ضرورت ایجاد زیرساختهای حمل ونقل از بصره تا گوادر

به گزارش ایرنا، با تشکیل مجلس یازدهم با هماهنگی استانداران استان‌های ساحلی از خوزستان تا سیستان و بلوچستان پیشنهاد شد در بودجه های سنواتی ملی و استانی مسوولان دست‌اندرکار پیگیر ایجاد ردیف های ویژه ای برای ساخت بزرگراه، آزاد راه، خطوط کشتیرانی و ریلی و خط لوله بین بنادر جنوبی کشور از خرمشهر تا چابهار و امتداد آن به بصره در غرب و گوادر در شرق باشند.

تدوین استراتژی و ایجاد مراکز صنعتی و سرمایه گذاری حوزه نفتی در حاشیه دریای عمان و خلیج فارس از اصول پدافند غیرعامل کشور خواهد بود که تعالی کشور در مسیر توسعه دریا محور را سبب می شود. موضوعی که طی سالیان اخیر از سوی دولتمردان و صاحبنظران اقتصادی مورد توجه و تاکید قرار گرفته اقتصاد دریا محور است.

 علیرغم ظرفیت های بی نظیر تجاری اقتصادی کشور و طراحی اسناد بالادستی خوب و اجماع تمامی صاحب‌نظران در اهمیت توسعه سواحل جنوبی کشور؛ به دلیل عدم تدوین برنامه‌های میان مدت عملیاتی متأسفانه در بهره‌گیری از فرصت ها بویژه در افزایش سهم تجارت از جابجایی های بین المللی کالا ناکام بوده و شاهد واگذاری فرصت‌های طلایی به رقبا هستیم.

معاون امور بندری و اقتصادی اداره کل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان در این باره به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: سالهاست بر ظرفیت ترانزیتی ایران و نقش کریدورهای شمال- جنوب و شرق - غرب تاکید می شود ولی سهم ترانزیت کشور در بهترین سالها همچنان از سبد ترانزیتی کشورهای پیرامونی بین ۱۰ تا ۱۱ میلیون تن در سال بوده و متاسفانه در سال‌های گذشته نیز این میزان رو به کاهش گذاشته است.

حسین شهدادی افزود: این در حالی است که جریان عبور کالا و تجارت جهانی منتظر تاخیرات، قوانین دست و پاگیر و رویکردهای صنفی ما نخواهد ماند و مطمئنا مسیرهای جایگزین توسط رقبا طراحی و استفاده خواهد شد.

وی گفت: نمونه بارز آن در سال‌های گذشته بهره برداری از خط سراسری  «TSR» از مبدا بنادر چین به مقصد اروپا و خط ریلی «TCR» ارتباط دهنده کشورهای شرق دریای خزر و افغانستان به چین و امتداد آن از بندر اکتائو در شرق دریای خزر تا آذربایجان و ادامه آن تا ترکیه در غرب جهت جابجایی کالاهای کشورهای منطقه و فرامنطقه ای است.

معاون امور بندری و اقتصادی اداره کل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان با اشاره به اینکه نکته قابل تأمل بعدی موضوع تنگه هرمز و عدم برنامه ریزی ساخت آلترناتیوهای جایگزین حمل و نقل دریایی برای رفع محدودیت های احتمالی این گذرگاه استراتژیک و تاثیر آن بر آینده تجارت دریایی کشور است، خاطرنشان کرد: این در حالیست که کشورهای جنوبی خلیج فارس با برنامه ساخت پروژه ریلی «شورای همکاری خلیج فارس از کویت تا عمان» و ساخت  «پل سرزمینی» از شمال عربستان تا سواحل دریای سرخ در جنوب این کشور با جدیت به دنبال کاهش وابستگی جابجایی کالا و نفت به تنگه هرمز هستند.

شهدادی ادامه داد: نکته قابل تامل اینجاست که ۹۰ درصد تجارت دریایی کشورمان در خلیج فارس و وابسته به تنگه هرمز است.

