ساختار معیوب اتحادیه اروپا؛ عامل گسترش راستگرایی در دوران کرونا

به گزارش ایرنا، جریان های راستگرای افراطی اروپا به ویژه از سال ۲۰۱۵ که سیل پناهجویان به مرزهای اتحادیه اروپا به راه افتاد رشد چشمگیری داشته اند و توانسته اند جایگاه غیرقابل انکاری در افکار عمومی به دست آورند. برخی از این جریان ها حتی در کشورهایی مانند ایتالیا به قدرت دست یافته و در کشورهایی مانند آلمان نیز برای نخستین بار به پارلمان راه یابند. قدرت گیری این جریان ها به ویژه در زمان هایی است که جامعه اروپایی با بحرانی بزرگ روبه رو می شود، از جمله در ماه های اخیر همه گیری کرونا و بحران مالی و اقتصادی ناشی از آن سبب شده بار دیگر آنها عرصه را برای فعالیت های خود مطلوب  ببینند.

نتایج تحقیقات دانشگاه لایپزیگ آلمان که هفته گذشته منتشر شد حاکی است در این کشور نسبت افرادی که دارای یک دید کاملاً ثابت افراط گرایانه نسبت به جهان هستند از سال ۲۰۱۸ از ۸.۵ به ۹.۵ درصد افزایش یافته است. با توجه به تحقیقات منظم و گسترده ای که توسط مرکز تحقیقات دموکراسی در دانشگاه لایپزیگ انجام شده است ، الگوهای قابل مقایسه ای در ابعاد دیگر دیگری نیز وجود دارد که نگرش های ضد دموکراتیک و افراط گرایان راست را به تصویر می کشد که طبق آن نسبت افرادی که در شرق از یک دیکتاتوری استبدادی جناح راست حمایت می کنند از ۷ درصد به ۸.۸ درصد افزایش یافت داشته است.

مدارا با راستگرایی؛ دلیل برکناری رئیس سازمان اطلاعات ارتش آلمان

اخیرا برکناری یک مقام اطلاعاتی ارتش آلمان به دلیل داشتن گرایش های راستگرایانه، از نفوذ این جریان در مراکز حساس این کشور حکایت داشت که موجب نگرانی مقامات شد. هر چند مشاهده گرایش‌های راست‌گرایانه در ارتش آلمان پدیده جدیدی نیست، اما می‌توان گفت که این پدیده طی سال‌های گذشته به طرز نگران کننده‌ای برای نیروهای دموکرات در آلمان گسترش یافته است.

موضوع لزوم مقابله با راست‌گرایی افراطی در ارتش آلمان از ماه می (اردیبهشت) سال جاری ابعاد جدیدی یافت. نیروهای امنیتی ارتش آلمان در این ماه موفق شدند که در زمین خانه یکی از سربازان وابسته به یگان ویژه ارتش آلمان انبار مخفی سلاح پیدا کنند. در آن هنگام، کشف این انبار توسط سازمان اطلاعات ارتش آلمان به‌مثابه موفقیت این نهاد و شخص «کریستوف گرام» رئیس سازمان اطلاعات ارتش ارزیابی شد. اما گفته می‌شود که تلاشی درخور از سوی این سازمان برای پیگیری این موضوع صورت نگرفت. همین موضوع به گمانه‌زنی‌های درباره جابه‌جایی گرام در سازمان اطلاعات ارتش دامن زد.

در پی این گمانه زنی ها «آنه گرت کرامپ-کارن‌باوئر» وزیر دفاع آلمان، برای موضوع مقابله با راست‌گرایی افراطی در ارتش اولویت خاصی قائل شده و آن را یکی از مهم‌ترین وظایف رییس سازمان اطلاعات ارتش دانست. وی همچنین خواستار تسریع و تشدید مقابله با راست‌گرایی در ارتش آلمان شد.

