استاد دانشگاه: تحقیقات دانشگاهی در حوزه تالاب‌ها مورد توجه قرار گیرد

تالاب‌ها به عنوان یکی از مهمترین زیستگاه‌های طبیعی در دوام و بقای حیات وحش، تامین آب شیرین و حفظ تعادل زیستی نقش مهمی را ایفا می‌کنند و هم‌اکنون به عنوان مامنی برای پرندگان مهاجر و بومی هستند.

به گزارش ایرنا، در کشور سه میلیون هکتار سطح تالابی وجود دارد، که ۱.۴ میلیون هکتار از این میزان معادل ۲۵ تالاب در کنوانسیون رامسر تالاب‌ها ثبت شده است.

با توجه به خشکسالی‌های اخیر، تغییر اقلیم، وابستگی معیشت جوامع محلی به تالاب‌ها و تحقق نیافتن بخشی از حق‌آبه تالاب‌ها و ورود پساب‌ها و دفن غیراصولی پسماندها از مهمترین مشکلات تالابهای کشور است که برای بهبود وضعیت این تالابها اجرای کارهای پژوهشی و تحقیقاتی یک ضرورت است.

با توجه به اینکه همه ساله در سالروز انعقاد کنوانسیون رامسر و روز جهانی تالاب مراسم بزرگداشت این روز برگزار می‌شود و از فعالان حراست و حفظ تالاب در سه حوزه علمی و تحقیقاتی، مدیریت و همچنین جوامع محلی تجلیل می‌شود، در مراسم بزرگداشت پنجاهمین سالگرد انعقاد کنوانسیون رامسر و روز جهانی تالاب‌ها، رسول زمانی به عنوان قهرمان تالاب معرفی شد.

برنامه سالانه انتخاب قهرمان تالابی کشور برای شناسایی تجربیات موفق مرتبط با حفاظت بهینه اکوسیستم‌های تالابی و تشویق و گسترش فرهنگ تالابی در کشور، طبق روال هر سال برگزار شد و رسول زمانی از چهارمحال و بختیاری، جایزه قهرمان تالاب در بخش علمی و تحقیقاتی سال 1399 را از آن خود کرد.
چاپ مقالات علمی و پژوهشی متعدد داخلی و بین‌المللی و انجام پژوهش‌های علمی مرتبط با بحث تالاب‌ها و رودخانه‌ها از عوامل انتخاب وی بوده است.

خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) مرکز شهرکرد با قهرمان تالاب کشور که یکی از اعضای هیات علمی گروه مهندسی محیط زیست دانشگاه شهرکرد است و با ارائه تحقیقات پژوهشی و مقالات علمی در حوزه اکوسیستم تالابهای کشور به عنوان قهرمان تالاب معرفی شده است، گفت و گویی انجام داده است. 

 رسول زمانی، قهرمان تالاب کشور در بخش علمی و تحقیقاتی گفت:  متولد سال ۶۲ و دارای مدرک دکترای محیط زیست هستم و کارهای تحقیقاتی و پژوهشی در حوزه اکوسیستم آبی را از سال ۸۶ در زمینه تالاب‌ها و رودخانه‌های سراسر کشور آغاز کردم و علاوه بر انجام کارهای تحقیقاتی عضو هیات علمی گروه مهندسی محیط‌زیست دانشگاه شهرکرد نیز هستم.

وی اظهار داشت: با توجه به اهمیت بحث تالاب‌های در سطح کشور ،اجرای کارهای تحقیقاتی و پژوهشی به منظور بررسی وضعیت تالاب‌ها و همچنین رفع مشکلات این حوزه آبی یک ضرورت است که باید مورد توجه و حمایت بیشتر از سوی  مسوولان و برنامه‌ریزان قرار گیرد.

زمانی بر نقش دانشگاهیان و فعالان محیط‌زیست در توسعه کارهای تحقیقاتی و کاربردی در این حوزه تاکید کرد و گفت: نقش دانشگاهیان در انجام کارهای پژوهشی و تحقیقات کاربردی مرتبط با تالاب در خصوص حفظ و صیانت از تالاب‌ها باید نهادینه شود.

به گفته وی، دستگاه‌های اجرای و متولی نیز پیشنهادها و دستورالعمل‌های ارائه شده توسط پژوهشگران و محققان در این حوزه را اجرایی کنند.

این استاد دانشگاه با اشاره به مشکلات اقتصادی و اعتباری در کشور گفت: اداره کل حفاظت محیط زیست به عنوان یکی از متولیان حفظ و حراست از تالابهاست، امسال با توجه به وضعیت بودجه کشور، اعتبارات اختصاص یافته در این زمینه با کمبود مواجه شد و میزان بودجه که برای فعالیت پژوهشی در نظر گرفته شده در مقایسه با گذشته کاهش یافت. 

