تقویت مناسبات با ایران وبی‌اثر کردن تحریم، نقاط عطف تحولات قطر در ۲۰۲۰

به همان میزانی که دولت عربستان و شرکایش قطر را تحت فشار قرار دادند تا منویات خود را به این کشور دیکته کنند دوحه هم تلاش کرد با تقویت مناسبات منطقه ای و به کارگیری راههای برون رفت از بحران ، بر شرایط فایق آید تا در نهایت دشمنان مردم این کشور ناچار به عقب نشینی از مواضع پیشین خود شوند.

عربستان ، امارات ، بحرین و مصر از ۵ ژوئن ۲۰۱۷ (۱۵ خرداد ۹۶) قطر را تحریم و روابط خود با این کشور را قطع کردند . کشورهای تحریم کننده ۱۳ شرط برای از سرگیری روابط با دوحه تعیین کردند اما این کشور با بیان اینکه این شروط ناقض حق حاکمیت است به هیچ یک از آنها تن نداد.

جالب است که یکی از این شروط قطع روابط با جمهوری اسلامی ایران بود. شرطی که نه تنها محقق نشد بلکه هر چه گذشت روابط دو کشور بیشتر تقویت شد.

مقاومت قطر در کنار حمایت کشورهایی مانند ایران و ترکیه اکنون و بعد از سه سال و نیم تحریم کنندگان را وادار به عقب نشینی از مواضع قبلی خود کرده است و عربستان به عنوان سردمدار این تحریم اکنون از آشتی با دوحه سخن به میان می آورد و امید می رود که دو کشور در جریان نشست سران شورای همکاری خلیج فارس که قرار است اوایل سال میلادی جدید در عربستان برگزار شود ، به روابط خصمانه خود پایان دهند هر چند هیچ ناظر بی طرفی گمان نمی کند که اختلافات به این زودی و با یک دیدار پایان پذیرد. همچنانکه بحرین ، امارات و مصر همچنان بر سر موضع خود هستند .

پارلمان بحرین روز سه شنبه ۲۵ اذر ماه با بهانه قرار دادن دستگیری دو ماهیگیر خود توسط گارد ساحلی قطر به توافق احتمالی با این کشور حمله کرد و آن را مردود شمرد.

انور قرقاش وزیر مشاور در امور خارجی امارات هم روز سه شنبه دوم دی ماه بعد از یک ماه، حمله لفظی به قطر را آغاز کرد و رسانه های این کشور را به مانع تراشی برای آشتی میان اعضای شورای همکاری خلیج فارس متهم کرد . اتهامی که از آغاز بروز تنش میان اعضا مطرح و تحریم کنندگان خواستار تعطیلی شبکه الجزیره شده بودند.

تکاپوی مثبت مناسبات تهران - دوحه

روابط دو کشور ایران و قطر اگر چه مراحل مختلف، تحولات زیادی را شاهد بوده اما وجود کانال های گفت و گو، مناسبات تاریخی و حسن همجواری همواره برقرار و در جریان بوده است و در سال های اخیر به ویژه پس از محاصره دوحه از سوی کشورهای سابقا دوست، این روابط توسعه بیشتری یافته است 

روابط دو کشور با سفر ۲۲ دی ماه شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر به تهران شاهد نقطه عطف مهمی بود . این سفر کمتر از ۱۰ روز بعد از اقدام دولت آمریکا در ترور ناجوانمردانه سپهبد شهید قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس انجام شد .

سفر امیر قطر در آن برهه حساس امری بود که خود او هم به آن اشاره کرد. شیخ تمیم در نشست خبری مشترک با اقای روحانی اظهار داشت :سفر من به ایران در زمان بسیار حساس منطقه انجام می شود . با آقای رییس جمهور توافق کردیم که راه حل تمامی مسایل بحران‌ها و مشکلات و تنها راه حلی که وجود دارد گفت و گو است.

