مستعمره ای در اقیانوسیه به عدم استقلال از فرانسه رای داد

خبرگزاری های منطقه ای و بین المللی طی دیروز و امروز گزارش دادند که ساکنان کالدونیای جدید، مجمع‌الجزایر فرانسه در اقیانوس آرام جنوبی، به پای صندوق‌های رای رفتند تا در همه پرسی که نقطه عطفی در تلاش سه دهه استعمارزدایی در این مجمع الجزایر به شمار می‌آید، شرکت کرده و تصمیم گرفتند به استقلال از فرانسه رأی منفی دهند.

چندی پیش بود که دولت فرانسه اعلام کرده بود همه پرسی استقلال جزیره نوول کالدونی (کالدونیای جدید) یکی از مستعمراتش در حوزه اقیانوسیه که قرار بود در شهریور امسال برگزار شود را به دلیل بیماری کرونا به تعویق می اندازد.

تحلیلگران چنین ارزیابی می کردند که این اقدام دولت فرانسه در ادامه بهانه تراشی های پی در پی این کشور در طول ۱۷۰ سال گذشته برای ایجاد مانع در تحقق اراده مردم بومی این مستعمره حوزه اقیانوسیه برای رسیدن به استقلال است.

رادیو بین الملل فرانسه در ۱۰ خرداد به نقل از دفتر نخست وزیری فرانسه اعلام کرده بود که همه پرسی استقلال جزیره نوول کالدونی که قرار بود ۶ سپتامبر ۲۰۲۰ (۱۶ شهریور ۱۳۹۹) برگزار شود به دلیل بیماری کرونا به تعویق خواهد افتاد.

به همین دلیل در همان ایام پس از تظاهرات و اعتصابات اخیر در جزایر گویان آمریکای جنوبی و جزیره مایوت در جنوب شرق آفریقا و ضعف پاریس در کمک رسانی به جزایر طوفان زده اش در حوزه کارائیب، کارشناسان پیش بینی کرده بودند که جمهوری فرانسه نیز احتمالا با بحران جدی در اداره مستعمراتش دچار شود.
آنها از خود می پرسیدند که آیا باید در انتظار استقلال سایر مستعمرات این کشور از جمله در کالودونیای جدید و پایان تاریخ استعماری این کشور بود؟

به گزارش رویترز از نومه‌آ، پایتخت کالدونیای جدید، با این وجود همه پرسی مورد نظر برگزار شد و شمارش آرا از تمام مراکز اخذ رای نشان داد که کمپین "خیر" با کسب ۵۳.۲۶ درصد آرا پیروز شد.

نتایج اولیه هم از پیشتازی این کمپین حکایت داشت و با رسیدن آرای بیشتر از نومه‌آ پایتخت به کمیسیون مستقل انتخابات، این پیشتازی بیشتر شد و به پیروزی رسید چون آن منطقه طرفدار فرانسه است.

چنانچه رای "خیر" تایید نهایی شود، این دومین تلاش ناکام حامیان استقلال‌طلبی برای کسب استقلال کامل طی دو سال گذشته محسوب می‌شود.

براساس گزارش روزنامه دیلی‌ میل انگلیس، بیش از ۱۸۰ هزار رأی‌دهنده دعوت‌ شده بودند تا به این سؤال پاسخ دهند که "آیا می‌خواهید کالدونیای جدید حاکمیت کامل به دست آورد و مستقل شود؟"

مراکز رأی‌گیری از ۸ صبح به وقت محلی باز شده بودند و به مدت ۱۰ ساعت دایر بودند. در صورتی که رأی‌دهندگان استقلال را انتخاب می‌کردند، یک دوره گذار فوراً آغاز می‌شد تا این مجمع‌الجزایر بتواند برای وضعیت آتی خود آماده شود.

اما نتیجه این همه پرسی نشان داد که "کالدونیای جدید" همچنان به عنوان یک قلمروی فرانسوی باقی خواهد ماند.

دو سال گذشته نیز ۵۶.۴ درصد رأی‌دهندگانی که در یک همه پرسی مشابه دیگر در سطح این جزایر شرکت کرده بودند، به جای حمایت از استقلال، به حفظ روابط با پاریس رأی دادنده بودند.

هر دوی این رفراندوم‌ها، گام‌های نهایی فرآیندی هستند که ۳۰ سال پیش بعد از سال‌ها خشونت آغاز شد و فعالان "کاناک" طرفدار استقلال را علیه کسانی که مایل به پیوند با فرانسه بودند، قرار داد.

در واقع تعداد ساکنان این مجمع‌الجزایر امروزه به بیش از  ۳۰۰ هزار نفر می رسد، شامل کاناک‌های بومی که خود زمانی از سیاست‌های سخت‌گیرانه جدایی‌سازی رنج می‌بردند و فرزندان استعمارگران اروپایی.

کالدونیای جدید در سال ۱۸۵۳ تحت فرمانروایی امپراتور ناپلئون سوم- برادرزاده و وارث ناپلئون بناپارت معروف - جزوی از فرانسه شد و در سال ۱۹۴۶ به عنوان یکی از بخش های قلمرو رسمی جمهوری فرانسه اعلام شده اند.

این سرزمین با وسعت خشکی حدود ۱۸ هزار کیلومتر مربع در ابتدا توسط جیمز کوک انگلیسی در ۱۷۷۴ کشف شد و به علت شباهت سواحل آن به اسکاتلند (که در زبان لاتینی کالدونی خوانده می شود) به عنوان کالدونی یا کالدیونیای جدید نامیده شد.

