افزایش قیمت کاغذ و کاهش میل به کتابخوانی حقایقی تلخ است که چاپ و فروش کتاب را سخت کرده‌است و در این میان آثار نویسندگان ناشناخته استان‌ها بیشترین آسیب را از این فضا می‌بینند.
ایجاد فضا برای معرفی و شناساندن نویسندگان بوشهری به فرهیختگان استان و کشور و راهیابی به شبکه پخش کتاب کشوری می‌تواند نام این نویسندگان را بلند آوازه، آنها را برای چاپ آثار بعدی راغب و کسب انتشاراتی‌های استان را پر رونق کند.
در ابتدای فرآیند نشر کتاب نوسینده نسخه‌ای از اثر را در اختیار ناشر می‌گذارد و ناشر پس از بررسی اثر هزینه چاپ را برآورد و به اطلاع نویسنده اثر می‌رساند و بر اساس قراردادی که در این مرحله منعقد می‌شود نویسنده نیمی از هزینه نشر را پرداخت می‌کند، کتاب ویراستاری و صفحه آرایی شده و وارد مراحل اخذ شابک و مجوز از فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌شود و پس از آن اثر چاپ و پس از دریافت کامل هزینه از نویسنده در اختیار وی برای پخش و عرضه قرار می‌گیرد.
اکنون در حوزه نشر آثار نویسندگان استانی بوشهر نه خبری از مشارکت ناشر در چاپ کتاب است و نه خبری از پخش کتاب از سوی ناشران، زیرا با توجه به اقبال پایین به این آثار و فروش ضعیف نفع مادی از آن عاید موسسه‌های انتشاراتی نمی‌شود.
استان بوشهر درزمان حاضر ۶۷ موسسه انتشاراتی و بیش از این میزان نیز کتاب فروشی دارد اما آثار استانی در فروش و عرضه در سطح استان نیز توفیق زیادی نداشته است و نبود فضای مناسب تبلیغ و شناساندن نویسندگان استانی و به دنبال آن ضعف در پخش و عرضه، بلای آثار مولفان و موسسه‌های انتشاراتی بوشهر شده‌است.
لزوم ایجاد فضا برای معرفی و نمایش تازه‌های نشر استان
مسئول انتشارات شاخه زرین با بیان اینکه بزرگترین چالش موسسه‌های انتشاراتی بوشهر مساله پخش است، گفت: نویسنده‌های استان نیاز دارند معرفی و شناخته شوند تا آثار آنها مورد استقبال قرار گیرد و در این صورت است که توزیع و عرضه آثار آنها رونق می‌گیرد.
دکتر فاطمه اهرمی نژاد گفت: راه حل بهبود فضای پخش کتاب در استان بوشهر راه‌اندازی مکانی برای عرضه و معرفی آثار مولفان استانی است.
وی بیان کرد: برخی از نویسندگان حاضرند کتاب خود را تنها برای دیده شدن از سوی فرهیختگان استان منتشر کنند اما چاره کار این است که نویسندگان استان را به نوجوانان و جوانان استان معرفی کنیم تا به خرید آثار آنها راغب شوند.
اهرمی نژاد ادامه داد: هیچ یک از کتابفروشی‌ها حاضر نیست اثر نویسنده ناشناس را بخرد و آن را به فروش برساند و تنها راه معرفی و تبلیغات قوی در این زمینه است.
مسئول این موسسه انتشاراتی گفت: با این شرایط پخش هیچ ناشری مسئولیت توزیع اثر را نمی‌پذیرد و آن را به عهده نویسنده می‌گذارد که در این راستا نیز تا کنون حمایتی از مولفان صورت نگرفته است.
وی ادامه داد: بسیاری از نویسندگان را می‌شناسم که آثاری آماده چاپ دارند به خاطر بعد مالی حاضر به ارائه آن برای چاپ نیستند و بسیاری از نویسندگانی که برای چاپ اثر خود مراجعه می‌کنند پس از اطلاع از برآورد هزینه چاپ به دلیل افزایش قیمت کاغذ از اینکار منصرف می‌شوند.
اهرمی نژاد اذعان کرد: بوشهر و بویژه شهرستان‌های دشتی و دشتستان شاعر خیز است و استعدادهای نویسندگی بالایی در استان وجود دارد که نمی‌توان از آن چشم پوشید.
وی بیان کرد: با اینکه تیراژ به شدت کاهش پیدا کرده است، تبلیغات، عرضه و پخش ضعیف به همراه کاهش کتابخوانی و مسائل اقتصادی که بر خرید کتاب اثر گذاشته است سبب می‌شود که نویسنده از فروش همین تیراژ نیز ناتوان باشد که او را از نشر آثار بعدی خود مایوس کند.
