واکسن کرونا رازی هفته آینده وارد فاز کارآزمایی بالینی می‌شود

به گزارش ایرنا، دکتر سید رضا بنی هاشمی روز دوشنبه در چهارمین نشست ترویج علم با موضوع "تشریح روش‌های ساخت واکسن کرونا"، درباره سابقه واکسن سازی این موسسه افزود: اولین واکسن‌های موسسه سرم سازی رازی مربوط به ۷۰ سال قبل است. حدود ۶ مورد از واکسن‌هایی که امروزه همه ما از آن استفاده می‌کنیم، واکسن‌های تولیدی این موسسه است.

وی بیان کرد: در زمینه واکسن سازی در ابتدای راه نیستیم و حدود ۲ قرن است که وارد حوزه واکسن سازی شدیم. در این ۲ قرن تمام مزایا و معایب همه واکسن‌هایی که به بوته آزمایش وارد شدند، مشخص شده است.

بنی هاشمی تصریح کرد: در حیطه انسانی واکسن‌های ویروس غیرفعال زیادی نداریم و فقط واکسن باکتریایی "پرتوسیس" (سیاه سرفه) از این استفاده می‌شد که به دلیل مشکلاتی که داشته حذف شد. ولی در واکسن‌های ویروسی mRNA فقط یک واکسن IPV (فلج اطفال) وجود دارد.

 محقق موسسه تحقیقاتی سرم سازی رازی خاطرنشان کرد: در پلتفرم واکسن‌های جاری که هم اکنون استفاده می‌شود، جایگاه واکسن‌های بر پایه ویروس‌های غیر اکتیو و واکسن‌های بر پایه پروتئین مشخص است. این موسسه سابقه ۴۰ تا ۵۰ ساله در این زمینه دارد و این نوع واکسن‌ها جزو واکسن‌های نوترکیب محسوب می‌شوند.

وی درباره پلتفرم‌های استفاده شده در واکسن‌های کرونا، اظهار داشت: سیستم ایمنی بدن یک سیستم پیچیده‌ دارد. از این رو برای هر بیماری استراتژی خاصی وجود دارد و نیاز نیست برای هر بیماری سیستم ایمنی بدن آن قدر تغییر داده شود که عواقب خاص خود را داشته باشد. از این رو برای آنکه یک بیماری را مدیریت می‌کنیم باید واکسنی را عرضه کنیم که سیستم ایمنی در حد محدوده استاندارد فعال شود تا بتوانیم از آن بهره ببریم.

مجری طرح تولید واکسن در موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی گفت: مهمترین فاکتور در تولید واکسن کرونا ایمنی است. زمانی که قرار است کل جهان واکسینه شوند، نیاز است از روش‌هایی استفاده شود که قبلا پاسخ خود را داده و ایمنی لازم را دارا باشند.

وی تصریح کرد: از این رو نمی توان ادعا کرد که واکسن‌های تولید شده برای این بیماری همه ویژگی‌های خوب یک واکسن را دارد، چنین واکسنی در جهان وجود ندارد و بر این اساس هر شرکت واکسن سازی درباره کرونا از دیدگاه خاصی به آن نگاه می کند.

بنی هاشمی ادامه داد: واکسن‌هایی که بر پایه واکسن‌های نوترکیب هستند از بدن انسان برای تولید پروتئین استفاده می‌شود. دانش فنی این واکسن ها از ۲۵ سال قبل کسب شد که بیشتر برای تولید واکسن‌های سرطان از آن استفاده شد. با همه اما و اگرهایی که در این زمینه وجود دارد، این پلتفرم مناسبی برای تولید واکسن به شمار می‌رود و در آینده نیز دنیا به این سمت حرکت می‌کند. 

این محقق اظهار داشت: واکسن‌های نوترکیب بهترین شیوه واکسن سازی است که در کمترین زمان می‌توان به آن دست یافت.

بنی هاشمی با اشاره به تولید واکسن نوترکیب در موسسه تحقیقات سرم سازی رازی، توضیح داد: این واکسن به بهترین و معقولانه‌ترین روش فعال شده است و تنها ایمنی در بخش مورد نظر بدن فعال می‌شود. این واکسن کاری به ایجاد تغییر بیان سایر آنتی ژن‌ها ندارد و هنر این واکسن بی ضرر بودن آن است.

