حسن ملکی روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا درباره سه اصل مورد تاکید در کتاب‌های درسی در راستای عمل به منویات مقام معظم رهبری گفت: در منویات مقام معظم رهبری راجع به کتاب‌های درسی چند اصل مهم وجود دارد که همواره در سازمان پژوهش و برنامه ریزی درسی مد نظر قرار گرفته است. سازمان ضمن توجه جدی به برنامه‌ها و سیاست‌های آموزش و پرورش خود را سرباز فرهنگی ولایت می‌داند و برای ایفای نقش در چنین عرصه‌ای خود را مورد رصد و بررسی دائمی قرار می‌دهد.
وی با بیان اینکه اصل دوم در نگاش کتاب‌های درسی فهم درست منویات مقام معظم رهبری است، افزود: استماع دیدگاه‌های ایشان شرط لازم است ولی کافی نیست. باید آنها را فهمید و جایگاهشان را درک کرد. اگر فهم درستی از موضع‌گیری‌های مقام معظم رهبری وجود نداشته باشیم، سازمان پژوهش نمی تواند خود را به نحو مطلوب با مفاد این اندیشه نورانی تطبیق دهد.
رییس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ادامه داد: همچنین سازماندهی و قرار دادن منطقی و صحیح نظرات و تأکیدات معظم له در محتوای دروس اصل سوم مورد تاکید سازمان است. محتواهای آموزشی به نوعی در سال‌های پیشین تدوین شده‌اند و هر کدام ساختار خاصی دارند.
ملکی عنوان کرد: در همان آغاز انتخاب محتواها از سال‌های قبل به مواضع و تأکیدات رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی توجه شده است اما چنانچه بخواهیم موضوع خاصی را در محتواها اضافه کنیم، باید نحوه ورود و طرح آن در ساختار محتوا را پیدا کنیم. این ملاحظه وقتی مطرح می‌شود که قصد داریم موضوعی را وارد محتواها بکنیم اما در جایی که از ابتدا محتوایی را انتخاب می‌کنیم و قصد تألیف جدید داریم، توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری با سهولت و وضوح بیشتری صورت می‌پذیرد.
محورهای مورد توجه در کتب درسی برای انتقال مفاهیم انقلابی
رییس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی درباره میزان توجه به مسائل انقلاب در کتب درسی اظهار داشت: هر یک از کتاب‌های درسی یک صحیفه انقلاب هستند و باید در جهت صیانت از آن و تربیت انسان‌های انقلابی تنظیم شوند.
ملکی ادامه داد: تاکنون محورهایی شامل «دشمن‌شناسی و استکبارستیزی، تبیین برخی از محورهای اسناد لانه جاسوسی، معرفی خدمات گوناگون جمهوری اسلامی، موضع‌گیری صریح در مقابل رژیم اشغالگر اسرائیل، معرفی قهرمانان ملی از جمله شهید عالی مقام حاج قاسم سلیمانی، وظایف اعضای جامعه در برابر آرمان‌ها و اهداف نظام جمهوری اسلامی و کاربردی کردن محتواهای آموزشی در کتب درسی مورد توجه جدی قرار گرفته است.
سه رویکرد استفاده شده از بیانیه گام دوم در کتب درسی
رییس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی درباره بیانیه گام دوم انقلاب گفت: بیانیه گام دوم انقلاب یکی از منابع اصلی در برنامه‌ریزی درسی است. در این بیانیه سه مقطع زمانی انقلاب اسلامی ایران یعنی گذشته، حال و آینده به نحو مطلوبی تبیین و صورت‌بندی شده است. از این سه بخش بیانیه در ارتباط با برنامه‌های درسی سه رویکرد مهم و مکمل هم دریافت می شود و در برنامه‌ریزی‌ها مدنظر است.
ملکی گفت: این موضوع به واسطه یک درس خاص حاصل نمی‌شود، بلکه همه دروس این جهت‌گیری را باید داشته باشند. دوم اینکه وضع فعلی نظام جمهوری اسلامی به طور واقع‌بینانه برای دانش‌آموزان طرح شود. اگر موقعیت فعلی به درستی درک نشود و خدماتی که در طول عمر انقلاب در عرصه‌های گوناگون انجام شده شرح داده نشود، دانش‌آموزان احساس هویت قوی به دست نخواهند آورد و تعلق خاطر نسبت به نظام اسلامی تحکیم پیدا نمی کند.