تشکیل اتحادیه کلید بهبود پخش کتاب در بوشهر
اما مسئول انتشارات نایبند راه حل مساله پخش کتاب را تشکیل اتحادیه موسسه‌های انتشاراتی می‌داند و معتقد است این اتحادیه می‌تواند راه حل‌ها و پیشنهادهایی برای تقویت فضای پخش و توزیع در استان بوشهر را پیگیری کند و مشکل را بهبود بخشد.
رضا معتمد گفت: چالش‌های انتشارات در بوشهر تابع چالش‌های کشوری نشر مانند گرانی کاغذ و مسائل اقتصادی است که بخش فرهنگ را قربانی می‌کند اما در نگاهی تخصصی به این حوزه پخش آثار منتشر شده در زمان حاضر بزرگترین مشکل موسسه‌های انتشاراتی و مولفان استان است.
وی افزود: انتشاراتی‌ها در بوشهر به شبکه توزیع و پخش کتاب متصل نیستند چون شبکه‌های پخش کشور بیشتر از آثار شناخته شده حمایت می‌کنند و مولفان ناشناس استان را کمتر می‌پذیرند.
معتمد ادامه داد: در زمان حاضر پخش به عهده مولف است اما اگر شبکه پخش و توزیع قوی باشد ناشر حاضر است پخش را به عهده بگیرد و فعالیت یک اتحادیه می‌تواند وضع را بهبود بخشد که تشکیل آن مستلزم حمایت نهادهای فرهنگی و دولتی مانند اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، استانداری و سایر دستگاه‌های فرهنگی است.
مسئول این موسسه انتشاراتی بیان کرد: با اینکه ظرفیت‌های فضای مجازی تا حدی برای معرفی و فروش آثار به کار گرفته می‌شود اما کافی نیست.
وی اذعان کرد: هرچند کاهش میل به کتاب خوانی نیز از حقایق تلخی است که در کاهش فروش و تیراژ کتاب در سطح کشور بی تاثیر نیست.
معتمد گفت: در سال‌های اخیر و بویژه امسال تیراژ بسیار پایین آمده‌است و با اینکه تیراژ ما از ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ جلد است اما غالب موارد تیراژ پایینی دارد.
رونمایی مجازی کتاب‌ها؛ راهکار ارشاد بوشهر برای معرفی آثار نویسندگان استان
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر معتقد است: ارائه تسهیلات با بهره کم، ارائه بن کتاب به خریداران برای ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی و خرید کتاب از ناشران و مولفان استانی اقداماتی است که این اداره در حمایت از نشر استان انجام داده‌است و یا پیگیری می‌کند.
فاطمه کرمپور بیان کرد: برگزاری جلسات رونمایی از کتاب از برنامه‌هایی است که در معرفی و افزایش فروش آثار موثر است و سالانه ۲۰ تا ۳۰ اثر در استان با برگزاری جلسات نقد و بررسی، جشن امضا و حضور کارشناسان رونمایی می‌شود.
وی ضمن اشاره به تاثیر منفی کرونا بر این حوزه گفت: با این وجود انتشار تصاویر جلسات رونمایی از کتاب بر بستر فضای مجازی تاثیر مثبتی بر شناخته شدن اثر و مولف در نزد عموم دارد در حالی که پیش از این تنها علاقه‌مندان و کارشناسان تخصصی همان حوزه در جلسات حضور داشتند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر بیان کرد: مباحث مربوط به پخش کتاب به عهده امور صنفی این حوزه است اما این اداره کل در صورت نیاز با ناشران همکاری می‌کند.
وی با اشاره به خصوصی بودن موسسه‌های انتشاراتی، بیان کرد: تعیین فضایی برای فعالیت ناشران در اختیار ادره کل فرهنگ و ارشاد نیست اما این اداره با برگزاری برنامه‌های معرفی آثار به سهم خود همکاری می‌کند.
موضوعی که در عرضه آثار مولفان با استعداد اما نوظهور استان‌ها واضح است این است که تا زمانی که اثر آنها به گمنامی نامشان باشد توفیقی در فروش به دست نخواهد آورد اما به محض اینکه بتوانند با معرفی و تبلیغات کافی به شبکه پخش وصل شوند و در سبد فرهنگی افراد قرار گیرند و کشش لازم برای جذب اذهان مخاطبان را داشته باشد تا حد زیادی راه برای نشر آثار بعدی آنها هموار می‌شود.
در این بخش راه برای ارائه پیشنهادها و نوآوری باز است اما به نظر می‌رسد در آغاز کار نیازمند حمایت نهادهای حوزه فرهنگ است و در این راستا تشکلی که با دغدغه حمایت از فعالان نشر به دنبال عملیاتی کردن این ایده‌ها باشد تاثیر قطعی دارد.
نظر شما