احیای مرغ سایز در وهله اول نیازمند اصلاح فرهنگ تولید و توزیع است

« محمدرضا عبادی» عصر جمعه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا درباره فواید مرغ سایز افزود: سالیان طولانی احیای مرغ آرین و سایز برای دست اندرکاران و پژوهشگران این بخش به یک دغدغه تبدیل شده بود که در نهایت مسئولان امر به این نتیجه رسیدند احیای این مخزن ژنتیکی نیازمند احیای فرهنگ مصرف است.

وی براین باوراست که قبل از اینکه به فرهنگ مصرف و مردم ورود پیدا کنیم باید در حلقه های بالادست فرهنگ تولید و شبکه توزیع مرغ را تغییر بدهیم زیرا اگر بتوانیم روی فرهنگ تولید و توزیع برنامه ریزی کنیم به طور ناخواسته فرهنگ مصرف نیز از این موضوع متاثر می شود.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان تصریح کرد: فرهنگ تولید یعنی مرغدار قبل از اقدام به جوجه ریزی براساس برنامه پرورش خود باید از  نژاد، وزن و سنی که مرغ را میخواهد به بازار ارائه کند اگاهی کامل داشته باشد چرا که به طور مثال اگر هدف از پرورش و جوجه ریزی و کشتار ما مشخص باشد طبق دستورالعمل و کاتالوگ نژادها می توانیم نوع نژاد را برای اساس هدف تولید ( مرغ سنگین برای قطعه بندی و یا مرغ سبک برای مرغ کامل ) انتخاب کنیم.

وی ادامه داد: برنامه پرورش یعنی اینکه تولیدکننده ما بداند می خواهد مرغ کامل یا قطعه بندی شده به بازار عرضه کند زیرا دستورالعمل های پرورش متفاوت از یکدیگر دارند، به طور مثال وقتی می خواهید مرغی کمتراز  دو کیلویی پرورش دهید دستور العمل تغذیه ای متفاوت با زمانی که هدف تولید مرغ سنگین وزن هست دارد.

عبادی اضافه کرد: بنابراین در بحث احیای مرغ آرین و تولید مرغ سایز  فرهنگ تولید و نحوه ی پرورش آن مقدم بر بقیه امور می باشد. و باید این نگرش و تغییر فرهنگ پرورش توسط متخصصین پرورش، تغذیه و دامپزشکان ایجاد شود به این معنی که هدف جوجه ریزی برای مرغدار ما کاملاامشخص باشد نه اینکه تولیدکننده ما جوجه ریزی انجام دهد بعد برای زمان کشتار تصمیم گیری شود.

وی گفت: در واقع تولیدکننده باید جوجه ریزی را براساس پتانسیل های ژنتیکی نژاد مورد نظر و در نظر گرفتن هدف تولید انتخاب و خریداری کند، اما اکنون پرورش دهنده ما برای تولید خود استراتژی مشخصی ندارد و از هر نژادی که در بازار هست استفاده می کند.

وی افزود: به همین دلیل عملکرد و بهره وری ما در واحدهای پرورش طیور با کشورهایی که همین سویه ها را تولید و پرورش می کنند، متفاوت است به طور مثال در ترکیه کارایی تولید و یا بهره وری بالای ۳۵۰ داریم اما در کشور ما این رقم به ۳۰۰ نیز نمی رسد.

استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان در توضیح و روشن شدن این مطلب اضافه کرد:  اگرهدف تولید و وزن کشتاردر مرحله اغاز پرورش مشخص باشد یعنی اگر بخواهیم مرغی را در وزن ۱.۸ کشتار کنیم ووزن لاشه ۱.۳ تا ۱.۵ منظور باشد بنابراین دستورالعمل جیره ای و تغذیه ای در هفته اول وتا ۱۰ روز ابتدایی داده می شود و این دستورالعمل غذایی به طور کامل از مرغی که می خواهیم با وزن بالاتر از دو تا سه کیلوگرم پرورش دهیم متفاوت است.

وی ادامه داد: ما برای مرغ وزن بالای دو کیلوگرم بین  ۵ تل ۶ برنامه و جیره غذایی اعمال می کنیم که به طور مسلم برای اینگونه جیره ها استراتژی تغذیه و قیمت نهایی بسیار تاثیرگذار خواهد بود و همین جاست که همین تفاوت ها و اختلاف در عملکرد و بهره وری را نشان میدهد.

عبادی گفت: بنابراین نوع تغذیه طیور به تناسب هدف ما متفاوت است ما اگر می خواهیم مرغی تولید کنیم برای قطعه بندی و در اصطلاح جوجه کبابی که بایستی خرد شود باید نوع تنظیم جیره را روی عضلات سینه و ران تمرکز بدهیم و میزان اسیدهای آمینه خاصی را در این جیره افزایش دهیم بنابراین نوع تغذیه و برنامه تغذیه ای متفاوت خواهد بود با برنامه ای که ما برای یک مرغ کامل و وزن ۱.۴ تا ۱.۶ برای مصرف خانوار چهار نفره داریم.

