کرونا و یکه تازی فروشگاه‌های زنجیره‌ای

به گزارش ایرنا، شیوع ویروس کرونا و اعمال محدودیت‌ها، فعالیت‌های اقتصادی بسیاری از اصناف و کسب و کارهای خُرد و کلان را دچار مشکل شده و ضرر کردند و یا به اجبار تغییر کسب و کار را تجربه کرده و یا آخرین تصمیم را اول گرفته و خانه نشین شده‌اند.

در اوایل شیوع بیماری کووید ۱۹ که محدودیت‌ها نیز در کشور اعمال شد بسیاری از کسبه و اصناف برای قطع زنجیره شیوع ویروس کرونا همکاری کرده و کسب و کار خود را تعطیل کردند به امید آنکه روزهای بد هرچه زودتر تمام و زندگی به روال عادی باز گردد اما فروشگاه های زنجیرهایی که در شهر بیجار امسال یک به یک و پشت سرهم گشایش می‌یابند و جالب تر اینکه وقتی کرونا گریبان کسب و کارها را گرفته اما فروشگاه‌هااز رونق بیشتر و فروش بهتری برخودار شدند.

در کنار اینکه این نوع فروشگاه ها در اشتغالزایی جوانان بیجاری نقش داشته اند اما لایه دیگری که باید به آن اشاره کرد، نابودی کسبه ایی است در گذشته به عرضه مواد غذایی و کالاهای اساسی اشتغال داشته‌ اند.

حدود سه سال پیش نیز وقتی یکی از فروشگاه‌های زنجیره ایی سراسر تخفیف اولین شعبه خود را در شهر بیجار بازگشایی کرد و بسیاری از اصناف و بازاریان به فرمانداری و اتاق اصناف بیجار شکایت کردند و از عواقب رکود کسب و کار در آینده صحبت می کردند تصور امروز برای اذهان عمومی بسیار بی معنی بود؛ شاید یکی از عمده دلایلی که بازاریان و کسبه شهر بیجار به حضور چنین فروشگاه هایی اعتراض داشتند، عرضه کالا با تخفیف نبود، بلکه تعطیلی متعدد کسب و کارهای امروز بود.

در شهرهای سنتی و قدیمی مثل بیجار، عموم جامعه از قشر متوسط و کم درآمد هستند که در بسیاری از موارد برای تهیه نیازهای روزانه خود، از روش نسیه استفاده می‌کنند و به همین علت هنگامی که کسبه های خُرد فروش تعطیل شوند، اولین مشکلات برای این مردم ایجاد خواهد شد.

اگرچه وجود چنین فروشگاه هایی برای جامعه مرفح یک ویژگی عالی به حساب می آید اما رشد بی حد و مرز چنین فروشگاه‌های در هر کوچه و خیابان آن هم در شهر کوچک و آسیب پذیر بیجار، یک زنگ خطر بزرگ به حساب می آید.

در منطقه بادامستان، خیابان شهدا، خیابان طالقانی، خیابان توحید شمالی و بلوار حضرت امام خمینی (ره) شهر بیجار، پی در پی فروشگاه های زنجیره ایی مشهور بازگشایی شده که فاصله زمانی هر یک در کمتر از ۱۰ دقیقه پیاده روی است.

ماهیت اصلی چنین فروشگاه هایی در حال حاضر به معنای همسایگی است و ارائه کالاها و خدمات در کوتاه‌ترین فاصله با محل زندگی به شمار می رود اما این سوال پیش می آید که آیا حق همسایگی را هم به جای می آورند و به خانواده های نیازمند به صورت نسیه ایی کالا ارائه می کنند؟

این لایه پنهان رشد بی حد و مرز فروشگاهای زنجیره ایی در بیجار در کنار شیوع بیماری ویروسی کرونا موجب شده است که خانواده‌های حاشیه نشین شهر بیجار به سمت اصناف سنتی تمایل بیشتری یابند و  این کسبه که هم از فروش نقدی محروم شده‌اند دیگر توانی برای فروش نسیه ای ندارند.

اگر دقیق تر به این موضوع نگاه کنیم، امروزه بسیاری از مردم برای تهیه یک بسته تنقلات یا نوشیدنی کوچک به فروشگاه های تخفیفی مراجعه می کنند و به نحوی نقدینگی مردم به جیب سرمایه داران خارج از استان می‌رود و تنها قرض و نسیه نسیب کسبه قدیمی بیجاری خواهد شد.

چاره ایی در این وضع پیش آمده نداریم

یکی از کسبه‌های خیابان مدرس که از قدیمی‌های این منطقه محسوب می‌شود در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: دیگر درآمد و فروش با هزینه‌های امروز تعادل ندارد و چاره ایی نداریم که مغازه را اجاره داده و خانه نشین شوم.

محمدرضا حسابی گفت:  ۲ دهنه مغازه در این خیابان از اجناس متعدد پر بود و فروش بسیار خوبی هم داشتیم، اما از پارسال و با افزایش فروشگاه‌های زنجیره‌ایی و کاهش درآمد، این مغازه را از وسط تیغه کشیده و کوچک تر کردیم تا بخشی از آن را اجاره دهیم.