او همچنین به رسم سالهایی که این کشور تحریم شده است ، در سخنانی از همراهی ایران با این کشور تشکر کرد و گفت که از موضع جمهوری اسلامی ایران در سالهای اخیر به ویژه در زمانی که ما تحت محاصره بودیم، تشکر می‌کنیم چرا که این مواضع، ‌مواضع بسیار خوبی بود که به ما و ملت قطر کمک کرده و تمامی تسهیلات را سریع در اختیار ما قرار دادند. آسمانشان و همه امکاناتشان را سریع در اختیار ما گذاشتند. مواضع و کمک هایی که نمی‌شود به هیچ طریق آن را فراموش کرد و ما آن را ارج می نهیم و از شخص رییس جمهور و جمهوری اسلامی تشکر می‌کنیم .
یک روز بعد از ترور شهید سپهبد قاسم سلیمانی هم شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی معاون نخست وزیر و وزیر خارجه قطر به تهران سفر کرد.

کارشناسان سیاسی و ناظرین امور منطقه این سفر را حساس و در راستای تلاش های دولت قطر برای کاهش تنش در منطقه ارزیابی کردند. سیاستی که دوحه در سالهای اخیر در جریان تحولات منطقه ای پی گرفته است .

پس از این سفرها مقامات قطری به ویژه وزیر امور خارجه این کشور در مناسبت های مختلف با تاکید بر اصل حسن همجواری همواره از اصل روابط میان دو حه و تهران دفاع کرده اند .

در جدیدترین اعلام مواضع ، وزیر خارجه قطر که به مسکو سفر کرده بود روز چهارشنبه سوم دی ماه در نشست مشترک با سرگئی لاوروف همتای روس خود گفت :دوحه خواهان مذاکره و گفت و گو بین کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس با جمهوری اسلامی ایران است .

قطر بر خلاف عربستان ، بحرین و امارات در بزنگاه های منطقه هم همواره رویکردی متعادل داشته و با دیگر اعضای شورای همکاری خلیج فارس علیه ایران همنوا نشده است . دوحه جزو اولین کشورهایی بوده است که نسبت به ترور شهید سلیمانی و شهید فخری زاده واکنش نشان داد و همواره کشورهای منطقه و نیروهای فرا منطقه ای  را به دوری از تنش زایی بیشتر دعوت کرده است .

دولت قطر حتی بعد از حمایت برخی اعضای شورای همکاری خلیج فارس از تلاش شکست خورده آمریکا برای تجدید تحریم ها ی تسلیحاتی ایران که به دبیرخانه شورا دیکته شد ، اعلام کرد که نظر دبیرخانه لزوما نظر اعضا محسوب نمی شود و بیانیه های سیاسی شورا باید حتما به امضای وزیران امورخارجه کشورهای عضو برسد .

 «مطلق بن ماجد القحطانی»، نماینده ویژه وزیر امور خارجه قطر برای مقابله با تروریسم و ​​میانجیگری در حل و فصل اختلافات در واکنش به بیانیه غیر مسئولانه ، یکجانبه و دیکته شده دبیرخانه شورای همکاری خلیج فارس ، گفت که تحریم های فعلی علیه ایران نتایج مثبتی به همراه نخواهد داشت و به حل بحران ها کمک نمی‌کند.

وی اشاره کرد که مواضع توافق شده در شورای همکاری در نشست وزیران خارجه کشورهای عضو تعیین و اعلام می‌شود و موضع دبیرکل شورا درباره ادامه تحریم تسلیحاتی ایران دیدگاه کشورهای عضو محسوب نمی‌شود.

او روابط دوحه با تهران را بر مبنای حسن همجواری دانست و گفت: «ایران همسایه قطر است و با ما روابط همسایگی خوبی دارد، ایران مواضعی دارد که حکومت و ملت قطر به ویژه در طی محاصره ظالمانه قطر از آن قدردانی می کند.»

نماینده ویژه وزیر خارجه قطر تاکید کرد که اختلافات باید از طریق گفت وگو و مذاکره حل و فصل شود.

همراستا با توسعه روابط سیاسی میان دو کشور ، تلاش برای توسعه روابط اقتصادی دو جانبه هم طی سال ۲۰۲۰ در دستور کار قرار داشته است که نقطه عطف آن برگزاری هفتمین نشست کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور در شهر اصفهان بود.