زمانی با تاکید بر اینکه همه ساله قهرمان تالاب در سه بخش علمی تحقیقاتی، مشارکت مردمی و اجرایی انتخاب می‌شود، گفت: تاکنون بیش از هشت طرح تحقیقاتی، ۴۰ مقاله علمی و پژوهشی داخلی و خارجی و ۵۰ مقاله کنفرانسی داخلی و بین‌المللی در زمینه تالاب و رودخانه‌های کشور اراِئه دادم.

وی با اشاره به اینکه طرح تحقیقاتی "تالاب میقان "استان مرکزی به عنوان طرح منتخب وزارت علوم و تحقیقات بوده است، گفت: در این طرح  مناطق مناسب برای تفرج گسترده و متمرکز پیرامون تالاب تعیین شد و برای هر یک از پهنه‌های مناسب برای گردشگری، ظرفیت برد محاسبه شد.

به گفته وی، براساس نتایج تحقیقات هم‌اکنون تعدادی از تالاب‌های کشور به دلیل تغییر اقلیم، خشکسالی‌های اخیر در معرض خطر نابودی هستند و ورود آلاینده‌ها به این اکوسیستم‌های آبی از جمله پساب‌ها و دفن غیر اصولی زباله نقش مهمی در تخریب این اکوسیستم‌ها دارند.

زمانی به وابستگی معیشت مردم به خصوص جوامع محلی حاشیه تالاب‌ها به این اکوسیستم‌ها اشاره کرد و گفت: برخی تالابها از جمله تالاب شادگان و انزلی نقش مهمی در تعیین معیشت جوامع محلی پیرامون دارند.

وی در ادامه به وضعیت تالاب‌های استان چهارمحال و بختیاری که هم‌اکنون مامن بیش از هزاران پرنده اشاره کرد و گفت: طرح شناسایی منابع آلاینده تالاب چغاخور در دست اجراست که در این طرح به بررسی وضعیت آلودگی تالاب پرداخته می‌شود.

به گفته وی، براساس تحقیقات اولیه که انجام شده میزان فلزات سنگین در این تالاب تا حدودی پایین‌تر از حد مجاز است ولی مقادیر برخی از ترکیبات از جمله نیترات و فسفات باید به طور مداوم پایش شوند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری نیز در گفت وگو با خبرنگار ایرنا با تاکید بر انجام پژوهش‌های کاربردی در حوزه محیط زیست افزود: در سالهای گذشته که اعتبارات محیط‌زیست به صورت استانی بود یک درصد اعتبارات به حوزه پژوهش اختصاص داده می‌شد اما با ملی شدن اعتبارات یک درصد تجمیع و به استان‌ها اختصاص داده می‌شود.

شهرام احمدی بدون اعلام میزان اعتبار اختصاص داده شده به حوزه پژوهش این اداره کل گفت: هم‌اکنون با همکاری مرکز تحقیقات اجرای طرح پژوهشی ارزشگذاری اقتصادی مناطق زیرپوشش سازمان حفاظت محیط‌زیست و منابع پایه استان در دست اجراست که با اجرایی شدن این طرح گام موثری در توسعه پایدار استان و حفاظت پایدار از محیط‌زیست برداشته خواهد شد.

این مسوول استان اظهار داشت: برای اجرای این طرح پژوهشی ۲۰۰ میلیارد ریال اعتبار پیش‌بینی شده است.

 وی با تاکید بر اینکه اجرای طرح‌های پژوهشی در حوزه محیط زیست برای حفاظت پایدار این مناطق ضروری است، افزود: رویکرد سازمان حفاظت محیط زیست اجرای پژوهش‌های علمی و کاربردی است و همه ساله اولویت‌های پژوهشی در جهت حفظ و حراست از محیط زیست در استان و ملی براساس نیازسنجی مشخص می‌شود.

احمدی گفت: به منظور حمایت از پایان‌نامه‌های پژوهشی و دانشگاهی نیز حمایت علمی به محققان از جمله نتایج پایش و فعالیت‌های تحقیقاتی ارائه می‌شود تا پژوهش‌ها و همچنین پایان نامه‌های کاربردی و واقعیت محور انجام شود.

به گزارش ایرنا، تالاب بین‌المللی چغاخور و گندمان، علی آباد و سولقان و ۲ تالاب چال تر و چال خشک از جمله تالاب های استان چهارمحال و بختیاری است که به صورت زنجیر وار از ضلع جنوبی شهرستان بروجن در امتداد کوه کلار به طرف غرب منطقه گسترده شده است.

این تالاب‌ها به عنوان یک مجموعه بزرگ زیستی، برای پرندگان مهاجر و ماهیان و گونه های منحصر به فرد است که در سال های اخیر بدلیل اجرای طرح احیای تالابی سالانه بیش از ۱۶۰ هزار پرنده مهاجر در آنها سکنا دارند.