مراتع قربانی آتش سهل انگاری انسان‌ها

پوشش گیاهی، مراتع، جنگل‌ها و فضای سبز در هر کشوری جزو سرمایه‌ها و ثروت ملی به حساب می‌آیند و حفاظت از این گنجینه ارزشمند در توسعه و آبادانی کشور نقش مهمی ایفا می‌کند.

حفظ آب و خاک، جلوگیری از فرسایش خاک، توسعه مراتع و جنگل‌ها، افزایش منابع آب زیرزمینی، رودخانه‌ها، پارک‌های طبیعی جنگلی، حفظ محیط زیست و... اهمیت زیادی در فرآیند توسعه اقتصادی کشور دارد تا آنجا که کارشناسان اقتصادی معتقدند این فرآیند نقش موثری در اقتصاد مقاومتی کشور نیز ایفا می‌کند.

جنگل، فضای سبز و پوشش گیاهی نقش مهمی در سلامتی جسم و روح انسان دارد و تحقیقات نشان داده کسانی که در فضاهای سبز و پردرخت زندگی می‌کنند یا در محیط‌های طبیعی سکونت دارند نسبت به دیگر افرادی که در فضای آلوده و پرتراکم شهری زندگی می‌کنند از سلامتی بیشتری برخوردار هستند.

 در این سال ها و روزها شاهد آن هستیم فضاهای طبیعی به واسطه آتش سوزی ها چهره زشت و سوخته به خود گرفته که حاصل سهل انگاری، بی تدبیری و شاید کینه نابه جای برخی افراد باشد.

گاه این زخم ها ناشی از لحظاتی خوشی بچگانه است تا رقص آتش را بر روی زمین ببینند ولی نمی دانند که آثار این زخم و درد آن شاید تا قرن ها باقی بماند.

در ۲ سال اخیر موهبت خداوندی با سالی پرباران برای تمام ایرانیان و همچنین مردم البرز همراه بود که این موهبت همراه با رویش چشمگیر طبیعت شد اما گاهی سهل انگاری گردشگران در دل طبیعت، آتش بر دل  مراتع و رویشگاه ها  می زند.

سالیانه درکشور ما صدها مورد آتش سوزی در جنگل ها و مراتع اتفاق می افتد و هزاران هکتار از درختان، درختچه ها و گیاهان را طعمه خود می سازد که در سال جاری یکی از بزرگترین این حریق ها را در شهرستان گچساران شاهد بوده ایم.

حریق ها علاوه بر خسارات اقتصادی، آثار مخرب زیست محیطی را نیز به دنبال دارند.

بدون شک یکی از عوامل مؤثر بر وقوع و گسترش آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع، علاوه بر اینکه عوامل آب‌وهوایی می‌باشد عامل انسانی نیز می باشد به طوریکه در سال های اخیر حدود ۹۵ درصد عامل آتش سوزی ها در عرصه های طبیعی؛ انسان ها به شمار می روند.

۹۵ درصد آتش سوزی منشاء انسانی است

فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز به خبرنگار ایرنا گفت:  ۹۵ درصد عامل آتش سوزی ها انسانی که بخشی از آن عمدی است .

سرهنگ فرامرز نیکزاد افزود: در سال جاری تاکنون ۳۹ فقره آتش سوزی در مراتع استان البرز رخ داده که ۸۴ هکتار از این عرصه ها را در آتش خود سوزاند.

 سال گذشته  ۴۰۱ هکتار از عرصه های مرتعی استان در ۶۵ فقره آتش سوزی سوخت.

وی اظهار داشت:  امسال بزرگترین این آتش سوزی ها در نظرآباد به وقوع پیوست که پنج هکتار از مراتع این شهرستان در آتش بی احتیاطی مردم سوخت.

نیکزاد گفت: یکی از دلایل اصلی آمادگی عرصه ها برای وقوع آتش سوزی، بازشدن در رحمت خداوندی و سالی پررویش و افزایش سبزینگی بوده که با گرم شدن هوا، این سبزینگی ها نیز خشک شده و منتظر جرقه ای عمدی یا سهوی از سوی گردشگران یا دامداران هستند، تا آتش به جانشان بیافتد.