تفاهم نامه این نشست که اولین نشست دو کشور بعد از شیوع ویروس کرونا به امضای روسای کمیسیون مشترک رسید شامل:

تشکیل کار گروه مشترک تجاری بین دو کشور، تاسیس مراکز تجاری بین بخش های خصوصی کشور، استقرار وابسته بازرگانی در سفارتخانه های دو کشور در تهران و دوحه، استفاده از بندرگاه های دو کشور برای توسعه صادرات و واردات کالا، همکاری اتاق های بازرگانی و تشویق بخش خصوصی دو کشور برای سرمایه گذاری مشترک و همچنین بررسی راهکارهای مناسب برای تسهیل این توافق، توافقات سودمند برای توسعه همکاری ها در حوزه های برق، آب و فاضلاب و گاز، توافقات سودمند در ارتباط با توسعه همکاری ها در زمینه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از جمله برگزاری هفته فرهنگی و ترویج صنایع و هنرهای سنتی در اصفهان، همکاری در زمینه تولید نیازمندی های دارویی و تجهیزات پزشکی طرف قطری در ایران و تشویق بخش خصوصی دو کشور در این زمینه، توافق برای امضای یک سند همکاری در حوزه آموزش عالی و پژوهش های علمی، توافق برای استفاده طرف قطری از امکانات بندری و راه آهن ایران برای ترانزیت و حمل و نقل کالا، توافقات گسترده در زمینه ارتباطات، فن آوری اطلاعات و حفاظت و تعمیر کابل های فیبر نوری (زیردریایی)، توافقات در زمینه کشاورزی شامل استفاده از تجربیات و دانش فنی در حوزه های زراعی، دامی و شیلات، توافقات در زمینه محیط زیست و استفاده از تجربیات و دانش ایران در این حوزه ها، توافق در زمینه اعزام نیروی کار ایران به قطر و تشکیل کارگروه مشترکی برای این منظور، توافق برای انعقاد و موافقت نامه معاضدت حقوقی دو جانبه .

توسعه روابط اقتصادی دو کشور از نتایج سفر اوایل سال میلادی امیر قطر بود که طی آن بر لزوم توسعه روابط اقتصادی میان دو کشور تاکید شد .

با فراگیر شدن ویروس کرونا در ایران در روزهای ابتدایی بحران به دلیل شرایط سخت تحریمی که دولت آمریکا علیه کشورمان اعمال کرده بود بیش از همه کمک های دو کشور قطر و چین چشمگیر بود چون نه تنها بیش از سایر کشورها به ایران کمک کردند بلکه جنبه های فراتر از کمک های صرف پزشکی برای کشور داشتند.

تنها چند روز پس از اعلام شناسایی موارد ابتلا به کرونا در ایران، شرکت‌های هوایی خارجی پروازهای خود به ایران را قطع کردند. جز شرکت‌های هوایی ایرانی که پروازهایشان به چند مقصد انگشت ‌شمار هنوز ادامه داشت، تنها هواپیمایی قطر بود که پروازهایش به ایران را ادامه داد و همچنان ادامه می‌دهد.

 پروازهای قطری، افزون بر جابجایی مسافر، کمک‌های بشردوستانه را هم به تهران منتقل کردند. نخستین محموله قطر در تاریخ ۲۳ اسفند به وزن شش تن وارد تهران شد. روز شنبه، دوم فروردین ماه ۱۳۹۹ هم دولت قطر دومین محموله کمک‌های پزشکی فوری برای مقابله با کرونا، به وزن هفت تن را راهی ایران کرد.

دوحه همچنین در ۵ اردیبهشت ماه ۹۹ هم محموله ای به وزن ۱۵ تن شامل کالا و خدمات پزشکی برای کشور ارسال کرد.

