اکنون «هیچ دانا» از تأثیر شعرهایی که ممکن است بر اثر شیوع کرونا به ذهن شاعران خطور کند آگاه نیست ولی آنچه مسلم است اینکه فعالیت‌های ادبی و هنری از جمله نشستها و مجمع‌های شعر خوانی رونق قبل را ندارند ولی به طورکامل نیز از تکاپو نیفتاده‌اند، چنانکه نه چون «بادپایان می‌تازند» و نه بی حرکت مانده‌اند.
انتشار شعر در فضای مجازی، تشکیل نشستهای انجمن‌های ادبی در اسکای روم وسایر فضاهای مشابه، ارسال آثار برای نشریات مختلف که به صورت کاغذی و الکترونیکی منتشر می‌شوند بخشی از تلاش‌های شاعران و نیز دست اندرکاران امور فرهنگی برای روشن نگه داشتن چراغ شعر در ایام تاریک همه‌گیری کرونا است ولی آنچه به احتمال زیاد می‌توان گفت زمزمه‌های شاعرانه در خلوت شاعران روایتگر صادق این دوران است و چه بسا با «خاطری حزین» اشعاری ناب بسرایند که ممکن است بعد از این دوران تنور ادبیات را گرم‌تر کند.
ایرنا استان مرکزی برای آگاهی از وضعیت شعر در استان به ویژه تأثیر شیوع ویروس کرونا بر فعالیت‌های ادبی گفت وگویی با «علیرضا حاج‌علی‌بیگی» معاون امور فرهنگی و رسانه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام داده که در آن به موضوعات مختلف دیگر مرتبط با این حوزه نیز پرداخته شده است.
ایرنا: لطفاً در خصوص تأثیر شیوع ویروس کرونا بر فعالیت‌های ادبی و به ویژه شعر توضیح بفرمائید.
حاج علی بیگی: شیوع این ویروس تأثیر زیادی بر فعالیت‌های فرهنگی داشته و موجب تعطیلی نشستهای حضوری ادبی و شعر خوانی شده است، ولی این امر به معنای بی عملی دست اندرکاران این حوزه نیست، چرا که بسیاری از فعالیت‌ها از فضای حقیقی به فضای مجازی منتقل شده و شعر و ادب همچنان در رگهای جامعه جریان دارد، اما شاید بتوان گفت از شور و حرارت آن کاسته شده زیرا فعالیت‌های حضوری گرمی و حرارت خاصی دارند که در فضای مجازی وجود ندارد.
ایرنا: ممکن بفرمائید چه فعالیت‌هایی در فضای مجازی برگزار شده و استقبال از آنها چطور بوده است؟
حاج علی بیگی: بعد از انتشار ویروس کرونا و صدور دستورالعمل‌های فاصله گذاری اجتماعی، از فضای مجازی اسکای روم که یک برنامه ایرانی است برای برگزاری نشستهای انجمن‌های ادبی بهره گرفته شده و برنامه‌ای به نام «ترنم وفاق» نیز که با هدف آشنایی شاعران استان از قبل از شروع کرونا در فضای حقیقی آغاز شده بود؛ درفضای مجازی پی گرفته شد که با اسقبال ادبا از جمله بزرگان شعر و ادب استان مواجه شد.
همایش بزرگداشت روز حافظ نیز که سال گذشته به صورت مفصل و با برنامه‌های پر بار در فضای حقیقی برگزار شده بود، امسال به فضای مجازی انتقال یافت و دکتر بادکوبه‌ای از استادان اراکی دانشگاه تهران در آن به سخنرانی پرداخت که مورد توجه اهالی هنر وادب و دوست‌داران شعر فارسی و به ویژه عاشقان لسان‌الغیب وا قع شد.
ایرنا: در خصوص تعداد انجمن‌های فرهنگی استان و نیز مراحل احذ مجوز آنها نیز توضیح دهید
حاج علی‌بیگی: در حال حاضر ۲۵ انجمن ادبی در استان مرکزی وجود دارد که ۱۶ انجمن مجوز فعالیت خود را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرده وبقیه نیز در حال طی مراحل صدو مجوز هستند. البته برخی انجمن‌های قدیمی برای تطبیق با مقررات صدور مجوز از جمله مدرک تحصیلی مؤسسان آن با مشکلاتی مواجه شده‌اند که رایزنی با وزارتخانه برای رفع این مشکلات در حال انجام است و سعی می‌شود از انجمن‌هایی که قوام و سامان لازم را دارند در مراحل اخد مجوز حمایت شود.
