تهران - بِرن؛ یک قرن روابط دیپلماتیک

به گزارش ایرنا، حضور «ایگنازیو کاسیس» دیپلمات بلندپایه سوئیسی در تهران همزمان با یکصد سالگی روابط دوستانه دوکشور، از اراده طرفین برای تقویت روابط دوجانبه و همکاری برای کمک به حل مسائل منطقه ای و بین المللی حکایت دارد.

سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امورخارجه ایران محورهای اصلی مذاکرات و دیدارهای ایگنازیو کاسیس در تهران را که از روز یکشنبه آغاز می شود، رایزنی و تبادل نظر در مورد موضوعات مورد اهتمام مشترک در عرصه دوجانبه، منطقه ای و بین المللی و همچنین موضوعات مربوط به کانال مالی سوئیس اعلام کرد و توضیح داد: تاکنون دو مورد تراکنش از طریق کانال سوئیس انجام شده که اولین آن به صورت آزمایشی در بهمن ماه سال گذشته صورت پذیرفت. در خرداد ماه سال جاری هم اولین عملیات رسمی این ‌کانال انجام گرفت که هر دو مورد شامل انتقال اقلام دارویی با استفاده از منابع موجود مالی ایران در سوئیس بود.

تارنمای سوئیس اینفو نیز ضمن اعلام سفر وزیر امور خارجه این کشور به تهران نوشت: این سفر به منظور بزرگداشت یک قرن روابط دیپلماتیک دو کشور انجام می شود. سوئیس دارای دستور «قدرت محافظتی» برای میانجی گری بین ایران و آمریکا، کانادا و عربستان سعودی است.

سوئیس، واقع در اروپای غربی، دارای سابقهٔ طولانی بی‌طرفی در مناسبات جهانی است، به‌طوری‌که این کشور از سال ۱۸۱۵ تاکنون وارد هیچ جنگی نشده‌است. این کشور مقر بسیاری از سازمان‌های بین‌المللی چون صلیب سرخ و سازمان تجارت جهانی است. یکی از دو دفتر اروپایی سازمان ملل نیز در این کشور و در شهر ژنو قرار دارد. 

این کشور جمعیتی  ۸.۶ میلیون نفری و مساحتی بالغ بر ۴۱٬۲۹۰ کیلومتر مربع دارد و از ۲۶ ایالت تشکیل شده‌است که «کانتون» نامیده می‌شوند.

پایتخت سوئیس شهر برن است و قطب‌های اقتصادی این کشور دو شهر جهانی ژنو و زوریخ هستند. سوئیس یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان است. سوئیس کشوری چندزبانه است و در آن چهار زبان آلمانی، فرانسوی، ایتالیایی و رومانش به رسمیت شناخته می‌شوند.

اهداف و برنامه های سفر

کاسیس سفرش به ایران را از روز گذشته (شنبه) با ورود به اصفهان آغاز کرده است. وی پس از بازدید از آثار تاریخی و میراث فرهنگی شهر با جمعی از مسوولان و استادان دانشگاه این استان دیدار کرد.

همچنین از آثار تاریخی اصفهان از جمله میدان امام (نقش جهان) و جاذبه‌های گردشگری و صنایع دستی این شهر بازدید کرده است.

وزیر امور خارجه سوییس و هیات همراه وی سپس دیداری با استادان دانشگاه صنعتی اصفهان در محل هتل عباسی اصفهان داشتند که گسترش تعاملات علمی، فرهنگی و فناوری موضوع آن را تشکیل می داد.

به گفته خطیب زاده سخنگوی وزارت امورخارجه، این سفر فرصتی برای تبادل نظر وهمفکری دوکشور برای فعال تر شدن کانال مالی سوئیس  و بررسی راهکارهای ممکن برای رفع مشکلات است.

سوئیس اینفو درباره اهداف سفر این مقام سوئیسی با استناد بر متن توئیت وی نوشت: در این سفر دو روزه (17-15 شهریور) با حسن روحانی رئیس جمهوری ایران، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه و علی شمخانی دبیر شورای امنیت ملی ایران دیدار می کنم.

این رسانه افزود: مذاکره درباره کانال مالی که به شرکت های سوئیسی اجازه ارسال دارو و دیگر کالاهای ضروری به تهران را می دهد در دستور کار این سفر خواهد بود.

