محافظه‌کاری در ساماندهی خیابان ولیعصر پایتخت خاتمه یابد

به گزارش ایرنا، «علی اعطا» روز یکشنبه در دویست و هفتاد و دومین جلسه شورای شهر، با ارایه نطق پیش از دستور خود نکاتی را درباره طرح ساماندهی خیابان ولیعصر ارایه کرد.

وی در این نطق خطاب به شهردار اظهار داشت: پس از سال‌ها انتظار، طرح ساماندهی خیابان ولیعصر به زودی در دستور کار کمیسیون ماده ۵ قرار می گیرد و جنابعالی از دهۀ ۱۳۸۰ در تهیه پرونده ثبت ملی و ثبت جهانی باغ-خیابان پایتخت حضور فعال داشته اید. 

وی افزود: بنابراین بیش از بسیاری کسان، نسبت به ارزش های فرهنگی، تاریخی و طبیعی آن آگاهید و چنانکه انتظار می رفت، پیگیری ثبت جهانی این خیابان را در برنامه ارائه شده به شورا  وعده کردید.

اعطا تاکید کرد: چنارستان تهران، میراث طبیعی تاریخی و فرهنگی پایتخت است؛ ولیعصر یک باغ-خیابان است؛ تنها جایی برای عبور نیست؛ معبر نیست؛  مقصد شهروندان است.

عضو شورای شهر تهران تاکید کرد: ولیعصر ترکیبی از چشم انداز کبود کوه و چنارهای سر به آسمان کشیده است، قنات هایی پرآب در روزگاری نه چندان دور و اکنون نیمه جان،  پیوند دشت و ارتفاعات کوهپایه ای تهران، ولیعصر را به عنصری اصلی از عناصر میراث طبیعی پایتخت تبدیل کرده است.

اعطا ادامه داد: ولیعصر چنارستان شهر چنارهاست، چنارهایی که پا در قنات ها دارند و بسیاری از آنها، امروز نیمه جان و چشم انتظار هستند.

وی گفت: قنات باغ فردوس در مقابل چهارباغ و میدانگاه باغ فردوس؛ قنات محمدیه،  قنات محمودیه، قنات فخرالدوله، کمی پایین تر، رشته قنات های ده ونک. پایین تر، رشته قنات های یوسف آباد، از جمله قنات قلمستان، قنات بهجت آباد،  پایین تر به سمت بولوار کشاورز امروز یا همان نهر قدیم کرج، قنات جلالیه، پایین تر و در ولیعصر جنوبی، قنات فرمان فرما، قنات هایی که درختان خیابان ولیعصر و باغ های این خیابان را سیراب می کردند. 

وی با بیان اینکه باغ ها و درختان باغ-خیابان ولیعصر، چنارستان تهران، میراث طبیعی ولی عصر، نیازمند حفاظت است، خاطر نشان کرد: چنارستان تهران، میراث فرهنگی و تاریخی ولیعصر است. 

وی افزود: محوری که در ابتدا، منطقه ای شهری را به مناطق ییلاقی تهران پیوند می داد و روزگاری، روستاهای پراکنده و باغ ها را به هم متصل کرد و تدریجا محله های جدید در پیرامون آن شکل گرفت و ساختار شهر، در پیرامون آن قوام یافت.

اعطا افزود: ولیعصر امروز، به تاریخ مجسم تحولات کالبدی شهر تهران در یک قرن اخیر بدل شده است. مکان های خاطره ساز در آن شکل گرفت و هویت منحصر به فرد آن را تثبیت کرد و با اتصال محله های قدیمی شهر و شکل گیری تدریجی بافت ها و بناها و محله های جدید، به موزه معماری تهران تبدیل شد. 

وی افزود: ولیعصر امروز، طولانی ترین خیابان خاورمیانه، درست در میانه شهر تهران، جایی است که می توان معماری تهران را، از عمارت های قاجاری همچون مسجد و مدرسه مشیرالسلطنه و عمارت امیربهادر، تا آثار پر ارجی همچون ساختمان تئاتر شهر در چهارراه ولیعصر تا پردیس سینمایی ملت را کمی آن سوتر، در مجاورت آن دید.

سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران تاکید کرد: دور از انتظار نبوده و نیست که ماموریت تهیۀ طرح ساماندهی خیابان ولیعصر و اصلاح طرح تفصیلی خیابان ولیعصر، حفاظت از این میراث پرارج طبیعی، تاریخی و فرهنگی باشد.

عضو شورای تهران با بیان اینکه  اینجانب بنا به جایگاه نمایندگی شهروندان تهرانی و از موضع وظایف نظارتی خود، از ابتدای تابستان امسال مکرراً پیگیر بررسی طرح ساماندهی این محور بوده‌ام، گفت: به تازگی و با اتمام فرآیند تهیه طرح ساماندهی توسط مشاور طرح، معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران درصدد ارسال طرح یادشده به کمیسیون ماده پنج شهر تهران جهت سیر مراحل تصویب برآمده است.

وی افزود: این‌اقدام، در خور تقدیر و شایسته است که می توان به عنوان یادگاری از این دوره مدیریت شهری برای حفاظت از میراث طبیعی، تاریخی و فرهنگی پایتخت برای آیندگان به یادگار بماند.

