افتتاح مراکز جامع درمان و بازتوانی اعتیاد در ۵ استان

وحید قبادی دانا  روز سه شنبه در نشست خبری به صورت ویدئو کنفرانس با اشاره به تشکیل کار گروه اعتیاد و بازتوانی افراد دارای اعتیاد افزود: قرار براین بود تا با استفاده از این کار گروه، آسیب شناسی های لازم از روشهای مختلفی که برای درمان و بازتوانی اعتیاد در طول ۳۰ سال گذشته انجام می شد صورت  بگیرد تا نقاط منفی، مشکلات  و نقاط  قوت  روشهای موجود شناسایی شود.

وی تصریح کرد : بر این اساس، مطالعات تطبیقی با توجه به فعالیت کشورهای دیگر به ویژه کشور پرتقال که یکی از کشورهای که از شیوع بالای اعتیاد برخوردار است و اقدامات انجام شده در آن کشور انجام شد. همچنین مطالعاتی درباره روشهای به کار گرفته شده در کشور ایتالیا و میزان بهبود یافته و رها یابی افراد از اعتیاد در این  کشور که قابل توجه بود و تفاوت معنی داری داشت  صورت  گرفت.

به  گفته رییس سازمان بهزیستی کشور، علاوه بر این مطالعات،  بررسی و مطالعات علمی ویژه ای در زمینه مراکز اقامتی  و سرپایی  ۲۸روزه و سه ماهه که بصورت اقامتی هستند مورد ارزیابی قرار گرفت و در مجموع این مدل بعنوان مدل نوین  و پیشرو ارایه شد.

قبادی دانا با  بیان  اینکه، تاکید این طرح بر بازتوانی و استمرار درمان است بیان داشت: براساس این طرح، طول دوره درمان یکساله و بصورت ۴ ماه اقامت شبانه روزی و ۸ ماه بصورت سر پایی خواهد بود.

وی تاکید کرد: این افراد رها نخواهند شد و در یک باشگاهی ساماندهی می شوند. همچنین برای حفظ ارتباط روحی و روانی این  افراد با خانواده از ابتدا خانواده درکنارتیم درمانی که برای این افراد تصمیم گیری خواهد کرد حضور  خواهند داشت.  

قبادی دانا درادامه گفت : در این  مراکز برای هر فرد یک نسخه و یک نقشه درمانی خاص پیشنهاد خواهد شد.

وی  خاطر نشان  کرد: به  این  مراکز  تاکید شده  است تا از هیچ داروی بعنوان جایگزین ماده مخدر استفاده شده، استفاده نشود در واقع  درمان بصورت پرهیز مدار خواهد بود.

قبادی  دانا، حرفه آموزی و ایجاد شغل، کسب و کار و حمایت از زندگی این افراد برای بازگشت به جامعه را از  جمله محور کار این  مراکز دانست.

وی  تاکید  کرد: اگر فرد دارای اعتیاد خانواده نداشته باشد این مجموعه اجتماعی خانواده آنها خواهد بود اگر محل اقامت نداشته باشند برای آنها محل اقامت چه در طول درمان و چه بعد از آن در نظر  گرفته خواهد شد.

وی ادامه داد: اگر فرد  دارای  اعتیاد شغل داشته باشند به او کمک خواهد شد تا به شغل خود برگردد و اگر چنانچه تاکنون حرفه ای نیاموخته باشد  در آن مرکز حرفه آموزی در شغل های مختلف مثل جوش کاری و غیره برای او انجام خواهد شد.

قبادی دانا تصریح  کرد: به  طور  کلی سهی  خواهد شد تا در طول مدت اقامت فرد در مرکز،  یک نظم پذیری و جامعه پذیری برای این آن  براساس زمان بندی و در طول روزانجام شود.

رییس سازمان بهزیستی  کشوراستفاده و بهره گیری از گروههای همتا یعنی افرادی که قبلا اعتیاد داشتند و بهبود یافته اند را برای استفاده از تجربیات آنها برای عدم بازگشت فرد به سمت اعتیاد در این مراکز را بعنوان کمک کننده و یکی از نقاط قوت این مراکزبرای  افراد  دارای اعتیاد دانست.  

وی  افزود: برخی از این افراد همراه با سو مصرف مواد دارای اختلالات روحی و روانی هستند که در این مراکز مورد توجه قرار خواهد گرفت تا فرد به طور جامع مورد درمان قرار گیرد. همچنین افرادی هستند که به دلیل اعتیاد از خانواده طرد شدند که از خانواده و همسر فراخوان می شود تا ارتباط خانوادگی با استفاده از برنامه مشاوره برقرار شود.