پدیده راست‌گرایی در ساختار قدرت سیاسی آلمان تنها به ارتش این کشور محدود نمی‌شود. طی ماه‌های گذشته گزارش‌های متعددی درباره مشاهده راست‌گرایی در بین ماموران پلیس آلمان و از جمله در ایالت نوردراین-وستفالن منتشر شده است.

سیاستمداری که می خواهد مهاجران را تیرباران کند

از دیگر مواردی که مردم و مقام های آلمان را از قدرت گیری راستگراها نگران کرد، اظهارات یک مقام حزب «آلترناتیو برای آلمان» درباره مهاجران بود. بنابرتحقیقات روزنامه «سایت آنلاین»، «کریستیان لوت» سخنگوی پیشین این حزب راستگرا، در ماه فوریه (بهمن ۹۸) اظهارات به شدت نژادپرستانه داشته و گفته بود: این امکان وجود دارد که مهاجران را تیرباران کنیم و یا آنان را در کوره های گاز نابود نماییم.

در ویدیویی که توسط خبرنگاران شبکه تلویزیونی «پرو زیبن» (Pro Sieben) به طور مخفیانه ضبط شده است، سخنگوی پیشین این حزب در دیدار با یک فعال رسانه ای می گوید: «بگذار تا مهاجران بیشتر وارد آلمان شوند». او که صورتش در این فیلم واضح نیست، در ادامه می افزاید: «در این صورت وضعیت حزب آلترناتیو برای آلمان بهتر می شود. سپس ما می توانیم همه آنان را تیرباران کنیم. برای این کار مانعی وجود ندارد یا آنان را در کوره های گاز از بین ببریم، هر گونه که تو بخواهی، من مشکلی ندارم.»‌

در این فیلم مستند از افشای نام سخنرانان خودداری شده، اما مسؤلین به کمک اطلاعات و مدارک مختلف توانسته اند صدای لوت را تشخیص دهند. فراکسیون حزب آلترناتیو برای آلمان در پارلمان این کشور اعلام کرد که این گزارش برای برکناری او و سلب صلاحیت اش در تمام امور این حزب کافی بوده است.

هنگامی که صدها هزار پناهجو اجازه ورود به آلمان را در سال ۲۰۱۵ پیدا کردند ، حزب آلترناتیو برای آلمان با شور و اشتیاق علیه مهاجران مبارزه کرده و شاهد افزایش حمایت ها بود.

مقابله جدی‌تر دولت آلمان با خشونت راستگرایان

دولت آلمان از آبان ماه گذشته بر شدت تمهیدات سخت‌گیرانه خود علیه گروه های راست افراطی افزوده است؛ ‌به طوری که کابینه آلمان قوانینی برای مقابله با خشونت سیاسی جناح راست به‌ تصویب رساند که شامل اجرای مقرراتی سخت‌تر در زمینه مالکیت سلاح و نظارت بیشتر بر انتشار مطالب نفرت‌انگیز در اینترنت می‌شود.

این تصمیم دولت آلمان در واکنش به افزایش جرم و جنایت گروه های راست که از نفرت نشأت می گیرد، اتخاذ شد. بر اساس اعلام دولت آلمان، حدود ۹۰ درصد از یکهزار و ۸۰۰ حادثه ثبت شده علیه یهودیان در سال گذشته، از سوی حامیان دیدگاه های راست افراطی روی داده است.

آلمان دو سال پیش قوانینی را تصویب کرد که زمینه جریمه نقدی رسانه های اجتماعی به ارزش ۵۰ میلیون یورو به دلیل حذف نکردن مطالب مروّج نفرت را فراهم کرد. این قوانین جدید، فیس بوک را برآن داشت هزاران پست مروّج نفرت را که در این رسانه منتشر شده حذف کند.

آژانس اطلاعات داخلی آلمان تخمین زده است که حدود ۲۴ هزار و ۱۰۰ افراطی راستگرا در این کشور زندگی می کنند که تقریباً نیمی از آنها به طور بالقوه خشونت‌گرا هستند.

