تالاب‌های کشور با استفاده از فناوری‌های روز دنیا پالایش می‌شوند

به گزارش خبرنگار ایرنا، احمدرضا لاهیجان زاده روز سه شنبه در نشست خبری به مناسبت فرارسیدن دوم فوریه ۱۴ بهمن ماه روز جهانی حفاظت از تالاب ها افزود: ایران توانایی زیادی در استفاده از فناوری های روز دنیا دارد از این رو در نظر داریم پایش و حفاظت از تالاب ها را با کمک این فناوری انجام دهیم. 
وی اظهارداشت: اکنون چهار تالاب بختگان، میانکاله، انزلی و هورالعظیم با کمک تصویر برداری هوایی و تطبیق آن با اطلاعات ماهواره ای انجام می شود که با این کار اطلاعات دقیقی به دست خواهیم آورد که در نظر داریم این روش را برای همه تالاب های کشور اجرا کنیم. 
لاهیجان زاده ادامه داد: در تالاب میانکاله توانستیم با کمک این فناوری و نصب سیستم لیزر و عمق سنجیده میزان آب موجود در تالاب را با دقت محاسبه کنیم که شرایط آب تالاب می تواند با مرگ و میر پرندگان در آن ارتباط داشته باشد چون بررسی ها نشان می دهد اگر دبی آب در تالابی کمتر از نیاز آن باشد موجب فعالیت میکروارگانیسم های مضر می شود که در نهایت تلف شدن آبزیان آن محدوده را به همراه دارد. 

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: رفع انسداد آب راه های منتهی به تالاب ها از دیگر اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست بود که در این راستا دهها کیلومتر لایروبی انجام و باعث شد تا آب راحت‌تر به تالاب‌ها برسد در هورالعظیم ۲۳۰ زیرگذر و ۴۰ دهنده پل احداث شد تا آب بدون مانع وارد تالاب شود این کار در تالاب‌های آلاگل آلما گل و اجی گل در استان گلستان نیز اجرا شد و اثربخشی بسیار خوبی داشت. 

اختصاص ١٢ میلیارد تومان برای پاکسازی تالاب انزلی
وی گفت : همچنین عملیات حذف گونه های مهاجم در تالاب ها را داشتیم که این کار با جدیت بسیار در استان گیلان در تالاب انزلی انجام شد که برای جمع‌آوری گیاه سنبل آبی ١٢ میلیارد تومان از طریق سازمان برنامه و بودجه تخصیص یافت. 
لاهیجان زاده تأکید کرد: با توجه به حجم زیاد کار ساخت یک دستگاه جمع کننده گیاهان مهاجم در دستور کار قرار گرفت و بر این اساس تفاهمنامه‌ای با وزارت دفاع امضا کردیم تا این دستگاه تهیه و گیاهان از بستر تالاب جمع‌آوری شود همچنین برای جمع آوری لاشه های پرندگان تلف شده نیز می توان از آن استفاده کرد.
وی به اقدامات انجام شده در دو تالاب شادگان و هورالعظیم اشاره کرد و گفت: پروژه هایی برای جلوگیری از هدر رفت آب در این دو تالاب انجام شده که با اقدامات صورت گرفته در تالاب شادگان عرصه‌هایی که ۲۰ تا ۲۵ سال گذشته زیر آب نمی رفت اکنون به زیر آب رفته اند و بیش از ۹۵ درصد تالاب آبگیری شده است. همچنین انتقال ١۵٠ میلیون متر مکعب آب از کارون به شادگان نیز انجام شد. 

