کمبود انسولین وجود ندارد

انسولین یک هورمون تولید و ترشح شده توسط سلول های بتا در پانکراس یا همان لوزالمعده است. انسولین برای کمک به بدن در تنظیم قند خون ترشح می شود. ترشح انسولین با افزایش گلوکز خون ناشی از مصرف مواد غذایی تحریک می شود. یکی از روش های درمان افراد مبتلا به دیابت، تجویز این هورمون به شکل مصنوعی است.

زندگی گروهی از بیماران دیابت به خصوص مبتلایان به نوع یک این بیماری به تامین روزانه انسولین بستگی دارد، آنان برای همه عمر باید سختی تزریق انسولین را تحمل کنند، اخیرا ورود انسولین قلمی به بازار تا حدی این سختی را کمتر کرده اما مشکلات اقتصادی بعد از تحریم ها، افزایش قیمت ارز و مشکلات تامین آن گاهی تهیه و تامین این نوع انسولین ها را سخت کرده، برای رفع این مشکل سازمان غذا و دارو با توزیع مدیریت شده انسولین قلمی به دنبال راه حل است تا در سخت ترین شرایط نیز انسولین بیماران تامین شود.

سازمان غذا و دارو اعلام کرده که انسولین تزریقی انسانی به میزان کافی در داروخانه ها وجود دارد و بیماران دیابت برای تامین این نوع انسولین هیچ مشکلی ندارند، محموله جدیدی نیز از انسولین قلمی خارجی طی روزهای گذشته در داروخانه ها توزیع شده که به صورت مدیریت شده در اختیار بیمارانی که به دنبال این نوع انسولین هستند، قرار می گیرد تا امکان سوءاستفاده و فروش این دارو در بازار آزاد نیز گرفته شود.

اخیرا یک شرکت ایرانی نیز موفق به تولید یک نوع انسولین قلمی از نوع انسولین کلارژن شده اما انسولین های قلمی انواع بیشتری دارند و عمده بازار انسولین های قلمی همچنان در اختیار واردکنندگان است.

محمدرضا شانه ساز رئیس سازمان غذا و دارو پیش از این به خبرنگار ایرنا گفته بود: یک نوع انسولین قلمی با همکاری یک شرکت خارجی در داخل تولید شده و یک شرکت داخلی دیگر نیز در شرف تولید این محصول استراتژیک است.

وی افزود: مطمئن هستیم شرکت های بزرگ خارجی برای حفظ سهم بازار خود به تولید و توزیع انسولین قلمی در ایران ادامه می دهند و بازار خود را در کشور به صورت تولید تحت لیسانس یا انتقال دانش فنی حفظ می کنند، چون ایران بازار بزرگی است و تولیدکنندگان خارجی نمی خواهند حتی با وجود فشار آمریکا بازار ایران را از دست بدهند.

رئیس سازمان غذا و دارو گفت: اکنون علاوه بر تولیدکننده بزرگ خارجی انسولین که خط تولید خود را به کشور منتقل کرده و یک شرکت ایرانی که به تولید انسولین قلمی موفق شده است. چند شرکت داخلی دیگر نیز متقاضی تولید انسولین قلمی هستند، مدارکشان را به سازمان غذا و دارو داده اند که مراحل بررسی را طی می کند. اگر این تولیدگنندگان وارد چرخه تولید انسولین قلمی شوند نه تنها دیگر واردکننده این کالا نخواهیم بود بلکه حتی می توانیم صادرکننده هم باشیم.

۶۰۰ میلیارد تومان برای واردات انسولین قلمی

شانه ساز افزود: انسولین قلمی بیشترین ارزبری دارویی را در کشور دارد و هر سال معادل ۶۰۰ میلیارد تومان ارز برای واردات این محصول هزینه می شود. 

وی گفت: تولید انسولین تزریقی از سالهای گذشته در ایران شروع شده بود اما مصرف انسولین قلمی به علت بدون درد بودن، مصرف آن کیفیت زندگی افراد دیابتی را به میزان زیادی بهتر می کند و تقاضای بیشـتر بیماران دسترسی به این نوع انسولین با قیمت مناسب است که با تولید داخلی این محصول مهم به این هدف دست یافتیم.

سازمان های بیمه نیز انسولین قلمی را تحت پوشش قرار داده و به گفته طاهر موهبتی سرپرست سازمان بیمه سلامت، در سال ۹۷ این سازمان برای انسولین‌های قلمی ۲۰۰ میلیارد تومان هزینه پرداخت کرده که بیشترین هزینه برای یک دارو بوده است.