این در حالی است که با شیوع همه گیری کرونا، نگرانی از حملات نژادگرایانه و یهودستیزانه در آلمان افزایش یافته به طوری که در ماه های اخیر صدها حمله نژادپرستانه ثبت شده است.

همچنین «انیته ویدمن-موتس» مسئول امور ادغام حکومت فدرال آلمان به روزنامه های "گروه رسانه‌ ای فونکه" گفت: «در زمان بحران کرونا، انسان‌ها مورد تحقیر و تهدید قرار می‌گیرند و بر آن‌ها با پاشیدن اسپری ضدعفونت حمله می شود. این حملات علیه زنان و مردان یهودی، علیه انسان‌هایی به چهره آسیایی، علیه همه گروه‌های سنی از کهنسالان تا کودکان و زنان صورت می گیرد».

این سیاست مدار حزب دموکرات مسیحی آلمان (CDU) افزود که آمارهای ثبت شده در دفاتر مشاوره برای قربانیان وحشتناک است. طی چند ماه صدها گزارش درباره حملات یهودستیزانه و نژادگرایانه در این دفاتر ارائه شده است. وی توضیح داد: «این گزارش ها نشان می‌دهند که تاچه حدی مهم است که ما حالا مبارزه علیه نژادگرایی و افراط گرایی دست راستی را در بالاترین سطوح سیاسی قرار دهیم و به صدای قربانیان گوش دهیم.» او هشدار داد که نژادگرایی "بنیاد دموکراسی" را نابود می کند.

پس از این اظهارات «هورست زهوفر» وزیر کشور آلمان برنامه‌هایی شامل تدابیر پیشگیرانه علیه افراط گرایی را برای آغاز سال آینده اعلام کرد و گفت که نخستین طرح در این راستا قرار است ماه اکتبر (مهر) ارائه شود.

بی توجهی عمومی به تبعیض و خشونت علیه مسلمانان

در تیرماه نیز یک ائتلاف ضد نژاد پرستی علیه مسلمانان خواستار توجه بیشتر به این موضوع در آلمان شد. طبق آمارهای رسمی وزارت کشور آلمان، در سال گذشته ۹۵۰مورد رویداد جنایی علیه مسلمانان در سراسر این کشور انجام شده است.
سخنگوی این نهاد گفته است که اینها جرایمی اند که آشکارشده  و رسما به ثبت رسیده اند. اما برآورد می شود که  برخورد های نژاد پرستانه و بدبینانه در برابر مسلمانان که پنهان باقی مانده اند، هشت برابر بیشتر از آمار رسمی باشد.
 سخنگوی این اتحادیه گفته است از آنجایی که تاکنون به اندازه کافی در مقابل این موضوع حساسیت وجود نداشته، نهاد های امنیتی، نتوانسته اند تمامی این رویدادهای ضد مسلمانان را شناسایی و ثبت کنند. بنا بر گزارش ها، سال گذشته در پایتخت آلمان در مجموع ۲۶۵ مورد از تبعیض در برابر مسلمانان ثبت شده است که حدود ۸۸  مورد یا به عبارتی ۵۰.۶ درصد بیشتر از سال پیشتر از آن بوده است.  

این نهاد از سال ۲۰۱۷ به اینسو برنامه های گوناگون را بر ضد تبعیض و نژاد پرستی در برابر مسلمانان راه اندازی کرده است تا توجه بیشتری را به این موضوع جلب کند. از جمله در سال جاری به علت شیوع ویروس کرونا بسیاری از برنامه های این نهاد آنلاین برگزار شده اند.
 علاوه بر این، دفاتر این اتحادیه در بسیاری از شهر های آلمان اطلاعیه هایی در اماکن عمومی نصب کرده اند، تا چگونگی تبعیض روزانه در برابر مسلمانان را بازتاب دهند. ‌

