آمریکا؛ حاکمی که کسی حکمش را اجرا نمی‌کند

به گزارش خبرنگار ایرنا، ترامپ بزرگ ترین ضربه را به اعتبار آمریکا در جهان زده است. یکی از شعارهایی است که در تجمعات سیاسی انتخاباتی "ترامپ" زیاد شنیده می‌شود این است که «آمریکا دوباره مورد احترام است» اما این بزرگترین دروغ ترامپ است. میزان قدرت و نفوذ جهانی آمریکا از سال ۲۰۱۷ میلادی به این سو آن قدر کاهش یافته که حتی اگر ترامپ کاخ سفید را هم ترک کند، آمریکا به زحمت می‌تواند نفوذ پیشین را کسب کند.

طبق پژوهشی که موسسه نظرسنجی "پیو" (Pew) تابستان ۲۰۲۰ انجام داد میزان محبوبیت آمریکا در دموکراسی‌های بزرگ مانند انگلیس، فرانسه، کانادا، ژاپن، استرالیا، هلند  و سوئد ظرف ۲۰ سال گذشته به پایین‌ترین درجه خود رسیده است.

اگر جو بایدن نامزد دموکرات ها در انتخابات ریاست جمهوری برنده شود این امکان وجود دارد که آمریکا بتواند بخشی از اعتبار سابق خود در جهان را بازگرداند. اما اگر ترامپ مجددا رئیس جمهور شود، معلوم نیست میزان اعتماد مردم جهان به آمریکا چقدر خواهد بود.

آمریکای ترامپ در جهان به حاکمی تبدیل شده که کسی حکم او را اجرا نمی کند. مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا پس از پایان تحریم تسلیحاتی ایران به کشورهای دنیا هشدار داد که هرگونه خرید و فروش اسلحه با ایران نقض قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل خواهد بود و آمریکا هر کشور، شخص و یا نهادی که با ایران معامله تسلیحاتی داشته باشد را مورد تحریم قرار خواهد داد.

اما بلافاصله چین و روسیه نسبت به این ادعای غیرقانونی واکنش نشان دادند و اعلام کردند که این تهدیدات را بی‌اهمیت و غیر قابل توجیه می‌دانند.

میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین المللی در وین در واکنش به تهدید وزیر امور خارجه آمریکا نسبت به اعمال تحریم‌های ثانویه علیه دیگر کشورها، افراد و شرکت‌هایی که در تجارت تسلیحاتی با ایران مشارکت کنند، گفت که روسیه به این تهدیدها اهمیت نخواهد داد. نماینده روسیه در سازمان‌های بین المللی در واکنش به نقل قولی که ریچارد گلدبرگ دستیار مشاور پیشین امنیت ملی کاخ سفید از وزیر امور خارجه آمریکا درباره تهدید کشورها و شرکت‌های مشارکت کننده در تجارت تسلیحاتی با ایران به تحریم‌های ثانویه انجام داده است، در صفحه توییترش نوشت: فکر می‌کنم ما تمام تحریم‌های قابل تصور آمریکا علیه بخش دفاعی‌مان را داریم. آیا واقعا فکر می‌کنید ما به تصمیم‌های آمریکا اهمیت خواهیم داد؟  سیاست ما توسط عوامل دیگری هدایت خواهند شد، نه توسط تهدیدهای شما.

لیجیان ژائو، سخنگوی وزارت امور خارجه چین هم ضمن انتقاد از اظهارات تهدید آمیز وزیر امور خارجه آمریکا در زمینه تجارت تسلیحاتی کشورهای مختلف با ایران، واشنگتن را به فروش تسلیحات و مداخله در امور دیگر کشورها متهم کرد. وی اظهارات تهدید آمیز مایک پمپئو علیه دیگر کشورها را  کاملا غیرقابل توجیه دانست و گفت: این آمریکا است که در همه جا تسلیحات و مهمات می فروشد، تجارت تسلیحاتی را در خدمت اهداف ژئوپولیتیک به کار می گیرد و آشکارا در امور داخلی دیگر کشورها دخالت می کند. پکن تجارت تسلیحاتی را بر اساس سیاست صادرات نظامی و تعهدات بین المللی خود پیش خواهد برد.

محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران پس از رفع محدودیت‌های تسلیحاتی در توییتر نوشت: ما ایمان داریم که امنیت با اراده ملت ما و خودکفایی‌اش محقق می‌گردد. اهداف ما همیشه صلح‌آمیز و دفاعی است... از آن رو که سلاح در ایران برای دفاع است، برخلاف عملکرد دیگر کشورها، نه جنگ به راه انداخته و نه سبب فساد می‌شود. ما ایمان داریم که امنیت با اراده ملت ما و خودکفایی‌اش محقق می‌گردد. اهداف ما همیشه صلح‌آمیز و دفاعی است.

رویارویی‌های غیرمنطقی آمریکا با نظام بین الملل این کشور را منزوی کرده است. علت اصلی این اتفاق این است که آمریکای ترامپ با شعار "اول‌آمریکا" علیه مناسبات پذیرفته شده و مورد اجماع بین المللی شورش کرده است. از همین روست که در ماه‌های اخیر آمریکا شکست‌های حیثیتی سنگینی را در شورای امنیت سازمان ملل و شورای حکام آژانس متحمل و اعتبار آمریکا در سطح جهانی به وضوح کاسته شد. حالا کار به جایی رسیده است که‌آمریکا نه به عنوان یکی از بانیان و حامیان اصلی نظم بین الملل بلکه در تقابل با آن تعریف میشود و اقدامات این کشور به طور فزاینده‌ای به عنوان تهدیدی بزرگ حتی از سوی متحدان و دوستان دیرینه‌اش عنوان می‌شود.

آمریکا در موضوع تحریم تسلیحاتی ایران به وضوح خود را بی‌اعتبار کرد، ارائه قطعنامه‌ای که در شورای امنیت با شکست روبرو شد فعال کردن مکانیسم ماشه در حالی که تمامی متحدانش این اقدام را غیرقانونی توصیف کردند و اعلام یکطرفه آغاز مکانیسم ماشه و فعال شدن تحریم‌های ایران در حالی که هیچ کشوری چنین اقدامی را تایید نمی‌کرد و نهایتا آغاز دور جدیدی از تحریم ها و تهدید کشورهایی که با ایران تجارت می‌کنند فرایندی است که در ماه‌های اخیر طی شده است.

رویکرد دولت ترامپ باعث شده است که متحدان اروپایی‌اش اکنون در مقابل او قرار گیرند. آمریکا سالها قبل توانسته بود همراهی فرانسه، آلمان، انگلیس، روسیه و چین را برای فشار بر ایران جلب کند. اما اکنون این کشورها هیچ کدام حاضر به همراهی باآمریکای ترامپ نیستند و برای رفتن ترامپ از کاخ سفید روزشماری می‌کنند.

حالا به نظر می‌رسد آمریکایی‌ها نیاز به یک سیاست خارجی منطقی‌تر دارند که متکی یا منحصر به زورگویی نباشد، آمریکا از جهان جدا نیست و برخلاف دهه‌های گذشته در راس آن هم قرار ندارد بلکه کشوری است که در عرض جهان موجب شده تا یک سری رخدادها و نیروهای جهانی شکل گیرند که خود نیز از آن ها شکل می گیرد. جهان امروز، دیگر جهان پس از جنگ جهانی دوم نیست که آمریکا بتواند خود را ابرقدرتی جهانی معرفی کند.