امیر قطر سه شنبه دوم اردیبهشت در تماس تلفنی با رییس جمهوری اسلامی ایران با اشاره به همه گیر شدن ویروس کرونا ضمن آرزوی سلامتی برای دولت و ملت ایران و همه مسلمانان جهان، اظهار داشت : باید با همکاری و همراهی یکدیگر از گسترش این بیماری جلوگیری کرده و با آن مقابله کنیم.

امیر قطر با اشاره به ضرورت گسترش روابط و همکاری های تجاری و اقتصادی میان  ایران و قطر، بر تلاش مسؤولان دو کشور در این راستا تأکید کرد.

وی با اشاره به ظالمانه بودن تحریم های آمریکا علیه ایران، گفت: امروز جهان در شرایط خاصی قرار دارد و معتقدیم در این شرایط آمریکا باید تحریم های خود را بردارد و همه کشورها نیز باید در راستای شرایط جدید حرکت کنند.

میزبانی مذاکرات صلح افغانستان

شاید مهم ترین رویداد سیاسی که قطر در سال ۲۰۲۰ در آن نقش داشت را بتوان میزبانی مذاکرات صلح افغانستان در دوحه دانست که البته حسن روابط دوحه باتهران هم تا حد زیادی در شکل گیری این رویداد موثر بود.

بدیهی است دولت قطر به عنوان یک مدعی بازیگری در سطح منطقه خلیج فارس در تلاش باشد تا موقعیت خود را از طریق مدیریت و دخالت در بحران های عربی و غیر عربی منطقه افزایش دهد . در این راستا کشور قطر با تکیه بر منابع طبیعی و بهره گیری از قدرت نرم و ایجاد تعادل و تعامل باکشورهای همسایه سعی در برجسته  کردن نقش خود در میان کشورهای منطقه داشته باشد.

تلاش برای حل اختلافات میان دولت افغانستان و طالبان هم در همین زمینه ارزیابی می شود.

قطر تنها کشور جهان است که گروه طالبان در آن دفتر سیاسی دارد. این دفتر در سال ۲۰۱۳ برای انجام مذاکرات میان آمریکا و طالبان باز شد. در حال حاضر ملا عبدالغنی برادر، معاون سیاسی طالبان همراه با چندین عضو ارشد آن در دوحه، پایتخت قطر مستقرهستند.

در انتخاب قطر به عنوان میزبان گروه طالبان از دوران ریاست جمهوری حامد کرزی، حساسیت‌های وجود داشت. زمانی که باز شدن دفتر طالبان درخارج افغانستان مطرح شد آقای کرزی با باز شدن آن در قطر مخالف بود. عربستان و ترکیه گزینه مناسب برای دولت وقت افغانستان بود.

بلند ‌پروازی‌های دیپلماتیک قطر درمیان کشورهای عربی، عامل دیگری است که به قطر اهمیت خاص در منطقه می‌دهد به قول هادی میران، نویسنده افغان، قطر در خیلی از بازی‌های سیاسی در منطقه از سودان و فلسطین گرفته تا یمن و سوریه درگیر بوده است.

او مناسبات خوب قطر با آمریکا و پاکستان را مهم دانسته و معتقد است که این رابطه باعث اعتماد دو کشور به قطر شده است.

عبدالمتین امین، پژوهشگر مسایل خاورمیانه نیز معتقد است که قطر از دیر زمان با جنبش‌های اسلام‌گرا رابطه دارد و طالبان در دوحه احساس آرامش و همسویی ارزشی و ایدئولوژیک بیشتر با این کشور می‌کند. به نظر او از طرف دیگر آمریکا نفوذ بیشتر در قطر دارد و می‌توانند در جهت‌دهی مذاکرات، نقش اساسی ایفا کند.

بنابراین،‌ مذاکرات میان دو طرف ۲۷ شهریور در دوحه آغاز شد و طرفین کار را آغاز کردند . با اینحال، هیأت دولت افغانستان و گروه طالبان تا پنجم ژانویه سال ۲۰۲۱ مذاکرات را متوقف کرده اند.

پس از اعلام تعویق ۲۰ روزه مذاکرات صلح بین تیم مذاکره‌کننده دولت افغانستان و گروه طالبان، «اشرف غنی» خواستار انتقال محل مذاکرات از قطر به افغانستان شد و دلیل آن را جلوگیری از تاثیرات خارجی در روند صلح و نیز کاهش هزینه‌ها خواند.

