کرونا و چالش واکسن آنفلوآنزا

به اعتقاد پزشکان بیماری آنفلوآنزا شناخته شده‌ترین عفونت حاد تنفسی به شمار می‌رود که بیشتر در فصل سرما شیوع دارد و اکنون تنها عفونت تنفسی است که واکسن دارد و تزریق این واکسن برای افراد مستعد خطر توصیه شده است.
طبق آمارهای منتشره سالانه بین سه تا پنج میلیون نفر در دنیا دچار بیماری آنفلوآنزا می‌شوند و این بیماری در صورت عدم تشخیص یا همراه شدن با بیماری‌های زمینه‌ای خطر مرگ و میر در پی دارد.
مسوولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با توجه به شیوع کرونا از برنامه‌ریزی برای تامین و توزیع ۱۰ برابری واکسن آنفلوآنزا در کشور برای امسال نسبت به سال‌های گذشته خبر داده‌اند.
مدیر کل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو در این خصوص اعلام کرده است: امسال ۱۶ میلیون واکسن آنفلوآنزا تأمین شده که از ابتدای مهر ماه طی دو مرحله توزیع خواهد شد.
سید حیدر محمدی افزود: در این چهارچوب دو و نیم میلیون واکسن توسط معاونت بهداشتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای گروه‌های پرخطر به صورت رایگان در نظر گرفته شده و مابقی از طریق داروخانه‌های سراسر کشور توزیع خواهد شد.
طبق سازوکارهای پیش‌بینی شده، متولیان حوزه سلامت تمام تلاش خود را به کار گرفته‌اند تا واکسن‌های آنفلوآنزا در اختیار گروههای هدف و افراد در معرض خطر ابتلا قرار گیرد اما با توجه به محدویت‌های تامین و توزیع این واکسن نگرانی‌های بسیاری بابت ایجاد بازار سیاه و هجوم مردم به داروخانه‌ها مانند عرضه ماسک در اوایل شیوع کرونا وجود دارد.
این در حالی است که عضو انجمن داروسازان ایران به تازگی اعلام کرد: تاکنون هیچ واکسن آنفلوآنزا به داروخانه‌های کشور تحویل داده نشده و توزیع آن از ابتدای مهر ماه برنامه‌ریزی شده است.
گرچه بحث و گفت و گو پیرامون اینکه تزریق واکسن آنفلوآنزا برای چه افراد و گروههای سنی توصیه می‌شود، در این مقال نمی‌گنجد اما این روزها متولیان بهداشتی در کشور تاکید دارند همه مردم نیاز به دریافت واکسن آنفلوآنزا ندارند و تجویز این واکسن برای گروههای پرخطر و افراد با داشتن بیماری‌های زمینه‌ای کاربرد دارد و افرادی که پیش از این به کرونا مبتلا شده‌اند نیز جزو گروههای پرخطر قرار نمی‌گیرند.

نیاز واکسن آنفلوآنزا در خراسان رضوی چند برابر پارسال اعلام شده است 

رییس گروه بیماری‌های واگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: عفونت‌های تنفسی به دو  بخش ویروسی و میکروبی تقسیم می‌شوند و طی سالهای گذشته از بین تمام عفونت‌های تنفسی بیماری آنفلوآنزا به دلیل همه‌گیری و خطرات انتشار آن از سوی وزارت بهداشت مورد ثبت و پیگیری قرار می‌گیرد.
دکتر زهرا نهبندانی افزود: آنفلوآنزا یک بیماری ویروسی است که در فصل سرما شیوع دارد به طوری که موج اول این بیماری هر سال با شروع فصل پاییز آغاز می‌شود و موج دوم آن در فصل زمستان شیوع می‌یابد.
وی تب ناگهانی بالای ۳۸ درجه را یکی از مهم ترین علائم آنفلوآنزا عنوان کرد و ادامه داد: سرفه، تنگی نفس، درد اندام، عفونت های چشمی و گاهی عوارض گوارشی مانند دل درد، تهوع و استفراغ از علائم دیگر بیماری آنفلوآنزا به شمار می‌روند.

