شیر مادر، واکسن سلامتی

به گزارش ایرنا، وجود باورهای غلط از جمله توصیه‌های به ظاهر دلسوزانه برای استفاده از شیر دام به جای تغذیه نوزاد با شیر مادر، خودداری از شیر دادن به واسطه استقلال نوزاد و نگرانی برخی مادران از بر هم خوردن شکل اندام و هیکلشان موجب بی‌مهری به نوزاد و استفاده از شیر خشک و شیر دام به جای شیر مادر برای تغذیه نوزاد شده است.

برخی مادران و مادربزرگ‌ها معتقدند که به علت تغذیه نامناسب مادر، شیر وی مدتی پس از زایمان، آبکی و غیرمغذی می شود بنابراین توصیه می‌کنند همانند قدیمی‌ها از شیر دام برای تغذیه نوزاد استفاده شود در غیر اینصورت زمینه زردی و بیماری نوزاد فراهم می‌شود؛ استدلال نادرستی که هیچ یک از کارشناسان این حوزه و مرجع علمی آن را تایید نکرده است.

بگفته کارشناسان سلامت، شیر روزهای اول بعد از تولد نوزاد تا مدت ۶ هفته به صورت آغوز و زردرنگ است و موجب بالا رفتن ایمنی بدن و مصون شدن نوزاد از بسیاری از بیماری‌ها می‌شود اما برخی مادران بر این باورند که این شیر باید دور ریخته شود و تا مدت زمان رسیدن و کامل شدن وضعیت شیر مادر باید از مواد جایگزین برای تغذیه نوزاد استفاده کرد.

آغوز شیر را می توان نخستین واکسن نوزاد تلقی کرد چرا که حاوی بسیاری از ویتامین‌های مغذی برای نوزاد است و از بروز بسیاری از بیماری‌ها در نوزاد و مادر جلوگیری می‌کند.

کارشناسان این حوزهمعتقدند: آغوز شیر را می توان نخستین واکسن نوزاد تلقی کرد چرا که حاوی بسیاری از ویتامین‌های مغذی برای نوزاد است و از بروز بسیاری از بیماری‌ها در نوزاد و مادر جلوگیری می‌کند.

البته آگاهان به مسائل بهداشت و سلامت زنان، استقلال نوزاد از دوران کوکی را علت بی رغبتی برخی مادران به شیردادن به عنوان عاملی در شکل گیری روابط عاطفی و وابستگی بین خود و نوزاد دانستند.

این باور نادرست در حالی است که به اعتقاد متخصصان این حوزه، تغذیه با شیر مادر و شکل‌گیری روابط عاطفی موجب تحکیم روابط مادر و فرزندی، کاهش بیماری های روانی و افسردگی ایجاد شده در مادر در دوران بارداری و به حداقل رسیدن استرس و ناهنجاری‌ها هنگام رسیدن نوزاد به سن نوجوانی می‌شود.

به باور کارشناسان سلامت، تغذیه نوزاد با شیر مادر موجب کاهش خونریزی‌های ایجاد شده پس از زایمان و سوختن چربی ایجاد شده در دوران بارداری می شود اما برخی مادران از روی ناآگاهی شیر دادن به نوزاد را عاملی برای بر هم خوردن زیبایی بدن خود می‌دانند.

پزشکان معتقدند که شیر دادن به نوزاد در جلوگیری از بروز سرطان تخمدان و پستان به عنوان شایع ترین سرطان در زنان موثر است اما خودداری مادر از شیر دادن به نوزاد به این بهانه نادرست، موجب ماندگاری چربی در بدن او و بروز دیگر بیماری‌ها می‌شود.

بگفته کارشناس سلامت خانواده معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان، زایمان در بیمارستان‌های دارای لوح دوستدار کودک بهترین فرصت برای دریافت مشاوره صحیح، یادگیری تغذیه اصولی نوزاد با شیر مادر و کاهش استفاده از شیر مصنوعی است.

بنفشه شریفیان افزود: مشاورانی آموزش و دوره دیده در بیمارستان‌های دوستدار کودک حضور دارند که پس از زایمان مادر بر بالین او حاضر شده و بر نحوه و چگونگی شیر دادن به نوزاد نظارت می‌کنند همچنین روش صحیح تغذیه کودک را به مادر آموزش می‌دهند.

