دلالی؛ معضل اصلی گردشگری سلامت در آذربایجان‌غربی

آذربایجان‌غربی، استانی مرزی با ۹۶۷ کیلومتر مرز مشترک با سه کشور ترکیه، آذربایجان و عراق است که با توجه به ظرفیت بی نظیر مرزی و توسعه شاخص های بهداشتی درمانی، می تواند مقصدی مناسب برای گردشگران خارجی نیازمند به خدمات بخش سلامت باشد.

همه ساله بیماران از کشورهای مختلف همسایه به سمت ایران سوق می‌یابند ولی متاسفانه بسیاری از مواقع این افراد که برای درمان و اقامت چند روزه به آذربایجان غربی می آیند، اسیر دلالان و سود جویان شده یا به پزشک و بیمارستان مورد نظر خود نمی رسند و یا درصورت رسیدن برای درمان و اقامتشان هزینه بالایی پرداخت می کنند.

این وضعیت، آنها را از سفر دوباره به این استان برای درمان منصرف کرده و به کشورهای دیگری سوق می دهد که همین امر مانعی اساسی در توسعه گردشگری به ویژه گردشگری سلامت است.

گردشگری سلامت فرصتی برای دلالان

معاون سابق بهداشت، امداد و درمان سپاه شهدای آذربایجان‌غربی در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: گردشگری سلامت پتانسیل بزرگی است که درصورت سازمان یافتگی و هدایت صحیح آن می تواند منبع ارزآوری خوبی برای این استان باشد.

دکتر کاظم تارقلی اظهارداشت: برای سازمان دهی بهتر به این ظرفیت، باید در آن سوی مرز و درکشورهای همجوار پایگاه های ثابتی از طرف آذربایجان غربی دایر تا با بیماران ارتباط برقرار کنند و پس از غربالگری اولیه زمینه برای سفر بیماران کشورهای همجوار به این استان فراهم شود.

 وی، تشکیل بانک اطلاعاتی جامع در حوزه گردشگری سلامت را ضروری خواند و افزود: همچنین توزیع سازمان یافته بیماران کشورهای همجوار از جمله عواملی است که می تواند جلوی سودجویان و دلالان را گرفته و اجازه ندهد این پتانسیل عظیم آسیب ببیند.

وی اضافه کرد: کادر درمانی مجرب در آذربایجان غربی از دیگر عوامل مهمی است که باعث شده افرادی از کشورهای همجوار این استان را برای درمان انتخاب کنند بنابراین سازمان یافته شدن سیستم پذیرش و هدایت بیماران می تواند کمک بزرگی به توسعه منطقه بکند.

معاون سابق بهداشت، امداد و درمان سپاه شهدای آذربایجان غربی اظهار داشت: نباید اجازه داده شود تا بیمارانی که از کشورهای همجوار می آیند ناراضی به کشور خود باز گردند بلکه باید زمینه ای فراهم شود تا وجهه مناسبی از استان و به ویژه از کشور ایران به دنیا نشان داده شود.

گردشگری سلامت متولی خاص می طلبد

دکتر عابد فتاحی، متخصص بیماری های چشم و عضو اسبق کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی هم گفت: هیچکدام از بیمارانی که برای معالجه به استان آذربایجان غربی می آیند، با رضایت به کشور خود باز نمی گردند.

وی اظهارداشت: آذربایجان غربی بهره چندانی از این صنعت (گردشگری سلامت) نبرده و این در حالی است که بیماران شمال عراق به دلیل نداشتن تجهیزات بیمارستانی به این استان سفر می کنند.

وی با تاکید بر اینکه گاهی تعرفه خدماتی که در آذربایجان غربی به بیماران خارجی ارایه می شود، چند برابر قیمت معمولی است، افزود: دریافت هزینه های کلان بدون تردید بیماران خارجی را به دیگر کشورها سوق می دهد و این فرصت را از این استان می گیرد.

به گفته وی، 'گردشگری سلامت' متولی خاصی ندارد چنانکه برخی در خارج از کشور اقدام به راه اندازی دفاتر گردشگری و سیاحتی کرده و از طریق این دفاتر بیماران را به ایران میفرستند.