انسولین قلمی یک پیشرفت است

علیرضا استقامتی فوق تخصص غدد و بیماری های متابولیک و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران به خبرنگار ایرنا گفت: در ایران حدود ۱۵۰ هزار نفر بیمار دیابت نوع یک داریم و حدود پنج میلیون نفر نیز دیابت نوع دو دارند که حدود ۵۰۰ هزار نفر از این بیماران به انسولین نیاز دارند، بنابراین جمعیتی در حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار نفر در کشور به انسولین روزانه نیاز دارند که برخی روزی یکبار و گاهی تا روزی چهاربار باید انسولین بزنند.

وی افزود: انسولین های قلمی، یا آنالوگ یک پیشرفت در درمان بیماران دیابتی است، همان طور که همه ابعاد زندگی بشر پیشرفت کرده، در مورد بیماران دیابتی هم وقتی انسولین های قلمی در دنیا تولید شده یک تحول در زندگی بیماران دیابت بود. تزریق این انسولین ها راحت تر است، درد کمتری دارد، حمل آنها آسان تر است، دقت بیشتری دارند، بیماران خود می توانند انسولین را به راحتی تزریق کنند و دیگر لازم نیست خانواده برای ترزیق انسولین فرزندشان گرفتار شوند.

استقامتی گفت: شرایط کشور را درک می کنیم؛ می دانیم تحریم های ظالمانه و کمبود ارز هم وجود دارد اما همان طور که انسان برای زنده مانده به آب و هوا و غذا نیاز دارد، اما کیفیت زندگی بیماران دیابت هم مهم است. نامه های متعددی به مسئولان نوشته ایم که انسولین های قلمی را تامین کنید اما برخی می گویند در این شرایط سخت اقتصادی بیماران دیابت بیشتر از انسولین های انسانی و تزریقی نسل قبلی استفاده کنند.

وی افزود: بسیاری از بیمارانی که در سالهای اخیر به دیابت مبتلا شده اند اصلا انسولین تزریقی را تجربه نکرده اند، انسولین های قلمی عوارض جانبی کمتری دارند، چرا باید در دنیای رو به پیشرفت از بیماران بخواهیم به انسولین های انسانی برگردند.

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: حدود پنج یا ۶ نوع انسولین قلمی در دنیا تولید شده است. اخیرا یک شرکت ایرانی با همکاری یک شرکت چینی، یک نوع از آن را در کشور تولید کرده است. در مورد پنج نوع دیگر ۱۰۰درصد قلم های انسولین وارداتی است و در مورد یک نوع آن که اخیرا در ایران به نوعی تولید شده نیز، بیش از ۷۰ درصد بازار از نوع وارداتی است. انسولین قلمی این شرکت ایرانی نیز از نوع بایوسیمیلار است که از چین وارد می شود که البته در مورد قیمت گذاری این محصولات هم مشکلاتی وجود دارد اما در مجموع، عمده انسولین های قلمی موجود در بازار ایران وارداتی و متکی به تامین ارز است.

دلالان وارد شده اند

استقامتی افزود: بر اساس گزارش های مسئولان سالانه حدود ۱۴۰ تا ۱۵۰ میلیون یورو برای واردات سالانه انسولین های آنالوگ یا قلمی در نظر گرفته شده که باید به تدریج این ارز به شرکت ها داده شود که بتوانند انسولین قلمی را وارد کنند فعلا به علت تامین نشدن به موقع این ارز، انسولین قلمی ذخیره شده در انبارها رو به اتمام است و در این شرایط، دلالان، سودجویان و سوءاستفاده کننده ها وارد میدان شده اند و این انسولین را خریده و با قیمت سه تا پنج برابر و بدون بیمه به بیماران می فروشند.

این فوق تخصص بیماری های غدد گفت: اکنون بیماران دیابت با چند مشکل مواجه هستند، اول اینکه در این شرایط کرونا باید به دنبال انسولین قلمی در داروخانه ها سرگردان شوند و اگر پزشک برای او پنج قلم می نویسد، داروخانه دو قلم به او می دهد و بقیه را از بازار آزاد باید تهیه کند و از طرف دیگر گرفتار دلالانی می شوند که این انسولین را به چندین برابر قیمت در بازار آزاد به آنها می فروشند، احتمالا این توزیع در خارج از سیستم داروخانه هاست یا جاهایی به بیماران می گویند برو انسولین آزاد را برایت می آورم.

وی افزود: نگرانی این است که برخی بیماران دیابت به علت کمبود انسولین، میزان کمتری انسولین تزریق می کنند، مثلا به جای ۳۰ واحد، ۱۰ واحد انسولین می زنند و به همین علت قند خون تعداد زیادی از بیماران دیابت از کنترل خارج شده است. بیماران دیابت اکنون هم به علت کمبود انسولین و هم کرونا در خطر مرگ قرار گرفته اند.

