اصطلاحا صنایع دستی به نوعی محصول گفته می شود که در آن لوازم تزئینی و کاربردی تنها با استفاده از دست یا ابزار ساده ساخته شود، معمولاً این کلمه به روش‌های سنتی تولید کالا اطلاق می‌شود، لوازمی که به صورت تولید انبوه و یا با ماشین آلات مختلف ساخته شود، جزو صنایع دستی نیست.
با شیوع کرونا تاکنون بخشی از فعالیت صنایع دستی مهریز به خصوص برنامه‌های آموزشی ،برپایی کارگاه‌ها و نمایشگاه های مرتبط با آن برای پیشگیری از ابتلای افراد و هنرمندان به این ویروس به تدریج با وجود اهمیتی که دارد، تعطیل شد و فعالان این عرصه متحمل ضرر و زیان های زیادی شدند.
نمایشگاه و بازارچه دایمی صنایع دستی که در بافت قدیم شهر مهریز در جوار مجموعه مهرپادین در قالب غرفه‌های مختلف با حضور فعال صنعتگران به صورت منظم و مستمر به فعالیت مشغول بود و محلی برای فروش و آموزش علاقه‌مندان به شمار می‌رفت با شیوع کرونا به حالت نیمه تعطیل درآمد.
شیوع کرونا موجب تعطیلی بیشتر نمایشگاه‌های فروش در مناطق ییلاقی شهرستان به خصوص در فصل بهار و اردوهای فرهنگی فعالان صنایع دستی و حضور آنها در سایر استان‌ها برای عرضه محصولات تولیدی و برگزاری بسیاری از نشست‌ها و جلسه‌های گفت و گو با مسوولان شد.
در این خصوص جمعی از فعالان صنایع دستی، کارشناسان و مدیران فرهنگی مهریز در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی ( ایرنا ) با اشاره به آثار منفی کووید-۱۹ بر این بخش مهم به اهمیت و ضرورت حمایت‌های مادی و معنوی این عرصه و جلوگیری از تضعیف بیشتر آن اشاره کردند .
خسارت به فعالان صنایع دستی
حسین زارع بیدکی که به گفته خودش حدود ۳۰ سال در رشته سبدبافی در محله مزویرآباد مهریز اشتغال دارد و در کنار سایر امور زندگی در این رشته هنری فعال است، به تبعات ناشی از شیوع کرونا در ماه‌های اخیر اشاره کرد و گفت: با شیوع بیماری کووید- ۱۹ بیشتر کلاس‌های آموزشی تعطیل شد.
وی ادامه داد: هر سال به مناسبت‌های مختلف با همکاری نهادهای فرهنگی مرتبط به خصوص اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چندین نمایشگاه برای عرضه و فروش سبدهای تولیدی برپا می کرد و از طریق آن بخشی از هزینه های زندگی خود را تامین می کرد که با شیوع کرونا دیگر خبری از آنها نیست و وضعیت برای آینده هم نامشخص است .
دیگر فعال صنایع دستی مهریز که در حرفه گیوه‌بافی و تخت‌کشی در این محله فعال است با اشاره به زیان وارده به بخش صنایع دستی به دلیل شیوع کرونا گفت: قبل از شیوع این ویروس تولید و فروش و برگزاری کلاس های آموزشی برای علاقه‌مندان با همکاری اداره میراث فرهنگی ، مناسب بود ولی الان دیگر خبری از آن نیست.
رضا بیدکی افزود: قبل از کرونا چندین نمایشگاه و مرکز فروش برای عرضه گیوه‌های تولیدی در جوار برخی آثار تاریخی شهر مهریز برای مسافران به خصوص گردشگران برگزار می کرد و از این طریق صنعتگران مورد حمایت و تشویق قرار می‌گرفتند که حدود ۹ ماه است بیشتر برنامه‌های مرتبط به همین دلیل تعطیل شد .
وی با بیان اینکه فعالان صنایع دستی به دلیل کرونا دچار مشکلات متعدد اقتصادی و ضرر و زیان ناشی از آن و به دلیل فروش نرفتن و تعطیلی کسب و کارها شده اند از مسوولان امر خواست برای ترویج مجدد کسب و کارها و فعالیت مجدد در این عرصه مهم فرهنگی و هنری نسبت به بررسی مسایل و مشکلات و حمایت هنرمندان صنایع دستی اقدام کنند.