وی بیان کرد: علاوه بر آن اگر بخواهیم در آینده این واکسن را همزمان با سایر واکسن‌ها سازگار کنیم، با هیچ کدام از واکسن‌ها تداخل ندارد و می‌توان همزمان با سایر واکسن‌ها استفاده کرد؛ چرا که با سایر واکسن‌ها تداخل ندارد. همچنین این واکسن قابل تزریق برای همه مردم است چون بی ضررترین نوع واکسن محسوب می‌شود و پس از انجام فاز کارآزمایی‌های بالینی می‌توان آن را برای کودکان و زنان باردار نیز استفاده کرد.

بنی هاشمی با اشاره به نحوه تولید پروتئین مورد نیاز این واکسن توضیح داد: برای این امر از قطعه ژنوم ویروس استفاده می‌شود. ولی به جای اینکه به بدن تزریق شود، در داخل یک سلول پستاندار وارد می‌شود و بایوراکتور این پروتئین را می‌سازد و بعد از تولید این پروتئین استخراج و تصفیه می‌شود و در نهایت به بدن تزریق خواهد شد.

وی یادآور شد: واکسن ماده‌ای برای جلوگیری از بروز بیماری و جلوگیری از گردش ویروس در جامعه است. تمامی واکسن‌هایی که تا کنون به کارآزمایی‌های بالینی رسیدند باعث می‌شود فرد دریافت کننده بیمار نشود؛ ولی در سیستم‌های تزریقی فقط سیستم ایمنی مرکزی تحریک می‌شود و سیستم مخاطی و یا بخش بالایی تنفسی تحریک نخواهد شد. از این رو احتمال انتقال ویروس وجود دارد.

وی افزود: از این رو باید تعداد زیادی از جامعه واکسینه شوند تا به حد ایمنی حداکثر برسیم. واکسن موسسه رازی یک گام جلوتر است؛ چون رویکرد این بوده که برای جلوگیری از بیمار شدن افراد، یک دوز استنشاقی نیز دریافت خواهند کرد تا سیستم بالای تنفسی آنها تحریک شود و حداقل میزان انتقال ویروس صورت گیرد.

بنی هاشمی تاکید کرد: این اولین بار است که این سیستم در ایران تعریف می‌شود که با واکسن توترکیب واکسنی ساخته می‌شود که به صورت تزریقی و هم استنشاقی می‌توان از بروز بیماری جلوگیری کند و از سوی دیگر با کمترین میزان تزریق در جامعه انتقال ویروس کاهش می‌یابد.

وی ادامه داد: این واکسن سه مرحله‌ای است که دو دوز تزریقی همراه با روش افشانی از طریق بینی خواهد بود.

بنی هاشمی با تاکید بر اینکه در پاندمی‌ها ملاک بر شکسته شدن سریع چرخه انتقال است، گفت: از این رو در اولین مرحله واکسیناسیون ۲ مرحله صورت می‌گیرد تا سیستم ایمنی مرکزی فعال شود و تنها یک بار واکسن استنشاقی تزریق می‌شود. در دفعات بعد که ایمنی آن مشخص شده، می‌توان تنها یک دوز عصلانی دریافت کرد.

وی یادآور شد: درحال حاضر در میمون‌ها کار آزمایی های بالینی انجام شده که ۸ تا ۹ ماه ایمنی ایجاد شد. از این رو می توانیم اعلام کنیم که در مرحله پیش بالینی حدود ۹ تا ۱۰ ماه ایمنی طولانی مدتی داشتیم، این واکسن در مرحله کارآزمایی فاز یک است که مجوزهای آن نیز دریافت شده و از هفته آینده وارد فاز کارآزمایی بالینی فاز یک خواهد شد.

چهارمین نشست ترویج علم با موضوع "تشریح روش‌های ساخت واکسن کرونا" به همت بنیاد مصطفی (ص) به صورت آنلاین برگزار شد.