نگرانی پاکستان از افزایش تجارت ایران و افغانستان و اقدام برای جبران آن

به گزارش ایرنا، شماری از رسانه‌های پاکستان طی روزهای اخیر نوشته اند ۵۰ درصد بازار سیمان افغانستان در اختیار صادرکنندگان ایران قرار گرفته است

بطور مثال روزنامه  «پاکستان تودی» در مطلبی نوشته است که چالش‌های دنباله‌دار پاکستان و افغانستان در بحث تجارت، سوء مدیریت در ساماندهی ترانزیت بار، ضعف در مرز و کارشکنی ناظران باعث شده تا سیمان تولیدی ایران جای پای خود را در افغانستان محکم کند.

براساس این گزارش، بانک توسعه آسیایی هم در گذشته در گزارشی از مزیت تجارت ایران و افغانستان نوشته و گفته بود که طی سال‌های اخیر ۷۰ درصد تجارت ترانزیت افغانستان از طریق ایران انجام شده است.

هیأت دولت پاکستان در همین راستا پیش از سفر عمران نخست وزیر آن کشور به کابل در هفدهم نوامبر وارد کابل شده و با مقامات بلند پایه افغانستان دیدار و گفت وگو کردند، گسترش روابط اسلام اباد و کابل را مورد بررسی مجدد قرار دادند.

در این دیدار دو طرف خواهان گسترش همکاری تجاری و ترانزیتی بر اساس تفاهم‌نامه «اپتا» شدند و رئیس جمهوری افغانستان گفته بود با اینکه تاجران افغان در گمرکات و بنادر پاکستان با مشکلات زیادی مواجه اند اما کابل خواهان گسترش همکاری تجاری و ترانزیتی با اسلام آباد می‌باشد.

عبدالرزاق داوود مشاور نخست وزیر پاکستان که هیأت را رهبری می کرد گفته است که ما با نیتی که چالش‌ها و مشکلات گذشته برطرف گردد به کابل آمده ایم.

وی در این سفر خود از مذاکرات سازنده با تمامی سهام‌داران در افغانستان به ویژه اشرف غنی و عبدالله عبدالله خبر داد و تاکید کرد: جامعه تجار و بازرگانان دو کشور باید از وضعیت کنونی استفاده کنند.

کنون که خط آهن خواف- هرات به مرحله بهره برداری رسیده و بازرگانان افغانستان و ایران آنرا گام مهمی در توسعه تجارت و قیمت کالا عنوان می کنند، پاکستان نیز تلاش‌های خود را برای وصل شدن با افغانستان از طریق خط آهن آغاز کرده است.

ایران سال گذشته جایگاه نخست از نگاه صادارت کالای بازرگانی به افغانستان را از آن خود کرد و برای نخستین بار سال گذشته پاکستان در جایگاه دوم قرار گرفت و این موضوع بازرگانان پاکستان را به تامل بیشتر واداشت.

روز دوشنبه گذشته منابعی خبری افغانستان اعلام کردند که دولت پاکستان می خواهد از شهرک مرزی «چمن» با «اسپین بولدک» در استان قندهار خط آهن ایجاد کند.

«یونس مومند» معاون اتاق تجارت افغانستان ساخت راه آهن برای تجارت با پاکستان را مهم ارزیابی کرده و گفته است که این طرح برای انتقال کالای تجاری گام مهم است.

رسانه های افغانستان به نقل از «شیخ رشید احمد»، وزیر خط آهن پاکستان نوشته اند که به رسانه های پاکستانی نیز گفته شد، در قدم نخست ۱۱ کیلومتر خط آهن از چمن تا اسپین بولدک احداث می ‌شود و در گام بعدی این مسیر تا شهر قندهار ادامه خواهد یافت.

افغانستان و پاکستان برای روابط تجاری و ترانزیتی تفاهم‌نامه «اپتا» را در سال ۱۳۹۱ امضا کرده بودند اما با موجودیت این تفاهم‌نامه در سال‌های اخیر مبادلات تجارتی و ترانزیتی میان دو کشور با مشکلات زیادی مواجه بوده است.
دولت پاکستان که طی ماه‌های اخیر با هدف بهبود روابط با افغانستان اقدام به بازگشایی تمام گذرگاه‌های مشترک مرزی میان دو کشور مطابق پروتکل‌های بهداشتی کرده است، اواخر تیر ماه امسال درخواست کابل برای ازسرگیری تجارت ترانزیت و صادرات افغانستان به هند از طریق مسیر زمینی پاکستان را نیز پذیرفت.

افغانستان همواره از کارشکنی در امر ترانزیت کالا از پاکستان و پیامدهای ناشی از اختلافات سیاسی- نظامی اسلام‌آباد با دهلی‌نو شکایت داشته و در گذشته موانع بسیاری از سوی پاکستان در تجارت مانند تعرفه‌های سنگین و قوانین سخت در ترخیص و یا حمل بار را به ضرر خود تلقی کرد.

تنش‌های سیاسی، دیپلماتیک، مرزی و درگیری‌های مرزی افزون بر تجارت افغانستان و پاکستان حتی روند ترانزیت کالا از افغانستان به کشورهای دیگر از جمله هند را نیز تحت تاثیر قرار داده است.