وی افزود: همچنین آینده انقلاب اسلامی و اینکه کدام مسیر پیش روی است، مورد بررسی دقیق قرار گیرد و در این جهت‌گیری دانش‌آموزان، دانشجویان و به طور کلی نوجوانان و جوانان چه وظیفه‌ای برعهده دارند و چه نقش‌هایی باید ایفا کنند در محتواهای آموزشی قابل طرح است. به این ترتیب هر یک از گروه‌های برنامه‌ریزی درسی باید نسبت خود را با مفاد بیانیه گام دوم مشخص و بر اساس آن برنامه‌ریزی کنند.
رییس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی خاطر نشان کرد: روح انقلاب اسلامی روح کلی بیانیه گام دوم انقلاب است. بیانیه گام دوم ابعاد و اضلاعی دارد که می‌توان به تناسب ماهیت آموزشی آنها را وارد محتواها کرد.
جزئیات ورود رویکردهای معارف انقلاب به کتب درسی
به گفته این مقام مسئول رویکردهای معارف انقلاب و علم نافع و ورود آنها به کتاب‌های درسی از چند جهت قابل بررسی و تحلیل است. البته این رویکردها نباید وارد محتواها شود بلکه باید مبنای محتواها قرار گیرد. اگر سازمان پژوهش بدون اعتنا به معارف انقلاب و علم نافع، اقدام به تولید مواد آموزشی و رسانه‌های یادگیری کند، مشخص نیست که در آینده چگونه این محتواها به صورت منطقی و عمیق وارد کتب درسی خواهند شد.
ملکی ادامه داد: وضع طبیعی و منطقی آن است که هر زمان برنامه‌ریزی درسی آغاز می شود، به جایگاه و نقش این موارد بسیار مهم فکر شود، در شورای علمی مورد بررسی قرار بگیرد و هندسه مطالب تنظیم شود. البته هر یک از دو موضوع مهم معارف انقلاب و علم نافع ابعادی دارند.
وی با طرح این سوال که با کدام یک از این دو رویکرد باید ارتباط برقرار کنیم و آموزش بدهیم، اضافه کرد: معارف انقلاب به مثابه یک منشور اضلاع اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و امنیتی دارد که هر کدام در جای خود یک امر مهم و حیاتی برای انقلاب اسلامی محسوب می‌شوند. باید تحلیل و بررسی شود که کدام بعد از طریق کدام یک از برنامه‌ها و کتاب‌های درسی طرح و تبیین شوند.
آموزش مطالبی با کاربرد در زندگی
ملکی تصریح کرد: تاکید مقام معظم رهبری این است که دانش‌آموزان مطالبی یاد بگیرند که در زندگی آنان کاربرد داشته باشد. اینکه محتواهایی بر آنان تحمیل شود که صرفاً به بار ذهنی آنان اضافه کند، کار درستی نیست. این از مصادیق علم نافع است. علم نافع علمی است که انسان را به فایده و خیر برساند. اینکه این فایده و خیر کدام است چند چیز باید به طور دقیق بررسی و تحلیل شود. یکی اینکه اصولاً ما به زندگی چگونه نگاه می‌کنیم؛ بدیهی است که نگاه ما به زندگی پراگماتیستی نیست. چون آنان از علم سودمند حرف می‌زنند اما سودی که این مکتب طرح می‌کند، سود صرفاً آنی و رفاه‌گرایانه است. در حالی که سودی که با نگاه فلسفه اسلامی مورد نظر است، منافع دنیوی و اخروی دارد.
وی تاکید کرد: هر موقع درباره نفع مادی حرف می‌زنیم، یک جهت‌گیری اخروی هم داریم. با این نگاه ابعاد دیگر علم نافع باید بررسی شود. به طور کلی اگر علم غیرنافع آموزش داده شود، یک خطای بزرگ است و همیشه کارشناسان باید خود را از این خطا دور نگه دارند.
به گزارش ایرنا، در آستانه آغاز سال تحصیلی، رهبر معظم انقلاب با مروری بر مهمترین دغدغه های آموزشی و پرورشی کشور از معلمان به عنوان افسران سپاه پیشرفت کشور یاد کردند.
ایشان در صحبت‌های خود به بیان مهمترین موضوعات، مفاهیم و کاستی های موجود در آموزش و پرورش کشور پرداختند. موضوعاتی همچون تکریم جایگاه معلم در جامعه، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، مفهوم عدالت آموزشی و حساسیت های مربوط به این حوزه به ویژه در دوره شیوع کرونا و آموزش مجازی در سخنان رهبر معظم انقلاب مورد توجه قرار گرفت.
نظر شما