ایران و اتریش؛ آغازگران سی‌وششمین جشنواره بین المللی موسیقی فجر

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، سی و ششمین جشنواره بین المللی موسیقی فجر شب گذشته (سه‌شنبه، ۲۸ بهمن) با پخش مجازی اجراها آغاز شد. چهار گروه موسیقی از اقصی نقاط ایران و یک گروه موسیقی از اتریش برنامه های خود را در قالب اولین شب از سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر اجرا کردند که این اجراها به خاطر رعایت شیوه‌نامه های بهداشتی ستاد ملی مارزه با کرونا به صورت مجازی پخش شد.

ایستَم آغازگر جشنواره سی و ششم

نخستین اجرای روز اول سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر توسط گروه ایستم از خراسان با هنرنمایی مهرداد باغچقی و شاهین علیزاده به مدت ۳۰ دقیقه و اجرای بیش از دهقطعه محلی در ساعت ۱۷ از سایت‌های انجمن موسیقی ایران، تیوال و وبسایت رسمی جشنواره موسیقی فجر پخش شد.

گروه هنرهای آئینی ایستَم با هدف احیای مراسم آیینی کردهای کرمانج، بر زنده‌نگه‌داشتن فرهنگ بومی و آداب‌ و رسوم این قوم شریف تأکید دارد و نمایش این خرده‌فرهنگ‌ها و بازی‌های محلی برای مخاطبان امروزی را محور فعالیت خود قرار داده است. این گروه در طول بیست سال فعالیت هنری خود در بسیاری جشنواره‌های داخلی و خارجی حضور داشته است.

بوطیقای موسیقی ابوالحسن صبا به روایت رسپینا

اجرای کوئینتت زهی رسپینا به سرپرستی بهزاد عبدی و سوئیت برای قیچک و قانون دومین اجرای شب اول سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر در ساعت ۱۸:۳۰ بود که اینترنتی برای مخاطبان مهم ترین رویداد سالانه موسیقی کشور پخش شد.

کوئینتت زهی رِسپینا در سال ١٣٩٥ فعالیت هنری خود را در راستای اجرا و ضبط آثار آهنگسازان ایرانی و غربی آغاز کرد. از مهمترین اهداف این گروه ایجاد فرهنگ شنیداری جدیدی از طریق اجرای آثار کمتر اجراشده در ایران با رویکردی نو در انتخاب آثار موسیقی است.نخستین اجرای جهانی آثار آهنگسازان ایرانی در اولویت اول این کوئینتت قرار دارد. رسپینا تا امروز، رپرتواری از آهنگسازان بزرگ و مهم غربی چون کلود دبوسی، دیمیتری شوستاکوویچ ، پیتر ایلیچ چایکوفسکی و خیام میرزازاده را اجرا کرده است.

همچنین آثار آهنگسازان ایرانی چون مهران روحانی، کارن کیهانی، آزاد حکیم رابط، محمدرضا تفضلی، فرزاد فضلی، نگین زمردی، صنم قرچه داغی، سمیرا واثقی نیا و سینا صدقی را روی صحنه  برده است. این گروه از سال ١٣٩٨ پروژه‌ای با عنوان «ضبط آثار آهنگسازان ایرانی» را دنبال می‌کند که در این راه، آثار متعددی را به ‌منظور افزایش آرشیو شنیداری موسیقی مجلسی ایرانی ضبط کرده است.

 شیما شاه‌محمدی نوازنده قانون، صدا صدیفی نوازنده ویُلن، آرش اسدنژاد، آرمین قضاتی و دانیال جورابچی نوازندگان ویلن و ویولا،  ارسلان علیزاده نوازنده ویلنسل و  پورنگ پورشیرازی  نوازنده کنترباس در گروه زهی رسپینا هستند که به سرپرستی بهزاد عبدی در شب اول جشنواره سی و ششم موسیقی فجر به‌روی صحنه رفتند و قطعات چشمون مریم، نبات، چهارمضراب اصفهان و کامران را بصورت سولوی قیچک و همراهی کوئینتت زهی و قطعات سکوت، شورج بار، خاطره ها و در قفس را به صورت سولوی قانون و کوئینتت زهی اجرا کردند. آخرین قطعه اجرا شده توسط کوارتت زهی زسپینا قطعه به زندان اثر استاد ابوالحسن صبا بود.

از سامبای برزیلی تا راک کلاسیک با موسیقی تلفیقی اتریشی

دوئت ویلا مادلنا از اتریش، سومین گروهی بود که شب گذشته و در ساعت ۲۰  اجرایش به‌صورت اینترنتی پخش شد، اولین اجرا از بخش بین الملل این دوره از جشنواره.  نیکولا زاریچ، نوازنده‌ی آکاردئون و فرانز اوبرتالر، نوازنده‌ی زبردست و پرتجربه‌ی کلارینت و ساکسوفون و پرکاشن اعضای این گروه را تشکیل می‌دهند و گروه در جهان به تنوع آهنگسازی و ظرافت‌های نوازندگی معروف است.

