تحلیل رسانه‌های خارجی درباره توافق ایران و آژانس

به گزارش ایرنا، در جریان سفر «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران، توافقی سه ماهه حاصل شد؛ توافقی که اجرای پروتکل الحاقی و نظارت‌های فراپادمانی در آن جایی ندارد و اینک توپ در زمین این نهاد بین المللی و طرف غربی است تا راهی برای رفع تحریم و نجات برجام بیابند.

سفر یک روزه مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران و گفت وگوی وی با مسوولان کشور از جمله «علی‌اکبر صالحی» رییس سازمان انرژی اتمی یکشنبه سوم اسفندماه به پایان رسید؛ سفری که با یک توافق سه ماهه همراه بود. در این توافق سطح دسترسی های بازرسان آژانس کاهشی چشمگیر یافت، همچنین اجرای پروتکل الحاقی متوقف و تنها سطح نظارت ضروری برای راستی‌آزمایی حفظ شد.

رسانه های خارجی با بازتاب گسترده اخباراین توافق، ضمن مثبت ارزیابی کردن آن، بخش های و مولفه های مختلف مناسبات ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی را مورد تحلیل قرار دادند.

رسانه های غربی؛ فرصت خوب

رسانه های اروپایی و آمریکایی به بررسی نتایج سفر رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی(IAEA) به ایران پرداختند.

خبرگزاری بلومبرگ در این باره می نو یسد: در پی سفر «رافائل گروسی» به تهران در خصوص متقاعد کردن مقامات ایران برای ادامه پایبندی به پروتکل الحاقی معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای، وی گفت‌وگوها با تهران را "خوب" ارزیابی کرد.

این خبرگزاری آمریکایی افزود: توافق اخیر تهران و آژانس درپی درخواست های آمریکا و اروپا از ایران برای ادامه پایبندی به پروتکل الحاقی با هدف فرصت به دیپلماسی صورت گرفت. دولت «جو بایدن» پیش از این سفر اعلام کرده بود که تمایل دارد با ایران دیدار کند و در مورد "راه دیپلماتیک رو به جلو" در تلاش برای بازگشت به توافق هسته ای به عنوان نخستین قدم در جهت کاهش تنش ها گفت‌وگو کند. اما ایران می گوید در صورتی با آمریکا دیدار می کند که واشنگتن نخست تمامی تحریم ها را لغو کند.

خبرگزاری رویترز نیز با اشاره به گفت‌وگوی انجام شده گروسی با مقامات ایران و مهلت سه ماهه برای بازرسان آژانس نوشت: ایران از زمان خروج دولت «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری پیشین آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ و اعمال مجدد تحریم ها، به تدریج شرایط این توافق هسته ای را کنار گذاشته است.

همزمان خبرگزاری آسوشیتدپرس با اشاره به اظهارات گروسی نوشت: رئیس سازمان بین المللی انرژی اتمی پس از پایان سفر به تهران گفت: این سازمان در مقایسه با گذشته اجازه "دسترسی کمتری" به برنامه اتمی ایران خواهد داشت. 

این خبرگزاری آمریکایی آورده است: گروسی پس از بازگشت به وین، محل استقرار آژانس، در فرودگاه و در جمع خبرنگاران جزئیاتی از توافق با رهبران ایران را ارائه داد و تاکید کرد نظارت آژانس "به روشی رضایت بخش" ادامه خواهد یافت.

شبکه خبری فرانس ۲۴ نیز در گزارشی با عنوان «رئیس نهاد ناظر بر فعالیت های هسته ای می گوید به راه حلی موقت با ایران رسیده است» در تارنمای خود نوشت: گروسی پس از پایان سفر دو روزه به ایران و دستیابی به یک مهلت سه ماهه برای ادامه دسترسی بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی،  اذعان کرد از روز سه شنبه و با اجرایی شدن قانون مصوب مجلس ایران، دیگر دسترسی های آژانس به سایت های هسته ای ایران مانند گذشته نخواهد بود.

اگرچه رسانه های اروپایی و آمریکایی با نگاه متناقض و چندبعدی به توافق جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی نگاه کرده اند اما تحلیل این رسانه ها نشان می دهد که این توافق فرصتی مناسب اما دور از انتظار برای این رسانه ها بوده است.

رسانه های آسیایی؛ امیدوار به بازگشت مذاکره

شینهوا خبرگزاری رسمی چین در گزارشی در این باره می نویسد: توافق جدید آژانس بین المللی انرژی اتمی و سازمان انرژی اتمی ایران، علاوه بر اینکه برای رفع مشکلات دوطرف زمان بیشتری خریده است امید مذاکرات دیپلماتیک بین تهران و واشنگتن را برای کاهش تنش ها و عبور از بن بست هسته ای هم افزایش داده است.

