جزیره هنگام با حدود ۵۰۰ نفر جمعیت در جنوب جزیره قشم قرار دارد.مردم جزیره هنگام با توجه به موقعیت جغرافیایی ویژه، فرصتهای شغلی محدود برای کسب درآمد دارند. صیادی مهمترین شغلی است که بومیان جزیرهی هنگام به آن اشتغال دارند.
در سالهای اخیر با رونق صنعت گردشگری در شهرستان قشم، جزیرهی هنگام به عنوان یکی از سایتهای گردشگری مورد توجه گردشگران قرار گرفتهاست. از این رو صیادی و حمل گردشگران بین جزیره هنگام و قشم و فروش تولیدات صنایع دستی سه شغل اصلی کسب درآمد مردم جزیره هنگام به شمار میآید؛
اما با توجه به آب و هوای شهرستان قشم،صنعت گردشگری به دورهای خاص خاصی محدود است،لذا صیادی نقش پررنگتری را در حل مشکلات معیشتی مردم هنگام ایفا میکند.
زنان جزیره هنگام پایاپای مردان خود برای امرار معاش تلاش میکنند. در سنتی قدیمی زنان در کنار مردان به امر صیادی میپرداختند که این سنت تاکنون ادامه دارد. در این میان مشکلات دیوانسالاری (بروکراسی) باعث نادیده گرفتن نقش زنان در امر صیادی شده است.
با توجه به اینکه برخی از این زنان سرپرست خانوار هستند و یا به دلایلی امرار معاش خانواده بر دوش آنان است، محدودیتهای اداری باعث ایجاد مشکل در چرخه زندگی آنان شده است.
نداشتن مجوز صید از جمله مشکلات مهم بانوان صیاد جزیره هنگام است که به همین دلیل نمیتوانند از امتیازات این شغل از جمله دریافت سوخت یارانهای و دیگر تسهیلات دولتی استفاده کنند. در خبرها آمده است که استاندار هرمزگان آبانماه گذشته در حاشیه مراسم کلنگ زنی طرح مرکز سلامت هنگام به بانوان هنگامی، صدور مجوز صید وعده داد.
یکی از بانوان صیاد در جزیره هنگام گفت: با وجود قول مساعد استاندار و پیگیریهای مستمر هنوز مجوز صید برای هیچکدام بانوان هنگام صادر نشده است.
وی با بیان اینکه از انجام مصاحبه نهی شدهاند از پاسخ به دیگر سوالات خودداری کرد.
۱۵ مجوز مشارکتی برای ۳۰ نفر صادر میشود
یکی دیگر از بانوان صیاد گفت: قرار است ۱۵ مجوز برای ۳۰ نفر از بانوان صادر شود که مجبورند به صورت مشارکتی از آن بهرهمند شوند.
وی افزود: این امر باعث محدودیت بانوان فعال در این حوزه میشود.
این بانوی صیاد تصریح کرد: این در حالی است که آقایان به راحتی میتوانند به صورت مستقل مجوز صید دریافت کنند.
۶۲ نفر تقاضای مجوز فعالیت صیادی دارند
یکی دیگر از بانوان هنگام گفت: ۶۲ نفر از بانوان این جزیره تشکیل تعاونی زنان صیاد هنگام را تقاضا کردهاند تا بتوانند به فعالیت در حرفه اجدادی خود ادامه دهند.
وی افزود: از این تعداد هفت نفر سرپرست خانوار هستند و وظیفه تامین مایحتاج خانواده بر عهده ایشان است.
این بانوی هنگامی تصریح کرد: ۲ تن از بانوان متقاضی به علت فوت همسر مجبور به فعالیت صید هستند اما به دلیل داشتن بیمه، امکان صدور مجوز برای آنها مهیا نیست.
وی ادامه داد: یکی دیگر از این بانوان بالای ۶۰ سال سن دارد و قانون اجازه صدور مجوز به وی را به علت سن بالا نمیدهد.
این فعال صیادی اظهارکرد: برخی از این بانوان نیز با همسران خود و برخی دیگر با فرزند یا یکی از محارم به صیادی میپردازند و نیاز به مجوز برای استفاده از امکانات دولتی دارند.
فشار برای شراکت صیادان در اخذ مجوز منطقی نیست
یکی دیگر از بانوان صیاد جزیره هنگام گفت: در مراجعه به شیلات قشم، با قوانینی مواجه شدیم که بسیاری از آنان مانند شراکت صیادان برای خرید قایق با موتور حجیم منطقی نیست.