ایجاد تماس پوستی بین مادر و نوزاد بلافاصله بعد از تولد نوزاد، جلوگیری از استفاده مادر از پستانک و شیشه و بطری شیر برای تغذیه نوزاد در بیمارستان‌های دوستدار کودک دنبال می‌شود.

وی اضافه کرد: ایجاد تماس پوستی بین مادرو نوزاد بلافاصله بعد از تولد نوزاد، جلوگیری از استفاده مادر از پستانک و شیشه و بطری شیر برای تغذیه نوزاد از دیگر مولفه‌های مهم و مورد توجه در بیمارستان‌های دوستدار کودک است.

کارشناس سلامت خانواده معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان با بیان اینکه چهار بیمارستان فاطمیه، بعثت، بوعلی و تامین اجتماعی همدان لوح دوستدار کودک گرفتند اظهار داشت: این بیمارستان‌ها ملزم به رعایت ۱۰ بند مربوط به تغذیه با شیر مادر هستند که مهمترین آن حمایت از تغذیه با شیر مادر، ضرورت مهارت آموزی و فراگیری آموزش‌های لازم توسط کارکنان و پرسنل درگیر با مراقبت کودک و مادر، آشنا کردن مادران باردار با فواید تغذیه نوزاد با شیر مادر و کمک به آنها برای شروع تغذیه نوزاد در یک ساعت اول پس از تولد است.

کمک به مادر در زمینه نحوه تغذیه شیرخوار و چگونگی حفظ و تداوم آن در صورت جدایی مادر و فرزند، خودداری از شیردهی تنها در صورت تجویز پزشک و وجود خطر برای آنها، فراهم کردن زمینه هم اتاقی مادر و شیرخوار، تغذیه شیرخوار هنگام تقاضای نوزاد و بروز علائمی از گرسنگی در وی، تغذیه انحصاری با شیر مادر بدون استفاده از پستانک و سرشیشه از دیگر وظایف بیمارستان های دوستدار کودک است.

شریفیان با بیان اینکه تغذیه با شیر مادر ۱۳ تا ۲۰ درصد مرگ و میر کودکان زیر پنج سال را کاهش می‌دهد توضیح داد: اگر تمام نوزادان بی‌درنگ پس از تولد در تماس پوستی با مادران قرار گیرند و دست کم به مدت ۶ ماه فقط از شیر مادر تغذیه شوند و تا ۲ سالگی در کنار شیر مادر غذاهای کمکی سالم و مناسب استفاده کنند، مرگ و میر آنها کاهش می‌یابد.

وی اضافه کرد: تماس پوست با پوست باعث تداوم شیردهی، تنفس و تنظیم ضربان قلب نوزاد می‌شود همچنین تغذیه با شیر مادر برای رشد و تکامل شیرخوار حیاتی است و نتایج مهمی برای سلامت مادران دارد.

کارشناس سلامت خانواده معاونت بهداشتی همدان تغذیه با شیر مادر را نمونه بارزی از ارتباط عمیق بین سلامت انسان و اکوسیستم‌های طبیعت دانست و افزود: تغذیه با شیر مادر، غذای تجدید پذیر طبیعی و از نظر محیط زیست ایمن و سبز است چراکه بدون آلودگی، تولید زباله و نیاز به بسته بندی، تولید شده و در اختیار نوزاد قرار می گیرد.

تغذیه شیرخوار با شیر مادر علاوه بر کمک به رشد و تکامل مناسب نسل آینده از خروج مقادیر هنگفتی ارز به خارج از کشور برای ورود شیر مصنوعی نیز جلوگیری می‌کند

شریفیان اضافه کرد: تغذیه شیرخوار با شیر مادر علاوه بر کمک به رشد و تکامل مناسب نسل آینده از خروج مقادیر هنگفتی ارز به خارج از کشور برای ورود شیر مصنوعی نیز جلوگیری می‌کند و از این طریق باعث توسعه اقتصادی کشور می‌شود.

وی ادامه داد: تغذیه مصنوعی ردپای قابل توجه زیست محیطی را به همراه دارد که منجر به کاهش منابع طبیعی، تخریب محیط زیست و انتشار گازهای گلخانه‌ای، گرم شدن زمین و تغییرات آب و هوایی می‌شود.

