عربستان و میزبانی مایوس‌کننده اجلاس گروه ۲۰

به گزارش دوشنبه ایرنا، نشست ویدیویی دو روزه سران گروه ۲۰ به میزبانی عربستان سعودی که ناهماهنگی، اختلاف و بی اعتنایی سران کشورهای این گروه را به نمایش گذاشت، نتوانست در شرایط بحرانی همه گیری کرونا گامی برای اقتصاد رو به زوال جهان بردارد.

نشریه هاندلز بلات آلمان امروزدر رابطه با نشست امسال سران گروه ۲۰ در ریاض نوشت: اگر وضعیت کنونی جهان به نشانه ای از آشفتگی نیاز داشت، این نشانه در اجلاس سران گروه ۲۰ کشور بزرگ صنعتی و نوظهور (G۲۰) که توسط عربستان سعودی برگزار شد، نمایان شد.

در نقطه آغاز این نشست «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری شکست خورده کشوری که هنوز به عنوان پیشاهنگ قدرت های غربی شناخته می شود، پس از اظهاراتی کوتاه ترجیح داد در ایالت ویرجینیا سرگرم بازی گلف شود. روز شنبه در حالی که همکاران ترامپ درگروه ۲۰ هنوز در حال مذاکره بودند، تصاویری از او در حال انجام تمرینات بدنی در اینترنت دست به دست شد.

اما حتی تلاش صادقانه سران برخی شرکت کنندگان نیز نمی تواند این واقعیت را پنهان کند که نتایج اجلاس به ویژه در مورد مبارزه با کرونا نا امیدکننده بود. به جز بحث در مورد ۱۴ میلیارد دلاری که پیش از این برای امهال بدهی های کشورهای در حال توسعه توافق شده بود، این نشست تنها شاهد وعده های توخالی و لفاظی بود.

به ویژه در خصوص واکسن کرونا اطلاعات مشخص کمی در مورد توزیع عادلانه واکسن ارائه شد. این اجلاس در بیانیه پایانی خود به طور کلی و غیرالزام آور از کشورهای گروه ۲۰ می خواهد «برای اطمینان از دسترسی عادلانه و مقرون به صرفه واکسن های کرونا در جهان از هیچ تلاشی فروگذار نکنند.

در اثنای این نشست «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان نیز به دنبال حمایت از ابتکار بین المللی واکسن کرونا موسوم به «کواکس» (Covax) بود. وی گفت: اگر در سراسر جهان کنار هم باشیم، می توانیم ویروس و پیامدهای آن را کنترل و بر آنها غلبه کنیم. وی صریحاً از شرکای گروه ۲۰ خواست تا از ابتکار کوواکس حمایت مالی کنند.

مرکل با بیان این که برای مهار بیماری همه گیر کووید-۱۹، دسترسی به واکسیناسیون باید برای هر کشور امکان پذیر و مقرون به صرفه باشد، افزود: بودجه ای که تاکنون وعده داده شده هنوز برای این کار کافی نیست. هدف از این طرح توزیع دو میلیارد دوز واکسن تا پایان سال آینده است.

همچنین «امانوئل مکرون» رئیس جمهوری فرانسه خواستار جلوگیری از دسترسی فقط کشورهای ثروتمندان به این واکسن شد و تاکید کرد که قدرت خرید کشورها نباید در مورد توزیع این واکسن تعیین کننده باشد. تاکنون پنج میلیارد دلار برای پروژه کوواکس جمع آوری شده است. این در حالی است که در مجموع ۱۱ میلیارد دلار برای این طرح تا پایان سال ۲۰۲۱ مورد نیاز خواهد بود. ۱۵۰ کشور اعلام کرده اند که در آن شرکت می کنند، اما ایالات متحده آمریکا در بین آنها نیست.

این نشست همچنین اختلافات موجود بین کشورهای عضو گروه را نیز به رخ کشید. از جمله اینکه «شی جین پینگ» رئیس جمهوری خلق چین بار دیگر سیاست های دولت ترامپ را به باد انتقاد گرفت. وی گفت در مبارزه با این بیماری همه گیر همکاری کشورها با یکدیگر در زمینه تحقیق، توسعه، تولید و توزیع واکسن تقویت شود و واکسن به عنوان یک «کالای عمومی مقرون به صرفه» در دسترس همگانی قرار گیرد.

اما هیچیک از مقامات مذکور در مورد راهکارهای احتمالی و اینکه چگونه می خواهند به خواسته هایشان جامعه عمل بپوشانند و چه پیشنهادی برای این منظور دارند، صحبتی نکردند.

برای سایر موضوعات مهم اجلاس نیز شرکت کنندگان به شکل محدود بر لزوم تجدیدنظر تاکید کردند. سند نهایی نشست حاوی جملات زیبایی است: «تغییرات اقلیمی یکی از مهمترین چالشهای زمان ما است». «گروه ۲۰ صریحاً طرفدار نظام تجارت چندجانبه است که حداقل نسبت به نشست سال گذشته یک گام به جلو است». «ما به استفاده از تمام ابزارهای سیاسی موجود برای محافظت از زندگی، شغل و درآمد مردم ادامه خواهیم داد.»

بسیاری از اینها کلماتی خوشایند و گوش نواز هستند، اما باید دید آیا اقدامات قدرت های اقتصادی در عرصه جهانی نیز به همین منوال پیش می رود یا خیر. در یک گام عملی ابتکار «اولاف شولتز» وزیر دارایی آلمان در مورد تعیین حداقل مالیات بین المللی برای شرکت ها، بار دیگر شکست خورد.

به این ترتیب گروه ۲۰ در بحبوحه بحران مالی ناشی از تعطیلی های گسترده کرونا، به عنوان نهادی که از آن انتظار داشتن برنامه و کارایی برای مقابله با بحران های جهانی می رود، یک آغاز مایوس کننده داشت. این گروه که ۸۵ درصد از قدرت اقتصادی جهان را در دست دارد، از دل باشگاه کشورهای صنعتی (G۷) بیرون آمد و گمان می رفت برای حل پایدار مشکلات جهانی از توان کشورهای بزرگ در حال ظهور نیز بهره بگیرد. با این حال گردهم آمدن اعضای آن برای حل بحران های کنونی واقعاً تاثیری نداشته است.

به نوشته روز گذشته تارنمای خبرگزاری آناتولی اجلاس مجازی سران ۲۰ اقتصاد بزرگ جهان به ریاست دوره‌ای ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان سعودی پایان یافت. در بیانیه پایانی این اجلاس که بحران ناشی از همه گیری کرونا دستور کار اصلی آن بود، بر لزوم تلاش برای احیای اقتصاد کشورها در دوره پساکرونا تاکید شد.

براساس این بیانیه، حمایت از کشورهای درحال توسعه و توسعه نیافته در مبارزه با شیوع کرونا ادامه یافته و مقرر شد پرداخت بدهی وام های این کشورها برای ۶ ماه دیگر تمدید شود. ۴۶ کشور برای تعویق بازپرداخت وام خود درخواست داده بودند. با پایان یافتن نشست امسال این گروه، ریاست دوره شانزدهم جی ۲۰ به ایتالیا منتقل شد.