واکسن مطمئن کرونا در جهان، شاید وقتی دیگر

به گزارش ایرنا، واقعیت موجود تا به این لحظه از عدم دستیابی به واکسن قطعی کرونا نه توسط کشورهای ثروتمند و نه کشورهای فقیرتر، نه کشورهای تولیدکننده و نه کشورهای در صف پیش خرید این کالای ارزشمند حکایت دارد.

با گذشت ماه‌ها از تولد ویروس عجیب کرونا در جهان، پشت سر گذاشتن موج اول، شیوع موج دوم و هشدارها از گسترش موج سوم در برخی نقاط این کره خاکی، به چالش کشیده شدن پیشرفت‌های بشری در حوزه پزشکی، مهندسی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و در یک کلام همه آنچه جهان تا قبل از شنیدن نام کووید-۱۹ برای نخستین بار، به آن می‌بالید، تلاش محققان و دانشمندان سراسر جهان به صورت شبانه روز در حالی حول موضوع «واکسن کرونا» متمرکز شده است که اما و اگرهای فراوان از واقعیت مسیری پر پیچ و خم خبر می‌دهد.

شتابزدگی برخی دولت‌ها از جمله دولت دونالد ترامپ با هدف تبلیغات انتخاباتی در آستانه انتخابات ۱۳ آبان برای اعلام اینکه واکسن کرونا به زودی در دسترس خواهد بود و حتی بطور رایگان بین مردم توزیع خواهد شد!، موجب شده تا علاوه بر هشدارها و ابراز نگرانی جدی  سازمان جهانی بهداشت به عنوان عالی ترین نهاد ذیربط در جهان نسبت به دروغ های تبلیغاتی درباره تولید واکسن کووید ۱۹، برخی مقامات آمریکایی نسبت به تایید شتابزده واکسن کرونا هشدار دهند. «آنتونی فائوچی» رئیس مؤسسه ملی آلرژی و بیماری‌های عفونی آمریکا پیشتر گفت: تایید واکسن کووید-۱۹بدون طی مراحل کامل آزمایشات بالینی می‌تواند تلاش‌ها برای واکسینه کردن جامعه در برابر ویروس کرونا را تحت تأثیر قرار دهد.

در بحبوحه انتشار اخبار گوناگون از آماده شدن واکسن کرونا در آینده ای نزدیک، سازمان جهانی بهداشت پیشتر اعلام کرد تولید یک واکسن موثر و مطمئن برای مقابله با کرونا دست کم بین ۱۱ تا ۱۷ ماه طول می‌کشد.

گذشته از تلاش محققان برای مجهز کردن بشر به سلاح واکسن به عنوان جایگزینی قطعا کارآمدتر نسبت به ماسک بهداشتی ساده و شادمانی جهان از این کشف تاریخ ساز، نگرانی‌ها و ابهامات تازه ای در ذهن جهان پدیدار خواهد شد؛ اینکه اولین گروه‌های دریافت کننده واکسن چه کسانی خواهند بود و حتی اینکه شناسایی خود این افراد بر عهده چه کسی خواهد بود، چه مزایای ویژه ای به کشور تولید کننده واکسن اختصاص می‌یابد، آیا ضمانتی از سوی کشورهای ثروتمند برای دستیابی کشورهای فقیرتر به این واکسن وجود دارد و در آخر اینکه آیا کشورها شریک شدن واکسن با متحدان و هم پیمانان خود را بر جوامع آسیب پذیر اولویت نخواهند بخشید؛ اما نکته حائز اهمیت و پرسش اولیه که پیش از همه این مسائل به ذهن خطور می‌کند این خواهد بود که به راستی موعد دقیق دستیابی به واکسن قطعی و مورد تایید سازمان جهانی بهداشت چه زمانی خواهد بود؟  

لازمه پاسخگویی به این پرسش، در درجه اول داشتن شناختی کلی از ویژگی هایی است که موجب نسبت دادن صفات «مورد تایید»، «مورد اطمینان» و «قطعی» به واکسن مورد نظر می‌شود؛ برای اینکه میلیون‌ها نفر از افراد سالم برای پیشگیری از بیماری‌های جدی واکسن‌ها را دریافت کنند، می‌بایست از استانداردهای ایمنی بسیار بالایی برخوردار باشند. قبل از توصیه‌ به استفاده، این واکسن در آزمایشگاه‌های مختلفی مورد آزمایش قرار می‌گیرد که این فرایند ممکن است سال‌ها طول بکشد. سازمان غذا و دارو از اطلاعات حاصل از این آزمایش‌ها برای تصمیم‌گیری درمورد اینکه آیا واکسن‌ها روی انسان آزمایش شود یا نه، استفاده می‌کند. در جریان آزمایش‌های بالینی، واکسن روی افرادی که داوطلب دریافت واکسن شده‌اند، مورد آزمایش قرار گرفته و در نهایت، تشخیص عوارض جانبی و اطمینان از بی خطر بودن، تعیین دوز دقیق واکسن و واکنش سیستم ایمنی بدن از سوالات ثانویه ای خواهند بود که در صورت ارزیابی موفقیت آمیز و کسب مجوز سازمان غذا و دارو برای استفاده عموم توصیه خواهند شد.