این دو نوازنده‌ به سبب دوستی و نزدیکی حس و حال موسیقایی در کنار هم دوئوت ویلا مادلنا را تشکیل دادند. موسیقی این گروه که حال ‌و هوایش کاملاً متأثر از محله‌ کولی‌نشینان برزیلی و اجتماعی چندفرهنگی است، آمیزه‌ای است از ملودی‌ها پرقدرت که از یک سو، با سرانگشتان پرشور این دو هنرمند نواخته می‌شود و از سوی دیگر، یادآور آوای لطیف، ظریف و محسورکننده‌ موسیقی مجلسی است که از گوناگونی ضرب‌آهنگ و هارمونی گنجینه‌ موسیقایی بی‌کران کشورهای دور از هم برمی‌خیزد. فرانتز اوبرتالر در ابتدای اجرای گروهش در سخنانی کوتاه گفت: موسیقی ما در اصل تلفیقی است و از طرفی  به سامبا و شاروی برزیلی هم علاقه زیادی داریم. آنچه از موسیقی مادلنا شنیده می‌شود تلفیقی از موسیقی فولکلوریک جهان است از آمریکای لاتین و برزیل تا کشورهای بالکان. این گروه در نگاه تلفیقی خود به موسیقی به حد و مرزی پایبند نیست و جریان سیال موسیقی مادلنا مخاطب را از جنگل‌های سرسبز آمازون و کشور برزیل تا جزیره بالکان و مقدونیه همراهی می‌کند و گاهی هم در این سفر رویایی شیرین با طعم نارگیل ( اشاره به نام یکی از قطعات)، با چاشنی تند و گرمی از موسیقی راک ( اشاره به قطعه پلکانی به سوی بهشت از گروه راک لدزپلین)،ذائقه مخاطب را میهمان می‌کند.

این گروه در اجرای شب گذشته خود قطعات زیر را اجرا کرد.

۱. اثری از یونشه خیستوفسکی به نام  دختر مقدونی

۲. اثری از نیکولا زاریچ به نام رویای بالکان

۳. اثری از گروه افسانه ای راک لِد زپلین با نام  پلکانی به‌سوی بهشت

۴. قطعه کافه‌ بوئمی، هم‌جوار، ویلا ادلنا و تابستان در هبارت  اثر فرانتز اوبرتالر

۵. اثری از  براکا واسیتفسکی بنام  عدس‌های جادویی

۶. قطعه ای از والجی اَزوِدو به  نام ببین می‌خواهی

۷.  قطعاتی از جیکوب دو باندولیم با نام‌های  آسیب، شیرینی نارگیل

اجرای دوئت ویلا مادلنا در سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر به صورت اختصاصی ضبط شده بود.

اجرایی از رپرتوار موسیقی کلاسیک جهان توسط نماد

در چهارمین اجرا از شب اول سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر، شب گذشته اجرای کوارتت زهی نَماد  در ساعت ۲۱:۳۰ بصورت اینترنتی  پخش شد. کوارتت زهی نماد، به‌سرپرستی و نوازندگی ویلون ستاره بهشتی در کنار مازیار ظهیرالدینی و بابک کوهستانی دیگر نوازندگان ویُلون و نوید حمیدی نوازنده ویُلنسل در زمینه‌ موسیقی کلاسیک فعالیت می‌کند. هدف اصلی فعالیت‌های حرفه‌ای این گروه ارائه‌ برنامه‌ای در سطح یک آنسامبلِ تأثیرگذار در کشور است.

پخش اجرای گروه ژاو آخرین برنامه شب اول سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر بود که ساعت ۲۳ شب گذشته به‌ صورت اینترنتی پخش شد.

گروه نماد در اجرای شب گذشته خود قطعات

۱ .  کوارتت زهی k.۴۵۶ دیسوناس 
۲ .   آداجیو-آلِگرو
۳ .   آندانته کانتابیل
۴.    مِنوئتو
۵ .   مولتو آلگرو
۶.    چایکوفسکی، اپوس.۱۱، آندانته کانتابیل را اجرا کرد.
 

ژاو ؛ نت آخر از شب اول

اجرای گروه ژاو به عنوان آخرین اجرای شب نخست سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر، در ساعت ۲۳/۰۰ شب گذشته پخش شد.

این گروه در سال ۱۳۹۰ و در پیِ گرد هم آمدن  چند دوست نوازنده و آهنگساز موسیقی و به منظور اجرای آثاری در زمینه‌ موسیقی ملّی ایرانی تأسیس شد. نخستین اجرای رسمی این گروه در آبان ماه ۱۳۹۱، با اجرای آثاری از استادان بنام بیگجه‌خانی، ورزنده و پشنگ کامکار در دستگاه شور، در کنار آثاری، به آهنگسازی سیاوش کامکار روی صحنه رفت. نخستین آلبوم رسمی گروه، با نام «رو» در فروردین ماه سال ۱۳۹۴ رونمایی شد و مورد توجّه و استقبال مخاطبین ژانر موسیقی سنّتی و اصیل ایرانی قرار گرفت. در سال ۱۳۹۵، گروه در مرکز فرهنگی Alibijaz واقع در منطقه پیکاردی کشور فرانسه، قطعاتی از این آلبوم را  به آهنگسازی سیاوش کامکار و همچنین به‌همراه آثاری به آهنگسازی امین جهانگیری اجرا کرد. ژاو در نخستین و دومین دوره‌ی جشنواره‌ی موسیقی کلاسیک ایرانی شرکت کره است. این گروه همچنین در سال ۱۳۹۷، آثار استاد هوشنگ کامکار را با همخوانی صبا کامکار اجرا کرد. در سال ۱۳۹۹ آلبوم دوم گروه به آهنگسازی استاد پشنگ کامکار و صدای سالار عقیلی منتشر شد.