وی می گوید: امسال هم کرونا آمد و تعطیلی و عدم خرید مردم به علت ترس از شیوع بیماری بر این مشکلات اضافه کرد.

وی تاکید کرد: سه سال قبل که در زمان فرماندار سابق با جمعی از اصناف و بازاریان به بازگشایی یک فروشگاه زنجیره ایی مشهور اعتراض کردیم و آسیب های امروز را گوش زد می‌کردیم، در جواب به ما گفتند که مجوز این فروشگاه از تهران صادر شده است و بیجار حقی در جلوگیری از بازگشایی آن ندارد.

مشتری‌های دس به نقدکم شدند

یکی دیگر از کسبه حاشیه شهر بیجار در منطقه تازه آباد نیز گفت: مشتری های دست به نقد دیگر به مغازه نمی‌آیند و تنها اگر نیمه های شب یک پاکت سیگار یا چند عدد تخم مرغ نیاز داشته باشند به ما سر می‌زنند.

میثم آوجیان اضافه کرد: حدود ۲ سال پیش آنقدر مشتری داشتیم که ۲ شاگرد در مغازه جذب کرده بودیم و هر یک دارای همسر و فرزند بودند، امسال درآمد مغازه کفاف خرج زندگی خودم را هم نمی‌دهد.

وی افزود: چند سالی است که به همسایه‌های محله نسیه میدهیم زیرا بسیاری از این خانواده ها تنها درآمدشان یارانه دولت و یا مددجوی کمیته امداد امام خمینی (ره) و بهزیستی هستند.

آوجیان اضافه کرد:  وقتی این فروشگاه های زنجیره وجود نداشت، خانواده های ثروتمند نیز به مغازه می آمدند و با دیدن دفتر نسیه ها، نسبت به پرداخت گمنام این خانواده‌ها نیز اقدام می‌کردند و امروز تنها تعداد آنها بسیار کم شده است.

وی گفت:  مشکل اصلی شهر بیجار، داوطلبانی است که برای اخذ مجوز بازگشایی فروشگاه های زنجیره ایی راهی تهران می شوند و برای اینکه صاحب فروشگاه زنجیره ایی شوند، هزینه می کنند و بدتر از آن بازار ما مغازه داران را تخته می کنند.

این مغازه دار ادامه داد: بنده با فروشگاه های بومی بیجار مخالف نیستم، بلکه چنین فروشگاه هایی حداقل سرمایه در داخل بیجار به گردش در می آید امّا در فروشگاه های زنجیره برند، سرمایه دار غیر بومی که اهمیتی به شهرستان نمی دهد، صاحب درآمد می شود.

یکی دیگر از مغازه داران بیجاری افزود: فروشگاه های زنجیره ایی با اشتغال ۲ تا سه نفر از جوانان این دیار، باز اقتصادی شهر را آنچنان به روکود سوق می دهند که هزاران خانوار بیکار و ورشکست می شوند که در آینده نزدیک این مسئله به بحرانی غیر قابل کنترل تبدیل خواهد شد.

مهدی علی ویسی گفت:  اتحادیه فروشگاه های زنجیره ایی که در مرکز تهران واقع است، مدیران عامل آن هر یک بنیان گذار یکی از برندهای فروشگاه های زنجیره ایی می باشند و با ارتباطات قوی که در وزرات اقتصادی کشور دارند، هیچ کس توان جلوگیری از رشد قارچ گونه آن ها ندارد.

وی ادامه داد: فروشگاه های زنجیره ایی در هر شهری که بتوانند یک مکان تجاری پیدا کنند بدون فرصت سوزی، فروشگاه زنجیره خود را افتتاح می کنند و اهمیتی هم برایشان ندارد که با این کار بلای جان مغازه داران آن شهر می شوند.

این مغازه اضافه کرد: در استان کردستان و در شهر سقز، مردم و صاحبان اماکن تجاری حاضر نشدند به چنین فروشگاه هایی مغازه اجاره دهند و اگر در این شهر دوری بزنید، می بینید چقدر این مردم هوای یکدیگر را دارند و برای اقتصاد همشریان خود احترام قائل اند، متأسفانه در بیجار چنین حرکت مردمی وجود ندارد.

تخفیفات کاذب بلای جان مغازه داران شده است

رییس اتاق اصناف بیجار هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: فروشگاه های زنجیره ایی با اعلام تخفیفات ۵۰ درصدی که در واقعیت بیشتر از ۱۰ درصد نیست، خریداران بییشتری را به خود جذب نموده‌اند.

اسدالله حاتم زاده افزود: تخفیفات کذب برخی فروشگاه‌های زنجیره‌ایی موجب شده است که بیشتر مردم که به لحاظ اقتصادی و درآمدی زیر خط فقر قرار دارند برای خرید ارزان تر به این سمت جذب می‌شوند و رکود اقتصادی شدید و بیکاری فاجعه آمیزی در یک شهر کوچک همانند بیجار را ایجاد خواهد کرد.