مدیر سلامت جمعیت و خانواده معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: تغذیه با شیر مادر برای رشد و تکامل شیرخوار حیاتی است همچنین کودکانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند دارای ضریب هوشی بالاتری هستند.

دکتر شهلا نوری به بیان فواید تغذیه با شیر مادر برای مادر و کودک پرداخت و افزود: تکلم روان‌تر، ارتباط عاطفی قوی‌تر با مادر و تربیت پذیری بهتر از فواید تغذیه با شیر مادر است.

در کودکانی که با شیر مادر تغذیه شده‌اند بیماری‌های اسهالی، عفونت‌های تنفسی، عفونت ادراری، آلرژی و آسم، پوسیدگی دندان، سوء تغذیه و چاقی، بیماری‌های بدخیم و سرطان کمتر دیده می‌شود.

وی اضافه کرد: در کودکانی که با شیر مادر تغذیه شده‌اند بیماری‌های اسهالی، عفونت‌های تنفسی، عفونت ادراری، آلرژی و آسم، پوسیدگی دندان، سوء تغذیه و چاقی، بیماری‌های بدخیم و سرطان کمتر دیده می‌شود.

مدیر سلامت جمعیت و خانواده معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان اظهار داشت: در مادرانی که شیرخوارشان را با شیر خود تغذیه می‌کنند سرطان‌های پستان، تخمدان، دهانه رحم و نیز پوکی استخوان، سنگ کیسه صفرا، دیابت و بیماری‌های قلبی و عروقی کمتر بروز می‌کند.

نوری ادامه داد: با انجام شیردهی، سلامت مادر، کودک و خانواده تامین ‌و در نهایت فواید آن به جامعه و سیستم سلامت منتقل می‌شود بنابراین افزایش میزان‌های تغذیه انحصاری با شیر مادر و تداوم شیردهی فقط می‌تواند با هماهنگی و همکاری در تمام بخش ها و نسل ها حاصل شود.

وی بیان کرد: تغذیه با شیر مادر یک عامل کلیدی برای بقا و سلامتی مادران و شیرخواران است و به سادگی بهترین شروع زندگی را برای آنان رقم می زند.  

مدیر سلامت جمعیت و خانواده معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان افزود: ترویج تغذیه با شیر مادر امروزه به عنوان راهبردی برای توسعه پایدار و یک جزء از اقدام جهانی برای پایان دادن به سوء تغذیه است.

نوری گفت: تحقیقات نشان‌دهنده فواید بی نظیر تغذیه با شیر مادر بر رشد و تکامل مطلوب کودکان و سلامتی جامعه است و تغذیه انحصاری با شیرمادر برای ۶ ماه اول زندگی، فواید بی نظیری را به شیرخواران و مادران اعطاء می‌کند.

وی ادامه داد: شیوه تغذیه شیرخواران سلامت جهان را نیز تحت تأثیر قرار داده است چراکه تغذیه با شیر مادر یک غذای طبیعی و تجدید پذیر است که بدون آلودگی، بسته بندی و مواد زاید، تولید و ارائه می‌شود.

وی گفت: از سوی دیگر صنعت تولید جانشین شونده‌های شیر مادر تاثیرات منفی زیست محیطی دارد که به خوبی شناخته نشده است؛ روش ایمن تغذیه با شیر مادر، زندگی انسان‌ها را با سلامتی سیاره‌مان بطور چشمگیری پیوند می‌دهد.

مدیر سلامت جمعیت و خانواده معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان اظهار داشت: سلامت نسل‌های آینده تحت تاثیر سلامت سیاره‌ زمین است و قرار گرفتن در معرض شرایط کاری خطرناک از جمله آفت کش‌ها تاثیر منفی بر توانایی زنان جهت تغذیه ایمن با شیر مادر دارد.

دکتر نوری گفت: تغذیه مصنوعی ردپای قابل توجه زیست محیطی را به همراه دارد در مقابل تغذیه با شیر مادر نمونه بارزی از ارتباط عمیق بین سلامت انسان و اکوسیستم های طبیعت است.