طالبان، اما در واکنش به این درخواست تاکید کرد که دور بعدی مذاکرات در قطر خواهد بود و «عبدالله عبدالله» رئیس شورای عالی مصالحه افغانستان نیز تصریح نمود که محل برگزاری مذاکرات نباید مانع ادامه گفتگوهای صلح شود.

با این حال یک منبع نزدیک به هیئت مذاکره‌کننده دولت افغانستان به «کوکچه» گفت که دور دوم مذاکرات در شهر استانبول ترکیه برگزار می‌شود.

با این وجود برگزاری نشست میان دولت افغانستان و طالبان که حاشیه و متن آن طی سه ماه گذشته برقرار بوده است یک بار دیگر دوحه را به کانون توجه اخبار منطقه تبدیل کرده است و با توجه به سابقه عملکرد دولت قطر بعید به نظر می رسد دور بغدی مذاکرات هم در جایی غیر از دوحه باشد.

قطر میزبان نخستین ماموریت نیروی فضایی آمریکا

قطر همزمان با تقویت مناسبت با کشورهای منطقه و حل اختلافات میان کشورها نگاه ویژه ای هم به فراسوی منطقه به ویژه آمریکا و در محله بعدی اروپا و کشورهایی مانند انگلیس و آلمان داشته است .

شاید حفظ و ارتقای روابط با واشنگتن به حد راهبردی بود که در کنار حمایت کشورهایی مانند ایران و ترکیه دولت آمریکا را از یک مخالف این کشور به همراه آن تبدیل کرد.

در همین ارتباط دولت قطر که میزبان یکی از پایگاه های مهم نظامی هوایی آمریکا در منطقه به نام العدید است و تاکنون میلیاردها دلار صرف بازسازی و تکمیل آن کرده است در اقدام جدیدی میزبانی گروه نوتشکیلی به نام نیروی فضایی آمریکا شد.

براساس گزارش های رسانه ای، در چارچوب نخستین مأموریت فضایی فرامرزی آمریکا، تعدادی از نیروهای این واحد تازه تأسیس در پایگاه العدید قطر، مرکز نیروهای هوایی سنتکام مستقر شده‌اند

پایگاه هوایی العدید معروف به فرودگاه ابونخله فرودگاهی نظامی در جنوب غربی شهر دوحه و مرکز نیروهای هوایی سنتکام است.

آسوشیتدپرس (۳۱ شهریور) نوشت که نیروی فضایی آمریکا جدیدترین نیروی نظامی این کشور است که به فرمان دونالد ترامپ تشکیل شده و پیش بینی شده که پرسنل آن به ۱۶ هزار نفر برسد. واشنگتن برای سال ۲۰۲۱ معادل ۱۵ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار بودجه به این نیرو اختصاص داده است.

برخی از قانون‌گذاران آمریکایی نیروی فضایی را پروژه‌ای پر زرق و برق ترامپ در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ۱۳ آبان ارزیابی کردند.

مقام‌های آمریکایی نیز اذعان دارند که قدرت‌های جهانی مانند چین و روسیه برنامه‌های فضایی پیشرفته‌تر داشته و پیشرفت‌هایشان تهدیدآمیزتر بوده است. مارک اسپر وزیر دفاع آمریکا ماه پیش هشدار داد که این دو کشور در حال ساخت سلاح‌هایی هستند که می‌تواند ماهواره‌های آمریکایی را از کار اندازند.

یکی دیگر از کاربردهای این نیروها را مقابله با آنچه تهدیدات ایران در منطقه خواندند ، اعلام کردند ، اظهاراتی که بالافاصله باپاسخ مناسب ایران روبرو شد.

علیرضا میر یوسفی سخنگوی نمایندگی ایران در سازمان ملل نیز در این ارتباط به آسوشیتدپرس گفت: ایران دخالت در امور داخلی‌اش را تحمل نکرده و مطابق قوانین بین‌المللی به هر حمله‌ای علیه حاکمیت ملی خود پاسخ خواهد داد.