وی ادامه داد: به همین منظور برای جلوگیری و پیشگیری از حریق اقداماتی همچون تشکیل کارگروه اطفای حریق در اداره کل منابع طبیعی با حضور معاونین استانی و روسای شهرستانی تشکیل دادیم و دستورالعمل هایی به آن ها ابلاغ شد تا همین کارگروه را در هر شهرستان با محوریت فرمانداران تشکیل دهند.

وی افزود: پس از تشکیل این کارگروه، دهیاران و اعضای شوراهای روستایی توسط فرمانداری های آموزش های لازم را برای مقابله با آتش سوزی ها فرا گرفتند ضمن اینکه ستاد بحران حریق با مشارکت برخی از ارگان ها همچون آتش نشانی، راه و شهرسازی، اورژانس، هلال احمر، امور اراضی جهاد کشاورزی در اداره کل منابع طبیعی تشکیل شد تا آموزش های لازم را در زمان حریق و قبل از وقوع حریق فرا بگیرند.

کاهش آتش سوزی ها در مراتع البرز

نیکزاد گفت: خوشبختانه حدود ۲ هفته است که با کاهش آتش سوزی ها در مراتع استان البرزروبرو هستیم که یکی از دلایل آن همراهی فرمانداران استان در پیشگیری از آتش سوزی ها بود.

وی افزود: ما همواره به گردشگران و مسافران تاکید داریم که اگر در زمان استراحت در مراتع آتشی روشن می کنند در هنگام ترک محل از خاموش بودن آن اطمینان حاصل کنند و قبل از آن محل را ترک نکنند.

وی اضافه کرد: ‌زمانی که آتش پس از استفاده در طبیعت خاموش نشود و به دنبال آن عرصه های طبیعی دچار آتش سوزی شود ، این نوع حریق عمدی محسوب می شود.

پنج  درصد از آتش سوزی ها  بر اثر رها سازی  بطری آب و تکه های  شیشه در مراتع است که با تابش نور خورشید به آتش سوزی می انجامد.

آتش سوزی تمام مراتع البرز را تهدید می کند

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز نیز گفت: با توجه به شرایط اقلیمی و پوشش گیاهی به وجود آمده در سراسر استان، شرایط بحرانی بر تمام استان حاکم بوده در حالیکه این شرایط در سال گذشته فقط برای اشتهارد، کرج و طالقان تعیین شده بود.

حامد فرضی افزود: به دلیل وجود این شرایط برنامه ریزی های لازم برای مقابله با آتش سوزی ها در اداره کل بحران استانداری انجام شده و دستگاه های نظامی، انتظامی، محیط زیست، راه و شهرسازی و شهرداری ها باید در این شرایط به کمک منابع طبیعی بیایند.

وی اظهار داشت: برای تجهیز مردم بومی، شوراها، دهیاری ها و این دستگاه ها یکسری ادوات و تجهیزات اطفای حریق نیز خریداری شده است.

وی با بیان اینکه بالغ بر ۹۵ درصد آتش سوزی ها عامل انسانی دارد، گفت: باید با ارایه آموزش های لازم و اطلاع رسانی از طریق صدا و سیما، خبرگزاری ها و جراید این عامل را به حداقل برسانیم.

فرضی افزود:  تعدادی اکیپ به صورت ۲۴ ساعته برای مقابله با آتش سوزی ها در استان فعال شده اند تا به محض اطلاع از وقوع این گونه حوادث فوری وارد عرصه شوند.

وی همچنین از گردشگران و دامداران خواست تا در صورت ورود به عرصه های طبیعی اگر برای استراحت اقدام به روشن کردن آتش می کنند، در هنگام ترک محل آتش را خاموش و از خاموش بودن آتش نیز اطمینان کامل داشته باشند.