حمایت دولت از صتایع دستی
همچنین رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مهریز با اشاره به سابقه طولانی هنرمندان این شهرستان در استان یزد در رشته های مختلف صنایع دستی به خصوص چاقوسازی، گیوه‌بافی، سبدبافی و سنگ تراشی گفت: در گذشته نه چندان دور افراد زیادی در این رشته ها فعالیت داشتند.
مجاهد کرباسی تقویت صنایع دستی و حمایت از فعالان صنایع دستی را جزو اهداف و ماموریت‌های مهم این اداره ذکر کرد و یادآور شد: تاکنون چاقوسازی، سنگ تراشی و ترکه‌بافی مهریز با ۳۰ فعال در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
وی خاطرنشان کرد: علاوه بر برخی رشته‌ها که در استان یزد مختص شهرستان مهریز است ،نسل به نسل باقی مانده و سایر رشته‌های فعال صنایع دستی موجود که شامل قالی‌بافی، معرق‌کاری، منبت‌کاری، سرمه‌دوزی و کار روی چوب و شیشه با حدود بیش از هزار هنرمند هست با مشارکت صنعتگران دایر است .
این مسوول صنایع دستی منطقه اظهار کرد: قبل از شیوع کرونا و همه‌گیری آن در منطقه با همکاری برخی تشکل‌ها و نهاها و همت و همراهی فعالان صنایع دستی به صورت مستمر شاهد برگزاری دوره‌های آموزشی، برپایی نمایشگاه‌ها ، حضور صنعتگران دستی در سایر استان‌ها و فروش محصولات آنها بودیم .
کرباسی بیان کرد: با شیوع کرونا تعدادی از دوره‌های آموزشی ،کارگاه‌ها و نمایشگاه‌های دایمی و فصلی شهرستان تعطیل شد ولی به خاطر اهمیت موضوع بخشی نیز با همکاری استادان در بعد آموزشی و حتی فروش از طریق فضای مجازی دایر است .
وی ابراز امیدواری کرد که هرچه زودتر با مهار کرونا بار دیگر صنعت دستی منطقه همانند گذشته در سایه تلاش فعالان این عرصه مهم فرهنگی و هنری به روزهای اوج خود برسد، هرچند تا آن زمان اداره میراث فرهنگی به ماموریت خود در راستای حمایت مادی و معنوی از هنرمندان ادامه می‌دهد.
تقویت صنایع دستی در فضای مجازی
به گفته یکی از کارشناسان صنایع دستی با شیوع کرونا بخش عمده فعالیت هنرمندان صنایع دستی منطقه بر اساس شرایط، تعطیل شد و بخشی نیز با بهره‌گیری از فضای مجازی به خصوص در ۲ حوزه آموزش و فروش ادامه دارد ، امیدواریم بتوان هرچه زودتر در راستای تقویت فعالان آن اقدام کنیم.
علی روستایی اظهار کرد: قبل از شیوع کرونا با همکاری شهرداری و شورای شهر، نمایشگاه و بازاچه صنایع دستی در بافت قدیم مهریز افتتاح شد که علاوه بر آموزش علاقه‌مندان، نسبت به فروش محصولات نیز فعالیت داشت و با استقبال گردشگران نیز مواجه شد.
به اظهار وی، هم‌اکنون این محل به خاطر پیشگیری از کرونا طبق مقررات نیمه تعطیل است و برخی دوره‌های آموزشی و برپایی نمایشگاه‌ها و فروش صنایع دستی از طریق فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی و با همراهی رسانه‌های گروهی دایر و فعال است تا خلای موجود رفع شود.
صنایع دستی و هویت شهر
همچنین رییس شورای اسلامی شهر مهریز به اهمیت صنایع دستی و سابقه آن در این شهرستان اشاره کرد و گفت: صنعت دستی به خصوص اگر بومی همان محل باشد به خوبی نشان دهنده هویت و اصالت و ذوق و ظرفیت مردمانی است که در این دیار زندگی می‌کنند.