در خصوص روش گرفتن مجوز نیز سامانه‌ای به نام بنیاد شعر و ادبیات ایرانیان طراحی شده است که لازم است ابتدا هیأت مؤسس انجمن‌ها با حداقل سه عضو تشکیل شود و در خواست خود را در این سامانه ثبت کنند و اگر به صورت جدی پیگیری کنند و مدارک لازم را ارائه نمایند، مجوز لازم در مدت یک ماه صادر می‌شود.
ایرنا: برخی از مسئولان انجمن‌های ادبی در خصوص مکان برگزاری نشستهای خود قبل از شیوع ویروس کرونا گلایه‌هایی داشتند، لطفاً بفرمائید همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی در این خصوص چگونه بوده است؟
حاج علی بیگی: واگذاری اماکن دولتی به بخش خصوصی قانون خاص خود را دارد و نمی‌توان بر خلاف قانون مکانی را به انجمن‌ها که مراکز فرهنگی غیر انتفاعی محسوب می‌شوند واگذار کرد، ولی استفاده آنها از فضاهای موجود مانعی ندارد و در این راستا نهایت همکاری از سوی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی به عمل می‌آید به طوری که پیش از شیوع ویروس کرونا نشستهای هفتگی ادبی مثنوی خوانی استان هر هفته در فرهنگسرای آئینه اراک که از مکان‌های متعلق به این اداره کل است، برگزار می‌شد.
برخی از انجمن‌ها نیز در مکان‌هایی که متعلق به شهرداری یا آموزش وپرورش است نشستهای خود را برگزار می‌کردند که در این راستا می‌توان از انجمن قائم مقام نام برد که نشستهای خود را در سالن امام علی (ع) آموزش و پرورش برگزار می‌کرد. هر چند به منظور ایجاد فضای مناسبت‌تر برای برگزاری نشستهای ادبی و هنری یک سالن در دو سال اخیر به فرهنگسرای آئینه اراک اضافه شده و نشستهای وفاق و آشنایی شاعران نیز در آن برگزار شده است.
ایرنا: آیا انجمن‌های ادبی استان هم افزایی دارند یا هر یک به راه خود می‌روند، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی در این خصوص چه اقدامی انجام داده است.
حاج علی بیگی: یکی از ایرادات اساسی انجمن‌های ادبی که پیش از این مطرح می‌شد، نبود ارتباط و شناخت بین اعضای این انجمن‌ها در ۱۲ شهرستان استان مرکزی بود که به منظور رفع این مشکل برنامه‌ای با عنوان «ترنم وفاق» تدوین و به مرحله اجرا گذاشته شد که در آن نشستهای شعر مشترک بین شاعران شهرستان‌های مختلف برگزار می‌شد و در اولین دوره آن شاعران خنداب به اراک آمده و نشست مشترکی با شاعران مرکز استان مرکزی داشتند و قرار شد اهالی شعر و ادب اراک نیز به خنداب رفته و نشست دیگری را برگزار کنندکه باشیوع کرونا مواجه شد.
ایرنا: برخی شاعران و اعضای انجمن‌های ادبی خواستار حمایت در خصوص انتشار کتابهای شعر هستند، در این خصوص توضیح بفرمائید
حاج علی‌بیگی: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی در حد توان خود از انجمن‌ها حمایت می‌کند که در این راستا می‌توان به اهدای کتاب، تسهیلات و امکانات برای برپایی نشستها، جشنواره‌های شعر، کمک مالی، خرید کتاب، کمک به چاپ کتاب و رونمایی از آثار منتشر شده، نشست نقد کتابهای شاعران استان، بررسی آثار شاعران و ادیبان سایر نقاط کشور با حضور مؤلفان و نیز دوره‌های آموزشی اشاره کرد.
یکی دیگر از اقدامات، برگزاری مراسم تقدیر از شاعران و بزرگان ادب استان به عنوان سرمایه‌های گرانقدر و ارزشمند منطقه و کشور است که در این راستا سال گذشته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در سفر به اراک به منزل یکی از این عزیزان رفت و از تلاش‌های وی در عرصه فرهنگ و هنر تقدیر کرد و این روند درسطح مقامات استانی و شهرستانی ادامه دارد.
ایرنا: به جشنواره‌ها اشاره کردید، لطفادر خصوص رویداهای مهم ادبی استان مرکزی توضیح دهید.