معاون محیط زیست دریایی و تالاب های سازمان حفاظت محیط‌زیست درباره لزوم تأمین حق آبه تالاب بر اساس قانون حفاظت از تالاب ها سازمان محیط زیست الف به تعیین میزان حق آبه و وزارت نیرو موظف به تامین آن از در این راسته آ تلاش می‌شود تا سال ۱۴۰۰ حقابه بیشتر تالاب‌های اصلی کشور محاسبه شود.
وی ادامه داد: با توجه به اهمیت موضوع دو پروژه حفاظت از تالاب ها و همچنین پروژه احیای تالاب هامون در حال اجرا از که برای پروژه حفاظت از تالاب‌ها سالانه یک میلیون دلار هزینه می‌شود و برای احیای تالاب هامون باید در مدت ۵ سال ۱۰ میلیون یورو کمک دریافت شود که امسال سال اول اجرای این پروژه است.
لاهیجان زاده گفت: در راستای اجرای پروژه احیای تالاب ها تصمیم گرفتیم برای همه تالابهای کشور برنامه مدیریت زیست بومی تهیه کنید که تاکنون برای ۱۹ تالاب تهیه شده و ۱۵ تالاب دیگر هم در دست تهیه است که با به اتمام رسیدن آنها ۳۴ تالاب کشور دارای برنامه مدیریت زیست بومی می شوند، این فعالیت در حوزه آبریز دریاچه ارومیه با گستردگی بیشتری اجرا می‌شود به‌طوری که در ۱۵۰ روستا کار انجام شده و نتایج کاهش ۳۵ درصدی مصرف آب و افزایش ۳۹ درصدی بهره‌وری را نشان می دهد. 

درباره پروژه احیای هامون

وی درباره پروژه احیای هامون گفت: این پروژه نیز تازه آغاز شده و ۱۰ میلیون یورو اعتبار برای آن در نظر گرفته شده در این پروژه پیش‌بینی شده به گونه ای معیشت جایگزین را ایجاد کنیم که کمترین وابستگی به آب را داشته باشد تا بیشتر میزان آب وارد تالاب شودبا این کار مانع تبدیل شدن تالاب هامون به کانون گرد و غبار خواهیم شد.
لاهیجان زاده گفت همچنین برنامه‌هایی مانند شناسایی با سرعت بالای لکه های نفتی در خلیج فارس تهیه اطلس خلیج فارس و حفاظت از جنگل‌های حرا در حال اجرا است که شاه کلید تمام آنها داشتن طرح ملی حفاظت از محیط دریایی است که در حال تهیه آن هستیم و تلاش می‌کنیم تا خرداد ماه سال آینده آماده شود که بعد از تصویب آن نقشه راهی برای سازمان های دریایی خواهد بود و وظایف هر کدام در آن مشخص می‌شود. 

معاون محیط زیست دریایی و تالاب های سازمان حفاظت محیط‌زیست درباره اینکه بارندگی و اقدامات انجام شده هر کدام به تفکیک تا چه اندازه در احیای تالاب‌ها نقش دارند گفت: اتفاق خوبی در سیل سال گذشته افتاد و اینکه تالاب هایی که در چند سال گذشته خشک بودند مجدداً آبگیری شدند از این مرحله به بعد هر چقدر آب را از حالا از دست بدهیم میزان تبخیر را نشان می دهد که مدیریت آبگیری وزارت نیرو در این مرحله مهم است اینکه چه میزان آب وارد کند تا تبخیر جبران شود. مثلاً اگر وزارت نیرو سه میلیارد متر مکعب آب به شادگان می دهد باید برای جبران تبخیر ٩٠٠ متر مکعب آب مداوم وارد تالاب کند. 
لاهیجان زاده گفت: با توجه به کاهش ۴۰ درصدی بارش در کشور اما شرایط تالاب ها که آبگیری شدند همچنان شرایط مطلوبی دارند که این نشان می دهد به اندازه نیاز تبخیر آب وارد تالاب شده است.

وی درباره اینکه تا کنون وزارت نیرو چه میزان آب در تالاب ها رهاسازی کرده، افزود: برای اینکه بتوانیم عدد و رقم صحیح و دقیقی را اعلام کنیم در صدد نصب دبی متر در  مبادی ورودی تالاب ها هستیم، این کار در دریاچه ارومیه انجام شده و قصد داریم در سایر تالاب ها هم اجرا کنیم.

معاون محیط زیست دریایی و تالاب های سازمان حفاظت محیط‌زیست درباره وضعیت تالاب گاوخونی و زاینده رود گفت: برای احیای تالاب گاوخونی با همکاری دستگاه های مرتبط  نقشه راهی تهیه کردیم که قرار بود هفته گذشته در جلسه شورای عالی آب تصویب شود اما چون استانداردان اصفهان و چهارمحال و بختیاری در جلسه حضور نداشتند تصویب آن به جلسه بعدی موکول شد، در این طرح پیش بینی شده برداشت از آب زاینده رود طوری باشد که گاوخونی بتواند به حیات خود برگردد، یعنی تکلیف صنعت و کشاورزی مشخص شده و میزان آبی این دو بخش نیز مشخص شده است.