سخنگوی شورای شهر تهران تاکید کرد: در این میان اما نکاتی هست که اینجانب در طی جلسات مختلف و مکاتبات متعدد با جنابعالی و همکاران معاونت شهرسازی و معماری و سازمان زیباسازی شهر تهران، مطرح کرده ام و تکرار چندباره آن را تا حصول نتیجه، ضروری می دانم.

وی گفت: در گزارش‌های ارائه شده، موضوع حفاظت از درختان خیابان ولیعصر به عنوان میراث طبیعی مهم شهر تهران، به عنوان اولویت در فرایند تدوین طرح معرفی شده است ؛ این، چنارهای ولیعصر است که در کنار سایر عناصر، خیابان ولیعصر را به یک باغ-خیابان تبدیل کرده است. 

اعطا افزود: اگر در طرح ساماندهی ولیعصر، اولویت حفاظت از میراث طبیعی است، چنانکه باید این گونه باشد، در کاهش تراکم مجاز ساخت و ساز در جداره های خیابان ولیعصر، تردید نکنید. 

وی گفت: نمی توان از اولویت حفاظت از چنارهای قدیمی چنارستان تهران سخن گفت، اما در عمل، همچنان رونق ساخت و ساز در پلاک های مجاور را اولویت بیشتر بخشید.

اعطا افزود: نمی توان به حفاظت از میراث طبیعی اندیشید، اما در کاهش تراکم ساخت و سازهای آسیب زننده، محافظه کار و دست به عصا بود. 

وی ادامه داد: اگرچه در ضوابط پیشنهادی تراکم ساختمانی و ارتفاع مجاز ساخت و ساز، نیم نگاهی به حفاظت از چنارها وجود داشته است، اما بررسی های کارشناسی نشان می دهد برای امر حفاظت از این میراث طبیعی، آنچه پیش بینی شده است، هدف حفاظت را محقق نمی کند.

سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران ادامه داد: بررسی ضوابط پیشنهادی تراکم ساختمانی و ارتفاع مجاز ساخت و ساز در پلاک های حاشیه چنارستان تهران نشان می‌دهد، رونق ساخت‌وساز در این خیابان همچنان نسبت به حفاظت از درختان اولویت بیشتری دارد و تحقق طرح فعلی، تضمین کننده حفاظت از درختان نیست.

وی عنوان کرد: در این طرح در حدود ۷۰% ساخت‌وسازهای خیابان ولیعصر از تقاطع انقلاب تا میدان تجریش، دارای ۶ طبقه و ارتفاع ۲۵ متر خواهد بود و این درحالی است که متوسط ارتفاع چنارهای ولیعصر  ۱۵ متر و ارتفاع ۲۵ متری است .

وی تاکید کرد که ساختمان‌ها در مجاور این درختان، همچون گذشته، گیرم با ارتفاع کمتر، بر درختان ولیعصر سایه می اندازد و برخورداری آنها از نور کافی را با چالش مواجه می کند.

وی افزود: از سوی دیگر، در این طرح گودبرداری در ساخت‌ و سازهای جدید با عمق ۱۰ متر مجاز دانسته شده است که با در نظر گرفتن عمق حداکثر ۴ متری ریشۀ درختان چنار، مانع بهره بردن درختان از منابع آب زیرزمینی از جمله قنات‌های باقیمانده خواهد شد و چه بسا روند تخریب قنات های چنارستان به واسطه ساختمان سازی های بی توجه به بستر طبیعی را، تداوم بخشد. 

وی خطاب به پیروز حناچی، شهردار تهران گفت: آنچه به عنوان ضوابط جدید ساخت و ساز در خیابان ولیعصر، در کمیسیون ماده ۵ به تصویب خواهید رساند، شاید آخرین فرصت برای حفاظت از چنارستان تهران باشد. 

وی ادامه داد: جنابعالی که در برنامه پیشنهادی خود به شورای اسلامی شهر تهران به منظور تصدی مسئولیت شهرداری، پیگیری ثبت جهانی خیابان ولیعصر را وعده کرده اید؛ اجازه ندهید آخرین فرصت حفاظت از چنارستان، با توجیه رونق ساخت و ساز در ولیعصر، از دست برود. 

اعطا گفت: مساله چنارستان تهران، رونق ساخت و ساز در پلاک های باقیمانده نیست، مساله چنارستان تهران، حفاظت است.

وی افزود: حفاظت از میراث طبیعی، فرهنگی و تاریخی آن؛  چنانچه، بخش قابل توجهی از بناهای ارزشمند اما غیرثبتی آن در فهرست های میراث، همچنان در سایه عدم کاهش معنادار تراکم ساختمانی، می تواند در معرض آسیب و خطر تخریب قرار گیرد. 

اعطا خاطرنشان کرد: حفاظت واقعی را در ولیعصر بیازمایید و به رویه مالوف شهرداری در وابستگی به اقتصاد مبتنی بر ساخت و ساز، لااقل در این موضوع خاص، پایان دهید.

وی گفت:  طرح فعلی که در آستانه تصویب در کمیسیون ماده ۵ است، اگرچه توسط همکاران فهیم و دلسوز معاونت شهرسازی و معماری و اداره کل معماری و ساختمان آن معاونت، و نیز جمع برجسته ای از اهل فن راهبری شده، اما همچنان در آن رگه هایی از محافظه کاری نسبت به حفاظت واقعی از میراث طبیعی، تاریخی و فرهنگی پایتخت مشهود است. 

وی از حناچی خواست که بر اساس دانش و تدبیر و تجربه خود، محافظه کاری در کاهش تراکم را پایان دهد.