بانک زیر ساخت آسیا، رقیبی جوان برای یکجانبه گرایی مالی جهانی

نشست سالانه پنجمین شورای بانک سرمایه گذاری زیرساخت آسیا در حالی هفته گذشته به صورت آنلاین برگزار شد که بر اساس سیاست جدید چین و مقامات این کشور قرار است این بانک به بستر جدیدی برای پیشرفت مشترک اعضاء به منظور ایجاد جامعه ای با سرنوشت مشترک تبدیل شود.

با وجود عمر کوتاه و پنج ساله بانک سرمایه گذاری زیرساخت آسیا، تعداد اعضای این موسسه مالی جوان از ۵۷ عضو به ۱۰۲ عضو افزایش یافته و تا کنون در پروژه های زیرساختی حدود ۲۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری کرده است.

سرمایه گذاری در کشورهای آسیایی و کمک به اجرای طرح های زیربنایی در کشورهای عضو بخصوص کشورهای کمتر توسعه یافته از جمله برنامه های این بانک است.

از جمله این پروژه ها می توان به پروژه نوسازی شبکه توزیع برق بنگلادش برای ۱۲.۵ میلیون جمعیت روستایی، پروژه نوسازی زاغه های اندونزی با همکاری بانک جهانی برای ۹.۷ میلیون نفر و پرداخت تسهیلات به پاکستان برای پروژه بزرگراه «ام ۴» آن کشور به منظور حل مشکلات حمل و نقل اشاره کرد.

جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از اعضای هیات موسس این بانک، فروردین سال ۱۳۹۴ به عنوان سی و چهارمین عضو آن پذیرفته شد و هم اکنون با در اختیار داشتن ۱.۶۱ درصد سهام آن، در رتبه یازدهم قرار دارد.

ژاپن و آمریکا تاکنون تمایل خود را برای عضویت در این بانک اعلام نکرده اند و به دلیل تسلط این دو کشور بر بانک توسعه آسیا (ADB) و بانک جهانی، به ‌نوعی رقیب بانک AIIB (زیر ساخت آسیا) محسوب می‌شوند.

یکی دیگر از اهداف بانک سرمایه گذاری زیر ساخت آسیا، اجرای طرح‌های زیربنایی مرتبط با جاده ابریشم نوین است این بانک تا کنون ۲۰ میلیارد دلار به اعضا وام داده است.

پس از شیوع کرونا نیز این بانک به سرعت «صندوق احیاء از بحران کرونا» را با ۱۰ میلیارد دلار سرمایه اولیه تاسیس کرد تا در زمینه های تامین بودجه و ایجاد نقدینگی به اعضای خود کمک کند سرمایه این صندوق نیز بزودی به ۱۳ میلیارد دلار افزایش یافت.

فراهم کردن این منبع تامین مالی فوق اضطراری، انعطاف پذیری و کارآیی بانک سرمایه گذاری زیرساخت آسیا در برخورد با بحران های بهداشتی جهانی را نشان می دهد همچنین یک بار دیگر این نکته را ثابت می کند که «انزواطلبی و یکجانبه گرایی» هیچ مشکلی را نمی تواند حل کند و حمایت متقابل و همبستگی و همکاری با همدیگر تنها راه غلبه بر بحران ها است.

بانک سرمایه گذاری زیرساخت آسیا از زمان افتتاح در سال ۲۰۱۶ همیشه در حال رشد بوده است اعضای اصلی آن کشورهای در حال توسعه هستند و کشورهای توسعه یافته ای مثل انگلستان، فرانسه، آلمان و کانادا نیز به آن پیوسته اند قابل پیش بینی است که در آینده، این بانک همکاری با کشورهای توسعه یافته بیشتری را آغاز خواهد کرد.

چین به عنوان سهامدار مهم بانک سرمایه گذاری زیرساخت آسیا و میزبان مقر اصلی آن، مثل گذشته با اعضای خود همکاری خواهد کرد تا این بانک را نماد چندجانبه گرایی کند و برای ایجاد اتصال و ارتباط بیشتر میان کشورهای آسیا و جهان و توسعه و احیاء و بازیافت اقتصاد جهان و ایجاد جامعه ای با سرنوشت مشترک مورد استفاده قرار دهد.

اهمیت این بانک در زمینه مبارزه با یک جانبه گرایی آمریکا به ویژه وقتی نمود پیدا می کند که واشنگتن به عنوان یکی از کشورهای اصلی صاحب نفوذ در بانک جهانی، بر سر درخواست ایران برای دریافت وام از این بانک سنگ اندازی می کند و مانع پرداخت وام می شود اما بانک زیرساخت آسیا می تواند با افزایش سرمایه گذاری اولیه به یک رقیب جدی و اصلی بانک جهانی تبدیل شود.

این امر زمانی اهمیت پیدا خواهد کرد که ایران و چین در حال برنامه ریزی برای اجرای برنامه ۲۵ ساله همکاری های دوجانبه هستند و دو کشور می توانند در قالب این برنامه بیش از پیش در چارچوب بانک سرمایه گذاری آسیا با یکدیگر همکاری کنند.