لاهیجان زاده ادامه داد: در سال آبی ۹۷ - ۹۸ در کوهرنگ بیش از دو هزار میلمتر بارندگی داشتیم اما با این وجود باز هم اجازه ندادند آبی به تالاب گاوخوبی برسد با این هدف که کشت بیشتری داشته باشند و در آن سال در کمال ناباوری کشت تابستانه هم انجام شد در حالی که در آن منطقه فقط دو کشت پاییزه و بهاره انجام می شود اما آن سال سه کشت انجام شد، در حالی که میانگین بارندگی در آن منطقه ۱۲۰ میلیمتر است و معمولا بیشتر از ۷۰ میلیمتر هم نمی بارد.

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست اظهار داشت: متاسفانه مدیریت آب در زاینده رود به صورت یکپارچه انجام نمی شود، اصفهان جدا و چهارمحال و بختیاری جدا عمل می کند این مدیریت مستقل بدعت غلطی است که از سال ۸۴ رقم خورده و یک اشتباه تاریخی است.

وی درباره پرروش تیلاپیا در کشور گفت: تیلاپیا یک گونه مهاجم است البته به نسبت نوع گونه مهاجم بودن و صرفه اقتصادی پرورش آن متفاوت است، اکنون در ۱۱۰ کشور تولید می شود در ایران نیز مجوز تولید آن به صورت مشروط در یکی از استان هایی که فاقد رودخانه جاری باشد داده شده، البته برای اولین بار در تالاب شادگان مشاهده شد و تحقیقات زیادی در باره نحوه ورود ان انجام شد حتی با بصره صحبت کردیم چون گمان می رفت که از عراق وارد اروند رود و از آنجا وارد شادگان شده است و بعد از آن پروژه ای برای مقابله تعریف شده است.

لاهیجان زاده افزود: البته در کنار این اقدامات قرار شد که سازمان شیلات مطالعه ای را با هدف ارزیابی ریسک انجام و در قالب گزارش تحویل دهد که البته هنوز بر روی آن گزارش با شیلات به جمع بندی نرسیدیم بر این اساس تاکنون فقط یک مجوز پرورش تیلاپیا صادر شده و تا زمانی که ارزیابی ریسک به طور دقیق انجام نشود با اجازه تولید آن را نخواهیم داد.

به گفته وی، در حوضه دریاچه ارومیه نیز کاهش ۳۵ درصدی مصرف آب در باغ‌ها و مزارع کشاورزی رخ داده و در کنار این به معیشت جوامع محلی نیز آسیبی وارد نشده، همچنین تا ۱۳ بهمن امسال تراز اکولوژیک دریاچه ارومیه ۱۲۷۴.۱  گزارش شده و امیدواریم که تا سال ۱۴۰۶ به تزاز اکولوژیک برسد.

وی ادامه داد: یکی از پروژه‌های احیای دریاچه ارومیه احداث تصفیه‌خانه شهر تبریز است که اکنون ۷۰ درصد پیشرفت دارد. امیدواریم تا خرداد سال ۱۴۰۰ این تصفیه‌خانه در مدار قرار گیرد همچنین تصفیه‌خانه شهر ارومیه نیز ۹۵ درصد پیشرفت دارد و تا اسفند ماه امسال به بهره‌برداری خواهد رسید. درمجموع با راه‌اندازی این دو تصفیه‌خانه ۲۰۰ میلیون مترمکعب آب وارد دریاچه می‌شود.

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه سد کانی‌سیب نیز به بهره‌برداری رسیده، تصریح کرد: تونلی در این سد درحال احداث است که ۵۵۰ میلیون متر مکعب آب به دریاچه خواهد رساند. درمجموع  ۸۰۰ تا ۹۰۰ میلیون مترمکعب آب علاوه بر آب‌های معمول از طریق این پروژه‌ها وارد دریاچه ارومیه می‌شود.