«دشت خاموش»؛ صحبت کردن درباره یک موقعیت انسانی

نشست نقد و بررسی فیلم «دشت خاموش» که به تازگی جایزه بخش افق‌های جشنواره فیلم ونیز را دریافت کرده است، شب گذشته شنبه ۲۹ شهریورماه به دعوت موزه سینمای ایران برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی موزه سینما، در ابتدای این نشست که سحر عصر آزاد منتقد سینما اجرای آنرا بر عهده داشت، احمد بهرامی کارگردان فیلم «دشت خاموش» به جوانان مشتاق فیلمسازی گفت: جوانان علاقمند به سینما و فیلمسازی برای ساخت فیلم ممکن است با چند نفر مشورت کنند و شاید تعدادی آنها را از این کار منصرف می‌کنند درحالیکه من معتقدم اگر می‌خواهیم فیلمساز شویم نباید منتظر تایید دیگران بمانیم بلکه باید کار خود را انجام دهیم. به قول عباس کیارستمی که می گفت «با ساده‌ترین دوربین هم می‌توان فیلم سینمایی ساخت و حتی به جشنواره ونیز هم رفت.»
نویسنده «دشت خاموش» با اشاره به موفقیت های فیلم افزود: بخشی از موفقیت‌های این فیلم نتیجه همراهی کائنات است. این طور نبود که به همه چیز خیلی جزیی و با حساسیت نگاه کنیم و بررسی‌ها و مطالعات زیادی داشته باشیم. در کنار همه این موارد، تقدیر و کائنات نیز همیاری کردند.

بهرامی افزود: برای انتخاب بازیگران خانم «دشت خاموش» فیلم شیرین عباس کیارستمی را بارها دیدم تا متوجه شوم آدم ها به چه شکلی هستند. البته برای انتخاب بازیگرها حدود چهره ها در ذهنم بود. در ایتالیا هر کسی فیلم را می دید درباره بازی علی باقری می گفت چه کارگر کوره پزخانه خوبی بود. باید بگویم پیوستن آقایان باقری و نعمتی و خانم نساج شانس خوبی برای ما بود.

وی با بیان اینکه فرم در آثار کیارستمی بر قصه غالب بود، یادآور شد: یادم می آید کیارستمی در کارگاه های خود همیشه شعر «گاهی بساط عیش خودش جور می‌شود/ گه با دو صد مقدمه، ناجور می‌شود» را می خواند؛ شعری از قیصر امین پور.

وی توضیح داد: دوربین به شکل بسیار درستی در فیلم حرکت کرد و فیلم را با وجود فرم گرا بودن تبدیل به اثری کرد که ضمن غالب بودن فرم، قصه نیز شکل گرفت.

بهرامی گفت: جایزه ونیز متعلق به سینمای ایران و قطعا جایگاه آن در موزه سینمای ایران است. انشالله در آینده آنرا به موزه سینما اهدا می کنیم.

در ادامه این برنامه سعید بشیری تهیه کننده فیلم نیز خطاب به جوانان علاقه‌مند به فیلمسازی گفت: برای رسیدن به آنچه دوست دارید، باید وقت و انرژی بگذارید همچنانکه احمد بهرامی سال ها از نظر فیزیکی و فکری انرژی گذاشت.
وی ادامه داد: برای ساخت فیلم‌هایی مانند «دشت خاموش» بسیار علاقه مند هستم. بحث جشنواره که می‌شود گاهی با این تفکر رو به رو می شویم که موفقیت فیلم در جشنواره جُرم است، در صورتی که جشنواره‌ها تنها فضایی هستند که می‌توانند درباره کارمان اظهارنظر کنند و فیلم‌ها را عرضه کرد. ما در ساخت این فیلم فقط به علاقه‌مندی خود فکر کردیم و اصلا به حضور آن در جشنواره یا به مستقل و دولتی بودن آن فکر نکردیم.

بشیری با بیان اینکه فیلم را دوست داشتیم و از ساخت آن لذت بردیم، بیان داشت: برای ساخت این فیلم سختی زیادی کشیدیم ولی سختی لذتبخش و بدون هر ادعایی بود. در «دشت خاموش» واقعا دلی کار کردیم و اگر بحث امرار معاش نباشد، این نوع از سینما که سینمای آرتیستیک است را دوست دارم.
بشیری درباره موفقیت فیلم در جشنواره ونیز یادآور شد: «دشت خاموش» در هفتاد و هفتمین جشنواره فیلم ونیزسه جایزه دریافت کرده است که دو جایزه جنبی؛ جایزه انجمن اعتماد ملی ایتالیا و جایزه فیپرشی (جایزه فدراسیون بین‌المللی منتقدان) را در کنار جایزه اصلی شیر سیاه بهترین فیلم بخش افق های ونیز دریافت کرد که این جایزه برای نخستین بار به سینمای ایران تعلق گرفته است.
وی با اشاره به موفقیت‌های دیگر نمایندگان سینمای ایران در این جشنواره گفت: به جز ما فیلم «جنایت بی‌دقت» ساخته شهرام مکری و «خورشید» مجید مجیدی از دیگر نمایندگان سینمای ایران در جشنواره فیلم ونیز بودند و این دوره از جشنواره ونیز برای سینمای ایران پربار بوده است.

 مسعود امینی تیرانی مدیر فیلمبرداری فیلم که در این برنامه حضور داشت نیز گفت: شاید بیشتر باید به این نکته توجه کنیم که مزیت نسبی در سینمای ایران پرداختن به چه شکلی از سینما است که به نظرم این نوع از سینما است. شاید کمی به غلط راهی را به خطا میرویم و هزینه ها را بالا می‌بریم در حالیکه باید به این نکته فکر کنیم که مزیت سینما در چیست و به اعتقاد من در رسیدن به شکلی از سینمای تجربی است که الگوها و زبان‌های جدید در سینما را پیشنهاد می‌دهد.

وی افزود: خوب است بخش های مدیریتی به این نوع سینما توجه بیشتری داشته باشند زیرا افتخارات سینمای ایران متعلق به این گونه فیلم‌هاست که ساخت آنها سخت تر و مشکل تر از فیلم‌های تجاری شده است. گرچه آن فیلم‌ها هم باید باشند اما نیازی به حمایت‌های ویژه ندارند.

امینی همچنین گفت: مهم‌ترین نکته فیلم صحبت کردن درباره یک موقعیت انسانی است. اگر خیلی تکنیکی به همه جزییات نگاه کنیم بدین اندازه تاثیرگذار نخواهد بود. وقتی با جهان متن رابطه درستی برقرار کنیم، هر چه پیش بیاید درست است.

وی ادامه داد: از مواردی که فیلم را مورد توجه قرار داد ترکیب فضای ژنریک در سینماست و نوعی سینمای نئورالیستی وجود دارد و در عین حال از سینمای مدرن نیز وام می گیرد. همچنین اشارات مشخص به اشخاصی در سینما مثل بلاتار دارد و در کنار آن قصه ای ایرانی را نیز بیان می کند.

مهدیه نساج بازیگر فیلم با بیان اینکه یکی از موفقیت های خاص فیلم بازی یک دست بازیگرها است، گفت: بعد از اکران فیلم در جشنواره خیلی‌ها فکر می‌کردند ما واقعا کارگر بوده‌ایم و حتی برخی می‌گفتند علی باقری ( دیگربازیگر فیلم) بعد از این بازیگر خواهد شد درحالیکه وی چند سال است که بازی می کند. 

 این نشست به صورت لایو برگزار و از صفحه رسمی اینستاگرام موزه سینما پخش شد.