گزارش با یادآوری اینکه پس از امضای برجام در سال ۲۰۱۵، ایران موافقت کرد که به صورت داوطلبانه به بازرسان آژانس بین المللی انرژی هسته ای اجازه بازدید دهد نوشت: با این حال، تصمیم ایران برای کنار گذاشتن تعهدات داوطلبانه خود یعنی پروتکل الحاقی آژانس انرژی هسته ای، هشدار غربی ها را افزایش داد.

شینهوا در پایان این گزارش به نقل از کارشناسان مسایل سیاسی نوشته است به نظر می رسد که اوضاع بحرانی و سخت خواهد بود «اما هنوز هم می توان امیدوار بود».

رسانه های اسیایی به ویژه رسانه های چینی در چارچوب سیاست خارجی چین به دنبال ایجاد روندهای دیپلماتیک در سطح جهانی و چندجانبه گرایی و بهره گیری از دیپلماسی به ویژه موضوع هسته ای ایران هستند.

رسانه های عربی؛ دستاوردی بزرگ برای ایران

رسانه های عربی به طور ویژه به بازتاب و بررسی توافق اخیر آژانس بین المللی انرژی اتمی با ایران پرداختند و آن را دستاوردی مهم برای ایران دانستند.

شبکه الجزیره قطر در گزارشی نتایج سفر رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای برای بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای با اهمیت توصیف کرد و نوشت:  آژانس بین المللی انرژی اتمی و ایران اعلام کردند که در مورد بازرسی از تاسیسات هسته‌ای به توافق فنی موقت رسیده‌اند.

این شبکه خبری اضافه کرد: علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی با صدور بیانیه مشترکی افزودند که سازمان انرژی اتمی ایران به آژانس انرژی هسته‌ای اطلاع داده است که به قانون مصوب مجلس ایران مبنی بر متوقف کردن اقدامات داوطلبانه در ۲۳ فوریه همانطور که ​​در توافق نامه هسته‌ای پیش بینی شده است، احترام می‌گذارد. 

پایگاه اطلاع رسانی ارم نیوز امارات نیز با اشاره به اینکه براساس مصوبه مجلس ایران، کار بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی کاهش می‌یابد، نوشت: مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی پس از بازگشت از تهران اظهار داشت که با ایران به یک راه حل موقت دست یافته است که براساس آن به رغم کاهش کار بازرسان آژانس، امکان بازرسی‌های رضایت بخش از تاسیسات هسته‌ای ایران فراهم می‌شود.

این پایگاه اطلاع رسانی در ادامه نوشت:  ایران طبق قانونی که در مجلس این کشور در دسامبر گذشته به تصویب رسید، از ۲۳ فوریه اجرای پروتکل الحاقی را به دلیل ادامه تحریم‌ها علیه ایران متوقف می‌کند.

این رسانه اماراتی در پایان نوشت: ایران می‌گوید تا زمانی که آمریکا به طور کامل توافق ۲۰۱۵ را رعایت نکند از مواضع خود عقب نشینی نخواهد کرد اما «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا می‌گوید ایران ابتدا باید این کار را انجام دهد. 

شبکه المملکه اردن با اشاره به سفر مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران به نقل از سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان، سفر گروسی به ایران را یک دستاورد مهم برای کشورمان توصیف کرد و افزود: این سفر قبل از لازم الاجرا شدن مصوبه مجلس ایران مبنی بر محدود کردن بازرسی‌های آژانس بین المللی اتمی از تاسیسات هسته‌ای، انجام شد.

این شبکه خبری اردن اضافه کرد: در عین حال گروسی اندکی پس از بازگشت از سفر دو روزه به پایتخت ایران اعلام کرد که با مقامات ایران به یک راه حل موقت دست یافته است که اجازه می‌دهد با وجود کاهش کار بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی از روز سه شنبه، آن‌ها به کار خود ادامه دهند.

اقدام ایران برای جلوگیری از کار بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی در تاسیات اتمی ایران از روز سه شنبه در چارچوب قانونی است که در مجلس این کشور تصویب شده است. 

رسانه های عربی ابتدا تلاش کرده اند تا با توضیح وقایع و رخدادهای مرتبط با توافق ایران و آژانس، این توافق را دستاوردی بزرگ برای ایران تحلیل کنند.