تلاش ریاض برای جلب توجه بایدن

ریاض که مواجهه با حقیقتی به نام مرگ سیاسی دونالد ترامپ را با تاخیر چند روزه در ارسال پیام تبریک برای جو بایدن نامزد دمکرات این رقابتها آغاز کرد، اکنون و از زبان مقامات سطح دو و بعضا غیر رسمی در تلاش برای ارسال پیام هایی است به این امید که نظر بایدن را متوجه خود کند .

بایدن در کارزار انتخاباتی خود از جنگ عربستان در یمن انتقاد کرده و گفته بود که در صورت پیروزی در انتخابات اقدام به بازبینی سیاست آمریکا در قبال آن کشور خواهد کرد.

افزون بر آن، رییس جمهوری منتخب بر رعایت حقوق بشر در عربستان تاکید دارد؛ سیاستی که از حمایت و پشتیبانی کنگره آمریکا نیز برخوردار است و می‌تواند برای محمد بن سلمان دردسر ساز شود.

او حتی در بیانیه ای که به مناسبت سالگرد قتل جمال خاشقچی منتقد آل سعود که به دستور محمد بن سلمان در کنسولگری سعودی در استانبول به طرز فجیعی به قتل رسید، گفت: ما (در صورت پیروزی در انتخابات) در روابط خود با عربستان تجدید نظر خواهیم کرد.

در بیانیه نامزد دموکرات‌ها در انتخابات ۲۰۲۰ آمده است که دو سال پیش عوامل عربستان که گفته می‌شود به دستور محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی صورت گرفته، جمال خاشقچی منتقد و خبرنگار سعودی را ترور کردند. 
بایدن در ادامه تاکید کرد که (درصورت پیروزی در انتخابات) ما در روابط خود با عربستان تجدید نظر خواهیم کرد و به حمایت آمریکا از عربستان در جنگ یمن پایان خواهیم داد. 
به گفته بایدن، تعهد آمریکا به ارزش‌های دموکراتیک و حقوق بشر حتی با نزدیکترین شرکای امنیتی در اولویت خواهد بود.
نامزد دموکرات‌ها در ادامه خاطر نشان کرد: من از حق فعالان، مخالفان سیاسی و روزنامه نگاران در سراسر جهان برای آزادی بیان بدون ترس از آزار و اذیت و خشونت دفاع خواهم کرد. مرگ جمال بی فایده نخواهد بود و ما به خاطر او مدیون هستیم که برای جهانی عادلانه‌تر و آزاد مبارزه کنیم.

خاشقچی روزنامه نگار ۵۹ ساله به‌ عنوان منتقد هیات حاکمه سعودی، دوم اکتبر ۲۰۱۸ (۱۰ مهر ۹۸) یک هفته پس از آن که از مقام‌های سعودی به خاطر سکوت در برابر اهانت‌های رییس جمهوری آمریکا انتقاد کرده بود، در کنسولگری سعودی در استانبول به قتل رسید

با این وضعیت طی کمتر از سه هفته از اعلام تدریجی پیروزی بایدن سعودی ها پیام هایی را برای بایدن فرستاده اند که دامنه آن از هشدار و تهدید آغاز شد و حالا به التماس و جلب توجه رسیده است .

اظهار نظر سعودی ها نشان می دهد نگرانی اصلی آنها  از تحولات آمریکا و روی کار آمدن بایدن ناشی از احتمال تغییر سیاست های خاورمیانه ای او علاوه بر بعد حقوق بشری، در دو موضوع بازگشت به برجام و سیاست های  وی در خصوص رژیم صهیونیستی نمود بیشتری دارد ؛ هر چند سنگینی موضوع ایران برای آنها بسیار بیشتر است .

نگرانی سعودی ها از بازگشت بایدن اولین بار از زبان رییس سابق سازمان جاسوسی این کشور که اکنون نقش لابی و دلال روابط آل سعود با غرب را بر عهده گرفته است، بیان شد.

ترکی الفیصل مردی که به نوعی اکنون به سخنگوی غیر رسمی سعودی ها تبدیل شده است، ۱۶ آبان ماه فاش کرد که نگرانی عمده در مورد نتیجه انتخابات آمریکا بازگشت واشنگتن به برجام است .

شاهزاده سعودی  تاکید کرد که نگرانی او از پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به دلیل تعهد نامزد دمکرات برای بازگشت به توافق هسته‌ای با ایران است.