فرضی در ادامه به تاثیر اقدامات پیشگیرانه در حریق ها اشاره کرد و افزود: در سال جاری برای پیشگیری و همچنین اطفای سریع حریق های احتمالی، منابع طبیعی اقدام به توزیع ادوات اطفای حریق در بین دهیاران، شوراها و همیاران طبیعت کرده است.

وی اظهار داشت:‌همچنین نشست های متعددی با استانداری داشته ایم زیرا بعضی از این حریق ها سازماندهی شده و عمدی است که این موضوع مهم در شورای تامین پیگیری شده است.

اجرای طرح دیده بان در البرز

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز در ادامه به اجرای طرح دیده بان در استان اشاره کرد و گفت:‌ در شهرستان های البرز با تعدادی دیده بان در قالب گشت های موتوری قرارداد بسته ایم تا به صورت سه روز در هفته اراضی ملی، تاغ زارها و مراتع را با موتور پایش کنند ضمن اینکه این گشت ها در جلوگیری از وقوع حریق و اقدامات عمدی برای حریق نیز تاثیرگذار است.

وی به برگزاری دوره های آموزشی برای جلوگیری از حریق نیز اشاره کرد و افزود:‌ این دوره ها برای دهیاران، شوراها و همیاران طبیعت در سطح تمام شهرستان ها با مشارکت دستگاههای مرتبط از جمله مدیریت بحران فرمانداری ها اجرا شده است.

فرضی همچنین به  تجهیز خودروهای یگان حفاظت به اداوات پیشرفته پیشگیری و اطفای حریق اشاره کرد و ادامه داد:‌نسبت به سال گذشته افزایش اعتبار برای این موضوع داشتیم تا ماشین ها به روز و نیروها تجهیز باشند.

وی گفت:‌ همچنین با بسیج سازندگی برای استفاده از ظرفیت نیروهای جهادی در پیشگیری و اطفای حریق نیز قرارداد همکاری منعقد کرده ایم.

وی به انعقاد قرارداد با دستگاه ها و ارگان های مرتبط از جمله وزارت دفاع، هلال احمر، اورژانس، فرودگاه پیام و مدیریت بحران اشاره کرد و افزود: با انعقاد این قراردادها مقرر شد تا در صورت وقوع حریق این دستگاه ها اداوات و تجهیزات و نیروهای خود را به میدان بیاورند.

اطلاع رسانی گسترده راهی برای پیشگیری از آتش سوزی ها

فرضی همچنین به تاثیر اطلاع رسانی و فرهنگ سازی برای پیشگیری از وقوع آتش سوزی ها اشاره کرد و بیان داشت: روابط عمومی این اداره کل گفت و گوهای زیادی را با رسانه های سمعی و بصری و همچنین خبرگزاری ها با مدیرکل ترتیب داده ضمن اینکه هر موردی را که لازم بود به صورت هشداری و پیشگیرانه برای مردم داشته باشیم را انجام دادیم.

وی گفت: با ریاست کل دادگستری و دادستان های شهرستان ها نیز هماهنگ شد تا در صورت شناسایی افرادی که اقدام به آتش سوزی های عمدی در عرصه های طبیعی می کنند، آن ها را به دادستان ها معرفی تا با پیگیری حقوقی و قضایی به اشد مجازات برسند.

وی افزود:‌ سامانه ۱۵۰۴ سازمان جنگل ها نیز برای این موضوع به صورت ۲۴ ساعته فعال شده تا در صورتیکه مردم هر گونه تخلفی را در اراضی ملی از جمله آتش سوزی و تصرف مشاهده کنند از طریق این سامانه به یگان حفاظت اطلاع دهند.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری با بیان اینکه این سامانه برای پیشگیری و کاهش آمار حریق بسیار تاثیرگذار است، اظهار داشت: برای این موضوع آموزش های اولیه هلال احمر را به نیروهای منابع طبیعی و یگان حفاظت داشتیم تا در صورت مصدومیت در حریق اقدام کنند ضمن اینکه آموزش تخصصی اطفا برای متخصصین زبده آتش نشانی داشتیم.

استان البرز دارای ۴۳۰ هزار هکتار اراضی ملی و دولتی است.