وی با بیان اینکه تغذیه مرغ جوجه کبابی و قطعه بندی شده از مرغ کامل متفاوت است افزود: بنابراین باید روی فرهنگ تولید کار شود و به طور مسلم متخصصین و کارشناسان تغذیه و مدیریت پرورش باید کار کنیم تا فرهنگ تولید اصلاح شود.

پیش تر نیز «سیدمحمد هاشمی» در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا اعلام کرده بود که به طور قطع مرغ در سن و وزن پایین آنتی بیوتیک کمتری نیاز دارد اما وقتی سن و وزن گله افزایش می یابد به دلیل تراکم مرغ ها در مزرعه و تشدید بیماری های تنفسی، تولیدکننده چاره ای جز افزایش مصرف دارو و آنتی‌بیوتیک‌های مختلف ندارد.

وی اظهارداشت: مرغ های سنگین وزن در دوره های پایانی پرورش به دلیل افزایش مصرف آنتی بیوتیک و سایر داروها دارای باقیمانده دارویی در گوشت و عضلات خود هستند که مصرف آن برای انسان مضر است.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی قم با بیان اینکه پایین بودن دوره پرورش طیور در بهینه شدن ضریب تبدیل دان نیز موثر است، تصریح کرد: ضریب تبدیل غذایی در دوره های بالای پرورش طیور یعنی از هفته پنجم و ششم به بعد افت پیدا می کند و نامطلوب می شود.

به گفته وی، ضریب تبدیل غذایی یعنی به ازای یک کیلوگرم گوشت مرغ چه مقدار دان مصرف می‌شود.

هاشمی افزود: در پایان هفته پنجم و هفته ششم وزن مرغ زنده به حدود دو کیلو تا ۲.۱ کیلوگرم می رسد که در صورت انجام آلایش با حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد افت، لاشه مرغ با وزن های ۱.۶ تا ۱.۸ کیلوگرم آماده طبخ است.

وی اضافه کرد: این درحالیست که کشور ما بخش عمده ذرت و سویای مورد نیاز خود را از محل واردات تامین می کند بنابراین بازاررسانی به موقع طیور و صرفه جویی در مصرف دان می تواند  در منافع ملی کشور تاثیرگذار باشد. 

این استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اظهارداشت: بنابراین مصرف مرغ در این وزن که مرغ سایز گفته می شود به لحاظ علمی، فنی و کیفیت از ارش غذایی بالایی برخوردار است.

وی یکی از مشکلات اصلی را ذائقه مردم در طول سنوات گذشته برای مصرف مرغ های سنگین وزن دانست و گفت: طی سال‌های گذشته تاکنون ذائقه مردم به سمت مصرف مرغ با وزن های سنگین رفته است که به نظر می رسد باید ذائقه مردم را با کار رسانه ای و فرهنگسازی به سمت مصرف مرغ های با وزن پایین و کیفی تغییر داد.

وی  افزود: می‌توان گفت مرغ سبز همان مرغ سایز است که به دلیل دوره پرورش کوتاه و وزن استاندارد، مصرف آنتی بیوتیک ندارد و یا دارای باقیمانده آنتی بیوتیکی و دارویی کمتری است که طی سال‌های اخیر مورد استقبال بخشی از مردم قرار گرفته است.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی قم با بیان اینکه در تمام دنیا و حتی کشورهای منطقه از مرغ سایز استفاده می شود، تصریح کرد: پروژه احیای مرغ آرین ایرانی می تواند با قرار گرفتن در بستر مناسبی به یک فرهنگ غذایی سالم و کیفی تبدیل شود. 

وی پیشینه مرغ بومی آرین را در کشور مربوط به چهار دهه دانست و اضافه کرد: در اوایل دهه ۶۰، لاین مرغ گوشتی آرین از هلند وارد ایران شد تا بتوانیم با تولید مرغ اجداد، مادری و جوجه یکروزه گوشتی و تخمگذار در این صنعت به استقلال و خودکفایی برسیم.

هاشمی اضافه کرد: در همان زمان ۷۰ درصد جوجه ریزی ها توسط آرین در کشور انجام می شد و تنها ۳۰ درصد جوجه‌ریزی‌ها از نژادها و سویه های دیگر بود، اما در گذر زمان با ورود سویه های جدید خارجی همچون راس و کاب، نژاد مرغ ایرانی چندان مورد توجه تولیدکنندگان و مصرف کنندگان قرار نگرفت و  به سرعت سویه‌های خارجی، جایگاه مرغ آرین ایرانی را در بازار گرفتند، به طوری که عمده جوجه‌ریزی‌ها از نژادهای خارجی راس و کاب که ریشه انگلیسی دارند، انجام می شود.