وارد کردن ضربه سنگین دلالان به گردشگری سلامت

معاون گردشگری میراث فرهنگی،  صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی نیز گفت: برخی از رانندگان تاکسی در پایانه های مرزی با کمک بر رابط هایی که درکشورهای هدف قرار دارند،  با ورود مسافر به پایانه های مرزی، بیماران را با خود به خانه های غیر مجاز برده و سپس به پزشکانی که با آنان ارتباط برقرار کرده اند، معرفی کرده و مبالغ کلانی دریافت می‌کنند.

ریتا خضرزاده ادامه داد: این روند باعث می شود تا بسیاری از اوقات بیماران خارجی به پزشکان غیر مجرب معرفی و تبعات نامطلوبی نصیبشان شده و با مشکلات متعددی روبرو شوند.

وی اظهار داشت: جولان دلالان،  سودجویان و شکار گردشگران سلامت توسط آنها و گرفتاری های که نصیب بیماران خارجی می‌شود، باعث شده تا نگاه بیماران نسبت به استان منفی شود و دیگر بار راهی این استان نشده و کشورهای دیگر را برای درمان انتخاب کنند.

معاون گردشگری میراث فرهنگی،  صنایع دستی و گردشگری استان ادامه داد: دلالان درهر دو طرف مرز به کمین نشسته اند و با توجه به اینکه به زبان مردم منطقه آشنایی دارند، به راحتی برآنها تسلط یافته و از مسیر اصلی منحرفشان می‌کنند.

وی افزود: نبودن تعرفه مشخص هم از دیگر عواملی است که بیماران خارجی را با هزینه های گزاف مواجه می کند بنابراین همراهی و همگامی دستگاه ها و نهادهایی چون دانشگاه علوم پزشکی، وزرات امورخارجه، گمرگات، پایانه های مرزی،  نهادهای امنیتی و همچنین اتاق بازرگانی می تواند گامی مهم در کمک به رشد و توسعه گردشگری سلامت در این استان باشد.

وی افزود: میراث فرهنگی و گردشگری  آذربایجان غربی درصدد راه اندازی پایگاه های اطلاع رسانی در مرزهای این استان است ولی تاکنون همکاری های لازم با این نهاد صورت نگرفته است.

خضرزاده ادامه داد: پایگاه های اطلاع رسانی با فعالیت خود خواهند توانست آدرس دقیق و شفافی به بیماران و مسافران خارجی داده و جلوی فعالیت دلالان و سودجویان را بگیرند.

وی افزود: این پایگاه های اطلاع رسانی نه تنها درپایانه های مرزی بلکه در ترمینال‌های هوایی و همچنین ترمینال های داخل شهری می توانند اطلاع رسانی صحیح را انجام دهند.

معاون گردشگری میراث فرهنگی و گردشگری  آذربایجان غربی افزود: ۹ دفتر خدماتی مسافرتی دارای مجوز گردشگری سلامت در این استان فعالیت می کنند و سال گذشته نیز ورود گردشگر سلامت به استان افزایش داشته است.

وی بیمارستان های دارای "آی وی پی" یا بخش پذیرش بیماران خارجی از جمله امام رضا (ع)، آذربایجان، امام خمینی (ره)، بیمارستان های صولت، شفا، میلاد و بیمارستان فوق تخصصی امید ارومیه را از جمله بیمارستان هایی عنوان کرد که پذیرای بیماران خارجی می شوند.   

گردشگری به عنوان صنعت سوم جهان نامگذاری شده است و برخی از کشورها نظیر اسپانیا از طریق این صنعت امرار معاش می‌کنند.

 آذربایجان غربی حدود ۹۶۷ کیلومتر مرز مشترک با سه کشور ترکیه، عراق و جمهوری آذربایجان دارد و طی سال های اخیر به دلیل شرایط اقتصادی منطقه، پذیرای بسیاری از اتباع خارجی بوده ولی گردشگری سلامت این استان با خدمات ارزان درمانی از سود ناشی از این حضور بی بهره مانده است.

 طبیعت بکر، مناطق خوش آب و هوای آذربایجان غربی نظیر سیلوانا، آب های معدنی، چشمه های مختلف و صدها جاذبه طبیعی دیگر از ظرفیت های بالقوه گردشگری سلامت استان به شمار می رود.