جان های عزیز در چنگال قاتل خاموش

در آن وانفسا گوشی اش را دید آن را تا جلوی چشمانش بالا آورد. مغزش یاری نمی کرد که  چه کند؛ دستش را روی دکمه سبز گوشی گذاشت و خواب غلبه کرد و دیگر هیچ ندید و نفهمید. وقتی چشم باز کرد در بیمارستان بود. پزشکان گفتند که دچار گاز گرفتگی شده و زنده ماندنش معجزه بوده است.

مسعود حسینی جوان ۳۱ ساله به همراه همسر و فرزند یک ساله اش در اتاق خواب دچار گاز گرفتگی شده بود. او در آخرین لحظات به صورت اتفاقی شماره برادرش را گرفته و برادر هم نگران از آن تماس نیمه شب به در خانه می رود و وقتی جوابی نمی گیرد بلافاصله با اورژانس تماس می گیرد. امدادگران این خانواده را در شرایطی پیدا کردند که فاصله آنها تا مرگ کمتر از چند دقیقه بود.

حسینی بعد از آن حادثه خانه را بررسی کرد و متوجه شد  شکسته شدن کانال لوله بخاری در آن شب سرد پاییزی خانواده اش را تا چند قدمی مرگ کشاند. رهایی خانواده حسینی از چنگال قاتل خاموش بیشتر به یک معجزه شبیه بود اما خیلی از افرادی که دچار گاز گرفتگی می شوند به خوش شانسی او نیستند.

خواب آرام پدر و پسر

همین هفته گذشته پدر کارگری همراه پسر جوانش خسته و کوفته از یک روز سخت برای استراحت به خانه رفتند. آنقدر بیرون آمدنشان از خانه طولانی شد که همسایه ها نگران شدند نکند حادثه ای برایشان اتفاق افتاده است. وقتی اورژانس و آتش نشانی وارد خانه شد همه چیز آنقدر عادی بود و پدر و فرزند آنچنان آسوده خوابیده بودند که باور مرگشان سخت بود.

اما لوله بخاری که به صورت غیر استاندارد از شیشه آشپزخانه به بیرون هدایت شده بود باعث تجمع گاز و مرگ دو انسان آن هم در شرایطی دور از خانه و خانواده شده بود.

همه چیز آنقدر ساده و سریع اتفاق می افتد که گاهی باورش سخت می شود. فاصله مرگ و زندگی آدمها به اندازه روزنه ای کوچک می شود که کمی هوا از آن بگذرد.

بعضی ها چشم می بندند و آرام آرام خوابشان عمیق و بعد هم ابدی می شود بعضی اما متوجه می شوند اما هرچه تقلا می کنند کاری از دستشان بر نمی آید. زمان برایشان کش می آید آنقدر جدال جان و مرگ طولانی می شود تا بالاخره یکی پیروز شود که اغلب هم قاتل خاموش پیروز می شود و دیدن آثار تلاش آدمهای گرفتار در این وضعیت البته قلب را می فشارد.

 دو سال پیش وقتی جسم بی جان دو دانشجوی پزشکی را از خانه ای در مرکزی ترین نقطه شهر یاسوج بیرون کشیدند آه حسرت از نهاد همه بلند شد و وقتی تیم اورژانس اعلام کرد که تقلای دو جوان  برای جرعه ای اکسیژن  کارساز نشده، غم مرگشان چندین برابر شد.

شکار محیط بان

یا آن زمان که قاتل خاموش حسن دانا نسب محیط بان را نیز  پس از یک روز کوهپیمایی و حفاظت از طبیعت غافلگیر و شکار کرد قلبی نبود که برای او فشرده نشود.

گاز مرموز حتی به آن زن مظلومی  که پس از سالها خانه به دوشی، بالاخره صاحب خانه شده و در  خانه خودش خوابیده بود هم رحم نکرد. دلش به حال آن نوعروسی که تازه به خانه بخت رفته بود هم نسوخت.

این قاتل نامرئی قربانیانش را از همه قشر انتخاب می کند. به خواب شیرین  آدم ها نفوذ می کند و آرام و بی صدا جان های عزیز را از ما می گیرد.

رتبه دوم فوتی کهگیلویه و بویراحمد ناشی از گاز گرفتگی

آنچنان که مدیرکل پزشکی قانونی کهگیلویه و بویراحمد می گوید: فقط در سال ۹۸ مونوکسید کربن جان ۱۲ نفر را گرفت که ۱۱ مورد از این تعداد، در نیمه دوم سال اتفاق افتاد و بر اساس سالنامه آماری در سال ۹۸، استان رتبه دوم فوتی ناشی از گاز گرفتگی  را در کشور به خود اختصاص داد.