وی افزود: در اداره مزبور بیان شد که برای دریافت مجوز صید، کسانی که قایق کوچک دارند باید به صورت شراکتی و دریافت وام، قایق با موتور ۲۵ - ۵۵ فوت خریداری کنند.
این بانوی هنگامی تاکید کرد: باید برای بانوان همانند آقایان یک مجوز صید صادر شود و طرح این قوانین منطقی به نظر نمیرسد.
برخورداری زنان از فرصت شغلی برابر، جزو حقوق شهروندی است
یک استاد حقوق با اشاره به مقدمه قانون اساسی و نقش موثر زنان در تحکیم بنیان خانواده گفت: در راستای حقوق زنان در قانون اساسی، دولت موظف است همه امکانات خود را برای رفع تبعیضهای ناروا و ایجاد امکانات عادلانه در تمام زمینهها به کار گیرد.
علی اکبر گرجی خاطرنشان کرد: با استناد به منشور حقوق شهروندی، برخورداری برابر در فرصتهای شغلی حق زنان به شمار میآید که دولت زمینهساز و مجری چنین تعهد بنیادینی است.
این استاد حقوق در ادامه تصریح کرد: از منظر اقتصادی و اجتماعی، شغل صیادی و اشتغالزایی برای بانوان در جزیره هنگام، به دلیل جایگاه زنان در نظام خانواده امری اجتناب است.
۱۵ بانوی هنگامی شغل صیادی دارند
بخشدار شهاب شهرستان قشم گفت: بسیاری از بانوان جزیره هنگام برای صید به دریا میروند اما ۱۵ نفر از آنان به شغل اصلی صیادی به صورت مستمرمشغول هستند.
عبداللطیف گورانی افزود: در نشست مشترک شیلات و بانوان هنگامی در بخشداری شهاب، رییس اداره شیلات قشم اذعان کرد که بر اساس رایزنیهای انجام شده، مقرر شد بانوان هنگام با قایقهای موجود بتوانند مجوز کسب کنند.
وی ادامه داد: هیچگونه محدودیتی برای اخذ مجوز زنان جزیره هنگام وجود ندارد
گورانی تصریح کرد: شغل بیشتر ساکنان جزیره هنگام در حوزه گردشگری است و با قایقهای تفریحی، خانههای بومگردی و کسب در بازارچه هنگام ارتزاق میکنند.
بخشدار شهاب ادامه داد: براساس آییننامه جدید شیلات، هر مجوز صید برای دو نفر صادر میشود که به این ترتیب ۳۰ تن از بانوان جزیره هنگام با داشتن این مجوزها در حوزه صید فعالیت خواهند کرد.
وی اظهار کرد: این مجوزها با اولویت بانوان سرپرست خانوار و کسانی است که دارای شناور صیادی هستند و به طور مستمر در حرفه صیادی فعالیت میکنند.
مجوز ۲ نفره یک فرصت است نه محدودیت
رییس شیلات قشم گفت: تمام جمعیت زنان جزیره هنگام ۶۲ نفر است که از همه آنان از دختر ۱۵ ساله تا زنان ۷۰ ساله درخواست مجوز صیادی دارند.
محمد پرورش افزود: برای صدور مجوز صید بانوان هیچ مشکل وجود ندارد و این امر تا کنون به دلیل نبود درخواست بانوان انجام نشده است.
وی ادامه داد: برای دریافت مجوز صید شرایطی در قانون پیش بینی شده است اما این شرایط ربطی به جنسیت فرد ندارد.
رییس شیلات قشم تصریح کرد: مطالب مربوط به خرید قایق حجیم و بزرگتر درست نیست و مطالب نادرست ارائه شده است.
وی افزود: صدور مجوز برای ۲ نفر در واقع یک فرصت است تا افراد بیشتری زیر مجموعه قرار بگیرند و شامل هیچگونه محدودیتی نمیشود.
با توجه به فعالیت شمار زیادی از زنان جزیره هنگام در حوزه شیلات، انتظار میرود مسوولان اقدامات لازم برای صدور مجوز صید را با سرعت بیشتری دنبال کند تا بانوان این جزیره با آسودگی خیال به فعالیت خود مشغول شوند.
نظر شما