پرداخت مبلغ ۹ میلیون تومان یارانه برای هر فرد به  مراکز

وی به هزینه بالای درمان اشاره کرد و گفت : براین اساس سازمان بهزیستی سالانه برای هر فرد مبلغ ۹ میلیون تومان بعنوان یارانه به مراکزجامع درمان و بازتوانی اعتیاد دولتی، موسسات و خیریه ها تا سقف ۲۰۰ نفر پرداخت خواهد کرد. همچنین مبلغ ۳۰۰ میلیون تومان از سوی این سازمان برای  کمک به  تاسیس وراه  اندازی  این  مراکز پرداخت خواهد شد.

رییس سازمان بهزیستی کشور اظهار امیدواری کرد که تا پایان سال همه استانها یکی از این مراکز را بعنوان نمونه  و الگو داشته باشند .

وی یادآور شد : به طور قطع نحوه صحیح اداره این مراکز و اجرای صحیح الگو بسیار حائز اهمیت است .چراکه اگر الگویی علمی باشد ولی بطور صحیح اجرا نشود با مشکل روبرو خواهد شد.

وی خطاب به همه مسئولان استانی بهزیستی خاطرنشان کرد:  نقش شرکا اجتماعی و استفاده از  تجربیات آنها برای تاسیس این  مجموعه ها  که فراخوان داده می شوند بسیار مهم است .

نشاط و ورزش ، شغل و اشتغال می تواند عامل بازدارنده از اعتیاد تلقی باشد

قبادی دانا، ضمن تشکر از همه دستگاههای فعال در این زمینه ، روشهای پیشگیرانه را مقدم بر درمان دانست و گفت : لازم است به جوانان در مدارس ، دانشگاهها ومحل کار، آموزش های لازم داده شود تا جوانان از اعتیاد مصون شوند .البته نشاط و ورزش ، شغل و اشتغال می تواند به عنوان عامل بازدارنده تلقی شود.

رییس سازمان بهزیستی کشور، آموزش مهارت زندگی و نحوه برخورد جوانان با شرایط سخت و مدیریت استرس را از دیگر مواردی ذکر کرد که می تواند بعنوان عامل بازدارنده باشد.

وی  خاطر نشان کرد:  این روش یک روش تلفیقی و ترکیبی از روشهای موفق در زمینه کنترل و باز توانی اعتیاد است . البته نسبی و مطلق نیست  ولی می تواند درصد بهبودی را ارتقا و درصد عود را کاهش دهد.

 مراکز الگوی درمانی ترکیبی دارند

فاطمه رضوان مدنی رییس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور نیز در این مراسم گفت: این مراکز الگوی درمانی ترکیبی دارند و باتوجه به کسب تجربه از رویکردهای مختلف، درمان معتادان در مراکز درمانی انجام می‌شود که در آنها ارائه خدمات سم زدایی، مراقبت از بیمار و مداخلات روانی تمام این خدمات متناسب با شرایط فردی و خانوادگی خود فرد به او ارائه می‌شود .

وی افزود: در این مراکز، برنامه اختصاصی برای هر فرد با توجه به شرایط اجتماعی هر فرد معتاد داریم؛ بیماران در این مراکز به مدت چهار ماه سم زدایی می شوند و تحت درمان روانی، معنوی و جسمی قرار می گیرند. براساس رویکرد درمان سرپایی طی مدت هشت ماه در جلسات درمانی و آموزشی شرکت می کنند. در پایان دوره یک ساله نیز افرادی که خانواده ندارند به مراکز توانمندسازی مشغول به کار می شوند.

وی با اشاره به راه اندازی آزمایشی مراکز جامع درمان و بازتوانی اعتیاد طی سال گذشته در استان های اصفهان و کرمانشاه، افزود: این مراکز امسال در همه استان ها دائر خواهد شد . این مراکز یک ساله هستند چهار ماه اول اقامتی و ماه های بعد درمانی و آموزشی هستند و بعد از آن هم بیماران رها نمی شوند.

سعید عمرانی معاون قضایی دادستانی کل کشور نیز در این نشست حضور داشت و از خدمات بهزیستی در زمینه  مراکز جامع درمان و بازتوانی اعتیاد قدردانی کرد.

طرح مراکز جامع درمان و بازتوانی افراد با اختلال مصرف مواد؛ مبتنی بر تداوم درمان

سازمان بهزیستی به‌عنوان پیشرو و پرچم دار در عرصه پیشگیری و درمان اعتیاد کشور اولین دستگاهی است که به پیشگیری علمی، نوین و درمان همه جانبه و مبتنی بر شواهد، به مبارزه با این مشکل مهم کشوری و جهانی یعنی اعتیاد پرداخته است.