این گروه  شب گذشته خود قطعات زیر را در قالب برنامه سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر اجرا کرد.

۱. مرغ شبخوان به آهنگسازی و تنظیم‌ امیرناصر رنجبر با شعری از هوشنگ ابتهاج
۲. گیسوان خاطره بهآهنگسازی و تنظیم‌ امیرناصر رنجبر با شعری از حسین پناهی
۳. تکنوازی سنتور
۴. عشق رویت به آهنگسازی شیدا و پشنگ کامکارو تنظیم  امیرناصر رنجبر ب شعری از  شیدا- فریدون همراه
۵. بسته‌ی دام به  آهنگسازی  کلنل علی‌نقی وزیری و تنظیم امیرناصر رنجبر با شعری از  حسین گلاب
۶. از عشق به آهنگسازی و تنظیم  امیرناصر رنجبر با شعری از  عادل فقیه

هنرمندان این گروه عبارتند از سیاوش کامکارسرپرست و نوازنده سنتور، نوید نوروزی:خواننده، امیرناصر رنجبر:کمانچه و آهنگساز، پارسا شرافتی:کمانچه، صابر محمدی:کمانچه آلتو، سامرند فقیه زاده:ویونسل،  شادی رحمانی:سنتور،  محمدجواد محمدشاهی و نیریز کامکار: تار،  مرتضی مومنیان :تمبک، احسان امامی و امیررضا نصیری نوازنده عود.

سی‌وششمین جشنواره موسیقی فجر در یک نگاه

در سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر و در بخش غیر رقابتی ۱۰۰ گروه موسیقی در حوزه موسیقی دستگاهی، نواحی، کلاسیک و تلفیقی از طریق فراخوان ثبت نام کردند که در مرحله نخست ۶۱ گروه انتخاب شدند و در نهایت ۱۰ گروه برای اجرا به جدول جشنواره راه یافته اند.

با توجه به وضعیت همه‌گیری ویروس کرونا و اضافه شدن بخش رقابتی، جدول برنامه ها تغییرات اجرایی نسبت به جشنواره های قبل دارد. بر اساس تقسیم‌بندی هیات انتخاب در هر بخش، ۴۰ درصد گروه‌ها از بخش فراخوان و ۶۰ درصد گروه‌ها با تایید هیات انتخاب به جشنواره دعوت شدند.

تجلیل از چهار هنرمند موسیقی کشورمان بانو ملیحه سعیدی و آقایان احمد علی راغب، حسن ناهید و محمدرضا اسحاقی گرجی از جمله برنامه‌های جنبی این دوره از مهم ترین رویداد موسیقی کشورمان خوهد بود.

همزمان با این جشنواره و در بخش جنبی، دومین دوره مسابقه موسیقی و رسانه و بخش پژوهشی به دبیری حسن ریاحی برگزار خواهد شد. و این رویداد  موسیقی که از امروز کار خود را آغاز خواهد کرد،  چهارم اسفندماه، همزمان با پخش آخرین اجراها در فضای مجازی، با معرفی برگزیدگان بخش رقابتی، جایزه موسیقی و رسانه، جایزه ترانه به کار خود پایان خواهد داد.

شب گذشته اجراهای گروه ایستم  از خراسان در ساعت ۱۷/۰۰ ، کوئینتت زهی رسپینا به سرپرستی بهزاد عبدی در ساعت ۱۸/۳۰، دوئت ویلا مادلنا از کشور اتریش در ساعت ۲۰/۰۰، کوارتت زهی نماد به سرپرستی ستاره بهشتی در ساعت ۲۱/۳۰ و گروه ژاو در ساعت۲۳/۰۰ از طریق سایت رسمی جشنواره موسیقی فجر، سایت انجمن موسیقی ایران و تیوال پخش شد و قرار است تمام اجراهای سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر از طریق سه درگاه فوق پخش شوند.

سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سید مجتبی حسینی معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و محمد الهیاری مدیرکل دفتر موسیقی و رئیس جشنواره سی و ششم موسیقی فجر و حسن ریاحی دبیر جشنواره سی و ششم موسیقی فجر قبل از آغاز رسمی جشنواره سی و ششم موسیقی فجر پیام‌های  خود را منتشر کرده بودند.

اجراهای سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر از شب گذشته آغاز شده و تا ۴ اسفند ادامه خواهد یافت. اجراهای این دوره از جشنواره در سایت های سایت رسمی سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر،انجمن موسیقی ایران و تیوال پخش می‌شود.