زهرا دهقانی‌زاده افزود: تاکنون از سوی اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مهریز برای تقویت و گسترش صنایع مختلف با همکاری صنعتگران فداکار و تشکل‌ها و سازمان‌ها اقدام‌های مناسبی در بخش عرضه و آموزش و معرفی برداشته شده است .
وی به شیوع کرونا اشاره کرد و یادآور شد: با همه‌گیری این ویروس ناخواسته بیشتر فعالیت‌های مرتبط در بخش گردشگری خصوصا صنایع دستی تعطیل شد و فعالان صنایع دستی خسارت زیادی دیدند که پیگیری امور آنها به جد صورت می‌گیرد و برگزاری دوره‌های آموزشی و برنامه‌های تبلیغی برای فروش از طریق فضای مجازی ادامه دارد .
تاکنون نه تنها مسوولان اجرایی مهریز بلکه اداره میراث فرهنگی هم به زیان وارده ناشی از کرونا بر اقتصاد منطقه اشاره نکرده اند و به این جمله که خسارت زیادی به بخش صنایع دستی و هنرمندان منطقه وارده شده است، اکتفا کردند .
مهریز که بنای اولیه آن را به مهرنگار دختر انوشیروان ساسانی به قبل از اسلام نسبت می‌دهند ۶۰۰ اثر تاریخی و فرهنگی دارد که تاکنون ۱۰۰ مورد آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است و مرکز این شهرستان ۵۵ هزار نفری در ۳۰ کیلو متری جنوب شهر یزد قرار دارد.
همچنین سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دیروز ( پنجشنبه ) گفته بود که با فوت ۴۸۲ بیمار دیگر از مبتلایان قطعی به کرونا در ۲۴ ساعت گذشته، شمار افراد متوفی قطعی به بیماری کووید- ۱۹ در کشور به ۴۶ هزار و ۶۸۹ نفر رسید و ۲۷ استان همچنان در وضعیت قرمز کرونا قرار دارد و وضعیت چهار استان هم زرد و نارنجی است.
سیما سادات لاری افزود: در ۲۴ ساعت گذشته تا ظهر ششم آذر ۱۳۹۹ بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی، ۱۳ هزار و ۹۶۱ بیمار جدید شناسایی شدند که از این تعداد ۲ هزار و ۴۳۹ نفر نیاز به بستری در بیمارستان داشتند و با این حساب، مجموع بیماران کووید- ۱۹ در کشور به ۹۰۸ هزار و ۳۴۶ نفر رسید.
سخنگوی وزارت بهداشت گفت: تاکنون ۶۳۳ هزار و ۲۷۵ نفر از بیماران، بهبود یافته یا از بیمارستان‌ها ترخیص شده‌اند. همچنین پنج هزار و ۸۴۹ نفر در وضعیت شدید این بیماری تحت مراقبت قرار دارند.
وی خاطرنشان کرد: تاکنون پنج میلیون و ۹۵۵ هزار و ۷۲۴ آزمایش تشخیص کووید- ۱۹ در کشور انجام شده است.
به گزارش ایرنا، ویروس کرونا عامل بیماری کووید- ۱۹ از اواخر سال ۲۰۱۹ در شهر ووهان چین مشاهده و در مدت کوتاهی در همه جهان منتشر شد به طوری که سازمان بهداشت جهانی در اسفند ۹۸ ( فوریه ۲۰۲۰) بروز پاندمی (همه گیری جهانی) این بیماری را تایید کرد.
ویروس کرونا با دست آلوده یا عطسه و سرفه و حتی قطرات تنفسی از طریق دهان، بینی و چشم به افراد منتقل می شود. تنگی نفس، خستگی و بدن درد، اختلال در بویایی و چشایی و مشکلات گوارشی از جمله علایم بیماری کووید- ۱۹ است. بیش از ۸۰ درصد مبتلایان به ویروس دچار بیماری خفیف می شوند.
محدودیت های جدید کرونایی از شنبه اول آذر در ۴۴۸ شهر شامل ۱۶۰ شهر با وضعیت قرمز، ۲۰۸ شهر با وضعیت نارنجی و ۸۰ شهر با وضعیت زرد به مدت دو هفته اجرا می شود.
خبرنگار ایرنا
نظر شما