وی افزود که ایران خود شاهد حملات سایبری فراوانی از جانب آمریکا و اسرائیل بوده است.

قطر همچنین اواخر شهریور ماه مذاکراتی با آمریکا در خصوص خرید ۲۶ میلیارد دلار سلاح داشت.

قطر در دوره ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ میلادی بیشترین خرید نظامی خود - ۶۵ درصد کل واردات سلاح- را از آمریکا انجام داده است.

در مدت اعلام شده، واردات سلاح توسط قطر با رشد ۲۲۵ درصدی همراه بوده است. قطر از مشتریان سلاح‌های کشورهایی همچون آلمان، فرانسه، روسیه، چین، انگلیس، ایتالیا و ... نیز هست.

نه به عادی سازی روابط با رژیم صهونیستی

یکی از متغیرهایی که بر مسایل منطقه به ویژه در ماههای پایانی سال ۲۰۲۰ تاثیر گذاشت و قطر هم از آن بی نصیب نماند موضوع عادی سازی یا به عبارتی علنی کردن روابط برخی حکام عرب با رژیم صهیونیستی بود .

دوحه که همواره از طرح تشکیل دو دولت در فلسطین اشغالی بر مبنای طرح صلح پادشاه سابق عربستان حمایت کرده است در مقابل روند عادی سازی روابط با تل آویو هم مقاومت مناسبی از خود نشان داده است

دولت قطر اذعان دارد که در خصوص برخی امور متعلق به فلسطینی ها مانند نیازهای انسانی و طرح های توسعه ای با اسراییل ارتباط دارد اما همواره تاکید کرده است که این ارتباط به معنی به رسمیت شناختن این رژِیم نیست .

محمد بن عبدالرحمن آل ثانی وزیر خارجه قطر در مواضعی که اخیرا اعلام کرد با تاکید بر این نکته گفت که دوحه در روند عادی سازی برخی کشورهای عربی منطقه با اسراییل قرار نخواهد گرفت و آن را رد می کند.

او در سخنانی که در اجلاس امنیت جهانی در نیویورک و به صورت وبیناری برگزار شد  تاکید کرد که اقدام کشورهایی که با تل آویو روابط برقرار کردند اگر چه از حق حاکمیت خود استفاده کردند اما  به طرح تشکیل دو دولت در سرزمین های اشغالی لطمه وارد  کرد.

او یادآوری کرد که در خصوص فلسطین باید یک جبهه واحد اسلامی عربی تشیکل شود تا بتوان به اشغالگری اسراییل پایان داد.

برپایه همین نگاه حاکم بر سیاست منطقه ای، قطر حتی در جریان سفر جرد کوشنر داماد و مشاور دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا به دوحه دست رد به سینه او زد و پیشنهاد وی برای عادی سازی روابط با تل آویو و پیوستن به صفوف سازشکاران با رژیم صهیونیستی را نپذیرفت .

در این ارتباط یک منبع دیپلماتیک عرب با اشاره به سفر کوشنر به روزنامه رای الیوم  گفت که وی در جریان این سفر صراحتا درخواست پیوستن قطر به صفوف سازشگران در مدت باقی مانده دوران ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» را مطرح کرده است اما شیخ تمیم بن حمد آل ثانی با صراحت تمام این درخواست ها را رد کرده است .

موفقیت های ورزشی

علاوه بر این موارد دولت قطر در سال ۲۰۲۰ هم موفقیت هایی در خصوص برگزاری یا میزبانی رقابت های ورزشی در سطح منطقه و جهان را نیز کسب کرده است .

