اربعین هنگامه افراشته شدن بیرق مظلومیت خاندان پیامبر (ص) و در عین حال حقانیت کاروانی است که با هفتاد و دو پرچم، حقیقت پیروزی خون بر شمشیر و حق بر باطل را به منصه ظهور رساندند و خبر بزرگترین فاجعه انسانی در سرزمین نینوا را به گوش عالمیان رساندند که تا قیامت بر تارک تاریخ ثبت شود.
کاروان اسرای زنان و کودکان در غروب عطش آلود و خونبار عاشورا با شکسته ترین دلها و تشنه ترین لبها در حالی بر روی خاک سرخ که خون از آن میجوشید، قدم برمی داشتند که برق شقاوت شمشیرهای ظلم را بر حنجره همسران، برادران و فرزندان خود، دستهای بریده حضرت عباس (ع)، گلوی خونین حضرت علی اصغر (ع) و بدنهای تکه تکه نظاره میکردند و فقط صبر حضرت زینب (س) و امید به امام سجاد (ع) زخمهای دلشان را آلام میبخشید.
اربعین هنگامه به بار نشستن و آوازه عشق و ایثار مردترین مردان روزگار است، آنگاه که کاروان اسرای کربلا کوس رسوایی بنی امیه را بر سر کوچه و بازار شهرهای عرب زدند و روضه غمبار حضرت زینب (س) و حضرت زینالعابدین (ع) به گوش زمانه رسید، قیام کربلا به بلوغ خویش نزدیک شد و خون شهیدان، ضیافت خنده و شادی لشکر یزید را به ترس از رسوایی مبدل ساخت.
اربعین هنگامه تجدید میثاق با کاروانی است که ندای حق سردادند و همنوا و همراه طلبیدند، اربعین فصل رویش گلهای عشق و وفاداری و هنگامه تحکیم پیوندی است که شیعه با نهضت حضرت امام حسین (ع) در عاشورا بسته است که با تمام توان و استوار از مظلومیت و حقانیت عاشوراییان دفاع کند.
روز بیستم ماه صفر، روز اربعین و به فرموده شیخ مفید، روز بازگشت اهل حرم حسینی از شام به مدینه است، خواندن زیارت اربعین در این روز مستحب است و به فرموده حضرت امام حسن عسکری (ع)، یکی از پنج علامت مؤمنان شمرده میشود، رهبر معظم انقلاب نیز جامع ترین متن حسین شناسی را "زیارت اربعین" دانسته و زیارتنامهها را کانون معرفت اهل بیت (ع) عنوان کردند.
در اربعین، داغ عاشورا تازه میشود، رسم شیعیان در چنین روزی به اوج رساندن سوگواری برای حضرت امام حسین (ع) است و بی تردید مراکز نورانی چون حرم مطهر رضوی، قلب عزاداری تشیع در چنین مناسبتی است، در حرم مطهر حضرت امام رضا (ع) بنا به سنتی دیرین، اربعین حسینی آغاز سوگواری در دهه پایانی صفر است که به سالروز شهادت حضرت امام رضا (ع) ختم میشود.
بر اساس اسناد موجود در مرکز اسناد سازمان کتابخانههای آستان قدس رضوی، برگزاری مراسم سوگواری ایام رحلت پیامبر اسلام (ص)، شهادت حضرت امام حسن مجتبی (ع) و حضرت امام رضا (ع) و اربعین حضرت امام حسین (ع) در حرم مطهر رضوی ۱۲۷ سال قدمت دارد.
در باره برگزاری مراسم سوگواری دهه آخر ماه صفر ۳۰ سند در این مرکز موجود است که قدیمی ترین سند مربوط به برگزاری مراسم سوگواری دهه آخر صفر در سال ۱۳۱۰ هجری قمری و آخرین سند بررسی شده نیز مربوط به دوره پهلوی دوم است.
براساس اسناد موجود برگزاری مراسم عزا و ذکر مصیبت به مناسبت های مختلف در حرم مطهر حضرت امام رضا (ع) مرسوم بوده و اجرای مراسم سوگواری به ویژه در دهه اول محرم و دهه آخر صفر با وسعت و شکوه خاصی برگزار میشده است، خطبه خوانی، شمع گردانی و مجالس روضه خوانی از متداول ترین و قدیمی ترین آیینها در مراسم دهه آخر ماه صفر در حرم مطهر رضوی بوده است.
امسال نیز عزاداری دهه پایانی صفر همزمان با شب اربعین حسینی در حرم مطهر رضوی به دلیل شرایط خاص شیوع کرونا، با محدودیت اما با همان شور و شیفتگی سالهای گذشته آغاز شد.
همزمان با سالروز اربعین سید و سالار شهیدان، حضرت اباعبدالله الحسین (ع)، ویژه برنامه عزاداری در شب اربعین حسینی با حضور زائران و مجاوران با رعایت کامل دستورهای بهداشتی و معنویت خاص در حرم مطهر رضوی برگزار شد.
امسال هیاتهای عزاداری اربعین در حرم مطهر رضوی اجتماع نخواهند داشت و فقط حرم مطهر پذیرای محدود چند گروه از عزاداران آذری زبان، عرب زبان و اردوزبان است.
همزمان با دهه پایانی ماه صفر، با هدف فراهم آوردن بستر زیارت از راه دور برای شیفتگان اهل بیت (ع)، ۲۷ شبکه ملی و بینالمللی به انعکاس برنامههای دهه آخر صفر از حرم مطهر رضوی میپردازند.
ویژه برنامه عزاداری روز اربعین حسینی نیز در بارگاه ملکوتی حضرت ثامنالحجج (ع) با قرائت زیارت اربعین و سخنرانی آیتالله علم الهدی، نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی و امام جمعه مشهد در صحن جامع رضوی برگزار میشود.
نظر شما