بحران کرونا؛ اقتصاد ژاپن در رکود

به گزارش ایرنا همه گیری ویروس کرونا تاثیر شدیدی بر کشورهای سراسر جهان داشته و ژاپن نیز از این قاعده مستثنی نیست. با افزایش تعداد موارد تایید شده این بیماری، دولت ژاپن در ماه آوریل /فروردین/ وضعیت اضطراری اعلام کرد و اقدامات سختگیرانه بهداشت عمومی را به اجرا گذاشت، اما با محدود شدن فعالیت اقتصادی، مصرف خصوصی هم در این کشور نسبت به سال گذشته حدود ۲۰ درصد کاهش یافت.

به دلیل اقدامات بهداشت عمومی، موارد جدید عفونت ها که در مقطعی به شدت کاهش یافته بود و باعث شد وضعیت اضطراری در اواخر ماه مه / اوایل خرداد/ برداشته شود بار دیگر افزایش یافته است. این کشور دستکم در ۷ ماه نخست شیوع اپیدمی کرونا، توانسته بود این بیماری را به نحو مطلوبی کنترل کند، اما اکنون آمارها حاکی از ابتلای روزانه افزون بر یک هزار نفر در این کشور است موضوعی که بیانگر شدت گرفتن شیوع کرونا در جامعه و امکان افزایش تاثیر آن بر اقتصاد این کشور است.

با این حال هنوز تعداد مرگ و میرهای تایید شده در ژاپن کمتر از هزار نفر است و فعالیت اقتصادی به تدریج از سر گرفته شده است. دولت هم اعلام کرده است بار دیگر قصد ندارد وضعیت اضطراری اعلام کند. گفته می شود احتمالاً اقتصاد ژاپن با کاهش تاثیر کرونا در سطح جهانی در نیمه دوم سال، بهبود خواهد یافت با این وجود آمارها اکنون خلاف این تحلیل را نشان می دهند.

در تابستان امسال قرار بود ژاپن در قالب میزبانی از بازی های المپیک توکیو میزبان میلیون ها بازدید کننده و گردشگر از سراسر جهان باشد، اما اکنون با لغو این بازی ها، علاوه بر هزینه تراشی برای این کشور، صنعت گردشگری این کشور را به کلی تعطیل کرده است، به ویژه اینکه ژاپن برای ورود مسافر از سراسر جهان غیر از چند کشور و آن هم در قالب شرایط خاص، ممنوعیت ورود مسافر را در نظر گرفته است.

گزارش ها حاکی است که ویروس کرونا تاثیرات زیادی بر تولید به ویژه تولید کارخانه های خودروسازی، سرمایه گذاری، بورس و گردشگری ژاپن داشته و چشم انداز تیره و تاری را برای شرکت های کوچک و میان اندازه این کشور پیش بینی کرده است.

پیش بینی افت تاریخی تولید ناخالص داخلی

تحلیلگران پیش بینی می کنند که تولید ناخالص داخلی ژاپن در دوره سه ماهه دوم سال ۲۰۲۰ (آوریل تا ژوئن) به دلیل اثرات همه گیری جهانی ویروس کرونا بیش از ۲۰ درصد کاهش یافته باشد.

۱۰ موسسه تحقیقاتی خصوصی این کاهش سالانه را در شرایط واقعی بین ۲۱.۷  تا ۲۸.۷ درصد پیش بینی کرده اند. این بیشترین کاهش از سال ۱۹۸۰، یعنی زمانی است که داده های قابل مقایسه در دسترس قرار گرفت. ارقام رسمی تولید ناخالص داخلی روز ۱۷ اوت اعلام می شود.

این تحلیلگران می گویند که علت این پیش بینی کاهش، افت شدید مصارف شخصی به دلیل درخواست از مردم برای ماندن در خانه است.

همزمان دولت ژاپن نیز ارقام بازبینی شده تولید ناخالص داخلی برای فصل ژانویه تا مارس را منتشر کرده است. این ارقام نشان می دهند که اقتصاد کشور در شرایط واقعی در مقیاس سالانه ۲.۲  درصد کوچک شده است. بازنگری اخیر شامل داده های اقتصادی می شود که به دلیل همه گیری ویروس کرونا به تاخیر افتاده بود.

ضرر ۶.۴ میلیارد دلاری نیسان 

تازه ترین پیش بینی های شرکت نیسان موتور در مورد درآمدهایش نشان می دهد که ویروس کرونا شرایط سخت این خودروساز را که با مشکلاتی مالی روبرو است، دشوارتر کرده است. این شرکت زیان خالصی برابر با بیش از ۶ میلیارد دلار را برای سال مالی جاری پیش بینی می کند.

مقامات اجرایی شرکت می گویند که زیان دوره سه ماهه آوریل تا ژوئن (سه ماهه دوم ۲۰۲۰) به ۲۸۵.۵ میلیارد ین، معادل ۲.۷ میلیارد دلار رسید. آنها می گویند زیان خالص کل سال احتمالا ۶۷۰ میلیارد ین، حدود ۶.۴ میلیارد دلار خواهد شد که تقریبا برابر با میزان ضرر سال گذشته این شرکت است.

به گفته این مقامات، افت فروش خودروهای جدید و قطعات خودرو و همچنین کاهش ارزش خودروهای فروخته شده با لیزینگ به ویژه در آمریکا علت این کاهش شدید درآمد شرکت است.

سقوط شاخص بورس 

بیم از گسترش کرونا باعث شد شاخص میانگین نیککی سهام در بازار بورس توکیو برای اولین بار در حدود یک ماه گذشته به زیر سطح ۲۲ هزار واحد سقوط کند که ششمین روز پیاپی کاهش آن بود.

