مخاطرات کرونا منحصر بفرد است

مصطفی محقق روز چهارشنبه در گفت‌ وگو با خبرنگار اجتماعی ایرنا در پاسخ به این سوال که رویکردهای جهانی مقابله با پیامدهای اجتماعی و اقتصادی پاندمی ویروس کرونا را چگونه ارزیابی می کنید، اظهار داشت: پاندمی ویروس کرونا یکی از بزرگترین بحران های تاریخ معاصر است که این بحران در مقایسه با دیگر حوادث و بلایای دهه های اخیر مانند سونامی آسیا در سال ٢٠٠٤ و یا زلزله مخرب هاییتی در سال ٢٠١٠ تلفات انسانی و خسارات مستقیم کمتری به بار آورده است.

وی در پاسخ به این سوال که چرا پاندمی ویروس کرونا یکی از بزرگترین بحران های بشری نام گرفته، گفت: دلیل این امر را باید در تفکیک میان تلفات و خسارات مستقیم بلایا (Damage) و پیامدهای غیر مستقیم ولی تعیین کننده حوادث و بلایا که در علم مدیریت ریسک بلایا زیان (Loss) نامیده می شود جستجو کرد. این موضوع را با پدیده کوه یخی می توان مقایسه کرد. تلفات و خسارات مستقیم و فیزیکی حوادث مانند نوک کوه یخی است که بخش قابل مشاهده روی آب ولی کوچکتر آن است و پیامدها و زیان های بلند مدت حوادث مانند بخش بزرگتر کوه یخی در زیر آب است که قابل مشاهده نیست.

هماهنگ کننده ارشد مرکز سازمان ملل متحد برای توسعه مدیریت اطلاعات بلایا در آسیا و اقیانوسیه با بیان اینکه پاندمی ویروس کرونا از نظر پیامدها و زیان های گوناگون اجتماعی و اقتصادی، مقیاس جهانی و سرعت شیوع و تاثیرگذاری در فهرست مخاطرات و ریسک بلایا منحصر بفرد است، توضیح داد:صندوق بین المللی پول بر اساس نتایج ارزیابی بعمل آمده از چشم انداز رشد اقتصادی کشورهای جهان در سال های ٢٠٢٠ و ٢٠٢١ اعلام کرده که دنیا بدلیل تبعات ویروس کرونا وارد مرحله جدید رکود جهانی مانند سال ٢٠٠٩ و حتی بدتر از آن شده است. این صندوق بازسازی خسارات و زیان های ناشی از پاندمی ویروس کرونا را مشروط به موفقیت دنیا در کنترل این ویروس و اتخاذ اقدامات مورد نیاز اقتصادی دانسته است.  

محقق اضافه کرد: بانک جهانی هشدار داده که پاندمی ویروس کرونا در سال جاری ممکن است ٤٠ تا ٦٠ میلیون نفر از مردم دنیا را به فقر شدید بکشاند که کشورهای آفریقایی و جنوب آسیا بیشترین آسیب را متحمل خواهند شد.

وی ادامه داد: همچنین بر اساس تخمین های سازمان بین المللی کار، پاندمی ویروس کرونا موجب از دست دادن ١٩٥ میلیون شغل در سال جاری میلادی خواهد شد.

این مقام مسئول در سازمان ملل متحد اظهار داشت: برنامه جهانی غذا نیز پیش بینی کرده که به دلیل سرعت شیوع و تاثیر گذاری ویروس کرونا در جهان ١٣٥ میلیون نفر از مردم دنیا با بحران مواد غذایی و ١٣٠ میلیون نفر با گرسنگی شدید مواجه خواهند شد.  

وی افزود: همچنین بر اساس گزارش مرکز آمار و اطلاعات استاتیستا، با جهانی شدن بحران ویروس کرونا بیشتر اقتصادهای بزرگ جهان حداقل ٢/٤ درصد از ارزش تولید ناخالص ملی خود در سال ٢٠٢٠ را از دست خواهند داد. این امر موجب شده تا اقتصاددانان پیش بینی خود از رشد اقتصادی جهانی را از حدود ٣ درصد به ٢/٤ درصد کاهش دهند. برای درک اندازه این اختلاف باید دانست که تولید ناخالص جهانی در سال ٢٠١٩ معادل ٨٦/٦ تریلیون دلار پیش بینی شده است و این به معنای آن است که چهار درصد کاهش در رشد اقتصادی معادل ٣/٥ تریلیون دلار زیان اقتصادی ناشی از پاندمی ویروس کرونا خواهد بود.  

