صادرات و واردات نقش مهمی در رشد و توسعه اقتصادی کشورها دارند و هم اکنون طبق آمارهای موجود ۵۴ بازارچه مرزی در مناطق مختلف مرزهای شرق، غرب، جنوب و شمال غرب کشور راه اندازی شده که ۴۰ بازارچه آن فعال است و این مرزها کانونی برای افزایش مبادلات تجاری و گسترش روابط ۲ جانبه کشورمان با کشورهای همسایه است.
مرزهای اقتصادی یکی از فرصت های توسعه ای در استان کرمانشاه محسوب می شود و بیش از نیمی از صادرات سالیانه کالاهای غیرنفتی کشورمان به عراق از استان کرمانشاه صادر می شود.
عراق بهترین بازار برای فروش کالاهای ایرانی است که نزدیکی فرهنگ ۲ منطقه مرزی استان کرمانشاه و استان های کردی عراق به دلیل زبان، فرهنگ، آداب و رسوم و اشتراکات دینی از مهمترین عوامل رونق اقتصادی و تجاری مرزهای این استان است.
پرویزخان، خسروی، سومار، شیخ صالح، شوشمی، تیله کوه و سازان مرزهای استان کرمانشاه با عراق هستند که از میان این مرزها مرز رسمی خسروی و بازارچه مرزی سومار با بخش عربی و مابقی مرزها با حوزه کردی هم مرزند.
سه مرز استان کرمانشاه با اقلیم کردستان عراق فعال است
مرز رسمی پرویزخان و بازارچه های مرزی شوشمی در پاوه، شیخ صالح در ثلاث باباجانی سه مرز مشترک فعال استان کرمانشاه با اقلیم کردستان عراق است که با وجود ایام کرونا این مرزها همچنان رونق خود را داشته و در ایامی که تمامی مرزها تعطیل بودند پرویزخان با حجم بالایی از صادرات مواجه شد.
براساس اعلام مدیرکل گمرکات کرمانشاه در ۲ ماه سپری شده از سال جاری، ۳۲۰ میلیون دلار و ۹۵۸ هزار و ۸۴۰ دلار کالا به وزن ۷۹۹ هزارو ۲۹۲ تن از طریق گمرکات استان به خارج از کشور صادر شده که ۱۹۰ میلیون و ۸۳۷ هزار و ۶۵۷ دلار با وزن ۴۸۵ هزار و ۴۶۵ تن از این کالاها در گمرکات کرمانشاه، پرویزخان، خسروی و پاوه اظهار و صادر شده است.
خلیل حیدری، مجموع اقلام صادراتی اظهار شده در ۲ ماه سپری شده سال ۱۳۹۹ از گمرکات استان کرمانشاه را ۳۹۶ نوع کالا عنوان کرد و گفت: در این مدت در مجموع از گمرکات استان کرمانشاه به ۱۵ کشور صادرات قطعی انجام شده است.
صادرات کالاهای غیرنفتی در ۲ ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته از نظر ارزش ۳۲ درصد و از حیث وزن ۲۳ درصد کاهش داشته است.
عمده کالاهای صادراتی از طریق این گمرکات کولرهای آبی خانه با هوادهی حداکثر هشت هزار فوت مکعب در دقیقه، خربزه، هندوانه، پنیر، رب گوجه فرنگی، بیسکویت هایی که به آنها مواد شیرین کننده افزوده اند، انواع کاشی و سرامیک، فرآورده های مخصوص تغذیه کودکان شیرخوار، انواع مصنوعات پلاستیکی، شیر و خامه شیر، مویز، ظروف ملامین، سیب، جوال و کیسه برای بسته بندی کالا از نوار پلی اتیلن یا پلی پروپیلن بوده است.
۵۴ درصد صادرات غیرنفتی کشورمان از مرز رسمی پرویزخان انجام می شود
مرز رسمی پرویزخان در مسیر راه ابریشم، نزدیکترین راه ارتباطی از طریق عراق و سوریه به طول ۹۰۰ کیلومتر به کشورهای اروپایی است و اکنون نیز باتوجه به وضعیت نامناسب زیرساخت ها در عراق، بهترین زمان سرمایه گذاری ایران در این کشور و اقلیم کردستان است.
تحریم های ظالمانه دشمن، تورم، گرانی، مشکلات اقتصادی، سیل و زلزله در سالیان گذشته و بحران کرونا نیز از اواخر پارسال و امسال، هیچ کدام بر فعالیت مرز رسمی پرویزخان تاثیرگذار نبوده و شاخص های آماری نشان دهنده رشد دلاری و وزنی محموله های صادراتی از این مرز است.