بنابراین با توجه به بندهای ۱۰ و ۱۱ سیاست های کلی مبارزه با مواد مخدر ابلاغیه رهبر معظم انقلاب مبنی بر توسعه مطالعات و پژوهش‌های بنیادی، کاربردی و توسعه‌ای در امر مبارزه با مواد مخدر و روانگردان و پیشگیری و درمان معتادان با تکیه بر دانش روز دنیا و استفاده از ظرفیت‌های علمی و تخصصی ذیربط در کشور و ارتقا و اصلاح ساختار نظام مدیریت مبارزه با مواد مخدر و روانگردان به منظور تحقق سیاست‌های کلی نظام و سرعت بخشیدن به فعالیت‌ها و هماهنگی در اتخاذ سیاست‌های عملیاتی و اقدامات اجرایی و قضایی و حقوقی و همچنین با توجه به تبصره یک ماده ۱۵ اصلاحیه قانون اصلا ح قانون مبارزه با موادمخدر مصوب ۱۳۷۶ (مصوب ۹/۵/۱۳۸۹  مجمع تشخیص مصلحت نظام) و ماده ۸۰ قانون برنامه ششم  توسعه، ضرورت تدوین و برنامه ریزی انواع رویکردهای درمانی در حوزه اعتیاد حائز اهمیت است.

با توجه به  بررسی و آسیب شناسی اقدامات درمانی و باز توانی اعتیاد  که طی دو دهه ی اخیر در کشور و با حضور جمعی از صاحبنظران، متخصصان و مدیران اسبق سازمان در حوزه  اعتیاد برگزار شد، مشخص شد که یکی از حلقه های مفقوده جاری در زمینه درمان و بازتوانی معتادان، گسستگی و پراکندگی ارائه خدمات در مراکز و واحدهای مجزا و غفلت از شرایط خانوادگی و حمایتی آنان است.

در نهایت پس از بررسی و نیازسنجی موضوع الگویی تحت عنوان «الگوی جامع درمان و بازتوانی اعتیاد مبتنی بر تداوم درمان» در سازمان بهزیستی کشور تهیه و تدوین شد. این الگو بر اساس مدل ترکیبی اکثر رویکردهای درمان و مداخله اعتیاد و تجارب متعدد حاصل از آنها، طراحی شده است که به طور همزمان علاوه بر ارائه مداخلات سم زدایی و پرهیزمدار به رفع چالش های خانوادگی و اجتماعی بیمار، مداومت بر مراقبت بیمار، مداخلات روانی- اجتماعی و توانمندسازی شغلی پرداخته و تمام این خدمات در قالب طرح درمان به صورت موردی برای هر فرد طی برنامه مدیریت مورد حین درمان و پس از ترخیص ارائه می شود.

فرآیند درمان که به طور کلی  یک سال به طول می انجامد به این صورت است که بیماران پس از پذیرش به مدت ۲ هفته مرحله سم زدایی را طی می کنند و بعد از سم زدایی به مدت سه و نیم ماه  به صورت اقامتی تحت درمان­های روانی اجتماعی و معنوی به صورت نظام­‌مند قرار می­گیرند و در مرکز مراحل مختلفی را طی می‌کنند و مسئولیت اداره امور داخل مرکز از نظافت تا شستشو و آشپزی را خود بیماران به عهده می‌گیرند.

پس از پایان دوره سم‌زدایی و اقامت (چهار ماه)، فرد بهبودیافته بر اساس مدل درمان سرپایی و  خودیاری به طی مدت هشت ماه و با شرکت در ۵۲ جلسه سه ساعته به صورت سرپایی با برنامه از قبل تعیین شده تحت نظر مدیر مورد در جلسات درمانی و آموزشی مرکز شرکت می‌کند. در پایان اقامت افرادی که سرپناه و خانواده ندارند جهت اسکان و اقامت به مراکز اقامتی توانمندسازی ارجاع داده می­شوند. در صورت داشتن شغل با کمک مددکار به شغل سابق خود باز می­گردند و در غیر این صورت با مهارت آموزی به اشتغال آنان کمک می­شود.

طی دوره هشت ماهه درمان غیر اقامتی بیمار مداخلات روانشناختی فردی از جمله آموزش شناختی- رفتاری و مصاحبه انگیزشی، آموزش خانواده، بهره‌مندی از ظرفیت گروه های خودیار، گروه درمانی، مداخلات توسعه اجتماعی فرد و آموزش‌های شغلی و کسب و کار دریافت می‌کند. در نتیجه در این مدل سعی شده فرد پس از رهایی از مواد و کسب مهارت‌های اولیه به مدت یک‌سال در کنار مدیر مورد در مسیر بازگشت به زندگی سالم و مستقل هدایت شود.