حاج علی بیگی: علاوه بر آئین گرامیداشت روز حافظ که پیش از این گفتم، جشنواره‌های شعر متعدد دیگری در استان مرکزی برگزار می‌شود که یکی از آنها جشنواره شعر انتطار است که در ایام ولادت با سعادت امام عصر (عج) از سالهای قبل در زرندیه برگزار می‌شود و اکنون به یک محفل ادبی جا افتاده تبدیل شده است. بزرگداشت فخرالدین عراقی (شاعر، عارف و نویسنده اهل استان در سدهٔ هفتم هجری) از دیگر مراسمی است که هر ساله برگزار می‌شود و کتابی نیز از همایش این شاعر گرانقدر سال قبل چاپ و منتشر شده است.
جشنواره شعر روستا نیز در سال ۹۷ برای اولین بار در یکی از روستاهای شهرستان شازندبرگزار شد که دوره سال گذشته آن با کرونا مواجه شد، ولی فراخوان دوره جدید آن منتشر شده که درص ورت رفع مشکل کرونا به صورت حضوری و در غیر این صورت تلاش می‌شود به صورت مجازی برگزار شود، زیرا استعدادهای بسیاری در روستاهای استان وجود دارد و این جشنواره می‌تواند بستری برای شکوفایی آنها و نیز سرودن اشعاری در خصوص روستا باشد.
ایرنا: همانطور که می‌دانید در برخی از دانشگاه‌های استان مرکزی رشته زبان و ادبیات فارسی در مقاطع مختلف تدریس می‌شود، ارتباط با استادان و دانشجویان این رشته چگونه است؟
حاج علی‌بیگی: ارتباط در این زمینه محدود است، البته ارتباط شخصی وجود دارد و برخی از استادان دانشگاه‌ها در انجمن‌های ادبی عصویت دارند ولی ارتباط کارآمد و مؤثر علمی که بتوان از ظرفیت‌های یکدیگر بهره لازم را برد وجود، ندارد و این ضعفی دوطرفه است و برای رفع آن باید یک روند خاصی تعریف و پیاده شود، البته ارشاد در حد توان در موقعیت‌های مختلف از جمله در همایش بزرگداشت روز حافظ از استادان دانشگاه‌ها بهره گرفته است و به تازگی نیز فردی که دارای دکتری رشته زبان و ادبیان فارسی است به عنوان مسئول ادبی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان منصوب شده که امید می‌رود تاثیربه سزایی در نزدیکی و هم‌گرایی این دوره حوزه مهم داشته باشد.
ایرنا: آیا نشریه خاصی برای چاپ و نقد آثار ادبی در استان وجود دارد وهمکاری نشریات عمومی با این نشریات چگونه است؟
حاج علی بیگی: متأسفانه نشریه تخصصی شعر و ادب در استان مرکزی وجود ندارد و گروهی از فعالان و استادان نیز در این خصوص اقدامی را آغاز کردند که با سد هزینه‌های بالا و گرانی زینک و کاغذ و … مواجه شدند و کار متوقف شد، با این حال جای یک نشریه تخصصی معتبر با هیأت علمی و هیأت تحریریه مرتب در استان خالی است که ارشاد برای راه‌اندازی آن آماده همکاری با متقاضیان احتمالی است ولی تا آن زمان استفاده از فضای نشریات عمومی تواند راهگشا باشد که در این زمینه نیز تعامل ادیبان وشاعران با مدیران رسانه‌ها ضروی است.
به گفته عباس دانشی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی ۱۰۶ مرکز هنری و سینمایی در استان فعالیت دارند که با شیوع ویروس کرونا در سه ماه اخیر تعطیل شده و ۸۴۸ نفر شاغل این مراکز درآمدی نداشته‌اند.
۱۱ مجتمع فرهنگی و هنری، ۱۰۳ آموزگاه هنری، ۱۲۳ مؤسسه فرهنگی هنری یک و چند منظوره، ۲۱۸ کانون تبلیغاتی، ۱۰۸ نشریه محلی، ۵۰ نمایندگی نشریات سراسری، ۵۸۰ کانون فرهنگی و هنری مساجد، ۹۶ فروشگاه عرضه محصولات فرهنگی، پنج نگارخانه، ۴ سینما، ۴۰ مؤسسه فرهنگی چند منظوره، ۲۳۱ کتابخانه و ۲ هنرستان هنرهای زیبا بخشی از ظرفیت‌های فرهنگی و هنری استان مرکزی است.
بر اساس اعلام سیما سادات‌لاری سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مجموع بیماران کووید ۱۹ در کشور تا هشتم آذر ۹۹ به ۹۳۵ هزار و ۷۹۹ نفر و شمار جانباختگان قطعی این بیماری به ۴۷ هزار و ۴۸۶ نفر رسیده و ۲۷ استان همچنان در وضعیت قرمز کرونا هستند.
نظر شما