کامروز امینی ادامه می دهد در ۶ ماه نخست امسال، فوتی‌های ناشی از گازگرفتگی (CO) در این استان سه نفر بوده که در مقایسه با یک فوتی در مدت مشابه سال گذشته، افزایش یافته است.

نبرد زمستان و قاتل خاموش

با اینکه موقعیت آدم های گاز گرفته و حتی مکانهای  وقوع حادثه کاملا با هم متفاوت هستند اما استفاده از آبگرمکن یا بخاری های مستعمل یا دارای نقص فنی و فاقد دودکش یا دارای دودکش بدون عملکرد مناسب در منزل  نقطه اشتراک این حوادث است ضمن انکه اکثر گاز گرفتگی ها در نیمه دوم سال بویژه در فصل زمستان اتفاق می افتد.

اگر نقاط اشتراک تمامی این گاز گرفتگی ها را کنار هم بگذاریم به نکات ریزی می رسیم که رعایت آنها آسان است اما آنچنان که رییس مرکز مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی کهگیلویه و بویراحمد می گوید سهل انگاری در  انجام این نکات به ظاهر ساده هر سال باعث وقوع حوادث ناگوار و نگران کننده ای در استان می شود به گونه ای که  در هشت ماه سال ۹۹ تعداد ۷۵ مورد مسمومیت با گاز CO به مرکز اورژانس استان گزارش شده است.

اتصالات وسایل  گازسوز به دقت بررسی شوند

دکتر محسن جلیل تاکید می کند: باید قبل از روشن کردن وسایل گرمایشی از اتصال درست دودکش به بدنه بخاری، باز بودن  مسیردودکش، اتصال لوله گاز به بدنه بخاری  اطمینان پیدا کرد.

وی یادآوری می کند:  اگر پس از روشن کردن بخاری دودکش سرد باشد پس، تهویه به درستی انجام نمی شود و گاز در محیط در حال پخش شدن است.

جلیل ادامه می دهد: استفاده از وسایل خوراک پزی برای گرمایش، به کارگیری روشنایی گاز به مدت طولانی به خصوص در فضای بدون تهویه، ضعف در دودکش شومینه، معیوب بودن مشعل شوفاژ، آبگرمکن های دیواری و زمینی نصب آبگرمکن در حمام، روشن گذاشتن خودرو در پارکینگ، نبود تهویه درست و مناسب در محیط هم چنین تخلیه نشدن گازهای مضر و جایگزین نشدن هوای تازه و نقص فنی در وسایل گرمازا، از دیگر دلایل مرگ بر اثر گاز گرفتگی است.

وی تاکید می کند: دودکش بخاری هرچه کوتاهتر و مستقیم باشد، بهتر است و دودکش های بالای پشت بام باید دارای کلاهک مخصوص و حداقل ۷۵ سانتیمتر از سطح پشت بام بالاتر باشند.

علائم و نشانه های گاز گرفتگی

 رییس مرکز مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی کهگیلویه و بویراحمد می گوید:علایم و نشانه های مسمومیت با گاز منوکسید کربن در افراد متفاوت است اما در مواجهه با افراد گاز گرفته،  اولین و مهمترین اقدام رساندن اکسیژن و هوای تازه به فرد است.

به گفته وی  در اثر تماس طولانی با گاز منوکسیدکربن، علائمی شبیه سردرد، سرگیجه، افزایش شدید ضربان قلب در ابتدا، وزوز گوش و خواب آلودگی، تهوع، استفراغ، طپش قلب، کاهش سطح هوشیاری، آسیب های دائمی به سیستم عصبی، کما و در نهایت مرگ رخ می دهد.

بر اساس  گزارش سازمان پزشکی قانونی کشور در سال گذشته ۷۸۴ نفر بر اثر مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در کشور جان باختند که از این تعداد ۲۲۲ نفر در نیمه اول و ۵۶۲ نفر در نیمه دوم سال جان باخته اند.

در سال گذشته بیشترین تلفات مسمومیت با گاز در ماه های بهمن با ۱۳۱، دی با ۱۲۶ و آذر با ۱۲۳ نفر ثبت شده است.

همچنین مطابق آمارهای موجود در شش ماهه نخست امسال آمار تلفات مسمومیت با گاز، ۱۴.۴ درصد رشد داشته است و در این مدت ۲۵۴ نفر براثر گازگرفتگی جان خود را از دست دادند که از این تعداد ۱۹۷ نفر مرد و ۵۷ نفر زن بودند.

دست کم گرفتن قاتل خاموش خداحافظی زودهنگام با روزها و شب های خاطره انگیز زندگی و جان دادن عزیزان در کمال ناباوری است. مواظب مونواکسید کربن باشیم تا زندگی ادامه یابد.