وی با اشاره به اینکه حیات یک مغازه دار به فروش اجناس در روز بستگی دارد گفت: اصناف و بازاریان روز مزد هستند و درصورتی که به هر علت، درآمد روزانه و ماهانه آنها کاهش یا قطع گردد، چه از نظر روانی و چه از نظر اقتصادی دچار مشکلات متعددی خواهند شد.

 رییس اتاق اصناف بیجار اضافه کرد: بدون شک اقتصاد پر شور و نشاط شهرستان بیجار یا به علت شیوع بیماری کرونا یا به علت گسترش روز افزون فروشگاه های زنجیره ایی زمین گیر خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه تردیدی وجود ندارد که بحران شیوع ویروس کرونا اقتصاد ایران را تحت الشعاع قرار داده است افزود: در همین راستا دولت نیز اعلام کرده که با حمایت از صنوف آسیب دیده بر اثر شیوع ویروس کرونا  از به کار گیری ابزارهای حمایتی برای پشتیبانی از این اقشار دریغ نخواهد کرد که تاکنون تعداد بسیار کمی از اصناف و بازاریان شهرستان این کمک ها را دریافت کرده اند.

حاتم زاده با اشاره به اینکه تعطیلی‌های پیاپی و محدویت های بوجود آمده منجر به تعطیلی بسیاری از واحدهای صنفی و نهایتا ورشکستگی اصناف خواهد شد گفت: در کنار زور کرونا به بازار، افتتاح شعب محله به محله فروشگاه‌های زنجیره‌ایی، نفس اقتصاد بیجار به شمارش انداخته است.

رییس اتاق اصناف بیجار گفت:  با توجه به نزدیک شدن پایان سال و زمان پرداخت هزینه‌های بیمه، مالیات، اجاره و هزینه‌های آب، برق و گاز، باید راهکاری برای بخشودگی هزینه های دولتی برای حمایت از اصناف اتخاذ شود.

سازکاری برای منع فعالیت فروشگاه های زنجیره ای ندارد

رییس اداره صنعت، معدن و تجارت بیجار هم  اظهارداشت: این اداره طبق قانون ساز و کاری برای مدیریت و محدودیتی برای تعداد فروشگاه های زنجیره ایی در یک شهرستان ندارد و صاحبان امکان تجاری به صورت بخش خصوصی و طی تفاهم نامه‌هایی با فروشگاه‌های زنجیره‌ایی را بازگشایی و مجوز فعالیت خود را از مرکز اصلی این بنگاه‌ها دریافت می‌کنند.

سید علی میرآقایی افزود: اتحادیه فروشگاه های زنجیره‌ایی کشور برای فعالیت هر فروشگاه مجوز صادر می‌کند و در صورت درخواستی از سوی بخش خصوصی برای بازگشایی فروشگاه زنجیره‌ایی، طبق استاندارهای لازم برای بازگشایی، فعالیت خود را آغاز می‌کنند.

وی با اشاره به اینکه روز به روز وضعیت اقتصادی مغازه دارن خُرد فروش ضعیف تر خواهد شد گفت: جمع آوری چنین فروشگاه‌هایی توسط هیچ نهاد دولتی امکان پذیر نیست و تنها مردم می توانند با فرهنگ حمایت از همشهریان خود و با خرید از اصناف بومی، بازار اقتصادی شهرستان را رونق بخشند.

رییس اداره صمت تصریح کرد: بازرسان این اداره همه روز از فروشگاه های زنجیره‌ایی بازدید می‌کنند و در صورت مشاهده تخلف کم فروشی، گران فروشی و سایر موارد با متصدی آن برخورد قانونی خواهند کرد که تا امروز موارد تخلفی در شهرستان ثبت یا گزارش نشده است.

او اضافه کرد: قیمت مصوب کلیه کالاها و اقلام اساسی بر روی محصولات درج شده و مردم می توانند نسبت به تفاوت آن با توجه به تخفیفات چنین فروشگاه‌هایی نسبت به خرید یا عدم خرید اقدام نمایند و در صورت مشاهده هر گونه تخلف با شماره ۱۲۴ تماس گرفته و یا در تارنمای www.۱۲۴.ir  شکایت خود را ثبت نمایند.

به گزارش ایرنا، در شهر بیجار با بیش از ۵۰ هزار نفر جمعیت، ۳۰ فروشگاه زنجیره ایی با حدود ۱۰۰ نفر نیروی کار در مرکز شهر و نقاط اصلی شهر فعالیت دارند که تنها سه فروشگاه از اتاق اصناف بیجار مجوز فعالیت کسب نموده و سایر آنها از استان تهران دارای جواز کسب و کار می باشند.

در شهرستان ۸۹ هزارنفری بیجار ۳۸۰۰ واحد صنفی و تولیدی فعالیت دارند که از پارسال با شیوع بیماری کرونا ۲۶ واحد صنفی کسب و کار خود را تعطیل و مجوز خود را باطل کردند و ۷۳ واحد دیگر صنفی نیز با گسترش فروشگاه های زنجیره ایی، تعطیل شدند.

بیجار در ۱۴۲ کیلومتری شرق شهر سنندج مرکز استان کردستان قرار دارد.