محقق با بیان اینکه اما سؤال این است که کشورهای جهان و جامعه بین المللی برای کاهش ریسک و پیامدهای منفی پاندمی ویروس کرونا چه اقداماتی را بعمل آورده و چه طرح ها و برنامه های در دستور کار خود دارد، گفت: در سطح بین المللی، سازمان ملل متحد در تلاشی هماهنگ با بسیاری از کشورهای جهان "چارچوب جهانی پاسخگویی اجتماعی و اقتصادی به پاندمی ویروس کرونا" را تهیه و تصویب کرده است که این چارچوب راهبردهای پاسخگویی اضطراری اجتماعی و اقتصادی به پاندمی را بر اساس پنج اصل «حفاظت از خدمات و سیستم های سلامت و درمان»، «حمایت های اجتماعی و ارایه خدمات اساسی»، «حفاظت از مشاغل و بنگاه های اقتصادی کوچک و متوسط و مراکز تولیدی بشدت آسیب پذیر»، «اقدامات کلان اقتصادی و همکاری های چند جانبه» و «انسجام اجتماعی و تاب آوری جامعه» ارائه می کند.  

وی اعلام کرد: براساس اصول ذکر شده، چارچوب جهانی سازمان ملل متحد برای پاسخگویی اجتماعی و اقتصادی به بحران ویروس کرونا اقدامات زیر را از جمله اقدامات قاطع و بموقع برای پیشگیری از شیوع بیشتر و کنترل مؤثر ویروس کرونا برای حفظ جان افراد، تقویت سریع ظرفیت ها و تاب آوری سیستم های درمان و سلامت، ارائه کمک های فوری به کشورهای در حال توسعه که دارای سیستم های سلامت ضعیف تری می باشند و برداشتن موانع و ارائه تسهیلات برای دسترسی به نتایج تحقیقات و تامین واکسن و دارو برای همه را توصیه می کند.

هماهنگ‌کننده ارشد سازمان ملل متحد برای توسعه مدیریت اطلاعات بلایا در آسیا و اقیانوسیه (APDIM) اظهار داشت: همچنین آمادگی بیشتر مراکز اقتصادی و تجاری برای مقابله با آثار پاندمی ویروس کرونا، مشارکت و همکاری سازمان های بشردوستانه و خیریه، اجتناب از اقدامات حمایت گرایانه یکجانبه، کمک به تقویت اقتصاد کشورهای در حال توسعه،  توسعه کمک های مالی بین المللی و برداشتن تحریم ها در زمان همبستگی جهانی برای مقابله با بحران ویروس کرونا از دیگر توصیه های چارچوب جهانی سازمان ملل متحد برای پاسخگویی اجتماعی و اقتصادی به بحران ویروس کرونا است.

محقق گفت: در سطح منطقه ای کمیسیون اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد برای آسیا و اقیانوسیه (اسکاپ) نیز برای تقویت اقدامات بعمل آمده و پشتیبانی از کشورهای منطقه در مقابله با پاندمی ویروس کرونا اقدامات زیر را از  جمله حمایت از افراد و سرمایه گذاری برای تقویت تاب آوری کشورها و جوامع محلی بویژه زنان و گروههای آسیب پذیر از راه تقویت حمایت های اجتماعی، ارتقاء دسترسی به سیستم های سلامت و درمان و خدمات اساسی و تقویت تاب آوری و آمادگی حوادث و شرایط اضطراری،  پشتیبانی از بازسازی اقتصادی پایدار و فراگیر از طریق ارائه مشوق های مالی مطابق یت اهداف توسعه پایدار و موافقتنامه پاریس در مورد تغییر اقلیم و احیاء و ایجاد تاب آوری در زنجیره تامین خدمات و کالا از طریق همکاری های منطقه ای و زیر منطقه ای در زمینه تجارت و سرمایه گذاری، حمل و نقل و ارتباطات دیجیتال را به تصویب رسانده است.

