت می کنند و حتی هزینه‌های اجرای آن را قبول می‌کنند.
وی به تاریخ هنر در قاره سبز گریزی زد و گفت: در اروپا از ۶۰۰ سال پیش کارنوال‌های تئاتر راه می افتاد و دولت‌ها از آن حمایت می‌کردند ولی در اصفهان کمکی وجود ندارد و تالار فرشچیان فقط هفت روزش برای تئاتر رایگان در اختیار گروه های نمایشی است و در سایر روزها هنرمندان باید شبی یک میلیون تومان هزینه کنند و کمکی نیست.
شاهین‌فر با بیان اینکه هنرمندان تئاتر به شدت در غربت قرار گرفتند و هنرشان اصراف می‌شود گفت: چون از تئاتر تراژدی پشتیبانی نمی‌شود بسیاری از هنرمندان به نمایش کمدی روی آوردند که این درست نیست.
وی افزود: کمک مالی به گروه‌های نمایشی لازم است و بودجه که در مرکز هنرهای نمایشی کشور هزینه می‌شود از آن چیزی به اصفهان نمی‌رسد.
وی پیگیری مسولان ارشد استان در زمینه ضرورت بودجه تئاتر برای استان را خواستار شد و افزود: اگر مرکز هنرهای نماشی دارای بودجه است، به هنرمندان اختصاص دارد و باید بین آنها تقسیم شود.
شاهین‌فر همچنین با تاسف از اینکه هنرمندان تئاتر محلی برای تمرین نمایش در اصفهان ندارد گفت: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی یک محلی تمرین دارد که آن هم چندان مناسب نیست و برخی از گروه‌ها مجبورند در خانه تمرین کنند که این موضوع نیز غیر قانونی و ممنوع است.
عضو شورای سیاست‌گذاری نظارت بر نمایش استان اصفهان با اشاره به اینکه در استان سازمان‌ها و نهادهای زیادی وجود دارد که همه دارای سالن هستند ولی از آنها استفاده بهینه نمی‌شود در اختیار دادن این سالن‌ها برای گروه‌های نمایشی را خواستار شد.
وی از مسؤولان امر خواست این سالن‌های خالی را در اختیار هنرمندان تئاتر قرار دهندچون باعث می‌شود که محل تمرین و اجرا و هزینه برای گروهای تئاتر کم و کمک حال آنها شود.
وی در ادامه با انتقاد از بازسازی تالارهنر توسط شهرداری گفت: نباید این سالن تخریب و بازسازی می‌شدکه هنوز ادامه دارد، باید در کنار آن یک سالن با کیفیت دیگر ی ساخته می‌شد، سالن تالار هنر برای تئاتر اصفهان درجه یک بود.
شاهین‌فر با بیان اینکه تنها سالن اجرای نمایش در زمان حاضر در اصفهان تالار فرشچیان و هنرستان هنرهای زیبای پسران است که برای نصف جهان مطلوب نیست.
در ادامه این پیوند رسول هنرمند، تهیه کننده و بازیگر تئاتر اصفهان با بیش از ۴۰ سال سابقه بازیگری و تهیه‌کنندگی در تئاتر در گفت و گو با ایرنا اظهارداشت: تئاتر در اصفهان به دلیل عشق هنرمندان به این عرصه است و چندان دستمزدی برای کسی دارد و همانند سینما و تلویزیون شهرت آفرین نیست.
وی اظهارداشت: این موضوع وقتی نمود پیدا می‌کند که ما برای اجرای یک نمایش بیش از ۲ تا سه ماه تمرین می‌کنیم و دستمزدی که داده می شود حتی کرایه رفت و آمد ما نمی‌شود و این موضوع برای همه هنرمندان تئاتر است.
این بازیگر تئاتر اصفهان برخی از از نمایش‌های طنز را از این قائده مستثنی ذکر کرد و گفت: اگر این عشق و علاقه هنرمندان این عرصه نبود، هیچ کدام هنرمندان تئاتر خود را مشغول این عرصه نمی‌کردند و این موضوع واقعیت جامعه است.
وی با بیان اینکه هنرمندان تئاتر اصفهان در خواست‌های غیر منطقی، عجیب و غریبی ندارند، اظهارداشت: آنها یک محیطی برای تمرین کردن و اجرای نمایش می‌خواهند.