مذاکرات درباره تازه ترین تحولات بعد از توافق هسته ای ایران در سال 2015 خواهد بود. اوضاع سیاسی و مسائل حقوق بشری در خاورمیانه نیز در دستور کار مذاکرات قرار دارد.

گفت و گوها بعلاوه با تمرکز بر روابط دوجانبه و نقش سوئیس به عنوان حافظ منافع خواهد بود.

روزنامه سوئیس «نویه تسورشر» به «خدمات خوب سوئیس» به جمهوری اسلامی پرداخته‌ و بر اهمیت این خدمات در دولت دونالد ترامپ تاکید کرده است.

نگاهی به سوابق روابط ایران و سوئیس

سوئیس از سال 1980 حافظ منافع آمریکا در ایران و در ژوئن گذشته در آزادی زندانی آمریکایی مایکل وایت نقش داشت.

سید عباس موسوی سخنگوی وقت وزارت امور خارجه کشورمان در این زمینه گفت: با کمک دولت سوئیس این مبادلات انجام شده و به همین خاطر، ضروری است از کمک‌های دولت سوئیس تشکر کنم. اینها مسئولیت مذاکره در این رابطه را برعهده داشتند وگرنه هیچ مذاکره مستقیمی میان جمهوری اسلامی ایران و دولت ایالات متحده انجام نشده است.

وی افزود: گفت‌وگوها و رایزنی‌ها از طریق دولت سوئیس منجر به آزادی شد. اگر امکان مبادله وجود داشته باشد و این آمادگی کماکان در طرف مقابل وجود داشته باشد، ما این آمادگی را داریم مابقی افرادی که دربند آمریکا هستند را آزاد کرده و به کشور بازگردانیم.

سوئیس از سال 2019 حافظ منافع ایران در کانادا و از  سال 2017 این کشور حافظ منافع ایران در عربستان بوده است.

آخرین سیاستمداری سوئیسی که به ایران سفر کرد، «یوهان اشنایدر آمان» رئیس جمهور وقت این کشور در ۱۶ فوریه  ۲۰۱۶ (27 بهمن 94) بود.

کشور سوئیس به لحاظ وجود بانک های معتبر جهانی و سازمان های بین المللی برای فعالان حوزه اقتصادی حائز اهمیت است.

یوهان اشتاین آمان رئیس جمهوری وقت این کشوردر راس هیاتی 45 نفره که در تاریخ روابط خارجی سوئیس بی سابقه بوده است عازم ایران شد و با مقام های کشورمان از جمله مقام معظم رهبری و ریاست جمهوری وقت، وزرای اقتصاد و مسئولین بانکی دیدار و گفت وگو کرد.

در پایان این سفر، نقشه راه روابط بین دو کشور به عنوان مبنایی برای ارتقاء و توسعه سطح همکاری ها در حوزه های مختلف سیاسی، اقتصادی، گردشگری، علوم، فناوری مورد توافق قرار گرفت.

انتظارات ایران از سوئیس در چارچوب یک سده روابط دوجانبه مسالمت آمیز

پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری،  روز سه شنبه (6 خرداد 99) گزارش داد حسن روحانی رئیس جمهوری در تماس تلفنی با همتای سوئیسی خود گفت: انتظار ما از سوییس در این شرایط حساس که شاهد افزایش تحریم‌های غیرقانونی و غیرانسانی آمریکا علیه ایران هستیم، این است که نقش موثرتری ایفا کند.

وی با بیان اینکه ملت سوییس همواره در نگاه مردم ایران از جایگاه احترام آمیزی برخوردار بوده است، گفت: در شرایط سخت و حساس امروز که همه کشورها با شیوع ویروس کرونا مواجه هستند، تحریم‌های غیر قانونی آمریکا و افزایش فشار اقتصادی شرایط را برای مردم ایران سخت‌تر کرده است.

خانم «سیمونتا سوماروگا» رئیس جمهوری سوئیس با بیان اینکه سوییس همچنان تلاش خود برای فعالتر شدن ساز وکار مالی سوییس نسبت به ایران را انجام خواهد داد، از خروج آمریکا از برجام ابراز تاسف و بر ضرورت حفظ این توافق بین المللی تاکید کرد و گفت: برای حفظ برجام همه تلاش خود را انجام خواهیم داد و سایر طرفهای اروپایی را نیز بر این امر و عمل به تعهدات ترغیب خواهیم کرد.