استقامتی گفت: مسئولان دولت در وزارت بهداشت، سازمان غذا و دارو و بانک مرکزی در سالهای اخیر تلاش فراوانی کرده اند که با همکاری بیمه ها انسولین با کیفیت و به موقع در اختیار بیماران دیابت قرار بگیرد که واقعا جای تقدیر دارد اما در چندماه اخیر یک دفعه با مشکل مواجه شده ایم.

این فوق تخصص غدد افزود: برگشت بیماران دیابت به انسولین های انسانی تزریقی یک عقبگرد است و هر روز نمی شود، روش درمانی بیماران را عوض کرد، اگر عده ای از بیماران از گذشته انسولین های تزریقی را که ارزانتر هم هستند، استفاده می کنند و مشکلی ندارند، هیج ایرادی ندارد اما تزریق مکرر برای کودکان یا افراد مسن سخت است، افراد سالمند نمی توانند تزریق کنند، دوز اشتباه تزریق می کنند، دستشان می لرزد.

وی گفت: قیمت انسولین های قلمی ۳۵ هزار تومان است که با پوشش بیمه ای، بیماران حدود ۳۵۰۰ تومان می پردازند اما در بازار آزاد پنج قلم انسولین را ۵۰۰ هزار تومان می فروشند.

انسولین های تزریقی انسانی کمبود ندارد

اسدالله رجب رئیس انجمن دیابت ایران درباره وضعیت انسولین نیز به خبرنگار ایرنا گفت: انسولین ها به دو نوع انسولین های آنالوگ و انسانی تقسیم می شوند، از نظر من این دو نوع انسولین از نظر اثربخشی برای بیماران هیج فرقی با هم ندارند، عمده انسولین های آنالوگ (قلمی) اکنون با توجه به شرایط و مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم ها دچار کمبود شده اما انسولین انسانی و تزریقی با سرنگ که از گذشته در کشور بوده کمبودی ندارد.

رجب گفت: انسولین تزریقی با قلمی فرقی ندارد، هر دو درد دارند، اگر سوزن انسولین تزریقی هم نازک باشد آن هم درد ندارد. از نظر کنترل قند خون این دو نوع انسولین یعنی آنالوگ و انسانی فرقی با هم ندارند، بنابراین ما در شرایط کنونی اقتصادی کشور باید وضعیت و مشکلات را درک کنیم و وقتی به علت کمبود ارز نمی توانیم انسولین خارجی قلمی بخریم از همین انسولین های داخلی استفاده کنیم.

رئیس انجمن دیابت ایران افزود: مخالف انسولین خارجی نیستیم اما همه داروهایی که در داروخانه ها هستند مورد تایید هستند. سالهاست که با توجه به شرایط بیماران دیابت، اول از همه انسولین ایرانی و تزریقی را برای بیماران تجویز می کنم، انسولین های تزریقی ایرانی در بازار کمبود ندارند چرا باید در شرایط کرونا و مشکلات اقتصادی بیماران را به زحمت بیندازیم.

وی گفت: اخلاق پزشکی و اخلاق انسانی به ما می گوید وقتی می توانیم با یک داروی ارزان قیمت قند خون بیمار را کنترل کنیم اگر داروی گرانقیمت برای او نوشتیم کار غیر اخلاقی انجام داده ایم. هزار واحد انسولین که تقریبا چهار قلم می شود اگر از نوع قلم خارجی باشد یک بیمار باید آن را به قیمت ۱۵۰ تا ۱۷۰ هزار تومان بخرد، اما می تواند با ۲۰ هزار تومان همان میزان انسولین ایرانی تزریقی بخرد. برای بیمه ها بهتر و مقرون به صرفه تر است که به جای انسولین های گرانتر قلمی خارجی از انسولین های تزریقی انسانی ایرانی استفاده کنند.

رئیس انجمن دیابت ایران گفت: در مورد انسولین های قلمی نیز باید به این نکته توجه کنیم که باید به دنبال قلم هایی باشیم که دائمی باشند و یکبار مصرف نباشد تا دورانداختن آنها پس از مصرف به محیط زیست هم آسیب نزد.

رجب افزود: آیا حالا که انسولین خارجی قلمی کم شده باید بنشینیم و گریه کنیم و اجازه دهیم بیمار بمیرد، نه انسولین انسانی تزریقی در ایران هست و باید از آن استفاده کنیم، از نظر کارایی و اثربخشی هم هیچ مشکلی ندارد، نباید در این شرایط به نگرانی بیماران دیابت اضافه کنیم باید نگرانی بیماران را کم کنیم.