ترکی الفیصل افزود: جو بایدن گفته که آن بخش از سیاست دونالد ترامپ در خاورمیانه که مربوط به خروج از توافق هسته‌ای با ایران است، را نقض خواهد کرد.

رییس پیشین سازمان اطلاعات عربستان سعودی در ادامه تلاش می کند تا این پیام را به فرد منتخب مردم آمریکا بدهد که اگر چنانچه قصد بازگشت به برجام را دارد، باید شروطی را در این خصوص تعیین کند.

ترکی الفیصل اضافه می کند : بایدن که به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) باز خواهد گشت؛ اما شرایطی برای بازگشت به این توافق خواهد داشت و ما هنوز نمی دانیم این شرایط چیست.

او همچنین تلاش کرد تا هدر رفت هزینه های صورت گرفته از سوی کشورهای عربی بالاخص ریاض برای عادی و علنی کردن روابط با رژیم صهیونیستی را بپوشاند لذا گفت : در صورت انتخاب جو بایدن به عنوان رییس جمهوری آمریکا، او اقدامات دولت ترامپ برای حمایت از اسرائیل، مانند به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت و حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های جولان را لغو نخواهد کرد.

وی افزود: به نظرم اگر بایدن رییس جمهوری آمریکا شود، از مکانی که ترامپ به آن رسیده، چه در قدس، چه در بلندی‌های جولان یا توافق ابراهیمی (سازش) عقب نشینی نخواهد کرد.

در ادامه این رویکرد این بار نوبت به وزیر مشاور در امور خارجه دولت سعودی رسید تا با طرح ادعا علیه برنامه صلح آمیز هسته ای ایران به نوعی چالش مسابقه تسلیحاتی را پیش روی بایدن قرار دهد و او را تهدید کند.

عادل الجبیر در گفت وگو باخبرگزاری آلمانی د پ آ که ۲۷ آبان منتشر شد با ادعای اینکه در صورت عدم جلوگیری از برنامه هسته ای ایران، ریاض حق دست یابی و تجهیز به سلاح هسته ای را برای خود محفوظ می دارد، گفت: این یک گزینه برای ما است.

این ادعای ریاض اما از سوی تهران بی پاسخ گذاشته نشد .نماینده دائم ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین در واکنش به اظهارات ضد ایرانی وزیر مشاور در امور خارجه عربستان سعودی تصریح کرد: کارهای غلط خود را گردن دیگران نیندازید.

کاظم غریب آبادی با انتشار پیامی در صفحه توئیتری خود تصریح کرد: فرافکنی و هراس‌افکنی، دو شیوه کلاسیک و معمول مورد استفاده عوام‌فریبان است. اگر به دنبال تعقیب برنامه سلاح هسته‌ای یا بهانه‌ای برای توجیه عدم همکاری با آژانس یا سیستم منسوخ پادمانی خود هستید، حداقل شهامت به خرج داده آن را بپذیرید و هزینه آن را هم بپردازید. کارهای غلط خود را گردن دیگران نیندازید.

در آخرین اقدامی که ریاض برای جلب توجه بیشتر بایدن نشان داده است عادل الجبیر وزیر مشاور در امور خارجه سعودی، شنبه اول آذر گفت که ریاض برای همکاری با دولت جدید آمریکا بسیار خوشبین است.

الجبیر به شبکه سی ان ان گفت که دولت سعودی صرف نظر از اینکه دموکرات‌ها یا جمهوری‌خواهان در کاخ سفید باشند، با تمامی دولت‌های آمریکا همکاری می‌کند.

این مقام سعودی سپس به تعریف و تمجید از جو بایدن پرداخت و گفت که او تجربه سیاسی بسیاری دارد و در طول ۳۵ سال در مجلس سنا بوده و سپس معاون اول شد و پیش‌بینی نمی‌کند که جو بایدن بخواهد تغییر کلانی در سیاست خارجی آمریکا ایجاد کند.

اقدامات دولت سعودی برای جلب توجه جو بایدن رییس جمهوری منتخب آمریکا تاکنون بی پاسخ مانده است، شاید سکوت او به این معنا باشد که آنچه در جریان رقابت های انتخاباتی در مورد عربستان گفته است را اجرا خواهد کرد تا سیاست های منطقه ای سعودی ها که امید داشتند با هزینه های گزاف به سرمنزل مقصود برسد یک بار دیگر ناکام بماند و مهر شکست دیگری بر پیشانی آنها بخورد.

حمیدرضا بانصیری