وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اخیرا در نامه‌ای به استاندار فارس، مراتب ثبت این آثار در فهرست ملی را ابلاغ کرده است.
گرچه این نقاش تاثیر بسیاری در اوج‌گیری مکتب شیراز داشته است، از زندگی‌اش اطلاعات چندانی در دست نیست.
حتی، مرحوم دکتر لطفعلی صورتگر که نواده همنام اوست و پایه‌گذار دانشکده ادبیات شیراز به‌شمار می‌رود، درباره جدش اطلاعاتی به‌اختصار ارائه کرده است و نوشته است: "تاریخ تولد جد من لطفعلی خان صورتگر شیرازی مانند سایر هنرمندان ایرانی و اروپایی که در دوران گذشته می‌زیسته‌اند، معلوم نیست؛ آن هم از آن رو است که این مردم دانشمند و هنرپیشه غالباً از میان طبقات بی استطاعت اقوام برمی‌خاستند و در آغاز حیات کسی به آنها توجه نداشته و روز ولادت آنها را ثبت نمی‌کرده است؛ آنچه به طور یقین می‌توان در این مورد اظهار داشت این است که پدرم که در سال ۱۳۰۲ در سن ۵۴ سالگی درگذشت و گفت محضر پدرش را که مردی کهنسال بوده و حدود ۶۵ سال داشته درک نکرده و در کودکی یتیم شده است؛ با این حساب تاریخ ولادت لطفعلی‌خان نقاش شیرازی حدود سالهای ۱۱۸۰ و ۱۱۸۱ است".
لطفعلی صورتگر در قلمدان نگاری، چهره‌نگاری و نقاشی رنگ روغن مهارت داشت و در طول حیات خود به تهران و قفقاز سفرهایی کرده است.
از او نقاشی‌های چهره بسیاری از صورت زنان و مردان بر جای مانده است؛ همچنین سرپرستی نقاشی‌های دیواری شاه‌نشین منزل محمد قوام الدوله در محله سرچشمه تهران نیز بر عهده او بوده که برخی از آنها را شخصاً به سرانجام رسانده است.
در کتاب‌های تاریخ هنر، مهمترین مجموعه کار او را "کتاب شاهنامه داوری" معرفی کرده‌اند که شامل ۵۵ نقاشی از داستان‌های شاهنامه فردوسی است و بین سالهای ۱۲۷۳ تا ۱۲۸۰ هجری به تصویر کشیده شده است. این شاهنامه بسیار بی‌پیرایه تصویر شده و یادآور سنت دیرین کتاب‌نگاری غیر درباری شیراز است.
دیگر آثار لطفعلی صورتگر در سالهای ۱۲۵۱ تا ۱۲۸۸ هجری قمری خلق شده‌اند و بررسی آنها نشان می‌دهد که این نقاش به هنر غرب نیز توجه داشته است.
از جمله ویژگی‌های نقاشی‌های صورتگر باید به نقطه چین‌های دقیق و ظریف، به‌کارگیری سایه روشن و امضای طغرایی در پایین نقاشی‌های محبوبش اشاره کرد.
این هنرمند همچنین از برجسته‌ترین و پرکار ترین نقاشان مکتب گل و مرغ بود و آنچه در برجسته‌ها و قلمدان‌ها نقاشی کرده، دقیق تر و پرکارتر از سایر آثار اوست. او هم از واقعیت و هم از تخیل برای جانبخشی به آثارش استفاده کرده است.
در اهمیت آثار لطفعلی صورتگر همین بس که به‌تازگی وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در نامه‌ای به استاندار فارس ثبت ۳۱ اثر منقول فرهنگی‌تاریخی را ابلاغ کرد که در این میان نیمی از آثار معادل ۱۶ اثر متعلق به نقاش مشهور شیرازی، لطفعلی‌صورتگر است.
در همین زمینه، رئیس اداره موزه‌های فرهنگی استان فارس در گفت‌وگو با ایرنا ابراز کرد: آثار مکتب دوم شیراز یا مکتب گل و مرغ که در نقاشی‌های لطفعلی صورتگر شیرازی تبلور یافته، به ثبت ملی رسیده است.
محمد مهدی نجفی این آثار را بی‌بدلیل و بسیار ارزشمند خواند و ابراز کرد: سبک نقاشی گل و مرغ خصوصا از دوره زندیه، با هماهنگی و انسجام خاصی در انواع آثار هنری مانند نقاشی، گچ بری، کاشی کاری، دیوار نگاری و حجاری ظهور یافت و با شروع دوران قاجار شهر شیراز به یکی از کانون‌های اصلی نقاشی گل و مرغ بدل شد که توسط هنرمندی همچون لطفعلی صورتگر شیرازی در ایران جلوه‌گری کرد.
او درباره مکتب شیراز ابراز داشت: شهر شیراز در ادوار مختلف تاریخی صاحب دو سبک هنری بوده است و از این منظر تنها شهری در ایران است که این ویژگی را دارد.
نجفی درباره اهمیت ثبت آثار نقاشانی همچون لطفعلی صورتگر گفت: با ثبت این نقاشی‌ها، آنها مورد توجه خاص پژوهشگران قرار می‌گیرند؛ همچنین سایر موزه‌ها و بخش‌های هنری بیشتر به آنها توجه نشان خواهند دارند که نتیجه آن حضور گردشگران را در پی خواهد داشت.
رئیس اداره موزه‌های فرهنگی استان فارس با بیان اینکه آثار لطفعلی صورتگر از حیث ارزشمندی و اهمیت در زمره آثار بسیار مهم شیراز به‌شمار می‌رود، اظهار کرد: با ثبت ۱۶ اثر از این هنرمند که به تازگی ابلاغ شده است، بودجه‌های مرمتی و حفاظتی ویژه‌ای برای آنها در نظر گرفته می‌شود.
او در ادامه هدف بعدی شیراز را ثبت ملی آثار وقفی از مجموعه موزه حضرت سید علاالدین حسین (ع) و موزه شاهچراغ (ع) عنوان کرد و گفت: همچنین یک صندوقچه یا معجر چوبی مربوط به امامزاده اسماعیل میمند نیز در زمره آثار پیشنهادی برای ثبت در سال ۱۳۹۹ آماده شده است.
نجفی اظهار کرد: فارس بیش از سال گذشته، برای ثبت ملی آثاری را گردآوری کرده است. شاخص سال گذشته فارس ۶ اثر بود؛ اما درنهایت ۳۱ اثر به ثبت ملی رسید و هم‌اکنون نیز این ظرفیت را داریم که آثاری بیشتری را به ثبت برسانیم.
رئیس اداره موزه‌های فرهنگی استان فارس عنوان کرد: شدت شیوع کرونا بر برگزاری کمیسیون ثبت آثار ملی سایه انداخته و شرایط را مشکل کرده است و تاکنون فقط می‌توانیم براساس شاخص ثبت ملی کنیم نه فراتر از آن؛ اما اگر شرایط مهیا شود ثبت تابلوهای نقاشی موزه پارس هم در دست اقدام است.
نظر شما