رییس گروه بیماری‌های واگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: دوره نهفتگی آنفلوآنزا اغلب بین دو تا هفت روز است و در این مدت سرایت پذیری و سرعت انتقال ویروس بیماری افزایش می‌یابد.
وی افزود: طبق دستورالعمل وزارت بهداشت تمامی گروه های در معرض خطر باید قبل از شیوع آنفلوآنزا در فصل سرما نسبت به تزریق واکسن این بیماری اقدام کنند و امسال با توجه به همزمانی آنفلوآنزا با پاندمی کرونا میزان نیاز به واکسن آنفلوآنزا در خراسان رضوی چندین برابر گذشته اعلام شده است.
دکتر نهبندانی ادامه داد: سال گذشته بیش از  ۱۰ هزار دوز واکسن آنفلوآنزا در استان خراسان رضوی بین گروههای هدف به صورت رایگان توزیع شد.
وی گروههای پرخطر را که به صورت رایگان واکسن آنفلوآنزا دریافت می‌کنند شامل سالمندان بالای ۶۵ سال، مادران باردار، کودکان زیر ۶ سال، کارکنان بهداشتی و درمانی و افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای عنوان کرد.

رییس گروه بیماری‌های واگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: شیوع بیماری آنفلوآنزا تا فروردین ماه هر سال ادامه دارد و بهترین زمان تزریق واکسن این بیماری مهر ماه است و دو هفته طول می‌کشد تا ایمنی بدن تامین شود.

نرخ مصوب واکسن آنفلوآنزا ۴۰ هزار تومان است 

عضو انجمن داروسازان ایران گفت: سال گذشته یک میلیون و ۸۰۰ هزار دوز واکسن آنفلوآنزا به کشور وارد و توزیع شد که امسال با توجه به شیوع بیماری کرونا واردات ۱۶ میلیون دوز واکسن پیش‌بینی شده است.
دکتر علیرضا شهریاری با بیان اینکه توزیع واکسن آنفلوآنزا در دو بخش دولتی و خصوصی انجام می‌شود افزود: بخشی از واکسن‌های تامین شده از طریق معاونت بهداشتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای گروههای پرخطر به صورت رایگان در نظر گرفته شده و بخشی نیز در اختیار داروخانه‌ها قرار می‌گیرد.
وی ادامه داد: هنوز هیچ واکسن آنفلوآنزایی به داروخانه‌های کشور تحویل داده نشده و طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته روند تحویل و توزیع آن از ابتدای مهرماه توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انجام خواهد شد.

عضو انجمن داروسازان ایران تعداد داروخانه های فعال در کشور را حدود ۱۳ هزار داروخانه عنوان کرد و گفت: یک هزار داروخانه از این تعداد در استان خراسان رضوی دایر می‌باشد.
وی افزود: نرخ مصوب واکسن‌های آنفلوآنزا برای مصرف کننده ۴۰۰ هزار ریال  تعیین شده است.
رییس انجمن داروسازان خراسان رضوی  ادامه داد: از مردم تقاضا می‌کنیم برای تهیه واکسن آنفلوآنزا به داروخانه‌ها مراجعه نکنند چرا که هنوز واکسن بین داروخانه‌ها توزیع نشده است و در شرایط کنونی برای مدیریت تقاضا و پیشگیری از حوادث احتمالی، داروخانه‌ها نیز اقدام به ثبت نام از متقاضیان نکنند.
وی گفت: اولویت توزیع واکسن آنفلوآنزا، کادر درمانی و بهداشتی به ویژه افراد درگیر با بیماران کرونایی، سالمندان و افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای، مادران باردار، زندانیان و کارکنان مشاغل پرخطر تعیین شده است.
شهریاری افزود: همه افراد و گروههای سنی نیاز به دریافت واکسن آنفلوآنزا ندارند و این واکسن برای استفاده گروههای پرخطر توصیه می‌شود  و مردم  در این خصوص اضطراب و نگرانی نداشته باشند.

نظارت بر توزیع واکسن آنفلوآنزا از اهمیت بسزایی برخوردار است 
دبیر انجمن داروسازان خراسان رضوی در این خصوص گفت: توزیع واکسن آنفلوآنزار بین داروخانه‌ها با توجه به اپیدمی کرونا باید به تناسب نیاز صورت گیرد.
دکتر محمد رضا افخمی افزود: با توجه به محدودیت‌های احتمالی در تامین واکسن آنفلوآنزا نظارت آنلاین و مستمر بر توزیع آن از اهمیت بسزایی برخوردار است و این کالا باید بدون واسطه به دست مصرف کننده برسد.
وی ادامه داد: طبق تدابیر سازمان غذا و دارو، کد ملی فرد تحویل گیرنده واکسن و همچنین فردی که قرار است واکسن به وی تزریق شود باید در سیستم درج گردد، بنابراین نظارت مستمر در تمام فرایند تامین دارو تا رسیدن به دست بیمار انجام می‌شود.