وی تصریح کرد: با در نظر گرفتن اقدامات کشورهای همسایه و تجربه واگذاری فرصت ها در سنوات گذشته؛ برنامه توسعه صنعتی، گردشگری و کشاورزی در ساحل خلیج فارس و دریای عمان شرط لازم است اما توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل ریلی و جاده‌ای به عنوان آلترناتیو و مکمل نقش تجاری بنادر کشور ضروری است.

کریدور شمال- جنوب‌ راهی برای پیوست ایران، روسیه و هند

 کریدور بین ‌المللی حمل و نقل شمال - جنوب‌، اقیانوس هند و خلیج ‌فارس را از مسیر ایران به دریای خزر سپس از روسیه به سن‌ پترزبورگ و شمال اروپا پیوند می دهد.

این کریدور حمل و نقل به صورت بین ‌المللی و با نام شمال - جنوب مشهور است که در ۱۲ سپتامبر سال ۲۰۰۰ در سن‌ پترزبورگ از سوی سه کشور ایران، روسیه و هند و به منظور ترویج همکاری های حمل و نقل بین اعضا راه اندازی شد.

اکنون این کریدور با پذیرش ۱۰ عضو جدید گسترش یافته است که شامل جمهوری آذربایجان، ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکیه، اوکراین، بلاروس، عمان و سوریه است و بلغارستان نیز به عنوان عضو ناظر آن حضور دارد.

جمهوری اسلامی ایران نیز به عنوان کشور امین انتخاب شد که وظیفه دارد طرف های متعاهد را در خصوص پیوستن سایر کشورها به این موافقتنامه و یا کناره ‌گیری هر یک از طرف های متعاهد از آن آگاه کند.

از اهداف این کریدور توسعه پیوندهای حمل و نقل به منظور ساماندهی حمل و نقل کالا و مسافر در کریدور حمل و نقل بین‌المللی شمال – جنوب، افزایش دسترسی طرف های متعاهد این موافقتنامه به بازارهای جهانی از طریق تسهیلات حمل و نقل ریلی، جاده ‌ای، دریایی، رودخانه ‌ای و هوایی است.

مساعدت در جهت افزایش حجم حمل و نقل بین‌المللی کالا و مسافر، تامین امنیت سفر، ایمنی محصولات و همچنین حفظ محیط زیست براساس استانداردهای بین‌المللی، هماهنگ‌ سازی سیاست های حمل و نقل و همچنین پی ‌ریزی قوانین و مقررات مورد نیاز حمل و نقل برای اجرای این موافقتنامه و تامین شرایط برابر جهت عرضه‌ کنندگان انواع خدمات حمل و نقل کالا و مسافر در کشورهای متعاهد در چارچوب کریدور حمل و نقل بین‌المللی شمال – جنوب از دیگر اهداف است.

با توسعه تجارت جهانی و افزایش زنجیره تبادلات کالا، امروزه کارآمدی حمل و نقل دریایی یکی از با صرفه ترین و ایمن ترین روش های حمل و نقل و بعنوان مزیت رقابتی برای کشورهای ساحلی به حساب می آید.

کشورهای مختلف به منظور بهره مندی از این ظرفیت طبیعی سرمایه گذاری های کلانی را در حوزه دریا انجام می دهند.

ایران نیز با توجه به موقعیت ویژه جغرافیایی در شمال و جنوب از لحاظ موقعیت راهبردی به دلیل قرار گرفتن در کریدورهای بین المللی شمال – جنوب و شرق به غرب از لحاظ ترانزیتی برای جهانیان از اهمیت فراوانی برخوردار است.

بندر چابهار به عنوان پیشانی توسعه کشور و دروازه ورود به آب های آزاد در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از کشورها قرار گرفته است.

