«ابوالقاسم دلفی» در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا، درباره احتمال بازگشت آمریکا به برجام گفت: داستان برجام و کش و قوس‌های آن که پس از امضای این توافق رخ داد و اتفاقاتی که برآن گذشت، مملو از حوادثی است که باید برای آن تاریخ نوشت.
وی افزود: وقتی برجام امضا شد، دو طرف انتظارات و آرزوهایی را نسبت به یکدیگر و شرایط جدید داشتند. طرف غربی تصور و ادعا می‌کرد فعالیت‌های هسته‌ای ایران غیرصلح‌آمیز است و برجام راه فعالیت‌های نظامی هسته‌ای را از سوی ایران مسدود می‌کند. ایران هم اگرچه هیچ گاه نمی‌خواست فعالیت غیرصلح آمیز داشته باشد ولی اقتضائات و تبلیغات کشورهای غربی موجب شده بود که تصور دیگری از فعالیت‌های هسته‌ای‌اش ایجاد شود که ضرورت از بین بردن این ذهنیت و حواشی آن برای ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود.
این کارشناس مسائل بین‌الملل ادامه داد: البته انتظار ایران نیز نسبت به برجام آن بود که موانع پیش روی آن در ابعاد اقتصادی و مالی هم برداشته شده و راه فعالیت‌های و همکاری‌های اقتصادی تسهیل شود تا از این طریق، بتواند با کشورهای مختلف مراودات اقتصادی داشته باشد.
فشارهای حداکثری آمریکا ایران را به زانو درنیاورد
دلفی با تاکید بر اینکه طی سال‌های گذشته ایران نسبت به تعهداتش در برجام پایبند بوده و این پایبندی در گزارش‌های مکرر آژانس مورد تصریح قرار گرفت، تصریح کرد: کشورهای غربی به ویژه آمریکا بعد از ریاست جمهوری دونالد ترامپ، نه تنها تعهدات‌شان را اجرا نکردند بلکه بر موانع و فشارها علیه ایران هم افزودند و کشورهای اروپایی هم علیرغم قول و قرارهایی که مبنی بر حفظ برجام و تعهدات مترتب بر آن در صورت ادامه حضور ما در این پروسه داده بودند، نتوانستند به تعهدات‌شان عمل کنند.
وی با بیان اینکه تمام تلاش اروپا تا پیش از پیروزی بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آن بود که ایران به هر شکل ممکن در برجام باقی بماند، خاطرنشان کرد: فشارها و تحریم‌هایی که دولت ترامپ علیه ایران اعمال می‌کرد، نتیجه مطلوب و مورد نظر آمریکا را به همراه نداشت. در واقع، فشار حداکثری آمریکا به گونه‌ای نبود که ایران را به زعم واشنگتن به زانو درآورد هرچند مردم ایران بر اثر تحریم‌ها، فشارها و سختی‌های بی‌سابقه و زیادی را متحمل شدند.
این دیپلمات پیشین خاطرنشان کرد: با پیروزی بایدن در انتخابات براساس آنچه او اعلام کرده، امیدواری‌ها برای حفظ برجام بیش از پیش شده و این انتظار وجود دارد که دولت آمریکا مجددا به توافق هسته‌ای برگردد.
وی در عین حال گفت: درباره نحوه و چگونگی بازگشت آمریکا به برجام حرف و حدیث‌های زیادی وجود دارد. صحبت‌های مختلفی مطرح شده و انواع و اقسام سناریوها در این رابطه تشریح شده‌اند.
بدعهدی آمریکا مربوط به دوران ترامپ نیست
به گفته دلفی، آنچه واضح و مشخص است این است که ایران ابتدا به ساکن ناقض برجام نبوده و نیست و کسی که از این توافق خارج شده، آمریکا است. این بدعهدی هم فقط مربوط به دوران ترامپ نیست بلکه در دوران اوباما نیز آمریکا به دیگر کشورها فشار می‌آورد تا با سیستم تحریم همراه شوند.
وی اضافه کرد: اکنون که قرار است بایدن وارد کاخ سفید شود و گفته می‌خواهد به برجام بازگردد، تجربه به ایران آموخته که باید مجهز و با دستانی پر وارد صحنه و روند جدید مذاکرات شود و در شرایطی که آمریکا درصدد بازگشت به برجام است، این مسئله باید با حداکثر شفافیت، بدون ابهام، شک و شبهه باشد. در واقع، باید زمینه و شرایطی ایجاد شود که از این به بعد هر کشوری هوس خروج از برجام یا طرح مسائل جدید و زائد را نکند.
این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه اقدام ایران برای غنی‌سازی ۲۰ درصد و تولید اورانیوم فلزی نمی‌تواند نقض برجام تلقی شود، یادآور شد: غنی‌سازی ۲۰ درصد و تولید اورانیوم فلزی مبادله و معادله مذاکرات بعدی را به گونه‌ای دیگر تغییر خواهد داد و معنای آن، این است که ایران از توانایی مشخصی در صنعت هسته‌ای برخوردار است که به خاطر ملاحظاتی از انجام آن برای مدتی چشم‌پوشی کرد و حال که ایران از دریافت بسیاری از مزایای توافق محروم شده، می‌خواهد از این توانایی بهره‌برداری کند.
لغو تمامی تحریم‌ها مقدم بر سایر مباحث است
دلفی با تاکید بر اینکه بازگشت به برجام قبل از هر چیز باید همراه با لغو کامل تحریم‌ها باشد، بیان کرد: اگر تحریم‌ها لغو نشود و بازگشت آمریکا به توافق، فقط بازگشت فیزیکی باشد و بخواهد برای لغو تحریم‌ها موضوعات و شروط دیگری را تعیین و به آن گره زند، این مسئله سیکل و دایره بی‌حاصلی را شکل می‌دهد که مثلا آنها از ایران بخواهند ابتدا تمامی تعهداتش را اجرا کرده و به آنها پایبند باشد و بعد آنها بخواهند تعهدات جا مانده خود را انجام دهند.
وی با بیان اینکه شرایط باید به گونه‌ای باشد که موجب پیچیده‌تر شدن برجام نشود، گفت: برجام روند کار را روشن کرده است. سازوکاری هم به نام کمیسیون حل اختلاف در درون برجام در نظر گرفته شده که طرفین می‌توانند از طریق آن، روند پیشبرد کار و رفع مشکلات را طراحی کنند. بنابراین اگر در یک فرمول ساده بتوان این بحث را خلاصه کرد باید لغو تمامی تحریم‌ها و بازگشت به مرحله قبل از هشتم ماه می ۲۰۱۸ که ترامپ از برجام خارج شد، مقدم بر سایر مباحث باشد.
نظر شما