دبیر انجمن داروسازان خراسان رضوی گفت: انجمن داروسازان استان طبق برنامه‌ریزی سعی دارد واکسن‌های توزیعی به گونه‌ای مدیریت شود تا نیاز گروههای پرخطر و آسیب‌پذیر را تامین کند.

وی افزود: اطلاعات مستند حاکی از آن است که عرضه واکسن آنفلوآنزا در شرایط کنونی نسبت به تقاضای آن کمتر خواهد بود و اگر خواسته باشیم این کالا را بدون حساب و کتاب تحویل همه متقاضیان بدهیم، سر از بازارهای آزاد در خواهد آورد.

با داروخانه‌هایی که واکسن آنفلوآنزا را پیش فروش کنند برخورد می‌شود 
مدیر امور دارو و مواد تحت کنترل معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: تامین دارو از جمله واکسن آنفلوآنزا در اختیار سازمان غذا و دارو است و این دانشگاه اختیاری در این زمینه ندارد و پس از تحویل میزان تعلق گرفته به این دانشگاه، فرآیند توزیع آن انجام خواهد شد.
دکتر علی روحبخش افزود: واکسن‌ آنفلوآنزا برای گروه‌های پرخطر شامل بیماران سرطانی، افراد دارای پیوند عضو و بیماری‌های دچار ضعف سیستم ایمنی، بیماران تنفسی،  دیابتی، دارندگان بیماری‌های زمینه‌ای، سالمندان و زنان باردار و کارکنان بهداشتی و درمانی پیش‌بینی شده است.  
وی ادامه داد: بخشی از واکسن‌ها در اختیار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد برای توزیع بین گروه‌های پرخطر به صورت رایگان قرار می‌گیرد و بخشی نیز بین داروخانه‌های سطح شهر توزیع می‌شود که گروههای هدف با پرداخت نرخ مصوب آن می‌توانند واکسن را از داروخانه‌ها دریافت کنند.

مدیر امور دارو و مواد تحت کنترل معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: با داروخانه هایی که واکسن آنفلوآنزا را پیش فروش کنند برخورد قانونی خواهد شد و به تازگی یکی از داروخانه‌های مشهد اقدام به این کار کرده بود که با آن برخورد شد.

تزریق واکسن آنفلوآنزا برای بیماران کرونایی بهبود یافته ضرورتی ندارد
مدیر گروه بیماری‌های عفونی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز در باره تزریق واکسن آنفلوآنزا به بیماران کرونایی بهبود یافته گفت: تزریق واکسن برای این افراد ضرورتی ندارد، چرا که جزو گروه‌های در معرض خطر محسوب نمی‌شوند.
دکتر شروین شکوهی افزود: گروههایی که در اولویت دریافت واکسن آنفلوآنزا قرار دارند شامل شاغلان در مراکز بهداشتی و درمانی، کودکان ۶ ماهه تا پنج ساله، زنان باردار، افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای از جمله بیماریهای مزمن قلبی، ریوی، کبدی، متابولیک و کلیوی، افراد تحت شیمی درمانی و پیوند اعضا هستند.
وی با اشاره به گروههایی که نباید واکسن آنفلوآنزا دریافت کنند ادامه داد: کودکان دارای سن زیر ۶ ماه، بیماران دارای اختلالات اعصاب و افراد دارای سابقه حساسیت به تخم مرغ در این دسته قرار می‌گیرند.
این پزشک فوق تخصص بیماریهای عفونی گفت: دو هفته پس از تزریق واکسن آنفلوآنزا، ایمنی لازم ایجاد می‌شود، لذا بهترین زمان تزریق واکسن برای ایمن‌سازی اوایل تا اواسط مهر ماه است.
عفونت‌های تنفسی که ویروس‌ها عامل ایجاد بیشتر آنها شناخته شده‌اند طیف وسیعی از بیماری‌ها را شامل می‌شوند که شایع‌ترین آنها ویروس‌های سرماخوردگی، آنفلوآنزا و شبه آنفلوآنزا، فارنژیت یا التهاب گلو و پنومونی یا عفونت ریه هستند.
بیماری آنفلوآنزا دارای سه تیپ A،B،C است و مجموعه‌ای از ویروس‌ها عامل این بیماری شناخته شده‌اند که گونه‌های آن هر سال در حال تغییر است اما عمده بیماری آنفلوآنزای انسانی از نوع و تیپ A و گونه H۱N۱ است.