در ظاهر در یک چشم‌ به هم زدن و در باطن در پروسه‌ای حداقل ۲۰ ساله ورزش قطر به یکی از تواناترین میزبان‌ها و مجریان مسابقات ورزشی در سطح جهان تبدیل شده است. این کشور پس از برگزاری شماری از مسابقات مختلف قهرمانی آسیا و حتی جهان در رشته‌هایی مانند دوومیدانی و ژیمناستیک و بر دوش گرفتن پیکارهای معوقه امسال لیگ فوتبال قهرمانان آسیا (چه در غرب و چه شرق قاره) و البته قبول میزبانی جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ و کاری حداقل ۱۰ساله برای مهیاسازی الزامات آن، به سوی برگزاری بازی‌های آسیایی در سال ۲۰۳۰ نیز دورخیز موفقی داشته است و در این حدفاصل زمانی به‌طور قطع و یقین به میزبانی مسابقات جهانی متعدد دیگری هم در رشته‌های مختلف همت خواهد گماشت

تولید پخش زنده تلویزیونی ۷۶ مسابقه لیگ قهرمانان آسیا (مناطق غرب و شرق) و هجدهمین فینال لیگ قهرمانان آسیا، هزینه هنگفتی برای تک تک ۷۶ بازی باقیمانده فصل ۲۰۲۰ لیگ قهرمانان آسیا برای کنفدراسیون فوتبال آسیا بحشی از خدماتی است که این کشور برای فوتبال آسیا انجام داده است.

در آخرین موفقیت هم چهارشنبه، ۲۶ آذر قطر در رقابتی پایاپای با همسایه بزرگ‌تر خود، عربستان سعودی، میزبانی بیست و یکمین دوره بازی‌های آسیایی را با رای اعضای شورای المپیک آسیا به خود اختصاص داد، رقابت‌هایی که ایران به عنوان اولین کشور غرب آسیایی هفتمین دوره آن را در سال ۱۹۷۴ میزبانی کرده بود.

هر چند قطر در چند دهه پیش کشوری کوچک و توسعه نیافته بود، اما بعد از به قدرت رسیدن شیخ حمد، این کشور سعی کرده است تا مسیر تحول و پیشرفت در عرصه‌های مختلف را به سرعت طی کند. قطر کشوری کوجک با وسعت و جمعیت اندک است و بقاء و امنیت آن همواره در معرض خطر و تهدید بوده است. بر این اساس، هدف عمدۀ تلاش‌های آن کشور مسأله بقاء و امنیت بوده است. در این راستا دولت قطر به دنبال اصلاحات، برنامه‌ها و طراحی الگوی خاص و متمایزی در عرصه داخلی و روابط خارجی بوده است. در عرصه داخلی اصلاحات اجتماعی و رسانه‌ای و ایجاد تحولات اقتصادی به ویژه در عرصه تولید و صدور LNG مورد توجه قرار گرفته است.

در عرصه سیاست خارجی نیز ایجاد شبکه‌ای از روابط با بازیگران دولتی و غیر دولتی مختلف در سطح منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، با کمترین آرمانگرایی، رویکرد مورد نظر حاکمیت دوحه بوده است. این اقدامات و طراحی‌ها در مجموع باعث ارتقاء موقعیت و نقش‌آفرینی منطقه‌ای قطر شده است؛ به گونه‌ای که این کشور از موقعیت و اندازه کوچک خود فراتر رفته است و الگوی خاصی را در منطقه به نمایش گذاشته است. الگو سازی در زمینه‌های اقتصادی، سیاسی، رسانه‌ای و دیپلماسی، یک رویکرد راهبردی از سوی حاکمان جدید قطر برای رفع تهدیدات و استمرار حاکمیت و تمامیت ارضی این کشور محسوب می‌شود.

مجموعه پیشرفت های قطر در منطقه که این کشور  کوچک جنوب خلیج فارس را در معرض دید جهانیان قرار داده است، باعث نوعی رقابت منطقه ای با برادر بزرگتر یعنی عربستان هم شده است، بطوری که تحلیلگران منطقه معتقدند، عامل بخشی از دشمنی های ریاض و ابوظبی با قطر در همین زمینه است، اگر چه این کشورها نیز در مسیرهای مختلف برای پیشرفت سرمایه گذاری های خود هزینه های هنگفتی پرداخته اند و در عین حال همچنان از اینکه شاهد رشد کشور همسایه باشند، رنج می برند.

حمیدرضا بانصیری