ناکارآمدی ساختار اتحادیه اروپا؛ زمینه ساز رشد راستگرایی

«ابوالفضل ظهره‌وند» دیپلمات ارشد و سفیر پیشین ایران در ایتالیا درباره  راستگرایی و علل رشد آن در سال های اخیر به ایرنا گفت: جریان های مختلف راست گرا در اروپا عمدتا رویکرد ضداتحادیه اروپایی داشته و با وجود شعارهای مختلفی که دارند، از ظرفیت محدودی برای پیشرفت سیاسی برخوردار هستند. این گروه ها روی موضوع های ملی گرایانه که جنبه های نژادی و ناسیونالیستی دارد تاکید کرده و به موفقیت های کشورهای تحت حکومت فاشیسم و نازیسم ارجاع می دهند. فعالیت آنها در اروپا در مناطقی مانند شمال ایتالیا با حزب «لگای شمال»، در فرانسه «جبهه ملی» و در آلمان با «آلترناتیو برای آلمان» و صحنه گردانی نئونازی ها دیده می شود.

به عقیده این کارشناس، راستگراها طی یک دهه اخیر از ناکارآمدی سیاست های اتحادیه اروپا که منجر به بحران، بیکاری و رکود اقتصادی و نیز هجوم پناهجویان به اروپا شده بهره جسته و محبوبیتی نسبی در افکار عمومی به دست آورده اند. در این میان آنها مهاجران را مقصر اصلی مشکلات و عامل برهم خوردن ترکیب نژادی در اروپا معرفی می کنند. راستگراها در حالی که مسلمانان را تهدیدی برای جوامع اروپایی می دانند، معتقد به برتری نژادی خود نسبت به مهاجران هستند.

ظهره وند افزود: در ایتالیا این تفکر رکود اقتصادی و بیکاری را ناشی از اجرای سیاست های بروکسل می داند و خواهان کنار گذاشتن واحد پولی یورو و بازگشت به لیر است. طرفداران این رویکرد مدعی اند که کشورهایشان نباید برای مهاجران هزینه کند. همچنین در آلمان که در این سالها پذیرای بیشترین مهاجران از خاورمیانه و آفریقا بوده راستگراها همین شعارها را سر می دهند و در فرانسه هم گروه های راستگرا علیه مسلمانان، مهاجران و آفریقایی تبارها موضع می گیرند.

دیپلمات ارشد وزارت خارجه کشورمان با بیان این که اساس شکل گیری اتحادیه اروپا بر مبنای ارزش های ضدناسیونالیستی است و این مساله جریان های راستگرا را در تقابل با اتحادیه اروپا قرار می دهد، تاکید کرد: فضای عمومی در اروپا فضای لیبرالیسم بوده و با این شعارها سازگاری ندارد، افکار عمومی کشورهای اروپایی با شنیدن شعارهای این گروه ها به یاد دوران فاشیسم و نازیسم می افتد و به همین دلیل در اروپا دیگر تمایلی برای بازگشت به گذشته و تجربه دوباره این فضا وجود ندارد.

به گفته وی، کنار گذاشته شدن مرزها و همکاری های گسترده در بین اعضای اتحادیه اروپا نشان می دهد که امروزه گفتمان راست افراطی قابل قبول نیست. از این رو آنها بر مشکلات حال حاضر که بیشتر ناشی از ناکارامدی سیستم سیاسی است تمرکز کرده و انگشت اتهام خود را به سوی مهاجران و در راس آنها مسلمانان می گیرند. کشورهای اروپایی به دلیل پیامدهای کرونا با مشکلات اقتصادی دست به گریبان هستند به گونه ای که اقتصاد آلمان ۱۰ درصد، انگلیس ۱۳ درصد و دیگر اقتصادهای بزرگ اروپا با ارقامی به مراتب بیشتر، کوچک شده اند. این وضعیت به راستگراها موضوع  فعالیت و حضور در عرصه سیاسی این کشورها را می دهد. با این حال در صورت مدیریت اقتصاد و حل مشکل مهاجران، راستگراها دیگر محملی برای عرض اندام نخواهند داشت و مقبولیت اندک خود در برخی جوامع را نیز از دست می دهند.