شرکت‌های «بایون‌تک» آلمان در همراهی با شرکت داروسازی «فایزر» آمریکا و شرکت چینی «فوزون فارما»، شرکت بریتانیایی-سوئدی «آسترازنکا»، واکسن روسی کرونا به نام اسپوتنیک پنج، واکسن‌های چینی تولیدی شرکت های «کان سینو»، «سینوواک» و «سینوفارم»، واکسن تولیدی شرکت‌های   «جانسون اند جانسون» و همچنین واکسن شرکت «مدرنا» در همراهی با موسسه ملی درمان بیماری‌های عفونی و آلرژی‌ در آمریکا از جمله شرکت‌هایی هستند که تا این لحظه با وجود برخی مشکلات، موفقیت‌های قابل ملاحظه ای داشته اند.

با وجود همه تلاش‌ها و نتایج امیدوار کننده از دستیابی به واکسن کووید-۱۹ و غلبه انسان بر این ویروس میلیون‌ها بار کوچکتر از خودش، واقعیت محرز این است که تا به این لحظه نه کشورهای ثروتمند و نه کشورهای فقیرتر، نه کشورهای تولیدکننده و نه کشورهای در صف پیش خرید، نه تنها هیچ یک به واکسن قطعی و مورد تایید کرونا دست نیافته، بلکه تردیدهای فراوانی از اثر نتیجه بخش واکسن روسی ذهن محققان را به خود مشغول کرده است.

به گزارش تارنمای دویچه وله، فشار بر تولیدکنندگان واکسن در روسیه بالا گرفته است و منتقدان از دستکاری نتایج تحقیقات منتشر شده در مورد واکسن کووید ۱۹ از سوی روسیه، بیمناکند.

به نوشته این نشریه، قرار است در روزهای آینده در مجله پزشکی تخصصی «لنست» نامه‌ سرگشاده‌ای منتشر شود که در آن گروهی از دانشمندان از تحقیقات روسیه در مورد واکسن این کشور"Sputnik V"، (اسپوتنیک ۵) برای مقابله با کووید ۱۹ انتقاد کرده‌اند.

«کنستانتین آندریو» متخصص زیست شناسی مولکولی و یکی از نگارندگان این نامه سرگشاده یکی از اصلیترین اشکالات واکسن روسی را شمار اندک (۷۶ نفر) شرکت کنندگان در این پژوهش در مقایسه با جمعیت بیش از هزار نفره حاضر در تحقیقات مرحله دوم دانشگاه آکسفورد و شرکت آسترازنکا دانست.

دکتر آندریو هدف نویسندگان نامه سرگشاده را نه حذف این مقاله که جلب توجه جامعه علمی به خطاهای احتمالی روش‌های به کار رفته و جلوگیری از دست‌کاری کردن نتایج تحقیقات عنوان می‌کند. وی همچنین گفت: اینکه آیا در نهایت این مسئله منجر به تصحیح نتایج تحقیق شود یا مقاله منتشر شده پس گرفته شود، موضوعی است که به «لنست» مربوط می‌شود.

در حالی که محرومیت جهان از واکسن کرونا در بحبوحه شیوع بی وقفه این بیماری در اروپا همچون سایر نقاط جهان ادامه داشته و از پاییز و زمستانی سخت خبر می‌دهد، ده‌ها نماینده مجلس ملی فرانسه دیروز (یکشنبه) از شهروندان این کشور خواستند که همزمان با شیوع ویروس جدید کرونا طی هفته‌های آینده خود را در برابر آنفلوانزای فصلی واکسینه کنند.

این درخواست ۷۵ نماینده مجلس ملی فرانسه از شهروندان در راستای جلوگیری از مواجهه همزمان بخش بهداشت و درمان این کشور با شیوع آنفلوانزای فصلی و همه گیری بیماری «کووید ۱۹» مطرح شده است.

«مینو محرز» متخصص بیماری‌های عفونی و عضو کمیته علمی مبارزه با کرونا در ایران نیز ضمن ابراز تردید نسبت به ادعای روسیه گفت: برای قبول موفقیت یک واکسن باید یکی از سه مرکز معتبر جهان آن را تایید کند و محصولات روسیه که به عنوان واکسن کرونا معرفی شده، هنوز مورد تایید مراجع بین‌المللی قرار نگرفته است.

به گفته محرز، سازمان جهانی بهداشت یا سازمان غذا و داروی آمریکا یا اتحادیه اروپا باید واکسن ساخت روسیه را تایید کنند اما هنوز این امر صورت نگرفته است.

همه‌گیری کووید-۱۹ و ابعاد بی سابقه این بیماری در همه کشورهای جهان اگر چه حساسیت و توجه به اخبار مربوط به دارو یا واکسن مقابله با این ویروس را به شکل اغراق‌آمیزی افزایش داده است اما باید این واقعیت را پذیرفت تا زمانی که تمام مراحل آزمایش واکسن با موفقیت طی نشده و مراجع معتبر آن را تائید نکرده باشند، گمانه‌زنی درباره زمان دقیق تولید انبوه آن کار ساده‌ای نیست.

بر اساس اطلاعات تارنمای «ورلدو مترز» تا کنون ۳۲ میلیون نفر در جهان به ویروس کرونا مبتلا شده همچنین یک میلیون نفر نفر در اثر ابتلا به این بیماری جان خود را از دست داده اند.