«مادورو بسیار سرسخت است، مادورو بسیار باهوش است؛ همیشه به تو میگفتم که در مقابل این بچه [گوایدو] که هیچکس او را نمیشناسد، مادوروی سرسخت قرار دارد». جمله هایی که خواندیم بخشی از صحبتهای دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا در کتاب «اتاقی که در آن اتفاق افتاد؛ خاطرات کاخ سفید» نوشته جان بولتون مشاور سابق امنیت ملی آمریکا تنها ۳۰ ساعت پس از به رسمیت شناختن خوان گوایدو رهبر مخالفان به عنوان رئیسجمهوری ونزوئلا است.
به گزارش ایرنا، از ۲۳ ژانویه ۲۰۱۹ که ترامپ اعلام کردم گوآیدو را به رسمیت می شناسد، تا امروز حدود دو سال میگذرد. روزهای ریاست ترامپ رو به پایان است و به نظر می رسد همراه با رفتن ترامپ، دیگر چیزی تا پایان تاریخ مصرف رهبر مخالفان ونزوئلا نیز باقی نمانده باشد. انتخابات اخیر ونزوئلا هم به سوی طرفداران نیکلاس مادورو رئیس جمهوری دولت مشروع این کشور رقم خورد و او با وجود فشارها و حمایت های آمریکا و برخی ازمتحدانش از مخالفان، کنترل رسمی و قانونی خود بر تمامی نهادهای کلیدی قدرت را مستحکم کرده است.
نشریه ال اسپانیول نوشت: به رسمیت شناختن گوایدو برای زیر سوال بردن وجاهت قانونی و مشروعیت ریاست مادورو از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا امری ضروری بود اما با وجود تجزیه و تحلیلهای فراوان برای اعتبار بخشیدن به این اقدام، نه تنها قانونی بودن تصمیم مجلس ملی برای کشورها محرز نبود بلکه واقعیت این است که تفسیر قانون اساسی ونزوئلا با استناد به قوانین سایر کشورها غیر منطقی بوده و وظیفه این امر بر عهده مقامهای عالی قضایی خود این کشور است.
از طرفی گوایدو فقط رئیسجمهوری ونزوئلا در خارج از این کشور به حساب میآمد که این خود به معنای تقویت سناریوی چند قطبی بین المللی، صف آرایی مخالفان و حامیان داخلی و خارجی و مطرح شدن گزینه نظامی به جای مذاکره برای حل و فصل بحران سیاسی بود. به این ترتیب پیروزی حزب مادورو در انتخابات پارلمانی گذشته و پایان ریاست گوایدو، نقطه عطفی در شرایط سیاسی این کشور محسوب میشود.
ائتلاف گوایدو و حامیانش که در سال ۲۰۱۹ حامیان بسیاری داشت، در ماه می ۲۰۲۰ به دلیل ارتباط با آنچه حکومت مادورو «حمله ناگهانی مزدوران آمریکایی» دانست، به شدت بی اعتبار شد. نشریه لاوانگواردیا در آن زمان نوشت: یکبار دیگر تلاش برای سرنگونی اجباری نیکلاس مادورو تقریبا مانند همه موارد قبلی، پیش از شروع به پایان رسید. در این حمله به معنای واقعی کلمه، شماری از عاملان که دو نفر از آن ها از اعضای سابق ارتش آمریکا هستند، حتی نتوانستند پا به زمین گذارند. به این ترتیب قبل از پیاده شدن در بندری نزدیک کاراکاس ناکام ماندند.
«لوئیس ویسِنته لئون» مدیر شرکت تحلیلی «دیتا آنالیسیس» بر پایه نظرسنجیهای افکار عمومی در ماه جولای ۲۰۲۰ (مرداد ماه) اعلام کرد، خوان گوایدو رهبر مخالفان در روندی نزولی از میزان برخورداری حمایت ۶۱ درصدی در ماه فوریه ۲۰۱۹ به محبوبیت ۲۵ درصدی رسیده است. به گفته این کارشناس ونزوئلایی، عدم تحقق وعدههای گوایدو عامل اصلی ریزش محبوبیت و اعتماد جامعه به او محسوب میشود.
«خورخه رودریگس» رئیس جدید مجلس ملی ونزوئلا به تازگی در هشدار به مخالفان گفت: هیچ بخشش و مصالحه ای اتفاق نخواهد افتاد. جرائمی وجود دارد که قابل بخشش نیست، آنها (مخالفان) حتی جرات کردند برای برنامه ریزی ترور رئیسجمهوری، ۲۰۰ میلیون دلار به مزدوران پول پرداخت کنند.