هنرمند با اشاره به اینکه هیچ حمایت مالی از تئاتر اصفهان نمی‌شود اظهارداشت: قبل از این که ویروس کرونا شیوع پیدا کند در حال اجرای یک نمایش در سالن ماه حوزه هنری اصفهان بودیم که در شب پنجم اجرای ما به دلیل کرونا تعطیل شد.
وی افزود: بعد از چندین ماه تمرین و تدارک نمایش هیچ پرداختی برای ما نداشت و این موضوع مگر جز عشق و علاقه می‌تواند باشد.
وی با بیان اینکه دلمان برای نمایش لک زده است، افزود: هنرمندان تئاتر برای اجرای یک نمایش دشواری‌های زیادی دارند ، اگر از تئاتر حمایت نشود مشکلات فرهنگی در جامعه خواهیم داشت.
هنرمند با بیان اینکه در مجموع نبود حمایتها، نداشتن بودجه، نداشتن سالن برای تمرین، موازی کاری نهادهای مرتبط و بی برنامگی از مشکلاتی است که تئاتر اصفهان با آن مواجه است، تصریح کرد: در این راستا برخی از فضاهای فرهنگی در سایر نهادها استفاده نمی‌شود و می تواند در اختیار تئاتر قرار گیرد.
وی با بیان اینکه تئاتر در بالا بردن سطح کیفی فرهنگی جامعه نقش بسزایی دارد ابراز امیداوری کرد، کرونا تمام شود و مردم با تئاتر در ارتباط با سلامتی و شادی جامعه همراه باشند.
وی گفت: مسولان باید باید حداقل حمایتها را در رابطه با تئاتر انجام دهند تا چراغ تئاتر اصفهان همیشه پرفروغ و روشن باشد.
در ادامه مسیح حیدری بازیگر تئاتر در گفت و گو با ایرنا اظهارداشت: چون نمایش هیچ درآمدی برایم نداشت و هیچ حمایتی از آن صورت نمی‌گرفت مدتی است که آن را کنار گذاشتم.
حیدری با بیان اینکه مسؤولان حرف‌های زیبا و قشنگی می‌زنند و همه شعارهای پر معنا و مفهومی در حمایت از تئاتر سر می‌دهند ولی متاسفانه در عمل خبری نیست.
وی با بیان اینکه چالش‌های زیادی در تئاتر اصفهان است ولی راهکارهایی هم وجود دارد که همت دست اندرکاران را می‌طلبد، گفت: وقتی که همه وقت و انرژی خودم را برای اجرای یک نمایش به کار ببنیدم و هیچ برداشتی از آن نباشد به خود و خانواده ام هم خیانت کردم.
وی علاقه در هنر تئاتر را مهم برشمرد و افزود: آری علاقه مهم است ولی مهمتر از آن توجه بالادستی‌هاست، فرهنگ‌سازی، مخاطب‌پذیری ، محل تمرین و اجرای نمایش که همه این موضوعات زمان طولانی را سپری می‌کند که مجوز گرفتن مهمترین موضوع است.
حیدری با اشاره به اینکه خود هنرمندان تئاتر باید قبول کنند در این شرایط اقتصادی کشور نباید انتظار معجزه داشت گفت: ولی همین حداقل‌ها هم در اختیار هنرمندان قرار گیرد اهمیت دارد.
این هنرمند نمایش با تاکید به اینکه تئاتر هنر غریب و تنهایی است که خودش باید به فکر چاره برای خود باشد افزود: چالش‌های فرا روی تئاتر در همه کشور یکی است ولی در نصف جهان که مهد فرهنگ و تمدن ایران اسلامی است باید حداقل باشد.
وی افزود: نباید دغدغه یک تئاتری در اصفهان مهد فرهنگ و تمدن محل تمرین و تنها مرکز اجرای نمایش فقط فرشچیان باشد، بلکه باید ظرفیت‌های بالایی در این زمینه در این استان باشد.
این هنرمند ابراز امیدواری کرد بعد از موضوع کرونا و با حمایت‌های مسئولان در بخش‌های مختلف بشود دوباره در این عرصه فعالیت کند که این موضوع با همت خود تئاتری‌ها و نگاه منصفانه مسئولان دور از دسترس نیست.
هنر نمایش در اصفهان سابقه چند صد ساله دارد و نمایش‌های کُمدی این خطه در چهارباغ و اجراهای مشهور در تماشاخانه‌های سپاهان در تاریخ تئاتر طنز اصفهان ماندگار است.
اکنون نزدیک به ۴۰ گروه ثبت شده و دارای پروانه تئاتر در استان اصفهان فعالیت دارند.
نظر شما