 اهمیت روابط تهران-بِرن با توجه به نقش تنش آفرین آمریکا در منطقه

روزنامه سوئیسی نویه تسورشر به  نقش سوئیس در فرونشاندن تنش بین تهران و واشنگتن بعد از به شهادت رسیدن سردار قاسم سلیمانی در عراق به دستور آمریکا پرداخته و نوشت:

نمایندگان سوئیس در اسرع وقت  «به مثابه پستچی» اطلاعات مهم در این رابطه را بین دو طرف رد و بدل کرده‌اند و به این ترتیب از بروز فاجعه‌ای احتمالی جلوگیری شده است.

این رسانه نوشت:  کنفدراسیون سوئیس موفق شده است مجوز صادرات دارو، مواد غذایی و کشاورزی و نیز تراکنش مالی با بانک مرکزی ایران درباره پرداخت این کالاها را از دولت ترامپ دریافت کند. این مجوز پس از آن به دست آمد که جان بولتون از مشاورت امنیت ملی کاخ سفید کنار رفت و جای او را رابرت اوبراین گرفت، فردی که به خاطر مشارکت در مذاکرات مربوط به آزادی گروگان‌های آمریکایی در خارج  نقشی فعال داشته و با توجه به نقش سوئیس در میانجگیری بر سر تبادل زندانیان میان تهران و واشنگتن با دولت برن هم تماس‌های تنگاتنگی داشته است و لذا در محافل سیاسی، سوئیس نامی آشناست و تفاهم با او و دولت آمریکا آسانتر حاصل شده است.

خطیب زاده با اشاره به ترکیب هیات همراه وزیرخارجه سوئیس گفت: برخی از شخصیت های پارلمانی سوئیس هم ایشان را در این سفر همراهی خواهند کرد که برنامه ملاقات در مجلس شورای اسلامی برای ایشان پیش بینی شده است.

وی در تشریح روابط دوجانبه تهران و برن تاکید کرد: روابط ایران با سوئیس همواره روابطی رو به جلو و پیشرفت بوده و در طول مذاکرات هسته ای هم که چندین دور آن در ژنو برگزار شد، دولت سوئیس با حسن نیت کامل میزبانی شایسته‌ای داشت. روابط دو کشور حتی در شرایط سخت هم همواره برقرار بوده است. همچنین دولت سوئیس علاوه بر اینکه حافظ منافع آمریکا در ایران است، حافظ منافع ایران در کانادا و حافظ منافع متقابل ایران و عربستان در دو کشور هست و لذا علاوه بر ابعاد دوجانبه، روابط دو کشور دارای  گستردگی موضوعی در این ارتباط نیز می باشد.

دیدار مقام ارشد دیپلماتیک سوئیسی ربطی به روابط آمریکا- ایران ندارد

به تازگی گزارش هایی منتشر شد که در آن ادعا می شد که مایک  پمپئو وزیرامور خارجه آمریکا با همتای سوئیسی که تماس داشته است.

وی در این زمینه توضیح داد: این سفر ربطی به مسایل روابط ایران و آمریکا ندارد و از قبل و در چارچوب روابط دوجانبه و سفرهای منظم وزرای خارجه دوکشور برنامه ریزی شده که البته بدلیل شرایط ناشی از شیوع کرونا با تاخیر انجام می شود.

خطیب زاده افزود: تماس های شتابزده وزیرخارجه آمریکا با شخصیت هایی که قصد سفربه ایران دارند مساله تازه ای نیست و پومپئو از سر استیصال و ناچاری سعی می کند تا سیاست موهوم فشار حداکثری واشنگتن را به هرطریقی پیگیری نماید و لذا تلاش می کند کشورهای ثالث را از روابط عادی با ایران منصرف کند که البته تاکنون شکست خورده است. همانطور که در موضوع سفر آقای گروسی مدیر کل آژانس به تهران هم شکست خوردند، اینبارهم این‌ فشارها شکست خواهد خورد.

سفر گروسی به تهران همزمانی با رد درخواست دولت ترامپ برای فعال‌سازی سازوکار موسوم به ماشه در شورای امنیت سازمان ملل، موضوعی بود که توجهات بسیاری را برانگیخت و شکست تازه ای را برای سیاست به اصطلاح حداکثر فشار بر ایران وارد کرد.