با توجه به منویات مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه دریای عمان و سواحل مکران یک گنج کشف نشده است خیل عظیم کشورها، سازمان ها و نهادهای مختلف به منظور کشف این گنج اقدام به سرمایه گذاری ها و توافقنامه های مهمی در بندر چابهار نموده اند که می توان به توافق نامه سه جانبه بین ایران، هند و افغانستان به منظور توسعه بندر چابهار اشاره کرد.
در طول جنگ جهانی اول همواره بخشی از فعالیت های تجاری و دریانوردی رایج در آب های جنوبی ایران در چابهار متمرکز بوده است.

مدیرکل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان نیز به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: چابهار به عنوان بزرگترین بندر اقیانوسی ایران یکی از مناطق مهم و کلیدی حاشیه خلیج فارس و دریای عمان است و می تواند در کریدور شمال - جنوب نقش مهمی ایفا کند.

بهروز آقایی افزود: بندر چابهار به عنوان یکی از بنادر مهم جنوب ایران در بخش شمالی دریای عمان قرار گرفته است و این بندر به سبب موقعیت راهبردی و دستیابی به آب های آزاد بین المللی جایگاه ویژه ای در مبادلات ایران با سایر کشورهای منطقه دارد.

وی بیان کرد: بندر چابهار به علت نزدیکی به کشورهای افغانستان، پاکستان و آسیای میانه در آینده ای نزدیک با پیوند به شبکه ریلی کشور اهمیت ویژه ای در ترانزیت کالا به این کشورها خواهد داشت.

مدیرکل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان ادامه داد: این بندر در مسیر ترانزیتی شرق- غرب قرار گرفته و دارای فوریتهای مختلف اقتصادی و جغرافیایی در زمینه ترانزیت و ترانشیب است.

وی گفت: بندر چابهار به دلیل استقرار در کنار دریای عمان از دیر باز کانون داد و ستد و تجارت و دریانوردی بوده است.

آقایی تصریح کرد: چابهار به عنوان مهمترین بندر تجاری در خارج از خلیج فارس از نظر سیاسی و استراتژیکی ملی در مواقع جنگ و بحرانهای منطقه مجزا و نقطه ای کلیدی برای تنفس اقتصادی بازرگانی خارجی کشور و ضمانتی برای گردش کار صنایع و فعالیت های اقتصادی آن محسوب می شود.

مدیرکل بنادر ودریانوردی سیستان وبلوچستان اظهار داشت: قرار گرفتن چابهار در یک خلیج موقعیت بندری ایده آلی را برای توسعه فیزیکی آینده به آن می دهد که بسیاری از بنادر دنیا دارای این حسن نیستند.

آقایی با بیان اینکه چابهار بهترین موقعیت در کریدور شمال- جنوب را دارد، خاطرنشان کرد: چابهار در مقایسه با دیگر مناطق ساحلی و جنوب ایران دارای موقعیت ممتازی در امر کشتیرانی و حمل نقل دریایی است.

وی با اشاره به اینکه وجود آبهای عمیق در خلیج وسیع چابهار شرایط مناسبی را برای پهلوگیری کشتیهای بزرگ در این منطقه و ایجاد تاسیسات بندری با هزینه مناسب و صرفه اقتصادی فراهم کرده است، افزود: مردم چابهار از سالهای دور در زمینه داد و ستد کالاهای تولیدی و مورد نیاز بخش شرقی کشور از راه دریایی و مبادله با بنادر پاکستان و هندوستان فعال بوده اند.

وی گفت: حضور شرکت های بزرگی نظیر پتروشیمی، فولاد، صنایع خودرو سازی و راه آهن نوید دهنده آینده ای روشن برای بندر چابهار است.

وی ادامه داد: اداره کل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان با بهره مندی از کلیه امکانات پیشرفته عملیاتی و فناوریهای نوین بندری و دریایی، تمامی بسترهای اداری، حقوقی و زیر ساختی مناسب را برای صاحبان کالا، سرمایه گذاران داخلی و خارجی و کارگزاران بندری و دریایی مهیا کرده و پذیرای قشرهای مختلف برای حضور و فعالیت اقتصادی است.