این شاخص در پایان معاملات روز جمعه گذشته در این بازار با ۶۲۹ واحد کاهش در مقایسه با روز پنجشنبه، در میزان ۲۱ هزار و ۷۱۰ واحد بسته شد.

شاخص گسترده تر تاپیکس نیز ۴۳ واحد کاهش داشت و در میزان ۱۴۹۶ واحد بسته شد.

کاهش بهای سهام همچنان ادامه داشته است که نشان دهنده بیم و نگرانی از تاثیر شیوع کرونا بر اقتصاد ژاپن است.

روز جمعه، با قویتر شدن ین در برابر دلار آمریکا در بازار بورس توکیو، سفارشات فروش سهام شرکت هایی که کالاهایی از قبیل خودرو صادر می کنند، افزایش یافت.

به گفته تحلیلگران بازار، پس از آن که شمار زیادی از شرکت های داخلی پیشی بینی نه چندان خوشبینانه ای از درآمد خود منتشر کردند، سرمایه گذاران در حال اقدام برای جلوگیری از ریسک به دلیل بلاتکلیفی در چشم انداز اقتصاد ژاپن هستند.

به اعتقاد این تحلیلگران، از آنجایی که اعلام درآمد شرکت ها هفته آینده نیز ادامه خواهد یافت، مرحله تعدیل برای مدتی ادامه خواهد داشت.

چشم انداز تیره و تار شرکت های کوچک و میان اندازه

یک شرکت تحقیقاتی اعتباری ژاپنی طی یک نظرسنجی دریافته است که در صورتی که شیوع ویروس کرونا در این کشور به سرعت تحت کنترل قرار نگیرد، صدها کسب و کار کوچک و میان اندازه ورشکست خواهند شد.

شرکت «توکیو شوکو ریسرچ»  از بیش از ۶ هزار و ۶۰۰  کسب و کار در مورد چشم انداز آنها از آینده نظرسنجی کرد، بیش از ۴۰۰ کسب و کار کوچک و میان اندازه گفتند که ممکن است مجبور به تعطیلی شوند و حدود ۲۰۰ شرکت از میان آنها گفتند باید احتمال تعطیلی طی یک سال را در نظر بگیرند.

این شرکت تحقیقاتی می گوید اگر دولت محدودیت های اقتصادی را دوباره اعمال کند، کسب و کارهایی که به نظر سالم می رسند در حالی که هنوز سرمایه در اختیار دارند از تجارت خارج خواهند شد.

ورشکستگی ۴۰۰ شرکت ژاپنی بر اثر شیوع کرونا 

گزارش ها حاکی است تا کنون ۴۰۰ شرکت ژاپنی بر اثر شیوع کرونا ورشکست شده اند که ۵۴ مورد از شرکت‌های اشاره شده در زمینه صنعت رستوران داری فعال بودند. ۴۸ هتل و ۲۵ شرکت فعال در زمینه فروش پوشاک و ۲۵ شرکت مواد غذایی نیز نتوانستند پس از شیوع کرونا به فعالیت خود ادامه دهند.

توکیو به عنوان پایتخت ژاپن با ۹۵ مورد ورشکستگی در رتبه اول قرار داشته و به دنبال آن اوساکا و هوکایدو به ترتیب با ۴۱ و ۲۳ مورد در رتبه های بعدی قرار دارند.

طبق این بررسی، نگرانی‌ها درباره وخیم تر شدن شرایط شرکت‌هایی که در صنعت رستوران داری فعال هستند وجود دارند. دولت نیز از رستوران هایی که تا ساعات پایانی شب فعال هستند خواسته تا ساعات کاری خود را کاهش دهند.

افت سرمایه گذاری در ژاپن

گزارش ها همچنین حاکی است مقام های اجرایی در ژاپن به دلیل شیوع همه گیری جهانی ویروس کرونا، تمایلی به صرف هزینه در کارخانه ها و تجهیزات ندارند. نتایج یک بررسی نشان می دهد که نرخ رشد سرمایه گذاری در بخش سرمایه به پایین ترین میزان خود در ۱۱ سال گذشته در این کشور رسیده است.

حدود هزار و ۸۰۰ شرکت عمده در ماه های مه و ژوئن /اردیبهشت و خرداد/ به این نظرسنجی سالانه که توسط بانک توسعه ژاپن انجام شد، پاسخ دادند. این شرکت ها قصد دارند سرمایه گذاری در بخش سرمایه را در سال مالی جاری ۳.۹ درصد نسبت به میزان سال قبل افزایش دهند. این رقم کمترین حد افزایش از سال مالی ۲۰۱۰ تا کنون است.

آهنگ رشد این نوع سرمایه گذاری برای ۸ سال متوالی تا سال قبل، دو رقمی بوده است. ۳۰ درصد از شرکت های پاسخ دهنده گفتند که به دلیل تاثیرات همه گیری جهانی کرونا، سرمایه گذاری در بخش سرمایه را کاهش خواهند داد.

مقام های بانک توسعه ژاپن می گویند که میزان سرمایه گذاری واقعی در نهایت ممکن است کمتر از سال قبل باشد.

در نهایت اگرچه اقتصاد جهانی با عادت کردن به ویروس کرونا، برخی نشانه های بهبودی را از خود نشان داده است، اما تحلیلگران می گویند تقاضا برای اتومبیل و سایر کالاهای بادوام با توجه به افزایش عفونت ها در اقتصادهای بزرگ مانند ژاپن بعید است بهبود یابد.