سه شب پیش‌رو از آسمان چشم برندارید

مسعود عتیقی روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: ساعت ۱۷:۳۰ روز چهارشنبه ۲۲ مرداد ۱۳۹۹ (وضعیت نور روز) یکی از زمان های اوج بارش پرساووشی امسال است، با این وجود شامگاه سه شنبه و پنج شنبه نیز اوج این بارش ها را نیز مشاهده کرد.

وی افزود: ماه در وضعیت هلال کاهنده تا حدودی مزاحم مشاهده برخی شهاب های کم نور این بارش است، هر چند که همانگونه که اشاره شد شهاب های بسیار درخشان از ویژگی های این بارش زیبای تابستانی است.  
وی ادامه داد: بهترین زمان برای مشاهده شهاب های پرساووشی پس از نیمه شب تا صبح است که تا قبل از طلوع ماه به طور قطع شرایط برای مشاهده شهاب ها مهیاتر خواهد بود؛ هر چند که در این شب ها (بامداد سه شنبه تا پنج شنبه پیش رو) شرایط برای مشاهده شهاب ها بسیار مهیا تر خواهد بود.

این اخترشناس تصریح کرد: در طی این شب ها ۴۰ تا ۵۰ شهاب در ساعت به عنوان  ZHR   «نرخ بارش ساعتی سرسویی» برای بارش پرساووشی امسال است، حتی در برخی سال ها، بدون حضور نور ماه در آسمان تا ۱۰۰ شهاب در آسمان نیز دیده شده است.

عتیقی خاطرنشان کرد که در بین شهاب های این بارش هنوز هم شهاب هایی از بارش قبلی یعنی شهاب های دلتا دلوی مشاهده خواهد شد و تفاوت آنها با یکدیگر تنها در کانون بارش است. کانون بارش پرساووشی در صورت فلکی به همین نام در آسمان است و با امتداد شهاب های این بارش به سمت صورت فلکی پرساووش و یا «بُرنده سر غول» به این صورت فلکی می رسیم که از این نظر با بارش دلتا دلوی متفاوت خواهد بود.  
وی به علاقه مندان رصد این بارش متذکر شد که شهاب با شهاب سنگ تفاوت دارند و بر عکس شهاب سنگ که دارای حجم و جرم نسبتا قابل توجه است.

وی یادآور شد: شهاب ها ذرات میلیمتری هستند که در حدود فاصله ۱۰۰ کیلومتری از سطح زمین با برخورد و اصطکاک با اتم های جو زمین برانگیخته شده و نور زیادی متصاعد می کنند که به صورت رد شهاب ها در سراسر پهنه آسمان قابل مشاهده خواهد بود.  
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران همچنین گفت: بارش شهابی پرساووشی یکی از بارش های شهابی مشهور سالیانه است که به خاطر وقوع آن در فصل تابستان با وجود شب های با هوای معتدل از یک طرف و از سوی دیگر به دلیل عبور آذرگوی های ویژه این بارش، بسیار مورد توجه علاقمندان به رویدادهای نجومی است و شهاب های بسیار پر نور از ویژگی های این بارش شهابی معروف می باشد. منشا بارش پرساووشی دنباله دار «سوئیفت – تاتل» است که در جو زمین برخورد ذرات به جا مانده از این دنباله دار درخشان می شوند و با سرعت سرسام آور ۲۱۰ هزار کیلومتر بر ساعت ذرات این دنباله دار با جو زمین برخورد می کند. دوره گردش دنباله دار سوئیفت تاتل به گرد خورشید ۱۳۳ سال می باشد.  

عتیقی ادامه داد: برای مشاهده و ثبت شهاب های یک بارش نیاز به تلسکوب و ابزار رصدی نیست و فقط کافی است از نور و آلودگی شهرها دور شده و در یک منطقه باز و به دور از موانع دید برای مشاهده بی خطر شهاب ها، سراسر آسمان را جستجو کنید.  
وی عکاسی نجومی از بارش شهاب ها، ترسیم اسکیس از آسمان و رد شهاب‌ها، تعیین میزان درخشش، میزان جا به جایی هر شهاب و یادداشت نام صورت‌های فلکی محل عبور شهاب‌ها از جمله فعالیت‌هایی است که آماتورها در کنار لذت بردن از یک بارش شهابی می‌توانند انجام دهند.

وی خاطرنشان کرد: شاید برای برخی جالب باشد که بارش شهابی امسال در سال ۱۳۹۹ و در سالی رخ می دهد که دو رقم سمت چپ سال با عدد ۱۳ شروع می شود و از سال ۱۴۰۰ این شرایط تکرار نخواهد شد. به عبارتی این بارش آخرین بارش پرساووشی است که عدد سال آن با ۱۳ شروع می شود و برای برخی شاید تداعی گر اخرین بارش شهابی تابستانی در قرن خورشیدی حاضر باشد، هر چند که باتوجه به نداشتن سال صفر در ابتدای گاهشماری، سال ۱۴۰۰ را باید پایان بخش قرن حاضر خورشیدی دانست.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران یادآور شد: این بارش به غلط توسط برخی «بَرساووشی»  نامیده می شود در حالیکه نام آن با توجه به وجود حرف «پ»  در زبان فارسی، «پِرساووشی» است و متاسفانه به یک غلط مصطلح تبدیل شده است.  
عتیقی گفت: هموطنان در روزها و ساعات ذکر شده اوج این بارش ها و در منطقه ای به دور از دود و آلودگی و فضای باز می توانند هر از چند گاهی شهاب ها یا حتی آذرگوی ها را مشاهده کنند که رد آنها در حدود چند ثانیه قابل مشاهده است.

وی توضیح داد: آذرگوی ها ذرات درشت تری هستند که جو را ملتهب می کنند و نور بسیار زیادی ساطع می کنند. دو ویژگی زیبایی بارش های پرساووشی رنگ و درخشش زیاد همان آذرگوی ها است.
وی تاکید کرد: گروه آموزش کاربردی انجمن نجوم آماتوری ایران پذیرای عکس‌ها و گزارش‌های مصور رصدی علاقه‌مندان از سراسر کشور در مورد این واقعه است تا در فضاهای مجازی اختصاصی انجمن با نام ارسال کنندگان منعکس شود.