واشنگتن تلاش بسیاری کرد تا بتواند تقلای خود را با پشتوانه فرایندهای حقوقی سازمان ملل توجیه کند و اقدام خود را مشروع نشان دهد. با این حال هیچ یک از ترفندهای کاخ سفید کارگر نیافتاد و همچون همیشه «دونالد ترامپ» باز هم مجبور شد با استفاده از تنها حربه ایالات متحده یعنی زورگویی و یکجانبه‌گرایی تمایلات سیاسی خود را اجرایی کند.
در یک ماه اخیر همه کشورهای عضو برجام ضمن رد اقدامات واشنگتن نه تنها به پیروی از آمریکا حرکت نکردند بلکه حتی در شورای امنیت سازمان ملل متحد هم چند بار با آن مخالفت کردند. واشنگتن امیدوار بود تا در این دوره حداقل قطعنامه‌ای از سوی یکی از متحدان کاخ سفید به شورای امنیت پیشنهاد و در آن برای تمدید تعلیق تحریم‌های ایران درخواست شود. در این صورت کاخ سفید می‌توانست با وتوی ساده این پیشنهاد به صورت قانونی بازگرداندن تحریم‌ها را کلید بزند و اندک اعتبار خود را حفظ کند.
زورگویی تنها ابزار یکجانبه‌گرایی
در هر صورت ایالت متحده در انزوای کامل حتی از سوی متحدان خود، ناچار به بیان این تهدید شد هر کشوری که خواسته آمریکا را اجرایی نکند مورد تحریم کاخ سفید قرار می‌گیرد. گویا قرار است ترامپ دستور اجرایی را به امضا برساند که هر کشور یا شرکتی را که که پس از ۲۷ مهرماه (زمان پایان تحریم تسلیحاتی ایران) این تحریم‌ها را نادیده می‌گیرند هم هدف مجازات‌های سختی قرار می‌دهد.
در همین ارتباط، «الیوت آبرامز» نماینده ویژه کاخ سفید در امور ایران اعلام کرد طبق اقدامات ایالات متحده تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران برای مدت نامحدودی دوباره برقرار می‌شود. در این راستا همه قطعنامه‌های تحریمی که با امضای برجام متوقف شده بودند، بار دیگر اعمال می‌شوند.
آبرامز که از مدتی قبل جایگزین «برایان هوک» شده در یک نشست خبری در واشنگتن اظهار داشت محدودیت‌ها در زمینه ممنوعیت غنی‌سازی و فعالیت‌های مرتبط با آن، موضوع توسعه و آزمایش موشکی و تحریم‌های مربوط به انتقال فناوری هسته‌ای و موشکی طبق ۶ قطعنامه پیشین سازمان ملل اجرایی می‌شوند.
نکته اینجا است که آلمان، فرانسه و انگلستان به عنوان سه کشور اروپایی عضو برجام همزمان اعلام کرده‌اند معافیت‌های ایران از تحریم‌های سازمان ملل ادامه می‌یابد.
این سه کشور عصر روز جمعه در نامه‌ای به دیگر اعضای شورای امنیت اعلام کردند با وجودی که به تصور آمریکا مهلت ۳۰ روزه اجرای مکانیسم ماشه در ۲۰ سپتامبر ( ۳۰ شهریور) پایان می‌یابد و تحریم‌ها بار دیگر برقرار می‌شوند اما این کشورها بر ادامه معافیت‌های تهران تاکید دارند.
در همین حال به نظر می‌آید کاخ سفید تلاش دارد فشار بر مخالفانش را تشدید کند. به نوشته تارنمای شبکه خبری «الجزیره» رئیس جمهوری آمریکا به زودی فرمان اجرایی را امضا و صادر خواهد کرد که هر فرد یا نهادی را که با ایران معامله تسلیحات متعارف انجام بدهد هدف تحریم‌های سختی قرار می‌دهد. در واقع همه نقض کنندگان خواسته کاخ سفید هدف تحریم‌های ثانویه آمریکا قرار می‌گیرند و دسترسی آن‌ها به بازار ایالات متحده قطع می‌شود.
برخی منابع در کاخ سفید عنوان داشتند دستور اجرایی ترامپ با این قصد صادر می‌شود که به دیگر کشورها نشان بدهد به رغم مخالفت‌ها در شورای امنیت و شکست واشنگتن در این نهاد، هیچ بازیگری قادر نیست مانع فعالسازی مکانیسم ماشه از سوی کاخ سفید شود.
نابودی نظم بین المللی در انزوا
برخی تحلیلگران مسائل بین المللی اعتقاد دارند این دستور اجرایی بیشتر از آنکه جنبه عملیاتی داشته باشد کارکردی نمادین دارد زیرا بسیاری از نهادها و افراد ایرانی مرتبط با موضوع ذیل تحریم‌های سخت آمریکا قرار دارند. به باور کارشناس شبکه الجزیره این فرمان در واقع حاوی یک پیام به دیگر اعضا و بازیگران در مورد نارضایتی آمریکا از آن‌ها است.
تاکنون همین سیاست‌های بی منطق و ناهماهنگ کاخ سفید موجب شده است در چند مرحله ایالات متحده در شورای امنیت با پاسخ منفی اکثر اعضا روبرو شود.
تارنمای شبکه «فرانس۲۴ » در همین زمینه نوشته است: کاخ سفید در موضوع تحریم ایران خود را در برابر دیگر کشورهای جهان قرار داد. اعلام یکجانبه برقراری تحریم‌ها حرکتی است که نه تنها موجب افزایش تنش در سطح بین المللی می‌شود باعث افزایش انزوای دیپلماتیک واشنگتن می‌گردد.
این رسانه فرانسوی معتقد است اگرچه الیوت آبرامز تاکید دارد از ساعت ۸ شب شنبه به وقت شرق آمریکا تحریم‌ها اجرا می‌شوند اما در این مسیر واشنگتن تقریبا تنها است و همه دیگر قدرت‌ها همچون چین و روسیه در متحدان اروپایی کاخ سفید این ادعا را به چالش کشیده‌اند.
براساس این تحلیل اگرچه هنوز مشخص نیست اقدام آمریکا سمبولیک است یا اینکه کشورها از آن حمایت می‌کنند اما برخی دیپلمات‌ها اعتقاد دارند این مایه خوشحالی چین و روسیه است که ترامپ یک بحران بزرگ دیگر را میان ایالات متحده و شرکای اروپایی آن به راه می‌اندازد.
تارنمای شبکه تلویزیونی «سی بی سی» نیز در گزارشی آورده است اقدام کاخ سفید موجب انزوای جهانی و دوری بیشتر واشنگتن از اروپا می‌شود.
طبق این تحلیل ترامپ همه تلاش خود را برای برهم زدن توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ انجام داد و هنوز می‌کوشد آن را رو به نابودی برد. اگرچه تهران از مزایای اقتصادی برجام بهره‌ای کسب نکرد اما در مقابل آمریکا هم در این قضیه منزوی شد. در هر صورت خط مشی‌های مخرب در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ که با سوء استفاده از نظم بین المللی کهن صورت گرفته است به ظهور نظام جدیدی در سرتاسر جهان سرعت می‌بخشد.
نظر شما