فرماندار قصرشیرین در گفت وگو با خبرنگار ایرنا گفت: ۵۴ درصد صادرات کالاهای غیرنفتی کشورمان از مرز رسمی پرویزخان در قصرشیرین انجام می شود که حجم فعالیت روزانه این مرز صادرات بیش از یک هزار و ۵۰۰ کامیون کالا به حوزه کردی در شمال عراق است.
مرادعلی تاتار افزود: مرز پرویزخان از اواخر سال ۷۶ به صورت رسمی راه اندازی شد که در ابتدای احداث وسعت این مرز که به شکل بازارچه فعالیت داشت سه هکتار بود اما باتلاش مسوولان در طول سالیان گذشته وسعت آن به ۳۷۵ هکتار رسیده است.
مرز رسمی خسروی
مرز خسروی نزدیکترین نقطه از کشورمان به بغداد پایتخت عراق ۱۹۰، نجف ۳۸۰، کربلا ۲۲۴، کاظمین ۲۰۳ و سامرا ۳۲۶ کیلومتر فاصله دارد، عملیات ساخت پایانه بین المللی مرز خسروی از سال ۷۷ در نقطه صفر مرزی آغاز شد و در سال ۸۱ با ۷۵ میلیارد ریال اعتبار به بهره برداری رسید.
تا پیش از بسته شدن مرز به دلیل شیوع بیماری کرونا از سوی عراق، روزانه حدود ۵۰۰ کامیون کالای صادراتی از این مرز به عراق صادر می شد که به تازگی دولت عراق از بازگشایی این مرز به زودی خبر داده است.
تجار محموله های صادراتی خود را از مرز رسمی خسروی به حوزه حکومت مرکزی (بخش عربی) کشور عراق صادر می کنند که البته مرز خسروی نزدیکترین نقطه کشورمان به عتبات عالیات قدمت طولانی برای عزیمت زائران به عراق و ورود زائران و مسافران و گردشگران عراقی به ایران دارد که می توان گفت یکی از مبادی وارد کننده ارز گردشگری توسط مسافران عراقی نیز محسوب می شود.
بازارچه مرزی سومار
مرز سومار در فاصله ۶۷ کیلومتری گیلانغرب و ۹۰ کیلومتری شهر قصرشیرین واقع شده، در آن سوی مرز و در عراق، نزدیک ترین شهر به سومار، شهر مَندلی از توابع فرمانداری بلدروز است که ۱۵ کیلومتر با سومار فاصله دارد.
بازارچه مرزی سومار فاصله حمل کالا را به بغداد کوتاه‌تر کرده و اکنون بیشتر کالاهای صادراتی به استان‌های شرقی عراق از این معبر صادر می‌شود.
سومار یکی از مرزهای مهم و رسمی صادراتی کشور است که زیرساخت موجود در آن به منظور تسهیل در امر مبادلات تجاری و مرزی با روند بسیار خوبی در دست اجرا است.
بازارچه مرزی شوشمی
بازارچه مرزی شوشمی در فاصله ۳۵ کیلومتری شهرستان پاوه و پنج کیلومتری غرب نوسود پاوه و ۱۵۵ کیلومتری کرمانشاه در محوطه ای بلند و پلکانی شکل در حدود ۲ هکتار واقع شده است.
این بازارچه از سمت عراق به حوزه حلبچه استان سلیمانیه در شمال عراق متصل و در مجاورت شهر طویله عراق قراردارد که از عمده کالاهای صادراتی این مرز می توان میوه، سیمان، گیوه، نان برنجی و صیفی جات را نام برد و در معیشت مردم پاوه نقشی مهم داشته است.
بازارچه مرزی شیخ صالح
بازارچه مرزی شیخ صالح نیز در سال ۱۳۷۵ فعالیت خود را آغاز کرد و از بازارچه های رسمی کشور می باشد که در فاصله ۴۵ کیلومتری شهر تازه آباد مرکز شهرستان ثلاث باباجانی و جوار روستایی به همین نام در محوطه پلکانی شکل و در فضایی به مساحت بیش از چهار هکتار قرار دارد.
این بازارچه در صورت تعریض و بهبود جاده می تواند از فعالیت قابل توجهی در امر صادرات کالا برخوردار شود.
کرمانشاه تامین کننده ارز کشور در بحث صادرات کالاهای غیرنفتی است
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری کرمانشاه این استان را یک سرپل تجاری بزرگ جمهوری اسلامی ایران با دولت‌های غربی، سوریه و عراق دانست.
هدایت حاتمی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود: پارسال در مجموع سه میلیارد دلار حجم صادرات این استان با کشورهای عراق و سوریه بوده و از این رو کرمانشاه تامین کننده ارز کشور در بحث صادرات کالاهای غیرنفتی است.