پوشش بیمه ای انسولین قلمی اشتباه بود

حیدر محمدی مدیر کل نظارت بر دارو و فرآورده های تحت کنترل سازمان غذا و دارو به خبرنگار ایرنا گفت: انسولین در ایران کمبود ندارد، اما انسولین های قلمی کمبود دارد. انسولین قلمی یک نوع برند از این داروست که شاید استفاده از آن راحتی و مزایایی برای بیمار داشته باشد اما نمی توان گفت، اگر انسولین قلمی در بازار نبود، پس انسولین کمبود دارد.

وی افزود: با توجه به مشکلات اقتصادی کشور، اشتباهی که در گذشته انجام شد این بود که انسولین قلمی زیر پوشش بیمه قرار گرفت و ۹۰ درصد یا نزدیک به ۱۰۰ درصد انسولین قلمی بیمه شد، صنعت بیمه در ایران با توجه به توان اقتصادی بیمه ها الزاماتی دارد، معلوم است وقتی که هم انسولین انسانی تزریقی و هم انسولین قلمی خارجی تحت پوشش بیمه برود همه می خواهند انسولین قلمی استفاده کنند، فرض کنید اگر دولت بخواهد برای توسعه گردشگری بلیت هواپیما و بلیت اتوبوس را هر دو رایگان کند، خوب معلوم است همه مردم هواپیما سوار می شوند اما آیا دولت و بیمه ها توان لازم را برای پوشش هزینه آن دارد.

محمدی ادامه داد: منابع ارزی دولت محدود است، بنابراین به معاونت درمان وزارت بهداشت با امضای رئیس سازمان غذا و دارو نامه نوشتیم که انسولین قلمی در بیمارستانها و بخش های بیمارستانی تجویز نشود. اصلا عقلانی نیست در این شرایط اقتصادی حجم زیادی ارز از کشور به خاطر انسولبن قلمی خارج شود، در حالی که انسولین تزریقی با قیمت مناسب در کشور تولید می شود.

مدیر کل دارو وزارت بهداشت گفت: انسولین رگولار و ان پی اچ هر دو در داخل کشور تولید می شود و در اختیار بیماران دیابت است. تنها فرق انسولین قلمی با انسولین تزریقی تولید داخل این است که انسولین قلمی با قلم تزریق می شود و انسولین انسانی با سرنگ تزریق می شود و در اثربخشی هیچ فرقی با انسولین قلمی ندارد.

وی افزود: با این نگاه که انسولین قلمی بهتر است باید برای راحتی بیماران همه داروهای تزریقی را به صورت قلمی و pen وارد بازار کنیم.

محمدی ادامه داد: انسولین قلمی در کشور تولید می شود. یک شرکت ایرانی که اکنون این نوع انسولین را تولید می کند، می تواند ماهانه دو میلیون انسولین قلمی تولید و روانه بازار می کند و اعلام کرده که می توان میزان تولید انسولین قلمی را به ۱۰ میلیون در ماه برساند اما حتی تولید قلم انسولین در کشور هم میزان زیادی ارزبری دارد، انسولین قلمی وارداتی حدود ۳۷ هزار تومان است و انسولین قلمی تولید داخل ممکن است حدود ۲۸ هزار تومان تمام شود، فرق زیادی ندارد.

مدیر کل نظارت بر دارو و فرآورده های تحت نظارت سازمان غذا و دارو گفت: تولید انسولین در کشور زمانی ارزش دارد که دو شرکت بزرگ تولید انسولین قلمی که اکنون محصولات خود را به ایران می دهند، فرمولاسیون و روند کامل تولید را به ایران بیاورند تا ارزان تمام شود، چند سال است که وعده تولید در کشور می دهند اما مدام قراردادهایی می بندند که منجر به تولید در کشور نمی شود.

وی افزود: با وجود این مشکلات انسولین در کشور به وفور وجود دارد، هر کس انسولین می خواهد برود انسولین تزریقی رگولار بگیرد و تزریق کند، دلیل کمبود انسولین قلمی هم محدودیت های ارزی است. بیشترین ارز بری دارو در ایران مربوط به سه نوع انسولین قلمی وارداتی است که با اختلاف خیلی زیاد در رأس داروهای وارداتی کشور از نظر ارزبری هستند. دولت و بیمه ها دیگر توان پوشش هزینه این دارو را ندارند، بنابراین هر که به انسولین نیاز داشته باشد انسولین انسانی تزریقی در اختیار اوست.