توجه به صادرات گاز در ایران به پیش از سال ۲۰۰۰ میلادی باز می‌گردد. با توجه به رایزنی‌هایی که صورت گرفت، شرکت ملی گاز ایران با ترکیه یک قرارداد صادرات گاز بلندمدت امضا کرد که از سال ۲۰۰۱ آغاز شد. در آن زمان ایران با ترکیه به توافقی ۲۵ ساله برای صادرات گاز رسیدند.
بر اساس آن قرارداد، ترکیه باید هر سال حداقل حدود ۸.۵ میلیارد مترمکعب گاز برداشت کند. هر چند در سال‌های اخیر و به دلیل تنوع منابع انرژی ترکیه، بهانه‌های مختلفی برای کاهش برداشت گاز از سوی این کشور مطرح می‌شود.
با این حال تا مدت‌ها ترکیه تنها مشتری جدی گاز ایران به شمار می‌رفت اما در اواخر دهه ۸۰ بود که موضوع صادرات گاز ایران به عراق نیز مطرح شد.
در حالی که تفاهم‌نامه صادرات گاز ایران به کشور عراق در سال ۱۳۸۸ امضا و دو سال بعد به قرارداد تبدیل شد اما جریان گاز بین دو کشور تا سال ۹۶ به طول انجامید.
بر اساس این قرارداد ایران متعهد می‌شد که روزانه ۲۰ تا ۲۵ میلیون متر مکعب گاز به عراق صادر کند. البته بعدها حجم این قرارداد که به منظور تأمین سوخت نیروگاه‌های "المنصوره" و "الصدر" بغداد است، با الحاقیه‌ای به ۲۵ میلیون مترمکعب رسید و با این تبصره که در روزهای گرم سال این مقدار تا ۳۵ میلیون مترمکعب افزایش یابد.
آبان ماه سال ۹۴ نیز دومین قرارداد صادرات گاز ایران به شهر بصره عراق میان حمیدرضا عراقی، معاون وزیر نفت ایران و خالد حسن صالح، معاون وزیر برق عراق امضا شد.
قراردادی که هرچند ایران همواره تاکید داشت آماده اجرای آن است اما مسائل مختلف از جمله مسائل امنیتی در کشور عراق و عدم گشایش ال سی در این کشور مدام آن را به تعویق می‌انداخت.
سرانجام با اجرای برجام و ایجاد گشایش در مبادلات مالی ایران، از شامگاه چهارشنبه، ۳۱ خردادماه ۱۳۹۶، جریان گاز به صورت آزمایشی بین ایران و عراق آغاز شد. درآن زمان صادرات با حجم حدود هفت میلیون مترمکعب در روز آغاز شد تا سرانجام به ۳۵ میلیون مترمکعب در روز برسد.
افزایش صادرات گاز به عراق تا آنجا ادامه داشته که اردیبهشت ماه امسال مدیر سابق دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران به ایرنا گفته بود که صادرات گاز ایران به عراق به ۳۲ میلیون متر مکعب در روز رسیده است.
با آغاز جریان گاز ایران به عراق و تداوم صادرات به ترکیه، صادرات گاز ایران که به گفته مدیرعامل وقت شرکت ملی گاز در سال ۹۲، حدود ۹ میلیارد متر مکعب در روز بود بر اساس بررسی‌های ایرنا به ۱۷ میلیارد و ۴۰۰ میلیون متر مکعب در سال ۹۸ رسیده است.
پیش از این نیز «حسن منتظر تربتی» مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با اشاره به ثبت رکوردهای جدید تولید، انتقال، توزیع و صادرات گاز در سال ۹۸، از ثبت رکورد بی‌سابقه صادرات گاز طبیعی کشور در این سال خبر داده و گفته بود که سال گذشته، صادرات گاز ایران با ثبت جهشی ۲۶ درصدی، حدود ۳.۶ میلیارد مترمکعب افزایش یافت.
این آمار حکایت از آن دارد که ایران در سال ۹۷ ، ۱۳ میلیارد و ۸۵۰ میلیون متر مکعب صادرات گاز صادر کرده که با رشدی ۲۶ درصدی این عدد در سال ۹۸ به ۱۷ میلیارد و ۴۰۰ میلیون متر مکعب رسیده است.
وی با بیان این‌که سال گذشته کل برداشت گاز از منابع، حدود ۲۷۰ میلیارد مترمکعب بوده است، تاکید کرد: همزمان با افزایش مصرف گاز و توسعه شبکه خطوط لوله و بهره‌برداری از تاسیسات جدید تقویت فشار، در مجموع، گازی تولید نشد که برای انتقال و توزیع آن مشکلی وجود داشته باشد.
به گزارش ایرنا، افزایش ۹۳ درصدی صادرات گاز در دولت تدبیر و امید در حالی محقق شده که ایران در سال ۹۲ سالانه ۶ میلیارد متر مکعب گاز از ترکمنستان وارد می‌کرد، اما با بهره‌برداری از فازهای پارس جنوبی و افزایش ظرفیت شبکه گاز کشور، ایران از واردات گاز بی‌نیاز شده و علاوه بر تامین نیاز داخلی، تعهدات صادراتی خود را نیز به طور کامل انجام می‌دهد. در حال حاضر ظرفیت تولید گاز ایران یک میلیارد متر مکعب در روز است.
نظر شما