بعدها فرانسوی ها این منطقه را از دولت بریتانیا گرفتند. نوول کالدونی مجموعه چند جزیره است که ۴۰ درصد از جمعیت آن از بومیان رنگین پوست کاناک تشکیل شده است. نژاد اروپایی فقط حدود ۲۰ درصد از جمعیت این منطقه را تشکیل می دهد.

در واقع این مجمع‌الجزایر بعد از جنگ جهانی دوم به یک قلمروی خارجی تبدیل و در سال ۱۹۵۷ نیز به تمامی کاناک‌ها تابعیت فرانسوی اعطا شد. تحت قانون استعماری فرانسه، کاناک‌ها با سیاست‌های جدایی‌سازی سخت‌گیرانه و تبعیض گسترده روبه‌رو شدند.

** بحران مستعمراتی فرانسه

اما بحران مستعمراتی فرانسه، به طور جدی، در سال های پس از جنگ جهانی دوم آغاز شد. جنگ در منطقه هندوچین و شکست فضاحت بار از ویتنامی های تحت رهبری هوشی مینه، کشتار میلیونی الجزایری ها در دهه ۵۰ میلادی، درگیری های استقلال طلبانه در حوزه آفریقای جنوب صحرا و افزایش اعتراضات مردمی و روشنفکری در داخل فرانسه، مارشال دو گل را بر آن داشت تا برای خروج از بحران در ابتدای دهه ۶۰ میلادی با استقلال دادن به مستعمراتش، فرانسه را از بحران و جنگ مداوم با مردم استقلال طلب مستعمرات نجات دهد.

این که امروزه اکثر کشورهای آفریقایی فرانسه زبان، سال ۱۹۶۱ را به عنوان سال استقلال خود می شناسند در راستای همین برنامه دولت مارشال دو گل در جمهوری چهارم فرانسه است.

اما فرانسه در مورد برخی از مستعمراتش از جمله همین جزیره نوول کالدونی، برنامه ای دیگر در سر می پروراند. معادن غنی نیکل، سود سرشار صید آبزیان و جذابیت های توریستی و کشاورزی، تجارت چوب و میوه و موقعیت استراتژیک این جزیره در حوزه اقیانوسیه در شرق استرالیا به شدت فرانسوی ها را برای ماندن در این منطقه و ادامه غارت ذخایر نوول کالدونی ترغیب می کرد.

اما ساکنان اصلی این سرزمین به طور جدی به دنبال استقلال بودند به گونه ای که در دهه های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ کار به درگیری نظامی کشید.

حتی در ۱۹۸۴ جبهه آزادی بخش کاناک برای مقطع کوتاهی حاکمیت این جزیره را در دست گرفت. حادثه گروگانگیری غار اووئا در ۱۹۸۸ اوج خشونت ها در نوول کالدونی بود که بازتاب گسترده ای در رسانه های داخلی فرانسه داشت و سرانجام کار به جایی رسیده بود که بحران نوول کالدونی در انتخابات ریاست جمهوری در فرانسه هم تاثیر گذار شده بود.

اما در مقابل این خواست بر حق مردم نوول کالدونی، دولت فرانسه چون همیشه راه خشونت و سرکوب را در پیش گرفت، اما در نهایت مجبور به مذاکره با جریانات استقلال طلب و امضای چند موافقتنامه با آنها شد. البته در همین روند صلح

نیز کارشکنی فرانسوی ها حل این مناقشه را به بن بست می کشاند. در نتیجه احزاب استقلال طلب، اولین همه پرسی در ۱۹۸۷ را تحریم کردند.

در همه پرسی های دیگر نیز فرانسه اجازه رای دادن به همه ساکنین این جزیره را نمی داد و محدودیت های شدیدی برای حق رای آنها اعمال کرد. حتی در همه پرسی اخیر نیز دولت فرانسه قانونی را به مردم این کشور تحمیل کرد که بر اساس آن تنها افرادی که قبل از دهه ۱۹۹۰ در این منطقه ساکن بوده اند حق شرکت در همه پرسی را داشتند.

در حال حاضر فرانسه بیش از  ۲ هزار سرباز در نوول کالدونی مستقر کرده است که به این تعداد باید واحدهای نیروی دریایی و ژاندارمری این کشور را نیز اضافه کرد.
دولت امانوئل ماکرون در ۲۰۱۸ یک همه پرسی استقلال در این مستعمره مدیریت و برگزار کرد که استقلال طلبان با نتایج نزدیکی شکست خوردند.

البته وی در جریان سفرش به نوول کالدونی در سال ۲۰۱۸ و چند ماه قبل از همه پرسی آن سال، تلاش زیادی در جهت متقاعد کردن مردم این سرزمین برای رای منفی دادن به استقلال انجام داده بود و در یک نطق عمومی در باره آن همه پرسی از کاخ الیزه ایراد کرده و فرانسه را «آخرین کشور اروپایی حاضر در اقیانوس آرام» نامیده بود.

اما دولت ماکرون امسال (۲۰۲۰) همه پرسی روز یکشنبه را برگزار کرد و بیم آن داشت که نتیجه این همه پرسی و استقلال نوول کالدونی ضربه حیثیتی و اقتصادی شدیدی برای پاریس باشد. پاریس نگران از دست دادن جزیره نوول کالدونی است که در طول ۱۶۷ سال گذشته بی وقفه به غارت منابع انسانی، معدنی و طبیعی آن پرداخته است.