شکست گوایدو و حامیان داخلی و خارجی او به اندازه ای برای همگان آشکار شد که خبرگزاری افه در توصیف دوره چند ماهه قدرت گوایدو با به رسمیت شناخته شدن از سوی ۵۰ کشور از جمله آمریکا و اعضای اتحادیه اروپا به عنوان «ماه عسل کوتاه گوایدو» نام برد.
با نزدیک شدن به موعد برگزاری انتخابات پارلمانی مسئله تحریم و یا عدم تحریم این رویداد سیاسی، موجب شکل گیری اختلاف نظرها در حزب مخالفان شد، تا جایی که با برگزاری انتخابات و در پی آن با سوگند نمایندگان دوره جدید پارلمان ونزوئلا در تاریخ پنجم ژانویه ۲۰۲۱ (شانزدهم دی ماه)، مبنای قانونی ادعای گوایدو به عنوان رئیس جمهوری موقت ونزوئلا از بین رفت.
به گزارش تارنمای گلوبو ویزیون، ویسنته لئون به تازگی در تشریح آینده حزب مخالف ونزوئلا گفت: هیچ چیز در سیاست قطعی نیست اما آنچه واضح است اینکه جبهه مخالفان شکست خورده و این ناکامی رو به وخامت است. من به جرات میتوانم بگویم که سه ماهه نخست سال ۲۰۲۱ برای اپوزیسیونها اسف بار خواهد بود.
با از بین رفتن این مبنای قانونی، اتحادیه اروپا اخیرا (ششم ژانویه/ ۱۷ دی) با صدور بیانیه ای هر چند نتایج انتخابات پارلمانی ماه گذشته ونزوئلا را زیر سوال برد اما آنچه در این بیانیه توجه کارشناسان و ناظران را جلب کرد، اشاره به نام خوان گوایدو، بدون عنوان «رئیس جمهوری موقت» یا «انتقالی» ونزوئلا است. به نوشته یورونیوز، بسیاری از رسانههای اسپانیایی زبان و اروپایی از جمله لیبراسیون و فایننشال تایمز این تغییر را نشانه پایان به رسمیت شناختن گوایدو به عنوان رئیسجمهوری موقت ونزوئلا توصیف کرده اند.
نشریه اکپنسیون نیز نوشت: با وجود تلاشهای مخالفان برای ابقا در قدرت، گزینههای گوایدو اکنون به پایان رسیده و دوره «دو رئیسجمهوری» در ونزوئلا به زودی پایان خواهد یافت.
«بِنیگنو آلارگون» رئیس مرکز مطالعات سیاسی دانشگاه کاتولیکا آندرس نیز اعلام کرد: دوران دوگانگی سیاسی در ونزوئلا به پایان رسیده است، هرچند این دوگانگی بیشتر در خارج از کشور نمود داشت. مادورو با قدرت، کنترل کشور را در دست گرفته و همه نهادها را مدیریت خواهد کرد.
به نوشته اکسپنسیون، مادورو با پشتیبانی ارتش و متحدانش از جمله چین و روسیه همچنان در قدرت است اما بی تردید ترامپ به عنوان حامی اصلی گوایدو در آستانه خروج از کاخ سفید بوده و جو بایدن دموکرات در تاریخ ۲۰ ژانویه جایگزین او خواهد شد.
از آنجا که بایدن راهبرد تشدید فشارها و رویکرد تحریمی ترامپ و حتی تهدید بالقوه نظامی برای سرنگونی دولت مادورو را شکست خورده می بیند و مادورو همچنان بر مسند قدرت باقی است، بنابراین بر اساس پیش بینیها بایدن به دنبال تغییر این استراتژی شکستخورده، به جای همراهی آشکار با گروه مخالفان و حمایت گوایدو، به دنبال بهرهبرداری از تعدیل روابط با دولت مادورو بر خواهد آمد.
همچنین به نوشته رسانههای ونزوئلایی، بایدن برای کاهش هزینههای روابط تنشزا با این کشور آمریکای لاتین، به مذاکره با مادورو براساس تخفیف تحریمها و البته مشروط به آنچه واشنگتن «برگزاری انتخابات آزاد» در ونزوئلا مینامد، میاندیشد.
نشریه ال پائیس اسپانیا نیز پیشتر نوشت: با برگزاری انتخابات و پیروزی حزب تحت حمایت دولت به نظر میرسد ونزوئلا که از سال ۲۰۱۷ فشارهای شدید بین المللی به ویژه از سوی واشنگتن و کشور همسایه اش کلمبیا را متحمل شده، در آستانه دوره کاهش تنش ها حداقل در داخل کشور قرار گرفته است. از طرفی پیروزی جو بایدن، رئیسجمهوری منتخب آمریکا از احتمال تغییر رویکرد کاخ سفید به این منطقه خبر میدهد.
نظر شما