وی اظهار داشت: بیش از ۹۸ درصد مبادلات مرزی مرزهای استان کرمانشاه شامل صادرات برق، گاز، فرآورده های نفتی و کالاهای غیرنفتی است و با این وجود هیچ گونه خروج ارزی از این استان نداریم.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری کرمانشاه گفت: یکی از موضوعات جدی امروز کشور جمهوری اسلامی ایران، صادرات و برقراری و ماندگاری ارتباطات بین المللی است و کشور عراق به عنوان یک کشور دوست و همسایه برای ما خیلی مهم است و همین طور کشور ما برای عراقی ها اهمیت دارد.
وی اضافه کرد:علاوه بر مساله تحریم، مقوله کرونا هم به موضوعات قبلی اضافه شده و همین باعث شده رفتارهای جدیدی در سطح بین المللی شکل بگیرد و طبیعی است که کشورها اولویتشان سلامت مردم است تا بیماری کرونا گسترش پیدا نکند.
حاتمی در ادامه در ارتباط با روابط با کشور عراق اضافه کرد: ارتباط ما با اقلیم کردستان عراق نیز برقرار است و حتی در ایام نوروز هم تعطیلی نداشتیم و واردات و صادرات ما فعال بود ولی بخش عربی کشور عراق محدودیت هایی را در رابطه با فعالیت مرزها در استان های خوزستان، کرمانشاه و ایلام قایل شد که قرار است به صورت تدریجی شاهد بازگشایی این مرزها و به تبع سومار و خسروی نیز باشیم.
او گفت: یک واقعیت وجود دارد که صادرات ایران به عراق غیر از دلار است و مبادلات با عراق یا با ریال ایران و یا با دینار انجام می شود و صادرکنندگان ما هم مقید هستند ارزشان را برای تامین نیازهای کشور مبسوط بدارند و از این رو ما موردی نداشتیم که از این مهم سر باز بزنند.
وی ادامه داد: عمده صادرات ما با غیر دلار انجام می شود و دینار عراق هم ارز خارجی است و برای ما مهم و ارزآفرین است از این رو صادرات ما نسبت به پارسال رشد وزنی و ارزی داشته با وجود اینکه ۲ مرز ما تعطیل بوده است.
پرویزخان نقشی مهم در ورود ارز به کشور دارد
فرماندار قصرشیرین گفت: تجار و بازرگانان و صادرکنندگان در مرز رسمی پرویزخان به میزان صادراتی که انجام می دهند ارز وارد کشور می کنند و با توجه به حجم بالای فعالیت این مرز نقشی مهم در رود ارز به کشورمان دارد.
تاتار افزود: صادرات غیرنفتی و افزایش صادرات یعنی رونق اقتصادی و جهش تولید داخل چون عراق بازار خوبی برای کالاهای ایرانی است و از این رو صادرات بالایی که در پرویزخان انجام می شود واز قبل آن ارز وارد کشور می شود.
وی اظهار داشت: تمامی مبادلات مرز پرویزخان و دیگر مرزهای کشورمان با عراق یا با ریال و یا دینار انجام می شود که خود دینار نیز یک ارزخ ارجی است و این می تواند منجر به رونق اقتصادی کشور و ثبات اقتصادی و بازار شود.
نماینده عالی دولت در قصرشیرین گفت: خوشبختانه ما خروج ارز از این منطقه نداریم و با بازگشایی مرز خسروی نیز شاهد رونق هرچه بیشتر اقتصادی و تامین ارز بیشتری برای کشور خواهیم بود.
مسلم احمدی نصر مدیرکل گمرک پرویزخان نیز به خبرنگار ایرنا گفت: عمده مبادلات مرزی کشورمان در مرز پرویزخان و دیگرمرزهای این شهرستان با عراق چه امسال و چه در سال های قبل با ریال انجام می شود و از این روز خروج ارز این منطقه نداریم.
فعالیت های بازارچه سومارمنجر به ورود ارز به کشور می شود
فرماندار گیلانغرب نیز گفت: تمامی مبادلات ما با کشور عراق از طریق ارز انجام می شود و بازارچه هرقدر فعالیتش با حجم بالاتری باشد ارز آورزی بیشتری خواهد داشت.
کوروش محمودیان در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود: ما در بازارچه سومار هیچ گونه وارداتی نداریم و تنها صادرات داریم که صادرات خود یعنی ورود سرمایه و ارز به کشور توسط تجار و تجار نیز ملزم هستند تا به میزان کالایی که صادر می شود ارز وارد کشور کنند.
وی ادامه داد: مبادلات در سومار یا با ریال و یا با دینار انجام می شود که در هر صورت منجر به توسعه و رونق اقتصادی کشور می شود چون صادرات یک ازز آوری خالص برای کشور است.
با حمایت های دولت از صادرکنندگان و همچنین توسعه بازارچه های مرزی و افزایش زیرساخت های مرزهای رسمی می توان شاهد افزایش آمار صادرات و به تبع ارزآوری برای کشور بود.