این مقام مسئول در سازمان ملل متحد با بیان اینکه خط مشی کلان همه این اقدامات پشتیانی از تلاش های در حال انجام برای بازسازی مؤثرتر از راه  تلفیق تاب آوری، فراگیری و پایداری اقدامات در سیاست های پاسخگویی به پاندمی ویروس کرونا است، گفت: اسکاپ معتقد است که بحران ویروس کرونا می تواند به عنوان فرصتی برای اصلاح رویکردهای توسعه در چارحوب اهداف توسعه پایدار مورد بهره برداری قرار گیرد.

به گزارش ایرنا، «اپدیم» (APDIM) یک مرکز وابسته به کمیسیون اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد برای آسیا و اقیانوسیه (اسکاپ) است که به پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران و به طور اخص سازمان برنامه و بودجه کشور، با گذشت بیش از یک دهه پیگیری مداوم، رایزنی و مذاکره با طرف‌های مرتبط داخلی و خارجی؛ سرانجام در تهران افتتاح شده است.

این مرکز با هدف خدمت‌ رسانی در زمینه اطلاعات بلایا به ویژه زلزله برای کشورهای عضو «اسکاپ» راه‌اندازی شده و تلاش دارد در زمینه مدیریت دانش، ظریف‌سازی، انتقال دانش فنی و تجارب موفق سایر کشورها در قالب همکاری‌های جنوب - جنوب در راستای افزایش تاب ‌آوری در زمینه بلایا و کاهش خطرات آن انجام وظیفه کند.

از ۴۰ بلای طبیعی شناخته شده در دنیا، ۳۰ مورد آن در کشورمان رخ داده که از مهم‌ترین و پربسامدترین آنها می‌توان به زلزله اشاره کرد که تلفات و خسارات فراوانی بر جای گذاشته است. با توجه به این مسائل، تاسیس مرکز «اپدیم» در راستای پاسخگویی به نیازهای منطقه و کشور بوده است.

راه اندازی مرکز منطقه ‌ای اپدیم (APDIM) در تهران در شصت و هفتمین اجلاس اسکاپ در سال ۲۰۱۱ ( ۱۳۸۹) با اجماع کشورهای عضو در قطعنامه ۴/۶۷ تصویب شد و در سال ۲۰۱۵ ( ۱۳۹۴) در قطعنامه ۱۱/۷۱ برنامه راهبردی، اساسنامه آن به تصویب رسید.

‌مرکز اپدیم (APDIM) با محور اهداف بشر دوستانه جمهوری اسلامی ایران و با تلاش‌های پیگیرانه سازمان برنامه و بودجه کشور و همکاری وزارت امور خارجه، سازمان مدیریت بحران کشور، سازمان نقشه ‌برداری و مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در همکاری با اسکاپ و با هدف جذب کمک‌های فنی و بهره‌مندی از امکانات سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، اعتمادسازی و معرفی توانمندی‌های کشور و تعامل با کشورهای منطقه ایجاد می شود.

‌کاهش آثار منفی بلایای طبیعی از طریق تقویت مدیریت اطلاعات حوادث و بلایا در آسیا و اقیانوسیه، تقویت توانایی ها و ظرفیت‌های فنی و سازمانی کشورها و سازمان‌های منطقه‌ای در زمینه مدیریت اطلاعات بلایا، کاهش خطرپذیری بلایا و اجرای چارچوب توافق سندای (این توافق اهداف و برنامه اقدام نخست را برای کاهش خطر در زمان وقوع بلایای طبیعی شناسایی می کند) در خصوص افزایش مقاومت پذیری در برابر بلایای طبیعی و کمک به تقویت همکاری‌ها و هماهنگی‌های منطقه‌ای میان کشورها و سازمان‌های منطقه‌ای در زمینه مدیریت اطلاعات بلایا همسو با توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها و دستیابی به اهداف توسعه هزاره، از اهداف مرکزاپدیم(APDIM) است.